Κύριε Πρόεδρε,
Σας γράφω αυτή τη σύντομη ανοικτή επιστολή ως ένας Ευρωπαίος πολίτης. Αλλά και ως Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας, της οποίας την ύπαρξη και τη συνέχεια είχατε και εσείς διά συνθηκών εγγυηθεῖ, αν και σήμερα ―εσείς και μόνον― δεν την αναγνωρίζετε, παρά το γεγονός ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μέλος, τόσο των Ηνωμένων Εθνών, όσο και της Ευρωπαϊκής ‘Ενωσης. Αυτή τη συνθήκη εγγυήσεως επικαλείσθε επιμόνως και συνεχώς, για να δικαιολογήσετε τις άνομες πράξεις σας και την παράνομη και πέρα από κάθε πολιτική ηθική κατοχική παρουσία σας στην Κύπρο, καθώς και όσα φοβερά και φρικτά έχετε επιτελέσει σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και των κυπρίων πολιτών. Όμως, με την εισβολή της χώρας σας στην Κύπρο το 1974, με επίκληση της εφαρμογής δήθεν του Συντάγματος, και της έκτοτε κατοχής σημαντικού μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, έχετε παύσει να είστε εγγυητές και είστε πλέον κατακτητές.
Υπό την απειλή των τουρκικών στρατευμάτων διαβιούμε χρόνια τώρα. Όμως σας θυμίζω αυτό που ο ποιητής μας Κώστας Μὀντης καταθέτει:
«Χρόνια σκλαβκιὲς ατέλειωτες τὸν πάτσον τζιαι τον κλώτσον τους·
Εμείς τζιαμαί· ελιές τζιαί τερατσιές πάνω στὸν ρότσον τους.»
Αυτή είναι η «Κυπριακή Ιστορία.» Αυτή είναι η μνήμη που κουβαλούμε μέσα στους αιώνες. Αυτοί είναι οι άξονες της υπομονής και της αντοχής και της καρτερίας μας μέσα στον χρόνο.
Ως Ευρωπαίος πολιτικός, ἀλλά και ως Έλληνας και Ορθόδοξος Χριστιανός, παρακολουθώ τις μέρες αυτές τις ιαχές και τις φωνές και τους πανηγυρισμούς και τους αλαλαγμούς και όλη εκείνη τη θριαμβολογία για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος. Μαζί και τις δικές σας δηλώσεις και αποφάσεις. Σας θυμίζω πως εμείς μέσα στους αιώνες σεβαστήκαμε πάντοτε τα όσια και τα ιερά όλων των λαών με τους οποίους ζήσαμε ή συναντηθήκαμε. Και αυτό το ξέρετε. Δεν θα βρείτε τέμενος να μετατρέπεται από μέρους μας σε εκκλησία, ακόμα και αν δεκάδες μουσουλμανικά τεμένη στην Κύπρο υπήρξαν άλλοτε για αιώνες Χριστιανικοί ναοί, με τις τοιχογραφίες και αγιογραφίες τους να σώζονται ακόμα στους καλυμμένους με ασβεστοκονίαμα τοίχους.
Δεν είμαι βαθύς γνώστης του Κορανίου, αλλά γνωρίζω από αγαπητούς φίλους μουσουλμάνους ότι βασική αρχή είναι ο σεβασμός στα μνημεία άλλων θρησκειών.
