iEpikaira.- [δημοσιεύτηκε 13:20-20/1/23, ανανεώθηκε 18:50-22/1/23] Η έρευνα του iEpikaira (27/12/2022) για την ενεργειακή στρατηγική και ασφάλεια των ΗΠΑ για την περιοχή μας έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο γνωστός χάρτης Μπάιντεν -οδοδείκτης στη διαδικασία διαμοιρασμού της Αν. Μεσογείου- δημιουργήθηκε πιθανότατα αρχές του 2015 και συνέχισε να εμπλουτίζεται/τροποποιείται (σύμφωνα με τις παρεμβάσεις των εμπλεκομένων κρατών -εκτός Ελλάδας!- και με μεσολάβηση του Αμερικανού Ανώτερου Σύμβουλου Ενεργειακής Ασφάλειας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Άμος Χόκσταϊν, με την παρασκηνιακή συναίνεση/προτροπή των Βρετανών) μέχρι τις αρχές του 2017, κατά την περίοδο των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό.
Αυτό αφήνει να εννοηθεί και δήλωση (19/01/2022) του ίδιου του Χόκσταϊν (αρχιτέκτονα του χάρτη Μπάιντεν): «Από το 2015-2017 [περίοδο κατά την οποία ο χάρτης παρουσιάστηκε στον Ερντογάν και τους Ε/κ ενώ χρησιμοποιήθηκε ως δέλεαρ κατευνασμού μετά την ισραηλοτουρκική κρίση του Μαβί Μαρμαρά] υπήρχε πολιτική δραστηριότητα για να υποστηρίξουμε μια λύση στο κυπριακό πρόβλημα και η ενέργεια ήταν νέο αντικείμενο για τη διαπραγμάτευση και την ειρηνευτική διαδικασία επί του εδάφους. Αν υπήρχε επιτυχής κατάληξη, θα υπήρχε η προοπτική να εμπλακεί και η Τουρκία. Δυστυχώς η Τουρκία δεν επιθυμούσε να ολοκληρώσει τη συμφωνία και εκείνο το παράθυρο έκλεισε». Αυτό το «παράθυρο» που «έκλεισε» το 2017, όλα δείχνουν ότι ήρθε η ώρα για να «ανοίξει» εκ νέου μετά τις προεδρικές εκλογές στην Κύπρο...
Εδώ βέβαια δεν θα ασχοληθούμε με την επικείμενη παρέμβαση Χόκσταϊν στην Αν. Μεσόγειο και το Αιγαίο (1 και 2) αλλά θα παρουσιάσουμε τις δηλώσεις Αμερικανών -κυρίως- αλλά και Βρετανών αξιωματούχων από το 2014 και εντεύθεν που αποδεικνύουν ότι οι προηγούμενες προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού (σσ. διαπραγματεύσεις στο Μον Πελεράν) υποκινήθηκαν από τους ενεργειακούς σχεδιασμούς των ΗΠΑ για Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική, οι οποίοι σχετίζονται με τις ανακαλύψεις φυσικού αερίου στην Αν. Μεσόγειο και τον χάρτη Μπάιντεν. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή και συγκεκριμένα από το 2014, πριν να δημιουργηθεί ο επίμαχος χάρτης.
Βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή
Οι ενεργειακοί σχεδιασμοί και το Κυπριακό
Στις 22/05/2014 ο τότε αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν κατά την επίσημη διήμερη επίσκεψή του στην Κύπρο έδωσε το στίγμα των ενεργειών που επρόκειτο να ακολουθήσουν όταν είπε:
«Η Κύπρος είναι έτοιμη να γίνει βασικός παίκτης μεταμορφώνοντας την Ανατολική Μεσόγειο σε έναν νέο παγκόσμιο κόμβο για το φυσικό αέριο».
Ένα μήνα αργότερα, στις 11/06/2014 ο Χόκσταϊν κατέθεσε ενώπιον της υπο-επιτροπής του Κογκρέσου για τη Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική (Subcommittee on the Middle East and Noth Africa) ότι:
«Στην Τουρκία υπάρχουν μόνο δύο τρόποι για να φτάσει ένας υπεράκτιος αγωγός από το Ισραήλ. Ή να διέλθει από την ΑΟΖ του Λιβάνου και της Συρίας, κάτι που είναι λιγότερο πιθανό κατά τη γνώμη μου αυτή τη στιγμή, ή να περάσει από την ΑΟΖ της Κύπρου. Αλλά, για αυτό υπάρχουν συγκεκριμένα γεωπολιτικά εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν. [...] Ελπίζουμε ότι αυτό είναι ένα κίνητρο για την επίλυση ορισμένων χρονιζόντων ζητημάτων που υφίστανται εδώ και πολύ καιρό».
