Μείωση των τρομοκρατικών επιθέσεων και των θανάτων από αυτές για δεύτερη χρονιά στη σειρά διαπιστώνει για το 2016 το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, στο πλαίσιο της έκθεσης «Country Reports on Terrorism 2016», σημειώνοντας ωστόσο πως τρομοκρατικές οργανώσεις συνεχίζουν να εκμεταλλεύονται «ακυβέρνητες περιοχές» και εν εξελίξει συγκρούσεις για να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους και να πραγματοποιήσουν και εμπνεύσουν επιθέσεις ανά τον κόσμο. Παράλληλα, όσον αφορά στη χώρα μας, ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στα θέματα των ταυτοτήτων και της φύλαξης των συνόρων.
Το ISIS εξακολουθεί να θεωρείται ως η μεγαλύτερη τρομοκρατικής φύσης απειλή για την παγκόσμια ασφάλεια, με οκτώ αναγνωρισμένα παρακλάδια και πολλά άγνωστα δίκτυα τα οποία επιχειρούν πέρα από τις βάσεις της οργάνωσης στο Ιράκ και τη Συρία. Επίσης, γίνεται αναφορά στην Αλ Κάιντα, ως μια απειλή προς τις ΗΠΑ που εξακολουθεί να υφίσταται, καθώς και σε «τρομοκρατικές οργανώσεις που υποστηρίζονται από το Ιράν – με πιο γνωστή τη Χεζμπολάχ- οι οποίες συνεχίζουν να απειλούν συμμάχους των ΗΠΑ και αμερικανικά συμφέροντα».
Στο πλαίσιο της έρευνας γίνεται ανάλυση των τρομοκρατικών απειλών ανά ήπειρο και χώρα. Όσον αφορά στην περίπτωση της Ευρώπης, υπογραμμίζεται ότι έγινε στόχος τρομοκρατικών απειλών από πολλές «πηγές» του 2016, περιλαμβανομένων τρομοκρατικών οργανώσεων που εδρεύουν στο Ιράκ και τη Συρία, όπως το ISIS και το Μέτωπο Αλ Νόσρα- αλλά και από Ευρωπαίους «ξένους μαχητές», που επέστρεψαν στην ήπειρο για να πραγματοποιήσουν επιθέσεις. «Περίπου το 30% των ξένων μαχητών από χώρες- μέλη της ΕΕ θεωρείται πως έχουν επιστρέψει, αν και ο συνολικός αριθμός ξένων μαχητών που προέρχονταν από τις χώρες της δυτικής Ευρώπης και των Βαλκανίων μειώθηκε σημαντικά το 2016 σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Επίσης, βίαιες εξτρεμιστικές ομάδες που ασπάζονται αριστερές και εθνικιστικές ιδεολογίες, όπως το τουρκικό DHKP/C και το ΡΚΚ συνεχίζουν να λειτουργούν εντός της Ευρώπης» αναφέρεται στην ανάλυση του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών. Υπενθυμίζεται πως το DKHP/C είναι παράνομο ακροαριστερό κόμμα, ενώ το ΡΚΚ είναι το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν, δυνάμεις του οποίου συγκρούονται με τον τουρκικό στρατό και τις δυνάμεις ασφαλείας στη νοτιοανατολική Τουρκία.
Τι λένε για την Ελλάδα
Όπως αναφέρεται στην ανάλυση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, το 2016 η χώρα μας παρέμεινε «συνεργάσιμος εταίρος στην αντιτρομοκρατία», με ανώτερους αξιωματούχους της ελληνικής κυβέρνησης να τονίζουν με έμφαση ότι η αντιτρομοκρατία αποτελεί μια από τις προτεραιότητές της. «Το 2016, η Ελλάδα βίωσε σποραδικές επιθέσεις μικρής κλίμακας, όπως εκρήξεις αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών από εγχώριες τρομοκρατικές ομάδες, αν και ελαφρώς λιγότερες σε σχέση με τα προηγούμενα δύο έτη. Γενικά, αυτές οι επιθέσεις δεν φαίνονταν να σκοπεύουν σε σωματικές βλάβες, αλλά σε πολιτικές δηλώσεις» σημειώνεται σχετικά- ενώ υπογραμμίζεται ότι η Ελλάδα ανήκει στον διεθνή συνασπισμό κατά του ISIS, ενώ το ΥΠΕΞ είχε σπεύσει να καταδικάσει γρήγορα τις τρομοκρατικές επιθέσεις του ISIS, όπως πχ στις Βρυξέλλες τον Μάρτιο του 2016. Ειδική αναφορά γίνεται στον ρόλο της ΔΑΕΕΒ (Διεύθυνση Αντιμετώπισης Ειδικών Εγκλημάτων Βίας), που είναι επιφορτισμένη με την αντιτρομοκρατία, καθώς, όπως σημειώνεται, «προσελκύει νεαρούς αστυνομικούς με κίνητρα και μόρφωση». Όπως αναφέρεται, έχουν επιδειχθεί υψηλές δυνατότητες συλλογής πληροφοριών, αλλά «στερείται δυνατοτήτων αξιοποίησης των δεδομένων που συλλέγονται και διαμοιρασμού τους με άλλες υπηρεσίες εντός της ελληνικής αστυνομίας και ακτοφυλακής».
Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στις ελληνικές ταυτότητες, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως «εξαιρετικά ευάλωτες σε παραποίηση και αντικατάσταση φωτογραφίας, ενώ δεν ενσωματώνουν χαρακτηριστικά ασφαλείας όπως ψηφιοποιημένες φωτογραφίες και βιομετρικά. Για να αντιμετωπίσουν αυτό το πρόβλημα, οι αστυνομικές αρχές έστησαν το 2015 ένα σύστημα για ηλεκτρονικούς ελέγχους σε βάσεις δεδομένων- μητρώα, για να ελέγχονται έγγραφα που υποβάλλονται στο πλαίσιο αιτήσεων για έκδοση ταυτοτήτων και να γίνονται έλεγχοι σε βάσεις δεδομένων σχετικά με την έκδοση διαβατηρίων. Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί περαιτέρω για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος μέσω της έκδοσης μιας βιομετρικής ταυτότητας».
Μετά, γίνεται ειδική αναφορά στα ελληνικά σύνορα, τα οποία χαρακτηρίζονται «πορώδους φύσης»- κάτι που τα καθιστά λόγο προβληματισμού, ειδικά στο ευρύτερο πλαίσιο της προσφυγικής/ μεταναστευτικής κρίσης. «Έξι από τους δράστες που εμπλέκονταν στις επιθέσεις στο Παρίσι και τις Βρυξέλλες διαπιστώθηκε πως είχαν περάσει από την Ελλάδα. Η Ελλάδα έχει δεχτεί έντονες επικρίσεις από χώρες- μέλη της ΕΕ, με κάποια μέλη της ζώνης Σένγκεν να επαναφέρουν τους ελέγχους στα σύνορα μέχρι η Ελλάδα να διορθώσει τα λάθη στον έλεγχο των εξωτερικών της συνόρων».
Στη συνέχεια, σημειώνεται πως ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, έχει επανειλημμένα εκφράσει τη στήριξή του στην αντιμετώπιση του ISIS και καταδικάσει τις ενέργειές του. «Η Ελλάδα είναι ευαισθητοποιημένη όσον αφορά στους κινδύνους της ριζοσπαστικοποίησης προς τη βία και έρχεται σε επαφή με περιφερειακούς εταίρους για το θέμα αυτό» σημειώνεται.
Κύπρος
Στο πλαίσιο της έκθεσης τονίζεται πως η Κυπριακή Δημοκρατία συνεργάστηκε στενά με τις ΗΠΑ, την ΕΕ και άλλες χώρες το 2016. Ωστόσο, υπογραμμίζεται ότι η διχοτόμηση του νησιού αποτελεί εμπόδιο για την αντιτρομοκρατική συνεργασία μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, καθώς και μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας. Όσον αφορά στο θέμα της χρηματοδότησης τρομοκρατικών οργανώσεων, γίνεται αναφορά στις αρμόδιες κυπριακές αρχές (και ειδικότερα στις επιδόσεις της ΜΟΚΑΣ – Μονάδα Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάλυψης) – ωστόσο σημειώνεται πως η χώρα παραμένει επίκεντρο δραστηριότητας εταιρειών- βιτρινών.
Εκτενής αναφορά στην Τουρκία
Ιδιαίτερα εκτενής είναι η αναφορά που γίνεται στην Τουρκία, δεδομένων των επιχειρήσεών κατά της κατά του ΡΚΚ και του ISIS, καθώς και της επιχείρησης «Ασπίδα του Ευφράτη» στη βόρεια Συρία.