Εσείς, αντιθέτως, σε πείσμα των συμφωνιών και των συνθηκών, σε πείσμα των αρχών του δικαίου, σε πείσμα των αρχών που διέπουν τα μνημεία της ανθρωπότητας και την παγκόσμια κληρονομιά, κατά τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και την Ουνέσκο, προχωρήσατε να μετατρέψετε το ιερότερο μνημείο της Ορθοδοξίας και των Χριστιανών, την Αγία Σοφία, ένα επίτευγμα της τέχνης, το σπουδαιότερο και μεγαλύτερο στην ιστορία, σε τέμενος. Όλα αυτά όμως, ένα και μόνον υποδηλούν. Την κατακτητική σας εμμονή. Και πως τίποτε από όλα αυτά που έχετε κατακτήσει δεν σας ανήκει. Κι ακόμα την έλλειψη οποιουδήποτε σεβασμού στην πολιτισμική παράδοση όλης της ανθρωπότητας. Θα μπορούσατε να παραμείνετε στην Ιστορία ως ο άνθρωπος πού οδήγησε σε ένα ακόμη καλύτερο καθεστώς την Αγία Σοφία, ως ένα χώρο συνάντησης και συνύπαρξης των θρησκειών. Αντ’ αυτού, επιλέξατε να μείνετε στην Ιστορία ως ιστορικός βέβηλος ενός παγκοσμίου συμβόλου, ενός παγκοσμίου μνημείου πολιτιστικής κληρονομιάς, ενός αριστουργήματος της τέχνης και ενός συμβόλου συνύπαρξης πολιτισμών και θρησκειών.
Όλη αυτή η ρητορική του μίσους, η ανάδειξη του πάθους, ασφαλώς και δεν μας οδηγούν προς την ειρήνη, την οποία επικαλείσθε και την οποία όλοι οι λαοί επιζητούν και αναζητούν. Αυτό που αναμένουμε όλοι οι άνθρωποι είναι να μπορούμε να συνυπάρχουμε, σεβόμενοι ο ένας την μνήμη και την ιστορία και την ιδιοπροσωπία του άλλου. Με όσα επιχειρείτε, αλλά και όσα μεθοδεύετε, δείχνετε να περιφρονείτε τα στοιχειώδη δικαιώματα όλων των ανθρώπων και ιδιαίτερα ημών των Χριστιανών. Το δικαίωμα του σεβασμού των ιερών μας και του σεβασμού της μνήμης μας.
Κύριε Πρόεδρε,
Σε μια προσωπική για μένα αναφορά, θα ήθελα να σας πω ότι κατάγομαι από την Ποταμιά, ένα μικρό μεικτό χωριό της Κύπρου, όπου δηλαδή ελληνοκύπριοι και τουρκοκύπριοι ζούσαμε αρμονικά μαζί για χρόνια πολλά. Κάθε φορά που ερχόταν το Μπαϊράμι, ευχόμαστε στους τουρκοκύπριους «Καλό Μπαϊράμι». Και κάθε φορά που ερχόταν Πάσχα, οι τουρκοκύπριοι μάς εύχονταν «Καλό Πάσχα». Είναι σε ένα παρόμοιο κλίμα αλληλοσεβασμού και συνύπαρξης θρησκειών και πολιτισμών πού θα θέλαμε να ήταν η συμβολή σας και όχι, δυστυχώς, στην αντίθετη κατεύθυνση.
Ο ναός της Αγίας Σοφίας αποτελεί το σύμβολο όλης της ανθρωπότητας. Σημείο αναφοράς όλων ημών των Χριστιανών. Τόπο ιερότητας. Και όλα όσα επιχειρείτε μόνο μικρότητα θα υποδηλώνουν, όταν θα σκύβετε για την προσευχή σας κάτω από τον Ιερό Θόλο της Αγίας Σοφίας, υπό το βλέμμα της Παναγίας.
Θα πρέπει όμως να γνωρίζετε πως όλα όσα διά της δυνάμεως επιβάλλετε δεν μπορούν να αντιστρέψουν και να διαγράψουν την αλήθεια της ιστορίας. Ο ναός της Αγίας Σοφίας παραμένει εις τον αιώνα σύμβολο και σημείο αναφοράς όλης της ανθρωπότητας, επίτευγμα της τέχνης, μνημείο ανυπέρβλητο του πολιτισμού και πάντοτε θα ονομάζεται και θα είναι η Αγία Σοφία.
Διατελώ μετά τιμής
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΥΛΛΟΥΡΗΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ
ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Λευκωσία 23 Ιουλίου 2020
