Σχόλιο Τ.Ι.: Ο κλέφτης και ο ψεύτης τον πρώτο χρόνο χαίρονται. Ήδη από χρόνια η Τ.Ι. είχε αναδημοσιεύσει άρθρα έγκριτων αναλυτών για την εξέλιξη της τουρκικής οικονομίας. Ο υπερφίαλος ηγεμόνας της γείτονος χώρας, επιτάχυνε της εξελίξεις. Σε καιρούς ακραίας κατάρρευσης όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά. Εμείς προσευχόμαστε στον Άρχοντα της Ειρήνης, να μας χαρίζει μετάνοια, ώστε να σκεπάσει η Θεία Χάρη το Έθνος μας.
Το δρόμο της πτωχευμένης Turk Telecom φαίνεται να ακολουθούν τα εξοπλιστικά προγράμματα της Τουρκίας αφού η ραγδαία υποτίμηση της τουρκικής λίρας τους τελευταίους δύο μήνες, έχει αυξήσει δραματικά το κόστος των προγραμμάτων αυτών τουλάχιστον για αυτά που η Τουρκία πρέπει να πληρώσει σε συνάλλαγμα.
Πιο αναλυτικά έχοντας αντλήσει τα συμπεράσματα από την εφαρμογή του αμερικανικού εμπάργκο όπλων την περίοδο 1975-1978 οι τουρκικές κυβερνήσεις της δεκαετίας του 1980 ξεκίνησαν ένα φιλόδοξο πρόγραμμα να επιτύχουν μια όσο το δυνατό μεγαλύτερη αυτονομία στον τομέα των εξοπλισμών.
Με την ίδρυση του Υφυπουργείου Αμυντικής Βιομηχανίας το 1985 οι Τούρκοι έβαλαν στόχο να επιτύχουν σταδιακά την πλήρη σχεδόν αυτονομία τους στους εξοπλισμούς ώστε να μην ξαναβιώσουν τις καταστροφικές συνέπειες του αμερικανικού εμπάργκο όπλων.
Αν και σήμερα η τουρκική αμυντική βιομηχανία έχει επιτύχει την κάλυψη του 60% των αναγκών των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων (για την Ιστορία, η ελληνική αμυντική βιομηχανία καλύπτει μόλις το 9% των εξοπλιστικών αναγκών των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων) δεν φαίνεται ότι μπορεί να αποφύγει τις συνέπειες που θα επιφέρει η κατάρρευσης της τουρκικής λίρας στην εξέλιξη των εγχώριων εξοπλιστικών προγραμμάτων..
Και πως άλλωστε να μην συμβαίνει αυτό, όταν στις 21 Αυγούστου του 2017 η ισοτιμία Δολαρίου Τουρκικής Λίρας ήταν 1:3,50 στις 21 Αυγούστου του 2018 ένα χρόνο μετά δηλ ήταν 1:6,1 και σήμερα 31 Αυγούστου του 2018 είναι 1:6,68.
Δηλαδή, μέσα σε ένα χρόνο η Τουρκική Λίρα υποτιμήθηκε σχεδόν κατά 100%. Από την άλλη πλευρά η ισοτιμία Ευρώ και Τουρκικής Λίρας στις 21 Αυγούστου 2017 ήταν 1:4,12 στις 21 Αυγούστου του 2018 ήταν 1:7,03 και σήμερα 31 Αυγούστου 2018 είναι 1:7,78.
Όμως πως γίνεται το τουρκικό κράτος να έχει επενδύσει δεκάδες δισεκατομμύρια στην απόκτηση νέων τεχνολογιών και στην ανάπτυξη και κατασκευή εκατοντάδων νέων οπλικών συστημάτων από την εγχώρια βιομηχανία και να κινδυνεύει σήμερα να δει όλη αυτή την προσπάθεια να καταρρέει. Η απάντηση είναι απλή.
Η Τουρκία ως μέλος του ΝΑΤΟ προσπάθησε τα τελευταία 40 χρόνια να αποκτήσει από τη Δύση στρατιωτική τεχνολογία μέσα από συμπαραγωγές συνεργασίες και συμμετοχές σε αναπτυξιακά προγράμματα στη βάση των τεράστιων εξοπλιστικών προγραμμάτων των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων. Αυτό σήμαινε ότι οι Τούρκοι είτε αγόραζαν την δυτική τεχνολογία, είτε την αντίγραφαν.
