Ο απόπλους του ΠΑΘ από τη ΝΒΕΦ απαιτεί προσεκτικούς χειρισμούς λόγω του μεγέθους του. Όταν σχεδιάστηκε η Βάση στο τέλος της δεκαετίας του 1990, η ΔΝ ήταν προσανατολισμένη προς παράκτια περιπολικά μεγέθους 26 μέχρι 32 μέτρων. (Πέτρος Σαββίδης © 2024)
Δρ Πέτρος Σαββίδης
Ακαδημαϊκός, αναλυτής γεωπολιτικής, άμυνας και ασφάλειας
Ενώ η Κύπρος είναι το τρίτο μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου και η γεωγραφική της θέση στην Ανατολική Μεσόγειο βρίσκεται στην τομή τριών ηπείρων, η ναυτική της παρουσία στον θαλάσσιο χώρο που περιβάλλει τη Δημοκρατία περιοριζόταν, για έξι δεκαετίες, εντός των Χωρικών Υδάτων της στα 12 ΝΜ (22,2 χλμ.) και, πολύ αργότερα, μέχρι τη Συνορεύουσα Ζώνη των 24 ΝΜ (44,4 χλμ).
Η αξιοποίηση της θαλάσσιας διάστασης, για σκοπούς άμυνας της Δημοκρατίας, υπήρξε πικρή, αφού ο βομβαρδισμός και η καταστροφή του Παράκτιου Περιπολικού (Π/Π) ΦΑΕΘΩΝ από την τουρκική πολεμική αεροπορία στον Ξερό, στις 8 Αυγούστου 1964, οδήγησε στην απώλεια έξι μελών του πληρώματος από την Ελλάδα και ενός εθελοντή από την Κύπρο. Δέκα χρόνια αργότερα, ακολούθησε η αεροπορική προσβολή των τορπιλακάτων Τ/Α 1 και Τ/Α 3 στις ακτές της Κερύνειας, τις πρωινές ώρες της 20ής Ιουλίου 1974, που κατέληξε στην προσάραξη της Τ/Α 1 με τέσσερις τραυματίες και στη βύθιση της Τ/Α 3 κατά την οποία χάθηκαν εννέα μέλη του πληρώματος, έξι από την Ελλάδα και τρεις από την Κύπρο. Τραγική κατάληξη είχαν και τα υπόλοιπα σκάφη της Ναυτικής Διοίκησης Κύπρου (ΝΔΚ), όταν στις 16 Αυγούστου 1974, διατάχθηκε –αντί η διάσωση των πλοίων στη Λάρνακα– η ανατίναξη, με εκρηκτικά, του Π/Π ΛΕΒΕΝΤΗΣ και των Τ/Α 4 και Τ/Α 6 κατά την εγκατάλειψη της Ναυτικής Βάσης Χρυσούλη (ΝΒΧ) στο Μπογάζι Αμμοχώστου, ενώ η Τ/Α 2 εγκαταλείφθηκε στον κόλπο Αμμοχώστου μετά την αμφιλεγόμενη προσάραξή της τη νύκτα της 20/21 Ιουλίου.
Ο Κυβερνήτης και ο Ύπαρχος στο Κέντρο Επιχειρήσεων της γέφυρας, παρακολουθούν την προσέγγιση άγνωστου στόχου προς την περιοχή του Πλοίου, ο οποίος αξιολογείται ως ασύμμετρη απειλή. (Πέτρος Σαββίδης © 2024)
Παρά τον ηρωισμό των πληρωμάτων στις δυο πρώτες περιπτώσεις, η παλαιότητα και η ανεπάρκεια του υλικού σε περιβάλλον εχθρικής υπεροπλίας, οδήγησαν σε καταστροφικά αποτελέσματα, ενώ στην τρίτη περίπτωση, οι απαράδεκτες ενέργειες ορισμένων χουντικών αξιωματικών αμαύρωσαν τις παραδόσεις και την ένδοξη ιστορία του Πολεμικού Ναυτικού, δημιουργώντας, κατά την μεταπολεμική περίοδο, αρνητική εικόνα και διστακτικότητα, για τον ρόλο του Ναυτικού στην ημικατεχόμενη, πλέον, νήσο. Τις επόμενες δεκαετίες, τα σκάφη που αποκτήθηκαν από τη Διοίκηση Ναυτικού (ΔΝ) του ΓΕΕΦ, αφορούσαν Παράκτια Περιπολικά περιορισμένου μεγέθους, 26 μέχρι 32 μέτρων, όπως το ΠΠ ΣΑΛΑΜΙΣ P01 (Γαλλία 1983), το ΠΠ ΚΕΡΥΝΕΙΑ (2000 από το ΠΝ), το ΠΠ ΤΣΟΜΑΚΗΣ P03 και το ΠΠ ΓΕΩΡΓΙΟΥ P04 (Ιταλία 2004), και το ΠΠ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ P05 (2014 από το Υπουργείο Γεωργίας), ενώ το 2017 παραχωρήθηκε από το Ομάν το Πλοίο Γενικής Υποστήριξης (ΠΓΥ) ΑΛΑΣΙΑ (ναυπήγησης 1970).
