ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
Ἕν Πειραιεῖ τῇ 22α Ἰουνίου 2020
Ἡ πατρίδα μας στὴν μακραίωνη ἱστορική της διαδρομὴ εἶχε τὴν ἀτυχία νὰ περιστοιχίζεται ἀπὸ βαρβαρικοὺς λαούς, οἱ ὁποῖοι ἀνέκαθεν ἐπιβουλεύονταν τὴν ἐδαφική της ἀκεραιότητα. Ἀπὸ τὸ μακρινὸ παρελθὸν μέχρι σήμερα μιὰ πλειάδα βαρβαρικῶν λαῶν, ὅπως Πέρσες, Γαλάτες, Ρωμαῖοι, Γότθοι, Ἄραβες κ.α. ἦρθαν ὡς κατακτητές, γιὰ νὰ ὑποδουλώσουν τὸ γένος μας γιὰ μικρότερα, ἢ μεγαλύτερα χρονικὰ διαστήματα, χωρὶς ὡστόσο νὰ κατορθώσουν, νὰ ἀλλοιώσουν τὴν πολιτισμική μας ταυτότητα, ἢ νὰ ἐξαφανίσουν τὴν Ὀρθόδοξη πίστη μας. Ἀπὸ ὅλους αὐτοὺς τοὺς κατὰ καιροὺς βαρβάρους κατακτητὲς δύο ὑπῆρξαν, κατὰ τὴν ταπεινή μας γνώμη, οἱ πιὸ ἐπικίνδυνοι: Οἱ Φράγκοι, οἱ ὁποῖοι ἀφοῦ διέλυσαν τὴν Αὐτοκρατορία μας, τὴν ἔνδοξη Ρωμανία, κατὰ τὴν Δ' Σταυροφορία, τὸ 1204, ἐπέβαλαν καθ' ὅλο τὸν 13ον αἰῶνα τὸ καθεστὼς τῆς Φραγκοκρατίας καὶ οἱ Ὀθωμανοί, οἱ ὁποῖοι ἐπὶ 400 ἐπέβαλαν στοὺς προγόνους μας τὸ πιὸ φρικτὸ καὶ ἀπαίσιο ζυγὸ δουλείας, ποὺ γνώρισε ποτὲ ἡ ἀνθρωπότης. Καὶ ἦταν οἱ δύο αὐτοὶ λαοὶ οἱ πιὸ ἐπικίνδυνοι, διότι πρωταρχικὴ ἐπιδίωξή τους ἦταν, εἴτε νὰ ἀλλοιώσουν τὴν Ὀρθόδοξη πίστη καὶ Παράδοσή μας καὶ νὰ τὴν ὁδηγήσουν στὰ δίχτυα τῆς αἱρέσεως τοῦ Παπισμοῦ, εἴτε νὰ τὴν ἐξαφανίσουν τελείως μέσῳ τῶν ἐξισλαμισμῶν καὶ τοῦ παιδομαζώματος.
Διαπρεπεῖς ἱστορικοί, μὲ ἐπικεφαλῆς τὸν ἀείμνηστο μέγα βυζαντινολόγο κ. Στήβεν Ράνσισμαν, ἀπέδειξαν ὅτι ἡ ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἀπὸ τοὺς Φράγκους, μὲ τὶς «εὐλογίες» τοῦ «Πάπα» καὶ τὴν ἀρωγὴ τοῦ Βατικανοῦ, εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ πλέον φρικτὰ καὶ μοιραῖα γεγονότα τῆς παγκόσμιας ἱστορίας, τὸ ὁποῖο εἶχε ὀλέθριες συνέπειες, ὄχι μόνο στὴν Ἀνατολικὴ Ὀρθόδοξη Ρωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία, ἀλλὰ καὶ σὲ ὁλόκληρη τὴν ἀνθρωπότητα. Καὶ τοῦτο διότι χτυπήθηκε ἡ καρδιά του τότε πολιτισμένου κόσμου καὶ διαλύθηκε ἡ πιὸ λαμπρὴ καὶ μακρόχρονη Αὐτοκρατορία τῆς ἱστορίας. Οἱ ἱστορικοὶ βεβαιώνουν ὅτι οἱ σφαγές, οἱ βεβηλώσεις, οἱ βανδαλισμοί, οἱ ἁρπαγὲς καὶ λεηλασίες ποὺ ἐπεκράτησαν κατὰ τὴν ἅλωση τῆς Πόλεως ἀπὸ τοὺς Φράγκους, ὑπῆρξαν πρωτοφανεῖς καὶ ὑπερβαίνουν καὶ αὐτὲς τῶν Ὀθωμανῶν τὸ 1453. «Χριστιανικὰ» χέρια ἔσφαζαν, βίαζαν, ἔκαιγαν, λεηλατοῦσαν Χριστιανούς! Δὲν σεβάστηκαν οὔτε ἱερό, οὔτε ὅσιο. Ἀναφέρεται, ὅτι ὅταν μπῆκαν στὸν πανίερο Ναὸ τῆς Ἁγίας Σοφίας, δὲν δίστασαν νὰ ἀνεβάσουν μιὰ φρανσέζα πόρνη ἐπάνω στὴν Ἁγία Τράπεζα, γιὰ νὰ βεβηλώσουν μὲ τὸν πιὸ αἰσχρὸ τρόπο τὸν ἱερὸ χῶρο καὶ τὸ Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας!