Όμως και οι δυτικοί κατασκευαστές από την πλευρά τους δεν έδιναν πλήρη πρόσβαση σε όλες τις τεχνολογίες που οι Τούρκοι επιθυμούσαν. Έτσι τα περισσότερα τουρκικής σχεδίασης και κατασκευής οπλικά συστήματα, αποτελούν το αποτέλεσμα συνεργασίας δυτικών εταιρειών με τουρκικές, οι οποίες «τουρκοποιούσαν» τα δυτικά οπλικά συστήματα μέχρι ένα σημείο, όσο τους επέτρεπαν οι δυτικές αμυντικές βιομηχανίες.
Το τελικό αποτέλεσμα, ήταν ένα “τουρκοποιημένο” δυτικό οπλικό σύστημα, το οποίο όμως είχε πάντα ένα ευάλωτο σημείο, είτε αυτό ήταν ο κινητήρας, το σύστημα μετάδοσης, το αδρανειακό σύστημα ναυτιλίας ρουκετών και πυραύλων, ηλεκτρο-οπτικά συστήματα, κάποια υποσυστήματα που οι Τούρκοι δεν κατασκεύαζαν, με συνέπεια η τουρκική αμυντική βιομηχανία να είναι υποχρεωμένοι να τα εισάγει για να τα ολοκληρώσει στα οπλικά συστήματα που κατασκεύαζε.
Εκτός από την παραπάνω περίπτωση, η τουρκική αμυντική βιομηχανία έχει αυτή την περίοδο σε εξέλιξη πολλά εξοπλιστικά προγράμματα, τα οποία υλοποιεί σε συνεργασία με ξένες αμυντικές βιομηχανίες της οποίες το τουρκικό κράτος πληρώνει σε σκληρό συνάλλαγμα όπως,
• Η ναυπήγηση του νέου ελαφρού αεροπλανοφόρου TCG Anadolu (L-408) αξίας περίπου 1 δις δολαρίων, κατόπιν άδειας από την ισπανική εταιρεία Navantia,
• Η αγορά των 100 F-35Α αξίας 8,4 δις δολαρίων,
• Η συμπαραγωγή 109 αμερικανικών ελικοπτέρων Τ-70 αξίας 3,5 δις δολαρίων,
• Η ναυπήγηση των τεσσάρων φρεγατών κλάσης Istanbul πολλά υποσυστήματα των οποίων είναι εισαγόμενα όπως οι κινητήρες και το σύστημα μετάδοσης κίνησης, οι αντιαεροπορικοί πύραυλοι, το κύριο πυροβόλο OtoMelara Super Rapid κλπ καθώς
• Το τεράστιο πρόγραμμα ναυπήγηση έξι γερμανικών υποβρυχίων Type 214TN κλάσης Reis εκτιμώμενης αξίας 3,5 δις ευρώ χωρίς να υπολογίζονται οι δαπάνες για τα τουρκικά υποσυστήματα που θα ενσωματωθούν στα υποβρύχια.
Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθούν,
• Το πρόγραμμα ανάπτυξης του νέου άρματος μάχης Altay, του οποίου ο κινητήρας MTU 883 και το σύστημα μετάδοσης κίνησης είναι εισαγόμενα
• Τα δύο προγράμματα αντιαεροπορικής άμυνας HISAR-Α HISAR-Ο που ενσωματώνουν εισαγόμενα υποσυστήματα
• Το πρόγραμμα κατασκευής των επιθετικών ελικοπτέρων Τ-129Β, τα οποία χρησιμοποιούν αμερικανικούς κινητήρες LHTEC CTS800-4A και σύστημα μετάδοσης κίνησης, αμερικανικό πυροβόλο M197 και άλλα κρίσιμα ξένα υποσυστήματα
• Το πρόγραμμα κατασκευής των 150 νέων αυτοκινούμενων πυροβόλων Firtina 2 155 χλστ/52 τα οποία επίσης χρησιμοποιούν ξένους κινητήρες και σύστημα μετάδοσης κίνησης,
• Τα προγράμματα ανάπτυξης νέων δορυφόρων όπου η Τουρκία συνεργάζεται με ξένες εταιρείες για την κατασκευή υποσυστημάτων
• Το πρόγραμμα του νέου μαχητικού και εκπαιδευτικού αεροσκάφους TF-X Hurjet αντίστοιχα
• Το πρόγραμμα των τεσσάρων αεροσκαφών συλλογής ηλεκτρονικών πληροφοριών και ηλεκτρονικού πολέμου (SIGINT SOJ)
• Το πρόγραμμα της παραλαβής των τελευταίων τεσσάρων ελικοπτέρων CH-47F Chinook
• Το πρόγραμμα αγοράς των ρωσικών αντιαεροπορικών πυραύλων S-400 αξίας 2,5 δις δολαρίων
• Και μια σειρά από άλλα μικρότερα αλλά σημαντικής επιχειρησιακής σημασίας εξοπλιστικά προγράμματα στα οποία ενσωματώνονται υποσυστήματα εισαγωγής από ξένους κατασκευαστές.
Για να γίνει αντιληπτή η επιβάρυνση που υπέστη η τουρκική εξοπλιστική προσπάθεια από την υποτίμηση της λίρας αρκεί να αναλυθεί η περίπτωση της αγοράς των 100 F-35A. Σύμφωνα με τον Τούρκο οικονομικό αναλυτή Ahmet Dogan του τουρκικού think tank Sigma Insight Turkey το κόστος αγοράς των 100 αεροσκαφών προ της υποτίμησης εκτιμόταν στα 56 δις Τουρκικές Λίρες.
Μετά την υποτίμηση κατά τα τέλη Αυγούστου του 2018 υπολογίζεται να κοστίσει… 97,6 δις Τουρκικές Λίρες δηλ αύξηση κατά 74,2% σε σχέση με το εκτιμώμενο προ της κρίσης κόστος. Είναι χαρακτηριστικό ότι η περίφημη αγορά των S-400 Triumf προ κρίσης κόστιζε 8,75 δις Τουρκικές Λίρες και σήμερα κοστίζει 15,25 δις Τουρκικές λίρες δηλ αύξηση 75%.
Όπως η φαίνεται η κατάσταση δεν πρόκειται γρήγορα να αλλάξει αφού το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας είναι 57,4 δις δολάρια (5,9% του ΑΕΠ της χώρας) το ετήσιο επιτόκιο του 10ετούς κρατικού ομολόγου είναι 21%, το χρέος της κυβέρνησης, των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων φτάνει τα 460 δις δολάρια και προέρχεται από δάνεια που ελήφθησαν από τουρκικές τράπεζες οι οποίες με τη σειρά τους έλαβαν δάνεια από το εξωτερικό.
Για την αντιμετώπιση της δυσμενούς κατάστασης στον τομέα των εξοπλισμών η Τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα μετατρέψει τις εγγυήσεις σε ξένο νόμισμα για τα τρέχοντα και παλαιά εξοπλιστικά συμβόλαια σε Τουρκικές Λίρες και θα υπογράψει νέες εγγυήσεις (τραπεζικές εγγυητικές επιστολές) σε Τουρκικές Λίρες αντί σε Δολάρια που ήταν μέχρι σήμερα.
Σύμφωνα με αναλυτές μιας τέτοια εξέλιξη θα εκθέσεις τις ξένες και τουρκικές εταιρείες σε κινδύνους με αποτέλεσμα οι ξένες αμυντικές βιομηχανίες να είναι διστακτικές να λάβουν τις τραπεζικές εγγυητικές επιστολές που θα έχουν εκδοθεί στην Τουρκική Λίρα ή θα αναγκαστούν να αυξήσουν τις τιμές τους για τα τουρκικά εξοπλιστικά προγράμματα προσθέτοντας στο τελικό κόστος το ρίσκο που αυτά ενέχουν.
Τέλος μία ακόμη παράμετρος που εκτιμάται ότι θα επηρεάσει την πορεία των τουρκικών εξοπλιστικών προγραμμάτων είναι η διστακτικότητα των ξένων τραπεζών να εγκρίνουν δάνεια και εγγυήσεις για την χρηματοδοτική κάλυψη των τουρκικών εξοπλιστικών προγραμμάτων. Όπως αναφέρουν ξένοι αναλυτές όλοι οι παραπάνω λόγοι ενδέχεται να δημιουργήσουν προβλήματα στα τουρκικά εξοπλιστικά προγράμματα με άγνωστο χρονικό ορίζοντα.
Πηγή: defence-point.gr