Λίγους μήνες μετά, ο Τζο Μπάιντεν ήταν πιο διάχυτος ως προς τις αμερικανικές βλέψεις για την περιοχή. Συγκεκριμένα:
Στις 02/10/2014 ο Μπάιντεν ανέφερε σε ομιλία στο Harvard Kennedy School ότι, «όπως το πετρέλαιο κρατεί τους Κούρδους στο Ιράκ το ίδιο μπορεί να τερματίσει μια πολύ άδικη κατάσταση που υπάρχει [στην Κύπρο] από την δεκαετία του 1970. Ο τρόπος [επίλυσης] είναι να μην επιμένουμε στο παρελθόν και τα λάθη αλλά να βλέπουμε τις ευκαιρίες, αν υπάρχει μια win-win κατάσταση για όλους».
Στις 22/11/2014 πάλι ο Μπάιντεν δήλωσε σε διοργάνωση του Atlantic Council στην Κωνσταντινούπολη ότι, «πιστεύουμε -ο Πρόεδρος [Ομπάμα] και εγώ- ότι η ενεργειακή ασφάλεια είναι το επόμενο κεφάλαιο στο ευρωπαϊκό σχέδιο ολοκλήρωσης και επέκτασης της κοινής αγοράς που ξεκίνησε πριν από δεκαετίες με τον ευρωπαϊκό άνθρακα και χάλυβα». Πρόσθεσε ότι «Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους ταξίδεψα πρόσφατα στην Κύπρο -ο υψηλότερος αξιωματούχος των ΗΠΑ που επισκέφθηκε την Κύπρο εδώ και πέντε δεκαετίες- επειδή ήθελα να ενθαρρύνω τους Κύπριους [σσ. Κυπριακή Δημοκρατία] να αναπτύξουν τους ενεργειακούς πόρους τους σε συνεργασία με όλους -όλους!- τους γείτονές τους, και να καταστεί σαφές ότι όλοι ωφελούνται εάν το σύνολο της Ανατολικής Μεσογείου μπορεί να συνεργαστεί για να γίνει κόμβος για τις αγορές φυσικού αερίου».
Και για να γίνει πιο σαφές, διευκρίνισε ότι, «το ενεργειακό δυναμικό της Ανατολικής Μεσογείου μπορεί επίσης να αποφέρει σημαντικά στρατηγικά και οικονομικά οφέλη για την ίδια την περιοχή και την Ευρώπη συνολικά. Υπόσχεται να ενισχύσει στην περιοχή τη σταθερότητα και την ευημερία φέρνοντας κοντά το Ισραήλ, την Τουρκία, την Αίγυπτο, την Ελλάδα, την Κύπρο και ελπίζουμε μια μέρα και τον Λίβανο. Έχει επίσης τη δυνατότητα να φέρει νέες προμήθειες στην Ευρώπη, να αυξήσει την ενεργειακή της ασφάλεια διαφοροποιώντας τους ενεργειακούς πόρους. Αυτό ήταν το κύριο μήνυμά μου όταν ήμουν στην Κύπρο τον Μάιο [του 2014], ότι η ενέργεια μπορεί και πρέπει να χρησιμεύσει ως εργαλείο συνεργασίας, σταθερότητας, ασφάλειας και ευημερίας. Και ζήτησα από τον Ειδικό Απεσταλμένο για Θέματα Ενέργειας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Άμος Χόκσταϊν, να συνεχίσει το έργο αυτό».
Περίπου δύο χρόνια αργότερα, και αφού σημειώθηκαν οι υπόνοιες του Χόκσταϊν για ανάγκη επίλυσης του Κυπριακού με όχημα την ενέργεια για να «ξεκλειδωθεί» το φυσικό αέριο της Αν. Μεσογείου, ενώ ταυτόχρονα υπογραμμίστηκαν οι παροτρύνσεις του τότε αντιπροέδρου Μπάιντεν για «win-win» λύσεις, την σκυτάλη πήραν οι πιο ξεκάθαρες τοποθετήσεις...
