Από την Φανούλα Αργυρού *
ΜΕΡΟΣ Β’
Αμέσως μετά την μεταστροφή του από την Ένωση στην Ανεξαρτησία, ο Μακάριος άρχισε εμπαιγμούς και αλλοπρόσαλλες δηλώσεις. Να κατηγορεί τους Βρετανούς και να επικαλείται ο ίδιος δημαγωγικά την ΄Ενωση. Μια καταστροφική ‘πολιτική’ που επικράτησε μέχρι τον θάνατό του. Δηλαδή δέχομαι σήμερα αυτά με την προϋπόθεση ότι θα τα … τροποποιήσω αργότερα! Αγνοώντας τη σοβαρότητα πράξεων και δηλώσεων…
Ο ΟΡΚΟΣ ΤΗΣ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ
Η Εκκλησία Φανερωμένης Λευκωσία
Προτού προχωρήσω και για όσα έγραψα στο Μέρος Α’, προσθέτω τον ΟΡΚΟΝ ΤΗΣ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ, για όσους δεν γνωρίζουν. Τον οποίο πήρε ο Αρχ. Μακάριος για αγώνα μέχρι ΘΑΝΑΤΟΥ στις 22 Αυγούστου 1954 ενώπιον ΧΙΛΙΑΔΩΝ λαού στην Εκκλησία της Φανερωμένης. Γι΄αυτό τον αποκαλούν επίορκο για την μεταστροφή του.
«Κύπριοι αδελφοί.
Στώμεν καλώς. Ουδείς ας ορρωδήση. Ουδείς ας προδώση τας αρχάς και τας πεποιθήσεις του. Είμεθα Έλληνες και μετά των Ελλήνων επιθυμούμεν να ζήσωμεν.
Υπό τους ιερούς αυτούς θόλους ας δώσωμεν σήμερον τον άγιον όρκον: Θα παραμείνωμεν πιστοί έως θανάτου εις το εθνικόν μας αίτημα. Άνευ υποχωρήσεων. Άνευ παραχωρήσεων. Άνευ συναλλαγών. Θα περιφρονήσωμεν την βίαν και την τυραννίαν. Με θάρρος θα υψώσωμεν το ηθικόν παράστημά μας υπεράνω των μικρών και εφημέρων κωλυμάτων, εν και μόνον επιδιώκοντες, εις εν και μόνον αποβλέποντες τέρμα, την Ένωσιν και μόνον την Ένωσιν.»
Στις 3 Οκτωβρίου 1958 απευθύνθηκε στους ΄Ελληνες της Κύπρου, κατηγορώντας τη Βρετανική Κυβέρνηση για αδιαλλαξία και ότι η νέα της πολιτική, προκαλεί τριβές στο νησί και κάλεσε τον λαό να απορρίπτει ότι προτεινόταν…
Στις 13 Οκτωβρίου 1958 απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, ο Μακάριος είπε ότι το «Σχέδιο Macmillan» ήταν απαράδεκτο, γιατί εισήγαγε την τουρκική μειονότητα ως κύριο μέρος. Επιβεβαίωσε την ετοιμότητά του να δεχθεί ένα προσωρινό καθεστώς αυτό-κυβέρνησης, νοουμένου ότι θα οδηγούσε στην ανεξαρτησία και ότι ήταν έτοιμος να λάβει μέρος σε μια διάσκεψη ,όπως είχε προτείνει ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Spaak, νοουμένου ότι η ατζέντα θα περιλάμβανε ένα μελλοντικό σχέδιο για την Κύπρο μαζί με το βρετανικό σχέδιο. (Εδώ λογικώς ένας διερωτάται αφού το «βρετανικό σχέδιο ήταν απαράδεκτο» γιατί να περιλαμβανόταν στην ατζέντα; Εδώ η αναφορά στο βρετανικό έγγραφο: « In reply to questions, Archbishop Makarios said that the “Macmillan Plan” was unacceptable because it introduced the Turkish minority as a principal factor. He confirmed his readiness to accept an interim regime of self-government provided this would lead to independence and his readiness to take part in a conference as proposed by M. Spaak, provided the agenda included a future settlement for Cyprus as well as the British Plan”).
Καθώς ο ΓΓ του ΝΑΤΟ συνέχιζε τις προσπάθειες του για μια σύσκεψη στρογγυλής τραπέζης, ο Μακάριος παρέμεινε σιωπηλός. Όμως στις 21 Οκτωβρίου δήλωσε στον ανταποκριτή του «News Chronicle» στην Αθήνα, ότι αν δινόταν ανεξαρτησία θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία και ότι από τον Αύγουστο είχε προσφέρει τη συνεργασία του στον Κυβερνήτη.
Η προσπάθεια του ΓΓ του ΝΑΤΟ ναυάγησε.
Κ. Καραμανλής και Αρχ. Μακάριος
Στις 15 Νοεμβρίου 1958 η εφημερίδα «New Chronicle» έγραψε ότι ο Μακάριος επέμενε η αυτοδιάθεση ήταν η μόνη λύση για το Κυπριακό πρόβλημα και η διχοτόμηση πρακτικώς ήταν αδύνατη. « Η Ένωση ήταν ένα βήμα για αργότερα και δεν θα γινόταν δίχως την έγκριση του ΟΗΕ». Και για τις βρετανικές βάσεις είπε ότι «δεν ήταν εις θέση να εγγυηθεί ότι οι βάσεις θα παρέμεναν στα βρετανικά χέρια. Οι Άραβες και η Σοβιετική Ένωση δεν τις θέλουν (στην Κύπρο). Θα χρειαστούμε τη βοήθεια τους στα Ηνωμένα Έθνη, γι΄αυτό καλύτερα να μη μιλάμε για αυτές τώρα»!
Παράλληλα στις 13 Δεκεμβρίου 1958 ο κυβερνήτης Foot έγραψε τα εξής προς τον υπουργό Αποικιών:
«… Πολλοί Ελληνοκύπριοι μιλούν ωσάν και μπορεί κάποιος να υποθέσει ότι το βρετανικό σχέδιο θα παραμεριστεί και θα κληθεί διάσκεψη με ελληνικούς όρους. Ακόμα δε φαίνεται να αντιλαμβάνονται πόσο σύντομα οι τουρκικές πρόνοιες θα μπουν σε εφαρμογή». Και μπήκαν στις 19.2.1959…
Ο Μακάριος πλήρως ενήμερος για Ζυρίχη
Ο κ. Π. Μολυβιάτης, από την ιστοσελίδα Αρχείου του.
Ένας από τους πολλούς μύθους είναι και πως ο Κ. Καραμανλής τα έκανε όλα στη Ζυρίχη κρυφά του Μακαρίου. Ο Μακάριος ήταν ενήμερος όλων των διαπραγματεύσεων. Το φανέρωσαν τα αποδεσμευμένα βρετανικά αρχεία για το 1959. Και η διαβεβαίωση ήλθε αργότερα από τον διπλωμάτης κ. Πέτρο Μολυβιάτη, ο οποίος βρίσκεται εν ζωή.
Μιλώντας σε επετειακή τηλεοπτική εκπομπή στην Αθήνα, για τον πρωθυπουργό Κ. Καραμανλή, αποκάλυψε, ως εκπρόσωπος του Ιδρύματος Καραμανλή, ότι ο ίδιος ήταν το άτομο εκείνο, νεαρός τότε στο υπουργείο Εξωτερικών, που μετέφερε τη πληροφόρηση από τον Κ. Καραμανλή προς τον Αρχ. Μακάριο, στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία. Ο Μακάριος ενημερωνόταν για όλα και ήταν ικανοποιημένος.
Η συγγραφέας ευχαριστεί τον διακεκριμένο συμπατριώτη μας, αρχιτέκτονα, κ. Χάρη Φεραίο από την Λευκωσία, ο οποίος στις 14 Μαΐου 2014, της επιβεβαίωσε την τόσο σημαντική αυτή πληροφορία, επικοινωνώντας με το Ίδρυμα Κ. Καραμανλή και αποσπώντας -μέσω της γραμματέως κυρίας Στέλλας Μεσσίνη – τη δήλωση από τον κ. Πέτρο Μολυβιάτη, πως «επιβεβαιώνει ότι πράγματι ήταν αυτός που, από το υπουργείο των Εξωτερικών, μετέφερε στον Μακάριο τα συμφωνούμενα στη Ζυρίχη».
Οι Τούρκοι τον Ιανουάριο του 1958 απαίτησαν από τους Βρετανούς ότι σε οποιοδήποτε σχέδιο αυτό-κυβέρνησης στην Κύπρο πριν τη διχοτόμηση, αυτή θα έπρεπε να είχε μορφή ομόσπονδης αυτό-κυβέρνησης. Όπως και έγινε με τις συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου…Και ήταν τότε που το Φόρειν Όφις ξεκίνησε μελέτη για ομοσπονδιακή λύση…
Δρ. Νιχάτ Ερίμ
Ο Δρ. Nihat Erim χαρακτήρισε τις προτάσεις Radcliffe (1956) «αριστούργημα», οι δε Βρετανοί τον ίδιο ως τον «αρχιτέκτονα των Συμφωνιών Ζυρίχης και Λονδίνου»…Ήταν και επικεφαλής της τουρκικής αντιπροσωπείας που συμμετείχε στην ετοιμασία του Συντάγματος της ΚΔ!…
13 σημεία
Οι Συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου ήταν ένα μασκάρεμα του σχεδίου Sir Hugh Foot τον Ιανουάριο 1958, που τροποποιήθηκε τον Ιούλιο του 1958 ως ‘Σχέδιο Macmillan’ και στη συνέχεια με νέα τροποποίηση μασκαρεύτηκε σε τέτοιο βαθμό, που έγινε δεκτό ως λύση ανεξαρτησίας με τα διαιρετικά στοιχεία. Το δέχθηκαν και το υπέγραψαν οι κυβερνήσεις Ελλάδας, Τουρκίας, Ηνωμένου Βασιλείου και ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος με τον Δρ. Fazil Kuchuk εκ μέρους των Κυπρίων, στις 19.12.1959 στο Lancaster House στο Λονδίνο.
Τα κίνητρα του Δρ. Nihat Erim για τον διαχωρισμό των δήμων ήταν διχοτομικά, με γεωγραφικό διαχωρισμό με στόχο τα ευρύτερα σχέδιά του. Τα δυσλειτουργικά σημεία του Συντάγματος ξεκίνησαν ευθύς μετά την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτά τα δέχθηκε ο Μακάριος σαν και έπαιζε «καζαντί» με τη ψευδαίσθηση ότι ως ο από «μηχανής Θεός» θα τα άλλαζε…
Σχετικό το άρθρο «Οι Εθνάρχες των Συμφορών» του κ. Κωστα Χατζηκωστή «Σημερινή» 25.10.2020. … «Έφεραν την Κυπριακή «Ανεξαρτησία» της Ζυρίχης και του Λονδίνου. Ο ένας Εθνάρχης (ο Καραμανλής) δήλωσε ότι η «λύση» του Κυπριακού ήταν η ευτυχέστερη μέρα της ζωής του». Και ο άλλος Εθνάρχης ( ο Μακάριος) ανέκραξε ως νέος Μαραθωνομάχος και Μαραθωνοδρόμος: «Νενικήκαμεν». Θα φτιάξουμε, αναφώνησε «το Κράτος του Θεού…»
Το 1961 οι Τουρκοκύπριοι βουλευτές, με το βέτο (που τους εξασφάλισε ο Ερίμ) παρέλυσαν τη Δημοκρατία … Έτσι ο Μακάριος κατέθεσε πρόταση τροποποίησης του Συντάγματος με δεκατρία σημεία, τα οποία, όμως συνέταξε σε συνεργασία με τον ΄Υπατο Αρμοστή της Βρετανίας στην Κύπρο Sir Arthur Clark, ο οποίος καθοδηγούμενος από το Λονδίνο όπως «οι προτάσεις είναι λογικές και δίκαιες για τα τουρκικά συμφέροντα». Τα απέρριψαν Τουρκοκύπριοι και Τουρκία.
Το πρώτο πραξικόπημα 21 Δεκεμβρίου 1963 – 64
Το πρώτο πραξικόπημα με καθαρό στόχο την διάλυση της ΚΔ και αντικατάστασή της με δύο ομόσπονδα κράτη, δεν εκτελέστηκε από την ελληνική χούντα στις 15 Ιουλίου 1974 (το οποίο στόχευε στην αντικατάσταση Μακαρίου) αλλά από την Τουρκία και τους Τουρκοκύπριους στις 21 Δεκεμβρίου 1963 και συνεχίστηκε εντός του 1964 για το οποίο οι Τ/κ ήταν εξοπλισμένοι και μελετημένοι βάση σχεδίου. Που γνώριζε η κυβέρνηση του Αρχ. Μακαρίου…
«Νιού Γιόρκ Τάιμς» 31 Δεκεμβρίου 1963 – « Ο Αντιπρόεδρος Φαζίλ Κουτσιούκ είπε σήμερα ότι το Σύνταγμα της Κύπρου δεν ισχύει δεν υπήρχε πιθανότητα η τουρκική και η ελληνική κοινότητα να ζήσουν μαζί στο νησί…Το Κυπριακό Σύνταγμα είναι νεκρό» και στη
«Νιού Γόρκ Χέραλτ Τρίπιουν», 31.12.1963: «Το Κυπριακό Σύνταγμα είναι νεκρό… Ονομάστε το διχοτόμηση αν θέλετε».
Κωλοτούμπα Μακαρίου – ψευδαίσθηση – ρωσική παρότρυνση
Στις 31 Δεκεμβρίου 1963 ο πρέσβης της Σοβιετικής Ένωσης στην Κύπρο εξέφρασε στον Μακάριο την υποστήριξη της χώρας του στην πρόθεση της κυπριακής κυβέρνησης να πετάξει τα δεσμά της Ζυρίχης.
Αμέσως μετά την συνάντηση ο Μακάριος προέβη σε δήλωση για κατάργηση της Συνθήκης Εγγυήσεως…και σε συνέντευξή του στην σοβιετική εφημερίδα «ΠΡΑΒΔΑ» 1.1.1964 εξέφρασε: «την ευγνωμοσύνη των Κυπρίων στο σοβιετικό Τύπο για την αντικειμενική αντιμετώπιση των γεγονότων στην Κύπρο…θα εξοντώσουμε τις αιτίες που μας έδωσαν χάος και αναρχία και θα σταθεροποιήσουμε μια πολιτική ζωή στην Κύπρο. Η κυβέρνηση που ηγούμαι έχει πάρει απόφαση να εξασφαλίσει μέσω του ΟΗΕ τη διάλυση των Συμφωνιών που αφορούν «Εγγυήσεις» και Συμμαχίες με χώρες ου υπέγραψαν τις Συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου. (Άκρατη ψευδαίσθηση και ανευθυνότητα εκτός του ότι και ο ίδιος είχε δεχθεί το πακέτο των Συμφωνιών Ζυρίχης και Λονδίνου).
Την ίδια μέρα 1 Ιανουαρίου 1964, ο Μακάριος μονομερώς κατάργησε τις Συνθήκες Συμμαχίας και Εγγυήσεως, όμως, πείσθηκε από τον Βρετανό υπ. Κοινοπολιτείας Duncan Sandys , που είχε φθάσει εσπευσμένα στη Κύπρο, μερικώς να αποσύρει την απόφασή του χαρακτηρίζοντάς την τάχα ως ‘δήλωση προθέσεως’! και ΚΑΛΕΣΕ τη Βρετανία (εγγυήτρια!) να βοηθήσει να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Οι Βρετανοί ανταποκρίθηκαν με επικεφαλής τον Βρετανό Στρατηγό Peter Young ο οποίος και επέβαλε την δεύτερη διχοτομική γραμμή στη Λευκωσία – ούτω καλούμενη έκτοτε «πράσινη γραμμή» – από το πράσινο μολύβι που την τράβηξε στο χαρτί. Συνέχεια της προηγούμενης διχοτομικής γραμμής στην κεντρική Λευκωσία (οδοί Ερμού/Πάφου) που επέβαλαν οι ίδιοι ως αποικιοκράτες το 1956, την πρώτη διχοτομική τέτοια ονόματι γραμμή Mason – Dixon.
Ο δε Βρετανός Πρωθυπουργός Sir Alec Douglas-Hume έστειλε την εξής οδηγία στον Υπ. Κοινοπολιτείας Duncan Sandys:
«…Δεν έχουμε πρόθεση να χρησιμοποιήσουμε τις δυνάμεις μας έστω και αν οι Τούρκοι εισβάλουν και δεν νομίζω με το να μπλοφάρουμε θα μας βοηθήσει…» (Το επανέλαβαν το 1972 και εκτέλεσαν το 1974 ήταν πολιτική Λονδίνου όχι της Ουάσιγκτον).
Δεν άργησαν (οι Βρετανοί) να δείξουν τις επιδιώξεις τους για να αρχίσουν κυπριακή κυβέρνηση (ο ίδιος ο Μακάριος) και λαός να τους επικρίνουν για τους επί εδάφους καθαρούς φιλο-τουρκισμούς των…
Ενώ παράλληλα στο Λονδίνο, στις 3.1.1964 ξεκίνησαν μελέτη ανασύστασης της ΚΔ σε δύο γεωγραφικά ξεχωριστά “constituent states”.
Στις 16.1.1964 Στη σύσκεψη που κάλεσε στο Λονδίνο τα ενδιαφερόμενα μέρη ο R. Denktash συνοδευόμενος από τους Τουρκοκύπριους Osman Orek και Halit Ali Riza εν τη παρουσία ελληνοκυπρίων πολιτικών, Γλ. Κληρίδη, Τάσσου Παπαδόπουλοu, Σπύρου Κυπριανού, Στέλλας Σουλιώτη, Σερ Παναγιώτη Κακογιάννη πατέρα της Στέλλας Σουλιώτη, της τουρκικής και ελληνικής αντιπροσωπείας και Βρετανών αξιωματούχων, αξίωσε εθελοντική ανταλλαγή πληθυσμών και γεωγραφική ομοσπονδία.
Στις 14.2.1964 το τμήμα Σχεδιασμού του Φόρειν ΄Οφις ξεκίνησε σχέδιο αλλαγής της συνταγματικής τάξης στο νησί με εδαφικό διαχωρισμό, διχοτόμηση μέσω διπλής Ένωσης, μέσω ομοσπονδίας –συνομοσπονδίας…
Ο χάρτης δημοσιεύθηκε στο βιβλίο του Ελληνοκύπριου κομμουνιστή Εύδωρα Ιωαννίδη με το ψευδώνυμο Δώρος Άλαστος «Cyprus-What now?» που εκδόθηκε στο Λονδίνο το 1964. Ο συγγραφέας έγραψε πως η διχοτόμηση και η ομοσπονδία με δύο χωριστά κράτη με το 38% του κυπριακού εδάφους να δοθεί στους Τούρκους, συζητείτο έντονα για οκτώ χρόνια στο Λονδίνο (Φόρειν ΄Οφις) 1956-1964.
Στις 28 Φεβρουαρίου 1964 ο Τούρκος υπ. Εξωτερικών κ. Feridun Cemal Erkin είπε στο Φόρειν Οφις ότι η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι μία πολιτική είχαν, μία απαίτηση, γεωγραφικό διαχωρισμό…
Ψευδαίσθηση Μακαρίου – Δεν θα γίνει τουρκική ανταρσία!
Το πρωί της επετειακής 21ης Δεκεμβρίου 2016, από την εκπομπή στο «Ράδιο Πρώτο» «Επί των ήχων των ήλων», ο δημοσιογράφος Λάζαρος Μαύρος αναμετάδωσε αποσπάσματα συνεντεύξεών του, που είχε πάρει το 1993 από τους Τάσσο Παπαδόπουλο, Βάσο Λυσσαρίδη, Λέλλο Δημητριάδη και Νίκο Σαμψών.
Είπε ο Νίκος Σαμψών: «Επειδή έζησα όλη τη διαδικασία της αλλαγής των 13 Σημείων του Συντάγματος, είμαι ένας από εκείνους που ο Μακάριος είχε καλέσει σε σύσκεψη και μας ανακοίνωσε την πρόθεσή του να ζητήσει αλλαγή του Συντάγματος. Ο μόνος που έφερε ένταση ήμουν εγώ. Ρώτησα, αν είμαστε προετοιμασμένοι στρατιωτικά να αντιμετωπίσουμε τουρκική ανταρσία και ερώτησα τον Μακάριο, εάν φέραμε όπλα για αντιμετώπιση ανταρσίας.
Ο Μακάριος μου απάντησε ότι δεν θα γίνει τουρκική ανταρσία, διότι πίσω μας είναι η Μεγάλη Βρετανία. Τότε απάντησα εγώ ότι, εάν είναι οι Εγγλέζοι που βρίσκονται πίσω από την πρόθεσή του να αλλάξει το Σύνταγμα, τότε οδεύουμε με μαθηματική ακρίβεια εις την διχοτόμηση της Κύπρου…»
(Πηγές, Βρετανικό Εθνικό Αρχείο και βιβλίο Φ.Α. «Διζωνική vs Δημοκρατία 1955-2019»).
Τέλος Μέρους Β’ συνεχίζεται.
Πηγή: (Σημερινή 22/9/2024), onisilos.gr