Μιὰ ἄλλη ἀποφράδα ἡμέρα, στὶς 29 Μαΐου τοῦ 1453, οἱ Ὀθωμανοί, μὲ ἐπικεφαλῆς τὸ Σουλτᾶνο Μωάμεθ τὸν Πορθητή, κατέλαβαν τὴν Βασιλεύουσα καὶ ἐπιδόθηκαν σὲ νέες σφαγές, βιασμοὺς καὶ καταστροφές. Γιὰ τρεῖς ἡμέρες οἱ μανιασμένοι στρατιῶτες λεηλατοῦσαν τὴν Πόλη. Ὁ Μωάμεθ, πανευτυχής, ζήτησε νὰ τὸν ὁδηγήσουν στὴ Μεγάλη Ἐκκλησία, στὴν Ἁγία Σοφία, γιὰ νὰ προσευχηθεῖ, νὰ εὐχαριστήσει τὸ «θεό» του, ὁ ὁποῖος τὸν «ἀξίωσε» νὰ κατακτήσει τὸν λαὸ ἐκεῖνο, ποὺ ὑπῆρξε τὸ καύχημα τῆς οἰκουμένης, τὸν λαὸ ποὺ μετέφερε τὰ φῶτα τοῦ πολιτισμοῦ σ' ὅλους τοὺς λαοὺς τῆς γῆς. Κι ἀκόμα γιὰ νὰ μετατρέψει τὸν πάνσεπτο Ναὸ τῆς Ἁγίας Σοφίας, τὸ πιὸ θαυμαστὸ ἀρχιτεκτονικὸ δημιούργημα ποὺ ἦταν τότε γνωστὸ σ' ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα, σὲ ἰσλαμικὸ τέμενος. Φρόντισε μάλιστα νὰ καταστρέψει τὸ ὑπέροχο ἐσωτερικὸ διάκοσμο τοῦ Ναοῦ, ὥστε νὰ εἶναι σύμφωνος μὲ τὸ ανεικονικό Ἰσλὰμ καὶ τέλος νὰ κτίσει τέσσερις μιναρέδες, ἀπὸ ὅπου θὰ διαβάζεται τὸ Κοράνιο. Γιὰ 481 λειτουργοῦσε ὡς μουσουλμανικὸ τζαμί, ὅπου ἀντὶ γιὰ ὕμνους στὸν ἀληθινὸ Τριαδικὸ Θεὸ καὶ τὴν ἀνάγνωση τῶν Ἁγίων Γραφῶν, ἀκούγονταν οἱ κραυγὲς τῶν μουεζίνηδων καὶ ἀποσπάσματα ἀπὸ τὸ Κοράνι. Τὸ 1934, τὸ κοσμικὸ τουρκικὸ κράτος, ὑπὸ τὸν Κεμάλ Ατατούρκ, τὸ μετέτρεψε σὲ μουσεῖο καὶ ἀργότερα ἀνακηρύχθηκε ἀπὸ τὴν UNESKO σὲ μνημεῖο παγκόσμιας πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς.