Στις 09/06/2016 δήλωσε ο Χόκσταϊν στο 32ο Συνέδριο της ΠΣΕΚΑ (32nd Congress of the International Coordinating Committee’s Justice for Cyprus) ότι: «προϋπόθεση για να μπορέσει να φτάσει το ισραηλινό αέριο στην Τουρκία εξαρτάται από την επίλυση του Κυπριακού, γιατί δεν μπορεί να περάσει από την ΑΟΖ της Κύπρου».
Στις 21/08/2016 σε συνέντευξη στο Bloomberg ο Χόκσταϊν διευκρίνισε ότι «εάν καταφέρουμε να καταλήξουμε σε συμφωνία για το μελλοντικό καθεστώς του νησιού [σσ. Κύπρο], ξεκλειδώνουμε όχι μόνο Ισραήλ-Τουρκία, ξεκλειδώνουμε τη μελλοντική παραγωγή και τους προορισμούς της Κύπρου», και συνέχισε, «αυτό που μας δίνει λόγο για αισιοδοξία είναι ότι έχουμε έξυπνους και αφοσιωμένους ηγέτες σε όλες τις πλευρές της κυπριακής διαμάχης. Το ενεργειακό κίνητρο είναι πολύ σαφές για όλους». Επιπλέον είπε ότι «Μπορείς να έχεις έναν αγωγό φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας προς την Ευρώπη και μπορείς να έχεις LNG μέσω Αιγύπτου προς την Ευρώπη». Ενώ τόνισε ότι «η προσθήκη του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου στην εικόνα ολοκληρώνει πραγματικά την Τουρκία ως μία από τις σημαντικότερες ενεργειακές χώρες με την ευρύτερη έννοια».
Στις 08/09/2016 η Ιλένα Ρος-Λέτινεν, πρόεδρος της υπο-επιτροπής του Κογκρέσου για τη Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική (Subcommittee on the Middle East and Noth Africa), είπε στον εναρκτήριο λόγο της κατά τη διάρκεια συνεδρίας με θέμα τις εξελίξεις στα ενεργειακά της Αν. Μεσογείου:
«Μετά την ανακάλυψη του φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, οι σχέσεις του Ισραήλ με την Ελλάδα και την Κύπρο έχουν βελτιωθεί. Ενώ βρισκόμασταν [σε επίσημη επίσκεψη το καλοκαίρι του 2016] στην Κύπρο, μας είπαν ότι οι Κύπριοι εργάζονται για να ενώσουν τις χώρες της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου για να δημιουργήσουν ένα πολυμερές φόρουμ που θα περιλαμβάνει το Ισραήλ. Κύπριοι αξιωματούχοι μας είπαν ότι θεωρούν τους εαυτούς τους μέρος του στρατηγικού βάθους του Ισραήλ και σχεδιάζουν να συνεργαστούν στενά με το Ισραήλ σε θέματα αντιτρομοκρατίας, ασφάλειας και εμπορίας ανθρώπων.
»Ήταν σαφές ότι η ενέργεια έχει αναδειχθεί ως βασικό κίνητρο που μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση του Κυπριακού και να τερματίσει την κατοχή του βόρειου τμήματος της Κύπρου από την Τουρκία.
»Ένας πιθανός αγωγός που θα μεταφέρει κυπριακό και ισραηλινό φυσικό αέριο προς την Τουρκία θα μπορούσε όχι μόνο να βελτιώσει τις σχέσεις στην περιοχή, αλλά θα μπορούσε στη συνέχεια να διοχετευθεί στην Ευρώπη. Αυτό θα βοηθούσε τους ευρωπαίους φίλους μας να μειώσουν την εξάρτησή τους από τη ρωσική ενέργεια και να μειώσουν τη ρωσική επιρροή σε αυτόν τον τομέα».
