Κωνσταντῖνος Χολέβας
Πολιτικός Ἐπιστήμων
Κάθε Ὀκτώβριο σκύβουμε εὐλαβικῶς τό γόνυ μπροστά στούς τάφους τῶν νεκρῶν τῆς Ἑλληνικῆς Ἐλευθερίας. Τιμοῦμε ἐκείνους πού ἀγωνίσθηκαν γιά τόν διπλασιασμό τῶν ἑλληνικῶν ἐδαφῶν κατά τούς Βαλκανικούς Πολέμους τοῦ 1912-13. Θυμόμαστε τήν ἔναρξη τοῦ Α΄ Βαλκανικοῦ Πολέμου στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912 καί τήν ἀπελευθέρωση τῆς Θεσσαλονίκης στίς 26-10-1912, ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς τοῦ πολιούχου Ἁγίου Δημητρίου. Τιμοῦμε ἐπίσης τή μνήμη τῶν ὑπέρ Πίστεως καί Πατρίδος ἡρωικῶς πεσόντων κατά τόν πόλεμο τοῦ 1941-41 ἐναντίον τῆς Ἰταλίας τοῦ Μουσσολίνι. Διδασκόμαστε ἀπό τό παλλαϊκό ΟΧΙ τῆς 28ης Ὀκτωβρίου καί διδάσκουμε στά παιδιά μας ὅτι ὡς Ἕλληνες πρέπει πάντοτε νά εἴμαστε ἕτοιμοι γιά τά μεγάλα ΟΧΙ. Τιμοῦμε τήν πανεθνική Ἀντίσταση τοῦ 1941-44 καί συλλογιζόμαστε πόσο σημαντικά πράγματα μποροῦμε νά κάνουμε ὅταν τό Ἔθνος εἶναι ἑνωμένο καί πόσο ζημιωθήκαμε κάθε φορά πού ἐπιτρέψαμε στήν Διχόνοια νά στρέψει ἀδελφό ἐναντίον ἀδελφοῦ.
Ὁ ἑορτασμός, ὅμως, θά εἶναι ἐλλιπής ἄν ξεχάσουμε τίς πνευματικές δυνάμεις, οἱ ὁποῖες βοήθησαν, ἐνεθάρρυναν καί στήριξαν αὐτές τίς μεγάλες ἐξορμήησεις τοῦ Ἔθνους μας. Δέν μποροῦμε, δέν πρέπει νά ξεχάσουμε τήν Παναγία μας, τήν Ὑπέρμαχο Στρατηγό, καί τούς Ἁγίους μας. Δέν πρέπει νά λησμονήσουμε τήν πίστη τῶν ἁπλῶν Ἑλλήνων, οἱ ὁποῖοι αἰσθάνονταν τόν Ὀκτώβριο τοῦ 1912 τόν Ἅη Δημήτρη νά χαιρετᾶ τόν ἑλληνικό στρατό ἔφιππος πάνω στό κόκκινο ἄλογό του, ὅπως τόν ἔβλεπαν οἰ Βυζαντινοί/Ρωμηοί πρόγονοί μας νά καταδιώκει τούς εἰσβολεῖς. Οὔτε βεβαίως μποροῦμε νά ἀδιαφορήσουμε μπροστά στίς πάμπολλες διηγήσεις ἀξιωματικῶν καί στρατιωτῶν, οἱ ὁποῖοι στόν πόλεμο τοῦ 1940 ἔβλεπαν τήν Παναγία νά τούς ὁδηγεῖ καί νά τούς βοηθεῖ. Ὄχι, δέν εἶναι ἐθνικισμός, οὔτε ἐθνική ἀλαζονεία αὐτή ἡ παραδοχή. Ἡ Παναγία μας θέλει τό δίκαιο. Τό 1940 ἐμεῖς ἤμασταν οἱ ἀδικημένοι, οἱ ἀδίκως καί ἀναιτίως προσβαλλόμενοι. Ἄν εἴχαμε βλάψει ἤ ἀδικήσει, ἄν διεκδικούσαμε ἐδάφη πού δέν μᾶς ἀνήκουν, δέν θά εἴχαμε τήν βοήθειά της.