Δυστυχῶς τὰ τελευταῖα , μὲ τὴν ὑποχώρηση τοῦ κοσμικοῦ κράτους καὶ τὴν ἄνοδο τοῦ ἰσλαμικοῦ ἐθνικισμοῦ στὴν Τουρκία, ἄρχισε πάλι ἡ συζήτηση γιὰ τὴν μετατροπὴ τῆς Ἁγίας Σοφίας σὲ ἰσλαμικὸ τζαμί. Τὸν τελευταῖο καιρὸ ὁ νῦν τοῦρκος πρόεδρος, κ. Ταγίπ Ερντογάν, φανατικὸς ἰσλαμιστής, ἔθεσε καὶ πάλι θέμα μετατροπῆς της σὲ μουσουλμανικὸ τέμενος, προκειμένου νὰ δοθεῖ στὴ λατρεία τῶν μουσουλμάνων. Μάλιστα, γιὰ νὰ παγιώσει σταδιακὰ αὐτὴ τὴν ἀπαίτηση, πραγματοποιεῖ κάθε χρόνο, στὶς 29 Μαΐου, ἐπέτειο τῆς ἁλώσεως, (ἐθνική ἑορτή γιὰ τὴν Τουρκία), προσευχὴ στὴν Ἁγία Σοφία. Ἐφέτος ξεπέρασε κάθε ὅριο. Χωρὶς ἴχνος σοβαρότητας καὶ σεβασμοῦ πρὸς τὸ διεθνὲς δίκαιο, δήλωσε πὼς ἡ Ἁγία Σοφία, μετὰ τὴν κατάκτησή της, ἀνήκει στοὺς κατακτητές της καὶ ὡς ἐκ τούτου δὲ μπορεῖ κανένας νὰ τοὺς ἐμποδίσει νὰ πραγματοποιήσουν τὸ σκοπό τους!
Σύμφωνα μέ τὴν εἰδησεογραφία: «Μπορεῖ ἡ ἀπόφαση τοῦ τουρκικοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας γιὰ τὴν Αγιά Σοφιά νὰ ἔχει ὁριστεῖ γιὰ τὶς 2 Ἰουλίου, ὡστόσο ἡ τουρκικὴ κυβέρνηση φαίνεται πὼς θεωρεῖ... δεδομένη τὴν ἀκύρωση τοῦ προεδρικοῦ διατάγματος ποὺ τὴν μετέτρεψε σὲ μουσεῖο τὸ 1934. Σύμφωνα μέ ὅσα ὑποστήριξε ὁ Τοῦρκος ἱστορικὸς καὶ συγγραφέας, Αχμέτ Αναπαλί, σὲ συνέντευξη του στὸ 24 TV, οἱ ἑτοιμασίες γιὰ τὴν μετατροπὴ τῆς Αγιάς Σοφιάς σὲ τζαμὶ ἔχουν ἤδη ἀρχίσει! Ἄν καὶ δὲν ἀποκάλυψε τὴν πηγή του, ἐπικαλέστηκε ἕναν ἄνθρωπο ποὺ εἶναι «ὁ πιὸ ἀξιόπιστος τῆς χώρας μετὰ τὸν Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν«, ὁ ὁποῖος τοῦ εἶπε πὼς «εἶναι ἕτοιμα τὰ χαλιὰ ποὺ θὰ καλύψουν τὰ 7.000 τ.μ. τῆς Αγιάς Σοφιάς καὶ θὰ ἔχουν χρῶμα πορφυρό, τὸ χρῶμα τῆς ἐποχῆς τοῦ Μωάμεθ τοῦ Πορθητῆ. Τὰ χαλιὰ ἔχουν χρηματοδοτηθεῖ ἀπὸ ἰδιώτη, ὄχι ἀπὸ τὴν κυβέρνηση». Ὑποτίθεται ὅτι ἡ ὑπόθεση γιὰ τὴν Αγιά Σοφιά εἶχε κλείσει τὸν Σεπτέμβριο του 2018 ἀπὸ τὸ Συνταγματικὸ Δικαστήριο τῆς Τουρκίας, ποὺ εἶχε ἀπορρίψει παρόμοιο αἴτημα τῆς τουρκικῆς μὴ κυβερνητικῆς ὀργάνωσης ‘Σύνδεσμος Προστασίας Ἱστορικῶν Μνημείων καὶ Περιβάλλοντος'. Ἐὰν τὸ τμῆμα τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας κρίνει στὴ διάρκεια τῆς ἀκρόασης τῆς 2ας Ἰουλίου ὅτι ἡ ἀπόφαση τοῦ ὑπουργικοῦ συμβουλίου τὸ 1934 γιὰ τὴ μετατροπὴ τῆς Ἁγίας Σοφίας σὲ μουσεῖο αντίκειται στὸ νόμο, τότε ἡ Ἁγία Σοφία θὰ λειτουργήσει ξανὰ ὡς τζαμί» (Πηγή: yeniakit - Ιστ. Ρομφαία)!