Η Ρος-Λέτινεν μάλιστα προσέθεσε ότι, «η Κύπρος είναι προφανώς ιδανική για να αποτελέσει το επίκεντρο της περιοχής, με αγωγούς προς όλες τις κατευθύνσεις. Η Κύπρος μπορεί να συνδεθεί ταυτόχρονα με το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Ελλάδα, την Τουρκία, αλλά δεν είναι απαραίτητο να ολοκληρωθούν όλες αυτές οι διασυνδέσεις ταυτόχρονα», ενώ πρόσθεσε, «νομίζω αυτό που πρέπει να δούμε τώρα μετά την εξομάλυνση των σχέσεων Ισραήλ και Τουρκίας, είναι το αν μπορεί να επιτευχθεί μια λύση στο νησί της Κύπρου, που θα ξεκλειδώσει την δυνατότητα κατασκευής αγωγού από το Ισραήλ μέσω Κύπρου προς την Τουρκία».
Εν συνεχεία έθεσε το ερώτημα: «Έχω λοιπόν την απορία, τι έρχεται πρώτο; Προσπαθούμε να δουλέψουμε σε όλα τα διαφορετικά μέτωπα για να δούμε ποιό μπορεί να προηγηθεί;» Και απάντησε, «αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να συνεχίσουν να διαδραματίζουν ενεργό ρόλο στην προσπάθεια να ανακαλύψουν ποιά είναι η γεωπολιτική λύση, να βρουν τα εμπόδια και να τα αφαιρέσουν, ώστε ο ιδιωτικός τομέας [σσ. εταιρείες υδρογονανθράκων] να βρει τις εμπορικά βιώσιμες λύσεις και να μπορέσει να προχωρήσει».
Συνεχίζοντας με την διαφωτιστική ακρόαση της υπο-επιτροπής του Κογκρέσου, πέραν της Ρος-Λέτινεν, κατάθεσε και ο τότε βοηθός υπουργός Εξωτερικών ΗΠΑ:
Στις 08/09/2016 ο Τζόναθαν Ελκαϊντ επιβεβαίωσε ότι, «Έχουν γίνει συζητήσεις όχι μόνο για εξαγωγές [σσ. φυσικού αερίου] στην Κύπρο και στην Ελλάδα αλλά ακόμη και στην Τουρκία».
Στην ίδια υπο-επιτροπή κύριος ομιλητής ήταν ο τότε Ειδικός Απεσταλμένος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Α. Χόκσταϊν:
Στις 08/09/2016 ο Χόκσταϊν λοιπόν δήλωσε μεταξύ άλλων ότι, «Για να μπορέσει να συνειδητοποιήσει το οικονομικό όφελος της ενεργειακής ασφάλειας [η Τουρκία], πρέπει να συνάψει συμφωνία με την Κύπρο, γιατί ο αγωγός που θα οδεύει από το Ισραήλ στην Τουρκία περνάει από την ΑΟΖ της Κύπρου. Και πραγματικά ελπίζω και πιστεύω ότι η Τουρκία κατανοεί την κρίσιμη φύση και τη στρατηγική φύση ή το στοιχείο που έχει προστεθεί στις συζητήσεις για το Κυπριακό, δηλαδή την ενέργεια».
Στη συνέχεια ξεκαθάρισε: «Μπορώ λοιπόν να σας πω ότι προσωπικά επικροτώ δημόσια τις υπεράκτιες ανακαλύψεις της Κύπρου. Μιλάω σε εβδομαδιαία βάση με τον Υπουργό Λακκοτρύπη και άλλους υπουργούς στην Κύπρο για να δούμε πώς μπορούμε να είμαστε σε θέση να στηρίξουμε την Κύπρο». Διευκρίνισε επίσης ότι οι συνομιλίες για τα ενεργειακά που είχε με τους Τούρκους δεν επηρεάστηκαν από το πραξικόπημα (15/07/2016): «Οι συνομιλίες, είπε, «σε περιφερειακό επίπεδο, συνεχίζονται. Έχω δει τον υπουργό [σσ. τότε υπουργό Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, τον γαμπρό του Ρ.Τ. Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαϊράκ] δύο φορές από τότε και μιλούσα μαζί του στο τηλέφωνο σχεδόν κάθε εβδομάδα».
Ενώ στην ερώτηση: «Εάν δεν μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία για την ενοποίηση της Κύπρου, είναι κατά τη γνώμη σας ανοικτή η επιλογή να διοχετευτεί το κυπριακό και ισραηλινό φυσικό αέριο στην Αίγυπτο -ίσως και η χρήση των αιγυπτιακών τερματικών σταθμών LNG για την εξαγωγή [του φυσικού αερίου σε άλλους προορισμούς]- η πιο πιθανή πρώτη φάση ενεργειών στην Ανατολική Μεσόγειο;», ο Χόκσταϊν απάντησε: «Αν δεν υπάρχουν άλλες εξελίξεις από τώρα και στο εξής, νομίζω ότι αυτό είναι το πιο πιθανό σενάριο για την πρώτη φάση (phase one)».