Η ανάγκη για την δημιουργία Ναυτικού με περιπολικά Πλοία Ανοικτής Θαλάσσης (ΠΑΘ) άρχισε να αναδύεται με την έναρξη του ερευνητικού προγράμματος της Δημοκρατίας στην κυπριακή ΑΟΖ το 2011, όταν πλέον οι ανάγκες ασφάλειας της Δημοκρατίας και οι διεθνείς της υποχρεώσεις θα έπρεπε να καλύπτουν ολόκληρο το FIR Λευκωσίας, πέραν των Χωρικών Υδάτων και της Συνορεύουσας Ζώνης.
Το ΠΑΘ «ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ» (P 61)
Η σύμβαση για την προμήθεια ενός ΠΑΘ για τις ανάγκες της ΔΝ, ύψους 44 εκατ. ευρώ, υπογράφτηκε το 2015 μεταξύ του Υπουργείου Άμυνας (ΥΠΑΜ) της Δημοκρατίας και του ισραηλινού ΥΠΑΜ και αφορούσε την απόκτηση μιας ναυτικής μονάδας τύπου Sa’ar 4.5. Η κατασκευή του στο ναυπηγείο Israeli Shipyards, ολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο του 2017 και το ΠΑΘ, με την ονομασία «Αρχιπλοίαρχος Ανδρέας Ιωαννίδης ΠΝ» (P 61) –προς τιμήν του Διοικητή Ναυτικού Αρχιπλοίαρχου Ανδρέα Ιωαννίδη, ο οποίος έπεσε εν ώρα καθήκοντος κατά τη φονική έκρηξη στο Μαρί το πρωϊνό της 11ης Ιουλίου 2011– κατέπλευσε στη Ναυτική Βάση Αντιστράτηγος Ευάγγελος Φλωράκης (ΝΒΕΦ) στο Μαρί στις 3 Ιανουαρίου 2018.
Παροχή Πρώτων Βοηθειών, από εκπαιδευμένα μέλη του πληρώματος και υποβρύχιο καταστροφέα που συμμετέχει στην αποστολή του Πλοίου, σε μέλος του πληρώματος που έχει τραυματισθεί κατά τη διάρκεια της προσβολής της ασύμμετρης απειλής. (Πέτρος Σαββίδης © 2024)
To Πλοίο, μήκους 62 μέτρων, πλάτους 7,62, και βυθίσμος 2,7 μέτρων, έχει μέγιστο εκτόπισμα 430 τόνων και επανδρώνεται από μόνιμο προσωπικό αποτελούμενο από αξιωματικούς, υπαξιωματικούς, και ΣΥΟΠ, ενώ έχει τη δυνατότητα μεταφοράς ομάδας ειδικών επιχειρήσεων από υποβρύχιους καταστροφείς. Διαθέτει τέσσερις μηχανές MTU 16V 4000 M70 μέγιστης ισχύος 2.240 KW στις 2.000 στροφές το λεπτό, παρέχοντας τη δυνατότητα μέγιστης ταχύτητας 32 κόμβων (59 χ.α.ώ.), δυο ηλεκτρικές ζεύξεις C9 (220 KVA), μία ηλεκτρική ζεύξη έκτακτης ανάγκης Caterpillar 7.1 (180 KVA), και δεξαμενή καυσίμων χωρητικότητας 60 τόνων.