Καὶ ἐδῶ τίθεται τὸ ἐρώτημα: Τί κάνει ἡ «χριστιανικὴ» Δύση; Ποὺ εἶναι ὁ κατὰ τὰ ἄλλα λαλίστατος «Πάπας» Φραγκίσκος; Γιατί δὲν ἀντιδρᾶ καὶ δὲν παρεμβαίνει διπλωματικά; Γιατί δὲν ἀξιοποιεῖ ὅλα τὰ μέσα καὶ ὅλη τὴν ἐπιρροὴ καὶ τὸ κῦρος ποὺ διαθέτει, γιὰ νὰ ευθαισθητοποιήσει τὴν παγκόσμια κοινὴ γνώμη, ὥστε νὰ ἀποτρέψει αὐτὴ τὴν σχεδιαζόμενη ἀπὸ τὴν τουρκικὴ κυβέρνηση βεβήλωση; Μόνο ἡ UNESKO ἔβγαλε μιὰ ἀνούσια ἀνακοίνωση δηλώνοντας, ὅτι ἡ Ἁγία Σοφία εἶναι παγκόσμιο μνημεῖο πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς καὶ τίποτε περισσότερο. Τὸ ἴδιο χλιαρὰ ἀντέδρασε καὶ ἡ Ἑλληνικὴ Κυβέρνηση, ἡ ὁποία θὰ μποροῦσε νὰ θέσει ὄρους,ὅρους καὶ νὰ προειδοποιήσει τὴν Τουρκική, ὅτι τότε μόνον θὰ λειτουργήσει τὸ ἰσλαμικὸ τέμενος τῶν Ἀθηνῶν, ἐφ' ὅσον διατηρηθεῖ τὸ σημερινὸ ὑπάρχον καθεστὼς εἰς ὅ,τι ἀφορᾶ τὴ λειτουργία τοῦ Ναοῦ ὡς μουσειακοῦ χώρου. Καὶ λέμε ὡς μουσειακοῦ χώρου καὶ ὄχι ὡς χώρου χριστιανικῆς λατρείας, διότι εἶναι ἀπείρως προτιμότερο νὰ λειτουργήσει αὐτός, ὁ πιὸ περίλαμπρος Ναὸς τῆς Ὀρθοδοξίας, ὡς μουσεῖο, παρὰ νὰ μεταβληθεῖ σὲ ἕνα οἰκουμενιστικὸ κέντρο, τὸ ὁποῖο θὰ ὑπηρετεῖ τὴν παναίρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, ὅπως ζήτησε ὁ Ἀρμένιος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως αἱρετικὸς μονοφυσίτης. Ἡ ΔΙΣ μὲ ἀνακοίνωσή της ἐτόνισε ὅτι «Φρονοῦμε ὅτι ἡ ἀνατροπή της πολιτισμικὰ οὐδέτερης χρήσεως τοῦ μνημείου ὡς μουσείου, ἡ ὁποία μὲ σύνεση καθιερώθηκε ὑπὸ τῆς Τουρκικῆς Δημοκρατίας τὸ 1934, ἐπιχειρεῖ νὰ μετατρέψει ἕνα χῶρο πολιτισμοῦ σὲ λάφυρο καὶ σύμβολο κατακτήσεως. Τυχὸν μετατροπὴ θὰ ἐπιφέρει τὴν ἔντονη διαμαρτυρία καὶ ἀπογοήτευση τῶν ἀνὰ τὴν Οἰκουμένη Χριστιανῶν, ἐνῶ θὰ βλάψει ποικιλοτρόπως τὴν ἴδια τὴν Τουρκία. Ἡ Ἐκκλησία ἐντὸς αὐτοῦ τοῦ Ναοῦ συγκρότησε πολλὲς Συνόδους ὑψίστης σημασίας γιὰ τὴν χριστιανικὴ ζωὴ καὶ πίστη. Ἄλλωστε, καὶ αὐτὲς οἱ διασωθεῖσες, ἀρρήτου κάλλους, ψηφιδωτὲς ἀπεικονίσεις ἱερῶν προσώπων τῆς χριστιανικῆς πίστεως, διακηρύσσουν ἀκατάπαυστα μὲ τὴν σιωπή τους τὸν ἱστορικὸ καὶ πνευματικὸ δεσμὸ τοῦ Ναοῦ μὲ τὸν Χριστιανισμό. Εἶναι ἀπολύτως ἀπαραίτητο νὰ ἐπικρατήσει ἐκ μέρους τῆς Κυβερνήσεως τῆς γείτονος χώρας σύνεση καὶ σεβασμὸς πρὸς τὸν χαρακτῆρα τοῦ μνημείου, ὥστε νὰ λάβει τὴν ὀρθὴ ἀπόφαση τῆς διατηρήσεως τοῦ status quo τῆς Ἁγίας Σοφίας, ὡς μουσειακοῦ χώρου»!