Αγωγός από την ισραηλινή ΑΟΖ προς την Αίγυπτο με μωβ. Καταλήγει σε τυφλό σημείο κάπου μεταξύ Idku και Damietta, γεγονός που ίσως σημαίνει ότι και τα δύο σενάρια είναι πιθανά(;)
Ειρήσθω εν παρόδω, ήδη από το 2018 και το 2021, έχουν συναφθεί συμφωνίες εξαγωγής φυσικού αερίου από την κυπριακή και την ισραηλινή ΑΟΖ αντίστοιχα, για υποθαλάσσια μεταφορά στην Αίγυπτο και μετατροπή σε LNG (όπως αποτυπώνεται στο χάρτη Μπάιντεν). Επομένως η «πρώτη φάση» (phase one, δηλαδή υγροποίηση και μεταφορά του φυσικού αερίου με πλοία) των αμερικανικών σχεδιασμών, έχει ολοκληρωθεί και ήδη οδεύουμε (ή διανύουμε) στην δεύτερη (phase two, η οποία αφορά στη μεταφορά φ/α μέσω αγωγών η οποία προϋποθέτει οριοθετήσεις ΑΟΖ).
Επανερχόμενοι στην κατάθεση του Χόκσταϊν στην υπο-επιτροπή του 2016, είπε επίσης ότι: «προφανώς η ενέργεια δεν θα λύσει τις πολιτικές διαφορές στην περιοχή [σσ. Ανατολική Μεσόγειο], αλλά μπορεί να δώσει κίνητρα για την επιτάχυνση της πολιτικής διευθέτησης και την ενθάρρυνση του συμβιβασμού», ενώ πρόσθετε ότι «η επιτυχία όλων αυτών των σχεδίων, ωστόσο, εξαρτάται από τη συνεργασία. Οι χώρες θα εξοικονομήσουν δισεκατομμύρια εάν μοιράζονται την υποδομή και την πρόσβαση στην αγορά. Εάν δεν μοιράζονται αυτούς τους πόρους, το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού αερίου θα πρέπει να παραμείνει στο βυθό».
Η διαπίστωση αυτή του Αμερικανού αξιωματούχου, μεταφράστηκε σε πράξεις, αφού δυο εβδομάδες αργότερα, αμερικανική αντιπροσωπεία υπό τον τότε αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν είχε απευθείας επαφές με αντιπροσωπεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.
Επαφές Αναστασιάδη-Κασουλίδη-Χριστοδουλίδη με Μπάιντεν-Νιούλαντ-Χόκσταϊν στις 22/09/2016 πριν τις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό στο Μον Πελεράν
Το παραπάνω στιγμιότυπο είναι από την συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στις 22/09/2016, παρουσία του τότε αντιπροέδρου Τζο Μπάιντεν, του Α. Χόκσταϊν, της Β. Νιούλαντ, του Ν. Χριστοδουλίδη και του Ι. Κασουλίδη λίγες ημέρες πριν την έναρξη των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό στο Μον Πελεράν (πρώτος γύρος: 7 έως 11/11/2016. Τελικός γύρος: 18 έως 20/01/2017).
Συνάντηση του τότε Άμος Χόκσταϊν με τον Ν. Αναστασιάδη στο Προεδρικό Μέγαρο στις 13/12/2016 κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων του Μον Πελεράν. Μετά τη συνάντηση δεν έγιναν δηλώσεις ενώ ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μετέβη στο αεροδρόμιο Λευκωσίας για συνάντηση με τον τότε κατοχικό ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί.
Ο Χόκσταϊν όμως συνέχισε τις παρεμβάσεις του και κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων του Μον Πελεράν με μια ακόμη συνάντηση με τον Ν. Αναστασιάδη στις 13/12/2016 στο προεδρικό Μέγαρο στη Λευκωσία (χωρίς να γίνουν δημόσιες δηλώσεις) ενώ λίγες ημέρες πριν:
Στις 28/11/2016 ο Χόκσταϊν επανέλαβε ότι, «Μιλάμε για πιθανή συνεργασία με την Τουρκία. Εάν υπάρξει συμφωνία για την Κύπρο (την οποία εξακολουθώ να ελπίζω ότι μπορούμε να καταλήξουμε σε μερικές εβδομάδες [σσ. Μον Πελεράν]), τότε μπορεί να υπάρξει ένας αγωγός από το Ισραήλ μέσω Κύπρου στην Τουρκία».
Άρον-άρον «λύσεις» για αγωγό προς Τουρκία
Υπό το πρίσμα των ανωτέρω παρεμβάσεων και τοποθετήσεων Αμερικανών αξιωματούχων γίνεται αντιληπτό από που κανοναρχούνταν οι φωνές των Ε/κ που πρόκριναν -και συνεχίζουν μέχρι και σήμερα!- αγωγό φ/α προς την Τουρκία (1 και 2). Επίσης είναι πρόδηλο ότι οι εσπευσμένες προηγούμενες προσπάθειες για την επίλυση του Κυπριακού φαίνεται να ήταν προϊόν πιέσεων για τη διευθέτηση του ζητήματος της κυπριακής ΑΟΖ, ώστε να δρομολογηθεί ο αγωγός φ/α προς την Τουρκία. Έτσι εξηγείται και το «αόρατο χέρι» που κατεύθυνε τους οπαδούς της «λύσεως τώρα» και της «Unite Cyprus Now». Μια λύση που προωθούσε ανερυθρίαστα τις τουρκικές θέσεις, δεν διασφάλιζε τα συμφέροντα του Ελληνισμού εν συνόλω, και ήταν υποκινούμενη παρασκηνιακά από το Φόρεϊν Όφις (1 και 2).
Χάρτης Μπάιντεν (mcclatchydc.com)
Η δε στάση του Φόρεϊν Όφις αποκαλύφθηκε με την δήλωση του τότε Υφυπουργού Ευρώπης Βορείου και Νοτίου Αμερικής, σερ Άλαν Ντάνκαν, στη Βουλή των Κοινοτήτων στις 14/05/2019 σχετικά με τις τότε παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ όταν είπε: «οι διερευνητικές γεωτρήσεις δεν πρέπει να διεξάγονται σε οποιαδήποτε περιοχή στην οποία η κυριαρχία είναι υπό αμφισβήτηση», δίνοντας τροφή στην τουρκική επιχειρηματολογία. Τα «αμφισβητούμενα» -κατά τους Βρετανούς- κυριαρχικά δικαιώματα είναι αποτυπωμένα και στον χάρτη Μπάιντεν ο οποίος εμφανίζει αλληλοκαλυπτόμενες την ΑΟΖ που έχει νόμιμα οριοθετήσει η Κυπριακή Δημοκρατία και την παράνομη υφαλοκρηπίδα που έχει καθορίσει η Τουρκία για το ψευδοκράτος.
Το Φ. Όφις -το οποίο αποφεύγει να τοποθετείται ανοικτά για τέτοια ζητήματα- επέμεινε στις θέσεις του ένα χρόνο αργότερα όταν στις 14/07/2020 η Βρετανίδα Υφυπουργός Εξωτερικών Γουέντι Μόρτον -η οποία ανέλαβε μετά τον Α. Ντάνκαν-, δήλωνε: «Συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι ο καλύτερος μακροπρόθεσμος τρόπος να επιλυθούν οι εντάσεις στην περιοχή, περιλαμβανομένων των τουρκικών ερευνών για υδρογονάνθρακες στα ύδατα γύρω από την Κύπρο [sic! όχι την κυπριακή ΑΟΖ], είναι να επιτευχθεί μια λύση του Κυπριακού. Ελπίζουμε ότι όλες οι πλευρές θα πολλαπλασιάσουν τις προσπάθειές τους προς μια λύση».