Ο οπλισμός του αποτελείται από δυο ρωσικά πυροβόλα 23 χιλ. στην πλώρη και την πρύμνη, επί τηλεχειριζόμενου φορέα οπλισμού Typhoon της Rafael, δυο πλευρικά πολυβόλα Browning M2HB ΤΑΚ 12,7 χιλ., και διπλό εκτοξευτή SIMBAD αντιαεροπορικών κατευθυνόμενων βλημάτων (Κ/Β) Mistral στην πρύμνη. Επιπλέον διατίθενται δύο ραντάρ ναυτιλίας Terma Search Radar και Furuno FAR 2127, τακτικό σύστημα μάχης, ενώ υπάρχει η δυνατότητα εξοπλισμού με επιπλέον οπλικά συστήματα όπως το ισραηλινό σύστημα Κ/Β Rafael Spike NLOS.
Παρά την σχετικά πρόσφατη απόκτηση ικανότητας θαλάσσιας επιτήρησης και ελέγχου στόχων σε όλο το εύρος του FIR Λευκωσίας από τη ΔΝ, έχουν θεσμοθετηθεί συγκεκριμένα πρωτόκολλα τα οποία περιλαμβάνουν συγκεκριμένα καθήκοντα για το κλιμάκιο της ΜΥΚ που συμμετέχει σε όλες τις αποστολές του Πλοίου. (Πέτρος Σαββίδης © 2024)
Γυμνάσια εν πλω
Μετά τον απόπλου από τη ΝΒΕΦ, το Πλοίο κατευθύνεται νοτίως των ακτών σε περιοχή που έχει δεσμευτεί με τη NAVTEX ΝW 335/24 για τη διεξαγωγή πυρών και διαφόρων γυμνασίων εν πλω. Στο Πλοίο επιβαίνει στοιχείο βατραχανθρώπων της Μονάδας Υποβρύχιων Καταστροφών (ΜΥΚ) και Αστυφύλακας, μέλος της ΥΑΜ (Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης), για το δεύτερο σκέλος της αποστολής, που αφορά σε θαλάσσια περιπολία επιτηρήσεως στη Συνορεύουσα Ζώνη, στο πλαίσιο της συνδρομής της Εθνικής Φρουράς στο έργο της Λιμενικής και Ναυτικής Αστυνομίας (Λ&ΝΑ) στην εκτέλεση επιχειρήσεων αποτροπής των διά θαλάσσης παράνομων μεταναστευτικών ροών προς την Δημοκρατία.
Με την άφιξη στην ευρύτερη περιοχή της άσκησης εντοπίζεται ασύμμετρη απειλή, η οποία αναπαρίσταται από κίτρινο φουσκωτό στόχο, και αμέσως σημαίνεται συναγερμός στο Πλοίο. Σε ελάχιστο χρόνο όλο το πλήρωμα λαμβάνει τις θέσεις του, ενώ από τη γέφυρα πραγματοποιούνται προειδοποιητικές κλήσεις ασυρμάτου στα ελληνικά και τα αγγλικά, διαμέσου του καναλιού 16, που είναι το κανάλι κινδύνου, για τις επικείμενες βολές με πραγματικά πυρά στην περιοχή. Η GUNNEX 601 (Gunnery Exercise) αφορά στην προσβολή ασύμμετρου στόχου σε κυμαινόμενες αποστάσεις από 1.500 μέχρι 2.500 μέτρων, εν μέσω ελιγμών του πλοίου, με τα ρωσικά πυροβόλα 23 χιλ. των δύο τηλεχειριζόμενων σταθμών Typhoon στην πλώρη και την πρύμνη, καθώς και με τα δύο πλευρικά πολυβόλα Browning M2HB TAK πίσω από τη γέφυρα. Η ηλεκτρονική σκόπευση των τηλεχειριζόμενων πυροβόλων γίνεται από το κέντρο επιχειρήσεων του πλοίου μέσω των δύο ηλεκτροπτικών σκοπευτικών που βρίσκονται πάνω από τη γέφυρα, και οι βολές είναι απόλυτα ακριβείς, ανεξαρτήτως κυματισμού, λόγω της δυνατότητας που υφίσταται για σταθεροποίηση των όπλων. Εξ ίσου ακριβείς είναι και οι βολές των δύο πολυβόλων 12,7 χιλ. τα οποία προσβάλλουν τον στόχο ανάλογα με τον τομέα βολής που έχει ανατεθεί στο κάθε όπλο.