Γράφει σχετικά ὁ μακαριστός ἁγιορείτης λόγιος π. Θεόκλητος Διονυσιάτης στόν Θ΄ τόμο τοῦ ἔργου του Ἀθωνικά Ἄνθη (Ἐκδόσεις Σπηλιώτη, σελ 114):
«Τήν ἐποχήν ἐκείνην ὑπηρετοῦσα ὡς ἔφεδρος στά ὀχυρά τῶν ἑλληνοβουλγαρικῶν συνόρων. Μοῦ εἶχε ἀνατεθῆ ἡ διαφώτιση τῆς Μονάδος ἐπί τῶν πολεμικῶν γεγονότων. Καθημερινά ἔπαιρνα εἰδήσεις ἀπό τό Μέτωπον, διά τοῦ μοναδικοῦ ραδιοφώνου τοῦ Τάγματος. Στίς εἰδήσεις δέν ἔλειπαν οἱ ὁμολογίες τῶν πολεμιστῶν, ὅτι ἔβλεπαν τήν Παναγίαν, τόσον ὡς ἄτομα ὅσον καί ὡς ὁμάδες, νά ὑπερίπταται τῶν μαχῶν. Αὐτό πλέον εἶχε τόσον ἐξοικειώσει τούς στρατιῶτες, ὥστε νά φωνάζουν ἐν χορῷ: «Ἡ Παναγία, ἡ Παναγία. Ὁπότε ἀπό σεβασμόν φρόντιζαν νά εἶναι πάντοτε καθαροί, γιά νά βλέπουν τήν Παναγίαν , ὄχι σάν μιά Ἀθηνᾶ μέ τό δόρυ της, ἀλλά σάν βασίλισσα τῶν οὐρανῶν, πού τούς προστάτευε θαυματουργικῶς ἀπό τούς κινδύνους, ὡς Ὑπέρμαχος Στρατηγός τοῦ Ἔθνους.
Ἦταν τόσον βέβαιοι γιά τήν προστασία τῆς Κυρίας Θεοτόκου καί γιά τήν ὁρατήν Σκέπην Της, ὥστε νά αἰσθάνωνται χαράν καί αἴσθημα ἀσφαλείας, παρά τίς φοβερές κακοπάθειές των, μέσα στά χιόνια καί μέσα στίς ὀδῦνες τῶν κρυοπαγημάτων καί ἄλλων στερήσεων, κάτι πού καί σήμερα ἀκόμη διηγοῦνται στούς νεωτέρους, ὡς κάτι ὑπερφυσικόν».
Αὐτή ἡ πίστη, αὐτή ἡ ἀναφορά τῶν Ἑλλήνων στήν Νικοποιό Θεοτόκο, ἐκφράζει μεταξύ ἄλλων καί τήν συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Ὅλοι ἔχουμε ὑπ’ὄψιν μας τήν σωτηρία τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἀπό τούς Ἀβάρους μέ τήν βοήθεια τῆς Παναγίας ἐπί αὐτοκράτορος Ἡρακλείου. Ἄς μήν λησμονοῦμε δέ τήν προσευχή καί τό τάμα τοῦ Θ. Κολοκοτρώνη στήν Παναγία. Ἄς θυμηθοῦμε ἐπίσης τά κείμενα τοῦ Μακρυγιάννη, τά ὁποῖα μέ τρόπο συγκινητικό ἀναφέρονται στόν Θεό καί στήν Θεοτόκο. Δέν μποροῦσε ὁ Μακρυγιάννης νά ἐννοήσει τό Ἑλληνικό Ἔθνος χωρίς τήν Ὀρθόδοξη Πίστη, γι’ αὐτό καί ἔγραψε ὕμνους στήν Θεοτόκο.
Ἡ ἐλευθερία τοῦ Ἔθνους καί πιό συγκεκριμένα οἱ ἀγῶνες τῶν Θεσσαλονικέων γιά τήν ἐλευθερία τῆς συμβασιλεύουσας καί συμπρωτεύουσας πόλης τους εἶναι ἄρρηκτα δεμένη, ὅπως προείπαμε, μέ τόν Ἅγιο Δημήτριο τόν Μυροβλήτη. Ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Ἅγιος Φιλόθεος Κόκκινος στήν πανηγυρική Ἀκολουθία τοῦ Ἁγίου ἀνυμνεῖ μέ εἰδικόν Κανόνα τήν βοήθεια τοῦ Ἁγίου πρός τήν ἐλευθερία τῆς πόλεως καθώς καί τήν ἰαματική μυροβλυσία τοῦ Μάρτυρος:
«Ὁ μέγας φρουρός Θεσσαλονίκης, ὁ ρύστης ἐν τοῖς κινδύνοις ὁ ἐξαίρετος, πρόμαχος ὁ κράτιστος, πάσης Ἐκκλησίας τε, οἵα πατήρ φιλόστοργος, τοῖς τέκνοις δίδωσι, θηλήν αὐξητικήν ψυχοτρόφον, σήν πλευράν ὡς γάλα, τό μύρον χορηγοῦσα».
Τά Θαύματα τοῦ Αγίου ἔχουν καταγραφεῖ σέ δύο βιβλία, τά περισσότερα δέ ἀπό αὐτά εἶναι πολιουχικά, δηλαδή ἀφοροῦν στήν ἐπέμβαση τοῦ Ἁγίου γιά τήν ἀπαλλαγή τῆς Θεσσαλονίκης ἀπό «βαρβαρικῆς ἁλώσεως καί ἐπιδρομῆς ἀλλοφύλων». Τήν προστασία τοῦ Ἁγίου Δημητρίου ἐπιζητοῦσαν καί ἐλάμβαναν οἱ ἀγωνιστές τοῦ 1821 . Τό λάβαρο πού ὑψώθηκε στό Βουκουρέστι τόν Φεβρουάριο τοῦ 1821 κατά τήν ἐξέγερση τοῦ Ἀλ. Ὑψηλάντη ἔφερε τήν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Δημητρίου. Ὁ δέ Σπυρίδων Τρικούπης, ἱστορικός τῆς Ἐπαναστάσεως, ἀναφέρει ὅτι ἡ φράση «βοήθειά σου, ὁ Ἅγιος Δημήτριος μετά σοῦ» ἐνεθάρρυνε τούς μαχητές.
Πολλοί ἄλλοι Ἅγιοι συνδέονται μέ τήν ἐλευθερία τοῦ λαοῦ μας καί τῆς αἱματοβαμμένης πατρίδος μας. Ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Ἀθωνίτης τό 961 μ.Χ. βρέθηκε στήν Κρήτη γιά νά ἐνισχύσει τόν Νικηφόρο Φωκᾶ στήν ἐκδίωξη τῶν Ἀράβων ἀπό τήν Μεγαλόνησο. Δύο χρόνια μετά ἔλαβε τήν εὐλογία τῆς Παναγίας γιά νά ἱδρύσει τήν Μονή τῆς Μεγίστης Λαύρας, τήν ἀρχαιότερη τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ὁ Ἅγιος Νεόφυτος ὁ Ἔγκλειστος, ὁ ὁποῖος ἔζησε ἀσκητικότατα κοντά στήν Πάφο, ἔγραψε γύρω στό 13οο τό ἔργο «Περί τῶν κατά τήν χώραν Κύπρον σκαιῶν» γιά νά ἐνισχύσει τό ἑλληνορθόδοξο πατριωτικό φρόνημα τῶν Κυπρίων ἔναντι τῶν Σταυροφόρων. Οἱ Νεομάρτυρες μέ τήν θυσία τους ἀπέτρεπαν τόν ὑπόδουλο λαό ἀπό τόν ἐξισλαμισμό καί ἔριχναν τόν σπόρο τους στό δένδρο τῆς ἐλευθερίας. Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός μέ τήν διδασκαλία του καί μέ τίς προφητεῖες γιά τό ποθούμενο τόνωσε τήν ἐθνική καί θρησκευτική συνείδηση τοῦ λαοῦ μας σέ ἐποχές πραγματικά σκοτεινές. Καί ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στόν Ὕμνο του πρός τούς Ἀρχαγγέλους τούς παρακαλεῖ νά ἀπαλλάξουν τό Γένος ἀπό τόν ζυγό τῶν Ἀγαρηνῶν.
Ἡ Ὀρθόδοξη Πίστη μας εἶναι Οἰκουμενική. Αὐτό ὅμως δέν ἀναιρεῖ τήν ἱστορική σύνδεση τῆς ἐλευθερίας μας και τῶν ἀγώνων μας μέ τήν Παναγία και τούς Ἁγίους. Σήμερα προσευχόμεθα καί προσπαθοῦμε ὥστε νά ζοῦμε εἰρηνικά μέ ὅλους τούς λαούς τοῦ κόσμου. Ἔχουμε, πάντως, δικάιωμα καί ὑποχρέωση νά τιμοῦμε τήν πίστη τῶν προγόνων μας καί νά εὐχαριστοῦμε τούς Ἁγίους μας γιά τήν βοήθειά τους. Αὐτή εἶναι ἡ ἑλληνορθόδοξη παράδοσή μας. Βίωμα πού δέν ξεριζώνεται, ρίζωμα καί προοπτική γιά τόν λαό μας καί γιά τήν Οἰκουμένη.
Κ.Χ. 15-9-2008