Όταν όμως αφορά σε ζητήματα Βρετανικής κυριαρχίας, το Φ. Όφις ξέρει να ξεκαθαρίζει τη θέση του. Έτσι, όσον αφορά στις Βρετανικές Βάσεις έχει διευκρινίσει ότι οι Κυρίαρχες Βρετανικές Περιοχές στη Κύπρο δεν διεκδικούν ΑΟΖ, εκτός των 3 ναυτικών μιλίων σε αιγιαλίτιδα ζώνη. Στις 22 Απριλίου 2013 ο τότε Υφυπουργός Ευρώπης Ντέιβιντ Λίντιγκντον δήλωνε:
«Το δικαίωμα των κυρίαρχων περιοχών των βάσεων για αιγιαλίτιδα περιοχή είναι ξεκάθαρο στη συνθήκη εγκαθίδρυσης – ένα δικαίωμα που αναγνώρισε η Κυπριακή Δημοκρατία. Κανένα άλλο κράτος δεν έχει το νόμιμο δικαίωμα να κηρύξει ΑΟΖ εντός της αιγιαλίτιδας περιοχής των κυρίαρχων περιοχών των βάσεων του Ηνωμένου Βασιλείου, ούτε η Κυπριακή Δημοκρατία έχει προβάλει την επιθυμία να εξερευνήσει για ορυκτούς πόρους εντός της αιγιαλίτιδας περιοχής των κυρίαρχων περιοχών των βάσεων».
Ο EastMed στα αζήτητα από το 2014
Πέραν τούτου, από τίς δημόσιες τοποθετήσεις όλων των Αμερικανών αξιωματούχων -μηδενός εξαιρουμένου, πλην ίσως του π. ΥΠΕΞ Μ. Πομπέο η οποία έγινε για το ισραηλινό ακροατήριο-, πουθενά δεν προκύπτει ότι ο EastMed ήταν -ή είναι- μέρος των ενεργειακών σχεδιασμών τους, γι' αυτό και δεν αποτυπώνεται ούτε στον χάρτη Μπάιντεν ο οποίος σταμάτησε να εμπλουτίζεται το 2017. Επομένως, το non-paper (το οποίο διέρρευσε τον Ιανουάριο του 2022 ενώ εικάζεται ότι είχε διανεμηθεί τον Οκτώβριο-Νοέμβριο του 2021) ήταν ήδη προαποφασισμένο αρκετά χρόνια πριν. Ένα non-paper το οποίο είχε έντονο τουρκικό άρωμα (1, 2 και 3) όπως και οι πιέσεις για τον EastMed καθώς και το απαράδεκτο όριο του 28ου Μεσημβρινού στο χάρτη Μπάιντεν.
Ο ίδιος ο Χόκσταϊν εξηγούσε στις 19/01/2022 ότι «ο αγωγός EastMed ήταν μια ιδέα το 2016. Ο σκεπτικισμός που εξέφρασα δεν ήταν σκεπτικισμός για τη σύνδεση της Ανατολικής Μεσογείου με την Ευρώπη και την περιφερειακή συνεργασία. Τα ερωτήματα αφορούν κυρίως το υψηλό κόστος και τα logistics και κατά πόσο ήταν εφικτά. Τα τελευταία χρόνια τίποτα δεν προχώρησε μπροστά και εξακολουθούν να υπάρχουν ερωτήματα για τη βιωσιμότητα του. Είναι πλέον πολύ πιο δύσκολο να χρηματοδοτείς έργα συμβατικής ενέργειας και η ανάγκη για αέριο είναι ένα ερώτημα καθώς η Ευρώπη ηγείται προς τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας».
Πρόσθεσε επίσης ότι «οι εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν, είτε μιλάμε για αέριο είτε για ηλεκτρικά έργα, συνεπώς θα έχουμε να κάνουμε με τις περιφερειακές εντάσεις και τις διεκδικήσεις ΑΟΖ. Εξακολουθούμε να υποστηρίζουμε τις υποθαλάσσιες υποδομές. Υπάρχουν πολύ περισσότερες πηγές και δυνατότητες για να σπρώξουμε την ηλεκτρική διασύνδεση και παράλληλα να υποστηρίζεται η Αμερικανική πολιτική ενεργειακής ασφάλειας της Ανατολικής Μεσογείου και οι σημαντικοί στόχοι για το κλίμα».
Σε ερώτηση γιατί δημοσιοποιήθηκε εκείνη τη χρονική συγκυρία το non-paper, άφησε αιχμές για τη διαρροή όταν απάντησε ότι το έγγραφο: «δόθηκε σε όλες τις κυβερνήσεις και δεν διέρρευσε σε όλες τις χώρες. Ήταν ένα μήνυμα στις κυβερνήσεις της περιοχής, μια επικοινωνία ανάμεσα μας και τις άλλες χώρες της περιοχής με τις οποίες είχαμε διαρκείς συζητήσεις. Οι ΗΠΑ δεν δημοσιοποίησαν την πολιτική για τον EastMed. Είναι μέρος μιας μεγάλης συζήτησης στις ΗΠΑ που σχετίζεται με τη θέση για το κλίμα και τι σημαίνει αυτή με πρακτικούς όρους. Αλλάζουμε τις οδηγίες που σχετίζονται με τις υποδομές συμβατικών καυσίμων και τι υποστηρίζουμε». (Περισσότερα για τον EastMed έχουμε εκτενώς αναφέρει σε άρθρο μας στις 09/01/2022 αλλά και στο χρονολόγιο των γεγονότων πριν το non-paper το οποίο δημοσιεύθηκε στις 19/01/2022)
Σε αντίθεση όμως με τον EastMed, ο αγωγός φυσικού αερίου προς την Τουρκία αποτελεί κατά ομολογία όλων των Αμερικανών αξιωματούχων, ύψιστη προτεραιότητα -και κινητήριος δύναμη- για την επίλυση του Κυπριακού, ενώ δεν αποκλείεται να συναποτελέσει μέρος τις κυοφορούμενης νέας συμφωνίας για το Κυπριακό που πρόκειται να κατατεθεί, η οποία θα έχει όχημα την ενέργεια και «οδικό χάρτη» τον χάρτη Μπάιντεν (1, 2 και 3).
Σε ποιό «όραμα» αναφέρεται ο Μπάιντεν;
Τέλος, για να συνδέσουμε το μακρινό 2014 με το 2022, υπενθυμίζουμε την δήλωση του Τζο Μπάιντεν με αφορμή τη σύναψη της ισραηλολιβανικής συμφωνίας ΑΟΖ (στις 09/10/2022 η οποία πιστώθηκε στον Χόκσταϊν): «Αυτή η συμφωνία μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στην υλοποίηση ενός οράματος για μια Μέση Ανατολή που θα είναι πιο ασφαλής, ολοκληρωμένη και ευημερούσα, αποφέροντας οφέλη για όλους τους κατοίκους της περιοχής». Πρόσθεσε δε ότι, «οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν τον διαμεσολαβητικό τους ρόλο» διευκρινίζοντας ότι «η ενέργεια, ιδιαιτέρως στην Ανατολική Μεσόγειο, δεν πρέπει να είναι αιτία σύγκρουσης, αλλά εργαλείο συνεργασίας, σταθερότητας, ασφάλειας και ευημερίας».
Χάρτης από δημοσίευμα του Bloomberg 21/08/2016: «Το όραμα των ΗΠΑ για τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή διέρχεται μέσω αγωγών φυσικού αερίου»
Σε ποιό όραμα αναφερόταν λοιπόν ο Αμερικανός πρόεδρος (1 και 2); Την απάντηση δίνει πάλι ο ίδιος ο Χόκσταϊν στο άρθρο του mcclatchydc.com -στο οποίο αποδεσμεύτηκε για πρώτη φορά ο γνωστός χάρτης Μπάιντεν- και ξεκινάει κάπως έτσι: «o οδικός χάρτης για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή βρίσκεται σε έναν πραγματικό χάρτη που κρέμεται στον Λευκό Οίκο και παρουσιάζει σταθμούς παραγωγής ενέργειας, τερματικούς σταθμούς αερίου και άλλα φιλόδοξα έργα αγωγών». Ενδεικτικό είναι και το προαναφερθέν άρθρο του (21/08/2016) Bloomberg το οποίο τιτλοφορείται -όχι τυχαία-: «Το όραμα των ΗΠΑ για τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή διέρχεται μέσω αγωγών φυσικού αερίου»!
Εν κατακλείδι, από το 2014 οι Αγγλοσάξονες βροντοφωνάζουν: Δεν θέλουμε τον EastMed! Θέλουμε αγωγό προς την Τουρκία και γι' αυτό θα πιέσουμε για «λύση» στο Κυπριακό!
Χρειαζόμαστε περισσότερες εξηγήσεις για το τί συμβαίνει στην ευρύτερη περιοχή μας;
Πηγή: iEpikaira