Εντυπωσιακός καταιγισμός πυρών από τον ρωσικό πυροβόλο 23 χιλ. του πρυμναίου τηλεχειριζόμενου σταθμού Rafael Typhoon. (Πέτρος Σαββίδης © 2024)
Η σκόπευση του στόχου είναι απόλυτα ακριβής και εκτελείται με τα σύγχρονα ηλεκτροπτικά μέσα που διαθέτει το πλοίο ημέρα και νύκτα. (Πέτρος Σαββίδης © 2024)
Ακολουθεί γυμνάσιο περίθαλψης μέλους του πληρώματος, που έχει τραυματιστεί, στο εσωτερικό του Πλοίου ενώ παράλληλα εκτελείται η καθέλκυση ταχύπλοης λέμβου (RHIB) στη θάλασσα με διμελές πλήρωμα για έλεγχο και ανάκτηση του προσβληθέντος στόχου.
Το τελευταίο γυμνάσιο αφορά στην περισυλλογή τραυματισμένου προσώπου (αναπαρίσταται από ειδικό ομοίωμα) που βρίσκεται στη θάλασσα. Το ΠΑΘ, μειώνοντας σταδιακά την ταχύτητα του, με επιδέξιους χειρισμούς προσεγγίζει το ανθρώπινο ομοίωμα ενώ ταυτόχρονα, δύο μέλη του πληρώματος, τα οποία είναι ειδικά εκπαιδευμένα στη διάσωση ναυαγών, φορούν τις ειδικές στολές που προβλέπεται και ετοιμάζονται να βουτήξουν στη θάλασσα. Η ταχύτητα του Πλοίου είναι μηδενική και οι δυο αυτοδύτες, για σκοπούς ασφαλείας, είναι δεμένοι με σχοινί ώστε να υπάρχει άμεση αντίδραση σε περίπτωση ανάγκης. Το ομοίωμα μεταφέρεται από τους δύο αυτοδύτες κοντά στο πλοίο, αλλά λόγω της «σοβαρής του κατάστασης» τοποθετείται σε ειδικό κάλαθο διάσωσης που έχει καθελκυστεί ώστε να αποφευχθούν περαιτέρω τραυματισμοί.
Οι βολές με το βαρύ πολυβόλο Browning M2HB TAK είναι ακριβείς ακόμη και στο μέγιστο βεληνεκές του όπλου. (Πέτρος Σαββίδης © 2024)
Θαλάσσια περιπολία και πραγματικά περιστατικά
Με την ολοκλήρωση των γυμνασίων, το ΠΑΘ πλέει ολοταχώς προς την προκαθορισμένη περιοχή περιπολίας επιτήρησης. Ο έλεγχος του θαλάσσιου χώρου πραγματοποιείται με τα radar ναυτιλίας που διαθέτει το πλοίο, αξιοποιώντας πληροφορίες για ύποπτους στόχους από το σύστημα παράκτιας ραδιοεπισήμανσης της ΔΝ, το διεθνές σύστημα AIS (Αutomatic Identification System), και την Λιμενική και Ναυτική Αστυνομία. Ακολουθούν ατελείωτες ώρες περιπολίας για εντοπισμό πλωτών μέσων που ενδέχεται να εμπλέκονται σε διακίνηση παράνομων μεταναστών, ή άλλων ύποπτων στόχων που δύνανται να απειλήσουν την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας ή την ασφάλεια της ίδιας της Δημοκρατίας.