Ἀκραῖοι ἐθνικιστὲς μουσουλμᾶνοι, δὲν περιμένουν τὴν ἀπόφαση τοῦ Ἀνωτάτου Δικαστηρίου καὶ δηλώνουν ὅτι «δὲν χρειάζεται νὰ περιμένουμε τὴν ἀπόφαση τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας. Ἔχουμε πάρει ἤδη τὸν ἀσβέστη»! Κάποιοι ἄλλοι, πιὸ μετριοπαθεῖς, ἔκαναν μιὰ ἄλλη πρόταση: Νὰ λειτουργεῖ ταυτόχρονα ὡς τζαμί, χριστιανικὸς ναὸς καὶ μουσεῖο! Δεῖτε τὴν εἴδηση: «Ἕνας πολὺ γνωστὸς Τοῦρκος δημοσιογράφος, ὁ Ερτουγρούλ Οζκιόκ, στὴν ἐφημερίδα «Ραντικάλ» εἶχε κάνει μία... σολομώντεια πρόταση, προκειμένου καὶ πάλι νὰ διατηρηθεῖ ἡ πολυ-πολιτισμικότητα τοῦ μνημείου. «Ὅσο γιὰ τὴν Ἁγία Σοφία, σύμφωνα μέ ἐμᾶς, ἡ Ἁγία Σοφία εἶναι ἕνας ἀπὸ τοὺς σημαντικότερους ναοὺς τοῦ Ἰσλάμ. Ἀναμφίβολα ἡ καρδιά μας τὴ θέλει νὰ εἶναι τζαμί. Ὡστόσο, φαίνεται ὅτι γιὰ τὸ χριστιανικὸ κόσμο ἔχει μεγαλύτερη ἱερότητα. Ἐὰν ἕνας ἀπὸ τοὺς δύο ἱδρυτὲς τῆς Ἁγίας Σοφίας εἶναι ὁ Ιουστινιανός, ὁ ἄλλος εἶναι ὁ Μωάμεθ, ὁ ὁποῖος τὴν ἔσωσε ἀπὸ τὰ ἐρείπιά της καὶ τὴν ἔχτισε γιὰ δεύτερη φορά. Ἡ πρότασή μας εἶναι νὰ ἀνοίξουμε τὴν Ἁγία Σοφία καὶ ὡς τζαμὶ καὶ ὡς ἐκκλησία καὶ νὰ τὴν ἐπισκεπτόμαστε ὡς μουσεῖο. Πιστεύουμε ὅτι αὐτὸ μπορεῖ νὰ γίνει μὲ τὶς δυνατότητες τῆς σύγχρονης τεχνολογίας (π.χ. κουρτίνες ποὺ ἀνοίγουν καὶ κλείνουν αὐτόματα). Ἐὰν αὐτὸ μπορεῖ νὰ πραγματοποιηθεῖ, τότε μπορεῖ νὰ ἀποτελέσει ἐπίσης πηγή,πηγῇ σύγκλισης τῶν θρησκειῶν». Ὁ κ. Οζκιόκ λοιπὸν καταλήγει: «Εἶμαι ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ πιστεύουν ὅτι ἡ διατήρησή της ὡς μουσεῖο, ταιριάζει τόσο στὸ ‘πνεύμα τῶν καιρῶν', ὅσο καὶ στὰ συμφέροντά μας καὶ ἀκόμη περισσότερο ταιριάζει στὸν πολιτισμό μας>»> (Ιστ. Ἔθνος)! Ἡ πρόταση αὐτὴ ἀπηχεῖ χωρὶς ἀμφιβολία τὸ σύγχρονο πανθρησκειακό «πνεῦμα», ποὺ προωθεῖ πυρετωδῶς ὁ Διαθρησκειακὸς Οἰκουμενισμός. Οἱ θιασῶτες του δὲ διστάζουν νὰ προχωρήσουν ἀκόμη καὶ στὴν βεβήλωση αὐτοῦ τοῦ κορυφαίου Ναοῦ τῆς Ὀρθόδοξης Ἀνατολῆς σὲ Διαθρησκειακὸ Ναό, ἀνάλογο μὲ τὸν Διαθρησκειακὸ Ναὸ τοῦ Βερολίνου.