«Η Τουρκία είναι πηγή και χώρα διέλευσης ξένων μαχητών που θέλουν να ενταχθούν στο ISIS και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις στη Συρία και το Ιράκ» σημειώνεται στην έκθεση, ωστόσο τονίζεται πως αποτελεί ενεργό μέλος του συνασπισμού κατά του ISIS. Όσον αφορά στην τρομοκρατική δραστηριότητα στο έδαφός της, υπάρχουν αναφορές στο ΡΚΚ, το ΤΑΚ (παρακλάδι του ΡΚΚ) και το μαρξιστικό- λενινιστικό DHKP/C. Ως εγχώριες οργανώσεις που η τουρκική κυβέρνηση έχει προσδιορίσει ως τρομοκρατικές αναφέρονται η Τουρκική Χεζμπολάχ (δεν έχει σχέση με τη γνωστή Χεζμπολάχ), το κομμουνιστικό ΤΚP/ML και ο ένοπλος κλάδος του, το ΤΙΚΚΟ, καθώς και το μαρξιστικό-λενινιστικό MLKP. «Η Τουρκία θεωρεί επίσης το κουρδικό PYD, που εδρεύει στη Συρία και τον ένοπλο κλάδο του, τα YPG, τρομοκρατικές οργανώσεις που συνδέονται στενά με το ΡΚΚ. Η τουρκική κυβέρνηση συνεχίζει να έχει διπλωματικές σχέσεις με τον επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, Χαλίντ Μεσάλ» αναφέρεται σχετικά (υπενθυμίζεται ότι τα YPG αποτελούν ίσως τον πλέον αξιόπιστο σύμμαχο των ΗΠΑ στη Συρία). Στη συνέχεια της έκθεσης υπάρχει αναφορά στην οργάνωση του αυτοεξόριστου στις ΗΠΑ κληρικού Φετουλάχ Γκιουλέν, την οποία η τουρκική κυβέρνηση έχει χαρακτηρίσει τρομοκρατική («FETO»- Fethullah Terrorist Organization) και της αποδίδει την απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016.
«Η Τουρκία έχει έναν ευρύ προσδιορισμό της τρομοκρατίας, περιλαμβάνοντας εγκλήματα κατά της συνταγματικής τάξης και της εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας του κράτους, που κάποιες φορές χρησιμοποιείται για να ποινικοποιήσει αυτά που οι ΗΠΑ θα θεωρούσαν νόμιμη άσκηση του δικαιώματος της ελεύθερης έκφρασης και συνάθροισης» υπογραμμίζεται στην έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ενώ σχολιάζεται η αυστηρότητα της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας και της παράτασης της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα. Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στις προσπάθειες προώθησης μιας πιο «μετριοπαθούς και περιεκτικής εκδοχής του Ισλάμ», από πλευράς της αρμόδιας υπηρεσίας θρησκευτικών θεμάτων (Diyanet), στα προγράμματα του υπουργείου Δικαιοσύνης και της αστυνομίας, στις στρατιωτικές επιχειρήσεις στα σύνορα με τη Συρία, στην κατασκευή 279 χλμ τσιμεντένιου τείχους στα τουρκοσυριακά σύνορα κ.α.
Αλβανία
Όσον αφορά στην Αλβανία, χαρακτηρίζεται «ισχυρός υποστηρικτής των αντιτρομοκρατικών προσπαθειών το 2016» και αναφέρεται πως καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες για τον έλεγχο των συνόρων, την αντιμετώπιση του εξτρεμισμού κ.α. Ωστόσο, συμπληρώνεται πως η διαφθορά, σε συνδυασμό με το προβληματικό σύστημα απονομής Δικαιοσύνης, δυσχεραίνουν τις προσπάθειες όσον αφορά στην επιβολή του νόμου σε κάθε επίπεδο.
ΠΓΔΜ
Σύμφωνα με την έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, οι αρχές της ΠΓΔΜ εκτιμούν πως υπάρχει παρουσία μελών του ISIS και συμπαθούντων αυτού στη χώρα. Ακόμη, αναφέρεται πως η πολιτική κρίση που διήρκεσε μήνες είχε ως αποτέλεσμα να υπάρξουν δυσκολίες στις προσπάθειες της κυβέρνησης για τη βελτίωση της κατάστασης όσον αφορά στον έλεγχο των συνόρων, στην επιβολή του νόμου κλπ. Επίσης, σημειώνεται ότι οι δυνατότητες της χώρας πάνω στην αντιμετώπιση του ξεπλύματος χρήματος και της χρηματοδότησης τρομοκρατίας είναι περιορισμένες.
Κόσοβο
Η απειλή του βίαιου ισλαμικού εξτρεμισμού θεωρείται πως αυξάνεται στο Κόσοβο, εν μέρει εξαιτίας χρηματοδότησης από ξένες οργανώσεις που ασπάζονται εξτρεμιστικές ιδεολογίες και βίαιων εξτρεμιστικών ομάδων που ενεργά χρησιμοποιούν τα social media για σκοπούς προπαγάνδας και στρατολόγησης μελών. Ωστόσο, σημειώνεται πως έχει επιδειχθεί πολιτική βούληση για την αντιμετώπιση των θεμάτων που σχετίζονται με την τρομοκρατία.
Πηγή: Huffingtonpost