Περί την 18.00 ώρα λαμβάνεται σήμα μέσω ασύρματου από την Αστυνομική Άκατο ΠΟΣΕΙΔΩΝ για τον εντοπισμό ύποπτου yacht στο οποίο επιβαίνουν άτομα που επιθυμούν να αποβιβαστούν στην Μαρίνα Αγίας Νάπας και ακολούθως να μεταβούν αεροπορικώς σε ευρωπαϊκή χώρα. Η λήψη της πληροφορίας από της Λ&ΝΑ σημαίνει συναγερμό στο Πλοίο αφού θα πρέπει να ελεγχθούν οι προθέσεις του ύποπτου σκάφους και των επιβαινόντων αλλά και η αυθεντικότητα των διαβατηρίων τους πριν να τους επιτραπεί η είσοδος σε λιμένα εισόδου της Δημοκρατίας. Λόγω και της έκτακτης κατάστασης στη Μέση Ανατολή, τα πρωτόκολλα ασφαλείας που εφαρμόζονται είναι αυστηρά. Αμέσως καθελκύονται και οι δύο ταχύπλοες λέμβοι, όπου στη μία επιβαίνει ο Αστυφύλακάς της ΥΑΜ και το ένοπλο στοιχείο των ΟΥΚ ενώ στην άλλη επιβαίνει ένοπλο ζεύγος του πληρώματος για την παροχή ασφάλειας στο άγημα ελέγχου.
Με την κήρυξη συναγερμού στο Πλοίο, όλο το πλήρωμα επανδρώνει τις προβλεπόμενες θέσεις και τηρεί ετοιμότητα αντιμετώπισης οποιασδήποτε κατάστασης. Το προσωπικό που επανδρώνει το Κέντρο Επιχειρήσεων στη γέφυρα του Πλοίου παρακολουθεί με προσοχή την προσέγγιση ασύμμετρης απειλής στον ορίζοντα. (Πέτρος Σαββίδης © 2024)
Και ενώ η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη, το Κέντρο Συντονισμού Έρευνας-Διάσωσης (ΚΣΕΔ) της Δημοκρατίας δίνει οδηγίες στο Πλοίο για ανάληψη επιχείρησης Έρευνας-Διάσωσης νοτιοανατολικά, εντός του FIR Λευκωσίας σε απόσταση 60 ΝΜ, όπου βρίσκεται εμπορικό σκάφος το οποίο εξέπεμψε σήμα κινδύνου. Το ΠΑΘ πλέει ολοταχώς με υψηλή ταχύτητα προς την περιοχή του συμβάντος, ενώ, ταυτόχρονα το ΚΣΕΔ αποστέλλει ελικόπτερο της Δημοκρατίας προς την περιοχή του εμπορικού πλοίου. Ήδη έχει επέλθει το σκότος και το Πλοίο κινείται προς τη θαλάσσια περιοχή που αναφέρθηκε το σοβαρό περιστατικό, όταν το ΚΣΕΔ σε νεότερη επικοινωνία, δίνει οδηγίες ακύρωσης της αποστολής Ε-Δ λόγω του γεγονότος ότι ο Κυβερνήτης του εμπορικού σκάφους ανάφερε ότι το πλοίο δύναται να κινηθεί με ασφάλεια προς τις ακτές γειτονικού κράτους. Έτσι το Πλοίο αναστρέφει και κατευθύνεται πλέον προς την ΝΒΕΦ όπου και καταπλέει τις βραδινές ώρες.
Ο ανθρώπινος παράγοντας
Αναμφίβολα το μέσον, δηλαδή το ΠΑΘ, παρέχει τη δυνατότητα προβολής Σημαίας της ΚΔ και ναυτικής παρουσίας σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο, η οποία, προηγουμένως, δεν ήταν δυνατή λόγω των περιορισμών στις δυνατότητες των διαθέσιμων πλοίων αλλά και της απουσίας ενδιαιτήσεων για πολυήμερη παραμονή στη θάλασσα. Ψυχή όμως του ΠΑΘ είναι πρωτίστως το πλήρωμα, το οποίο είναι υποχρεωμένο, ανάλογα με τις αποστολές που θα του ανατεθούν, να διαμένει και να ενεργεί για μεγάλα χρονικά διαστήματα στη θάλασσα, μακριά από την οικογένειά του και το καθημερινό του περιβάλλον. Ειδικά αν αναλογιστεί κανείς τις πολυήμερες αποστολές σε διεθνείς ασκήσεις και θαλάσσιες περιπολίες στην ανοικτή θάλασσα, χωρίς να έχει προσφερθεί, μέχρι τώρα, οποιοδήποτε επίδομα πλεύσης, το οποίο θα εξισορροπούσε μερικώς τις βεβαρημένες, συνεχείς υποχρεώσεις μακριά από το οικογενειακό περιβάλλον.
Η ταχεία καθέλκυση των δυο ταχύπλοων λέμβων RHIB απαιτεί μεγάλη προσοχή καθώς η διαδικασία εκτελείται ενώ το Πλοίο πλέει κανονικά. (Πέτρος Σαββίδης © 2024)
Εν τούτοις, το πλήρωμα συμμετέχει πάντοτε, με προθυμία και ζήλο, σε όλες τις προγραμματισμένες αποστολές και στις έκτακτες κλήσεις, ημέρα και νύκτα, εκτελώντας, επιπλέον, και τις μηνιαίες υπηρεσίες που αναλογούν στον καθένα. Γιατί όμως παρατηρείται αυτό το φαινόμενο, υψηλού επαγγελματισμού και ευσυνείδητης υπηρεσίας, χωρίς παράπονα και μεμψιμοιρίες, όταν οι συνθήκες κάθε άλλο παρά ευνοϊκές μπορεί να χαρακτηριστούν; Να σημειωθεί ότι κατά το τρέχον έτος το Πλοίο έχει διανύσει πέραν των 10.000 ΝΜ.
Η απάντηση στο σχετικό ερώτημα μπορεί να γίνει αντιληπτή μόνο εν πλω. Εκεί γίνεται αντιληπτό από τον καθένα, όχι μόνο το υψηλό επαγγελματικό επίπεδο του πληρώματος –Αξιωματικών, Μονίμων Υπαξιωματικών και ΣΥΟΠ– αλλά και το πρωτοφανές επίπεδο συναδελφοσύνης και φιλίας που επικρατεί μεταξύ των μελών του. Οι φιλικές σχέσεις που έχουν αναπτυχθεί μεταξύ του προσωπικού, με την ενθάρρυνση και τη στήριξη του Κυβερνήτη, του Ύπαρχου και των υπολοίπων Αξιωματικών του ΠΑΘ, δημιούργησαν ισχυρούς υπηρεσιακούς δεσμούς, χωρίς όμως οποιεσδήποτε εκπτώσεις σε ζητήματα πειθαρχίας, ασφάλειας και αφοσίωσης στις αποστολές που ανατίθενται.
Μεταξύ των μελών του πληρώματος περιλαμβάνονται ειδικά εκπαιδευμένοι αυτοδύτες που αναλαμβάνουν αποστολές διάσωσης προσώπων από τη θάλασσα. Το γυμνάσιο ανάσυρσης πληγωμένου από τη θάλασσα πραγματοποιήθηκε με απόλυτη ασφάλεια αφού εφαρμόζεται συγκεκριμένο πρωτόκολλο ενεργειών. (Πέτρος Σαββίδης © 2024)
Πρόσφατα το Υπουργικό Συμβούλιο, μετά από καθυστέρηση πολλών ετών, αποφάσισε την παροχή ημερήσιου πλεύσιμου επιδόματος στα μέλη των πληρωμάτων των πλοίων που συμμετέχουν σε πολυήμερες ή πολύωρες αποστολές στη θάλασσα. Λαμβάνοντας υπόψη τη μορφή και τις ιδιαιτερότητες των θαλάσσιων αποστολών, η παροχή πλεύσιμου επιδόματος αποτελεί ελάχιστη αναγνώριση, εκ μέρους της Πολιτείας, της σημαντικής προσφοράς του προσωπικού των πλοίων της ΔΝ στην ασφάλεια της Δημοκρατίας και στις πολλαπλές διεθνείς της υποχρεώσεις.
Αποστολές του ΠΑΘ
Από την ένταξή του στην Εθνική Φρουρά, το ΠΑΘ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ (P 61) συμμετέχει, ετησίως, σε διάφορες διεθνείς, πολυήμερες αεροναυτικές ασκήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, στο πλαίσιο της υλοποίησης της Αμυντικής Διπλωματίας της Δημοκρατίας, όπως η BRIGHT STAR (2021), η NOBLE DINA (2021, 2022, 2023), η MEDUSA (6/2018, 7/2018, 8/2019, 9/2019, 10/2020, 11/2021), και η Τετραμερής (ΚΔ, Ελλάδα, Γαλλία, Ιταλία) αεροναυτική άσκηση ΕUΝΟΜΙΑ (2020-2024).
Μετά την κλήση της Αστυνομικής Ακάτου ΠΟΣΕΙΔΩΝ (PV20), το ΠΑΘ καθελκύει με ταχύτητα τις δυο ταχύπλοες λέμβους που διαθέτει. Η πρώτη λέμβος περιλαμβάνει αστυφύλακα της ΥΑΜ για έλεγχο των διαβατηρίων των ταξιδιωτών του yacht καθώς και ζεύγος ένοπλων υποβρύχιων καταστροφέων ενώ στη δεύτερη λέμβο ασφαλείας έχει επιβιβαστεί ζεύγος ένοπλων μελών του πληρώματος τα οποία βρίσκονται σε ετοιμότητα άμεσης αντίδρασης, σε περίπτωση δυσμενούς εξέλιξης του αστυνομικού ελέγχου. (Πέτρος Σαββίδης © 2024)
Επιπλέον, συμμετέχει ετησίως σε διάφορες ασκήσεις Ε-Δ (SAREX) και PASSEX με Ναυτικές Μονάδες διαφόρων χωρών, στις διεθνείς ασκήσεις ΑΡΓΟΝΑΥΤΗΣ και ΝΕΜΕΣΙΣ, αλλά και στην άσκηση ΑΓΑΠΗΝΩΡ (2022). Επίσης, συμμετέχει εκτάκτως σε όλες τις επιχειρήσεις Ε-Δ που διεξάγει το ΚΣΕΔ ενώ παράλληλα τηρεί υψηλή ετοιμότητα για την ανάληψη αποστολών Ε-Δ ή αποτροπής της διά θαλάσσης παράνομης μετανάστευσης στη Δημοκρατία. Να σημειωθεί ότι το ΠΑΘ, μετά από την δωδεκαήμερη παραμονή του στη θάλασσα στο πλαίσιο της συμμετοχής της Δημοκρατίας στην διεθνή αεροναυτική άσκηση MEDUSA-13/24 (11-20 Οκτωβρίου) επέστρεψε στην Κύπρο την 21η Οκτωβρίου.
To μέλλον του Κυπριακού Ναυτικού
Η ιδέα του Κυπριακού Ναυτικού που φέτος, όπως και όλη η ΕΦ εορτάζει τα 60χρονα από την ίδρυσή της, ανάγεται στο 1964 όταν η Τουρκία απειλούσε τη Δημοκρατία με εισβολή. Ενώ όλοι οι Αξιωματικοί και Μόνιμοι Υπαξιωματικοί της ΔΝ προέρχονται από τις τάξεις της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων (ΣΝΔ) και της Σχολής Μονίμων Υπαξιωματικών Ναυτικού (ΣΜΥΝ) φοιτούν στις ειδικές Σχολές του κλάδου των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, η δημιουργία Κυπριακού Ναυτικού δεν ευοδώθηκε για διάφορους λόγους. Μεταξύ αυτών είναι και το πολύ υψηλό κόστος πρόσκτησης σύγχρονων ναυτικών μονάδων ενώ το ναυτικό δόγμα απουσιάζει από την αμυντική στρατηγική της Δημοκρατίας, εξαιτίας της τουρκικής αεροναυτικής υπεροπλίας.
Η λέμβος ελέγχου προσεγγίζει με προσοχή το άγνωστο yacht για αστυνομικό έλεγχο ενώ η λέμβος ασφαλείας βρίσκεται σε μικρή απόσταση. (Πέτρος Σαββίδης © 2024)
Αναλύοντας τα δεδομένα των πρόσφατων συγκρούσεων, ειδικά την προσβολή ρωσικών πλοίων επιφανείας του στόλου της Μαύρης Θάλασσας, γίνεται αντιληπτό ότι η ευφάνταστη αξιοποίηση ασύμμετρων μέσων, συνδυαζόμενων με τακτικές ηλεκτρονικής εξαπάτησης, παρεμβολών και κορεσμού, δύνανται να αιφνιδιάσουν έναν ισχυρότερο αντίπαλο και να προκαλέσουν μεγάλες καταστροφές στις ναυτικές του μονάδες. Η ανάπτυξη, εκ μέρους της ΔΝ, μικρού αριθμού μικρών ή μεσαίων μονάδων, εξοπλισμένων με αντιπλοϊκούς πυραύλους (πυραυλακάτων ή κορβετών), στην ανοικτή θάλασσα της Ανατολικής Μεσογείου, χωρίς αεροναυτική κάλυψη και δυνατότητα απόκρυψης, θα πρέπει να θεωρείται, προς το παρόν, ανέφικτη, εξαιτίας και της τουρκικής υπεροπλίας. Εκτός εάν συγκροτηθεί στο ΠΝ, με την σοβαρή οικονομική συμβολή της Δημοκρατίας, ναυτική ομάδα κρούσης Ανατολικής Μεσογείου, αποτελούμενη από σύγχρονες μονάδες επιφανείας (φρεγάτες, κορβέτες, πυραυλακάτους), υποβρύχια, και εναέρια μέσα ανθυποβρυχιακού πολέμου –υπό την κάλυψη της ΠΑ– τα οποία θα δημιουργούσαν κατάλληλες επιχειρησιακές συνθήκες αξιόπιστης ναυτικής αποτροπής.
Το ΠΑΘ, πέραν των επιχειρησιακών υποχρεώσεων της ΔΝ, συμμετέχει ετησίως σε μεγάλο αριθμό ημερήσιων και πολυήμερων διεθνών αεροναυτικών ασκήσεων όπως SAREX, PASSEX, ΑΡΓΟΝΑΥΤΗΣ, ΝΕΜΕΣΙΣ, EUNOMIA, MEDUSA, BRIGHT STAR, και NOBLE DINA.
(Φωτογραφία: ΠΑΘ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ)
Εφόσον σήμερα η ΔΝ διαθέτει ένα αποτελεσματικό σύστημα επιτήρησης παράκτιων radar και ικανό αριθμό επάκτιων συστοιχιών K/B επιφανείας, το εξοπλιστικό – επιχειρησιακό ενδιαφέρον μπορεί να στραφεί προς τις ακόλουθες κατευθύνσεις, εφόσον, όμως, διατεθούν επαρκείς οικονομικοί πόροι εκ μέρους του Kράτους:
- Εγκατάσταση συστήματος θαλάσσιας επιτήρησης πέραν του ορίζοντα (ΟΤH-R) για κάλυψη του νοτίου τμήματος της λεκάνης της Ανατολικής Μεσογείου, μεταξύ Κύπρου – Ισραήλ – Αιγύπτου. Ανάλογο σύστημα μπορεί να τοποθετηθεί και στην Κρήτη για κάλυψη της λεκάνης από δυτικά, μεταξύ Κρήτης – Ρόδου – Κύπρου.
- Δημιουργία στολίσκου ΠΑΘ εξοπλισμένων με σύγχρονα μέσα, όπως radar αέρος, πυροβόλο 76 χιλ. στην πλώρη, πυροβόλο 40 χιλ. στην πρύμνη, σύστημα Spike NLOS, SIMBAD Mistral, και συστήματα παρεμβολών εναντίων μη επανδρωμένων αεροχημάτων.
- Προμήθεια ικανού αριθμού μη επανδρωμένων οχημάτων επιφανείας USV (unmanned surface vehicles) για αποστολές συλλογής πληροφοριών, επιτήρησης και αναγνώρισης, και εξοπλισμένων για σκοπούς προσβολής εχθρικών στόχων, που δύνανται να αναπτυχθούν από μητρικό σκάφος ή από τις κυπριακές ακτές.
Ευχαριστίες στο ΥΠΑΜ και το ΓΕΕΦ για την παραχώρηση της σχετικής άδειας και τη ΔΝ και το πλήρωμα του ΠΑΘ για την φιλοξενία.
Πηγή: doureios.com