Κλείνουμε, τονίζοντας ὅτι ἡ ἐκ νέου προσπάθεια νὰ μετατραπεῖ ἡ ἁγία Σοφία σὲ τζαμὶ στὴν παροῦσα χρονικὴ συγκυρία, δὲν εἶναι καθόλου τυχαία. Ἡ μετατροπὴ αὐτοῦ τοῦ ὑπέροχου ἱστορικοῦ μνημείου σὲ ἰσλαμικὸ χῶρο λατρείας ἔχει τεράστια συμβολικὴ σημασία. Σηματοδοτεῖ τὸ ὄνειρο τῆς σημερινῆς Τουρκικῆς Κυβέρνησης γιὰ τὴν πραγματοποίηση τῆς πολυδιαφημισμένης «Γαλάζιας Πατρίδας» καὶ τὴν ἐκ νέου ἀνασύσταση της πάλαι ποτὲ Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας. Στέλνει ἕνα μήνυμα πρὸς πᾶσα κατεύθυνση γιὰ τὶς ἐπεκτατικὲς ἐπιδιώξεις καὶ σχεδιασμοὺς τῆς Τουρκίας σὲ στεριὰ καὶ θάλασσα. Φυσικὰ δὲν πρέπει νὰ περιμένουμε τίποτε ἀπὸ τὴν «χριστιανικὴ» Δύση, τὴν σημερινὴ Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση, πέρα ἀπὸ εὐχολόγια καὶ λεκτικὲς ἀνώδυνες διακηρύξεις. Ἡ σημερινὴ Ε.Ε. ἔχει ἀποδείξει «πολυμερῶς καὶ πολυτρόπως» μέχρι σήμερα, ὅτι ἀποστρέφεται τὸν Χριστιανισμὸ καὶ προτιμᾶ τὸ Ἰσλάμ. Ἡ προϊοῦσα ισλαμοποίηση τῆς Εὐρώπης το ἀποδεικνύει περίτρανα. Πάντως τὸν τελευταῖο καὶ πιὸ ἀποφασιστικὸ λόγο γιὰ τὴν μελλοντικὴ ἐξέλιξη τῶν πραγμάτων τον ἔχει ὁ «ἰδιοκτήτης» τοῦ Μεγάλου Ναοῦ, ἡ «Σοφία τοῦ Θεοῦ», ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός. Ἡ παρουσία Του, παντοῦ μέσα στὸν Ναὸ εἶναι αἰσθητή, ὅπως ἐπίσης καὶ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἀρκετῶν Ἁγίων, ἀλλὰ καὶ σπουδαίων Βυζαντινῶν Αὐτοκρατόρων. Κατὰ βάθος οἱ Τοῦρκοι γνωρίζουν τὸ πρωτοφανὲς θρησκευτικό, ἱστορικὸ καὶ πολιτιστικὸ ἄτοπο τῆς μετατροπῆς τῆς Ἁγίας Σοφίας σὲ τζαμί, ἕνα γεγονὸς ποὺ θὰ τοὺς ἐκθέσει στὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης. Ὡστόσο δὲν κάνουν πίσω, γιὰ τοὺς λόγους ποὺ ἀναφέραμε παρὰ πάνω.
Ἐκ τοῦ Γραφείου ἐπὶ τῶν Αἱρέσεων καὶ τῶν Παραθρησκειών
Πηγή: Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό
