Η Αλβανία βαδίζει σε εκλογές με την ελληνική μειονότητα να έχει στη συντριπτική πλειονότητά της να έχει εγκατασταθεί στην Ελλάδα και να μην πολυενδιαφέρεται για τις κάλπες που θα στηθούν στις πατρογονικές εστίες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δραματική αποδυνάμωση της εκλογικής και κατ’ επέκταση και πολιτικής εκπροσώπησης του βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού.
Όλα αυτά συμβαίνουν όταν οι σχέσεις Αθήνας-Τιράνων, μετά από μία περίοδο ύφεσης, έχουν εδώ και καιρό επανέλθει στον αστερισμό της έντασης. Ήταν σχεδόν αναπόφευκτο να συμβεί. Ο εθνικισμός παραμένει σταθερά του αλβανικού πολιτικού συστήματος και στη συγκεκριμένη περίπτωση εκδηλώνεται ως συμπλεγματικός ανθελληνισμός.
Σ’ αυτό το πλαίσιο εγγράφεται και η κλιμάκωση των κινήσεων αφελληνισμού της Χιμάρας, αλλά και οι ανιστόρητοι ισχυρισμοί ότι οι Αρβανίτες είναι αλβανική μειονότητα στην Ελλάδα! Έχοντας, όμως, αποτύχει παταγωδώς στις προσπάθειές τους να δημιουργήσουν πρόβλημα εντός της ελληνικής επικράτειας, τα Τίρανα έχουν σηκώσει ψηλά το Αλβανοτσάμικο.
Αρχικά το χρησιμοποίησαν σαν μοχλό για να εξισορροπήσουν την υποχρέωσή τους να σέβονται τα δικαιώματα της αναγνωρισμένης ελληνικής μειονότητας. Σταδιακά, αυτό το ιστορικού χαρακτήρα ζήτημα έχει αναγορευθεί σε κεντρική συνιστώσα της εξωτερικής πολιτικής των Τιράνων και χρησιμοποιείται σαν μοχλός πίεσης προς την Αθήνα.
Από περιθωριακός σύλλογος κοινοβουλευτικό κόμμα
Οι Αλβανοτσάμηδες είναι οι απόγονοι των μουσουλμάνων που κατοικούσαν σε περιοχές της Θεσπρωτίας και οι οποίοι στην Κατοχή είχαν με τη βοήθεια των Ιταλών κατακτητών ιδρύσει «κράτος» και είχαν προβεί σε διώξεις και σφαγές εναντίον του ελληνικού στοιχείου! Στην απελευθέρωση μετακινήθηκαν μαζικά προς την Αλβανία για να αποφύγουν την ελληνική Δικαιοσύνη και ενδεχόμενα αντίποινα.
Πρωτοεμφανίσθηκαν όταν το 1991 ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Μητσοτάκης είχε επισκεφθεί την Αλβανία. Εντάσσοντας την κίνησή τους στο πλαίσιο του αλβανικού εθνικισμού, κατάφεραν σταδιακά να μετατραπούν από μάλλον περιθωριακός σύλλογος σε κόμμα με κοινοβουλευτική εκπροσώπηση και κυρίως σε παράγοντα που επηρεάζει σημαντικά το πολιτικό κλίμα έναντι της Ελλάδας και κατ’ επέκταση τις διμερείς σχέσεις.
Το 2004, με την έγκριση σχετικού ψηφίσματος από τη Βουλή, οι απαιτήσεις τους κατέστησαν επίσημη θέση της Αλβανίας. Η 27η Ιουνίου, μάλιστα, ορίσθηκε ημέρα εθνικής μνήμης για τη «γενοκτονία των Τσάμηδων»!
Οι Αλβανοτσάμηδες υποστηρίζονται ποικιλοτρόπως και από την Άγκυρα, η οποία τους θεωρεί ένα χρήσιμο μοχλό πίεσης σε βάρος της Ελλάδας. Είναι ενδεικτικό πως όταν ο Ερντογάν είχε επισκεφθεί την Αλβανία είχε συναντήσει όχι μόνο τον Αλβανό ομόλογό του, αλλά και τον πρόεδρο του κόμματος των Αλβανοτσάμηδων Ιντρίζι!
Το επαναλαμβανόμενο σκηνικό
Όποτε, πάντως, Έλληνας αξιωματούχος επισκέπτεται την Αλβανία, οι Αλβανοτσάμηδες διοργανώνουν συγκεντρώσεις, οι οποίες διευκολύνουν τους Αλβανούς κυβερνητικούς να θέτουν στις συνομιλίες το ζήτημα. Το 2008, μάλιστα, ο Πρόεδρος Δημοκρατίας Παπούλιας είχε ακυρώσει τη συνάντησή του με τον Αλβανό ομόλογό του στους Αγίους Σαράντα, όταν πληροφορήθηκε ότι στον χώρο είχαν συγκεντρωθεί Αλβανοτσάμηδες για να του ασκήσουν πίεση.
Η πρώτη φορά που σε διμερείς συνομιλίες πρωθυπουργός της γειτονικής χώρας δεν επιχείρησε να θέσει θέμα Αλβανοτσάμηδων ήταν κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Καραμανλή στα Τίρανα τον Απρίλιο του 2009. Ο λόγος ήταν πως εκείνη την εποχή η Αλβανία, που είχε γίνει μέλος του ΝΑΤΟ, είχε καταθέσει και αίτηση υποψηφιότητας για ένταξη στην ΕΕ.
Το κόμμα των Αλβανοτσάμηδων ξεκίνησε το 2009 με δύο έδρες. Ο τότε αρχηγός του δεξιού Δημοκρατικού Κόμματος Μπερίσα τους έβαλε στην κυβέρνησή του και τους παραχώρησε τον έλεγχο τομέων του κρατικού μηχανισμού που διαχειρίζονται χρήματα και προσφέρονται για διαπλοκή και διαφθορά. Στις εκλογές του 2013 οι Αλβανοτσάμηδες κατέβηκαν και πάλι με το Δημοκρατικό Κόμμα, εξασφαλίζοντας πέντε έδρες στην 140μελή αλβανική Βουλή.
Εκείνες της εκλογές τις είχε κερδίσει το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Για λόγους ενδοκυβερνητικών ισορροπιών, ο αρχηγό του και πρωθυπουργός Ράμα συμπεριέλαβε στο κυβερνητικό σχήμα το κόμμα των Αλβανοτσάμηδων. Όταν, μάλιστα, του έδωσε και θέση αντιπροέδρου της Βουλής, ο πρόεδρος του ΚΕΑΔ (κόμμα της ελληνικής μειονότητας και όχι μόνο) Ντούλης, εις ένδειξη διαμαρτυρίας, παραιτήθηκε από αντιπρόεδρος της Βουλής και αποχώρησε από τον συνασπισμό.
Τα ίδια με τον Κοτζιά
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Κοτζιά στα Τίρανα στήθηκε το ίδιο σκηνικό. Έξω από τον χώρο των συνομιλιών είχαν συγκεντρωθεί 200-300 Αλβανοτσάμηδες και είχε τότε θεατρικά παρέμβει ο Αλβανός υπουργός Εξωτερικών Μπουσάτι για να απελευθερωθεί η είσοδος!
Ο Μπουσάτι (έχει περάσει και από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας), όπως όλοι οι υπουργοί, είναι ημιμαθή εκτελεστικά όργανα του Ράμα, χωρίς δικό τους πολιτικό εκτόπισμα. Ο πρώην υπουργός στην κυβέρνηση Νάνο, πρώην πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Σοσιαλιστικού Κόμματος και γνωστός συγγραφέας Μπλούσι έχει πει γι’ αυτούς ότι δεν κάνουν όχι για υπουργοί, αλλά ούτε για γραμματείς!
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών είχε αρχικά αυταπάτες για τη δυνατότητά του να οικοδομήσει μία παραγωγική γειτονική σχέση με την Αλβανία. Συνειδητοποίησε πλήρως με ποιους είχε να κάνει όταν τον Σεπτέμβριο του 2016 ξέσπασε η υπόθεση του non paper, με το οποίο υποτίθεται ότι αποδεχόταν να εγγραφεί στην ατζέντα των συνομιλιών το Αλβανοτσάμικο.
Κροάτικες μπίζνες με ευρωπαϊκό μανδύα
Τί είχε συμβεί; Οι δύο πλευρές είχαν συμφωνήσει να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός για την επίλυση των διμερών προβλημάτων, τον οποίο ήθελε και η Κομισιόν για να προωθηθεί η αλβανική ενταξιακή διαδικασία. Τα πράγματα, όμως, στράβωσαν, επειδή τα Τίρανα εκμεταλλεύθηκαν την ευκαιρία για να προσπαθήσουν να εντάξουν το Αλβανοτσάμικο στη διμερή ατζέντα.
Ο Κοτζιάς ξεκαθάρισε πως η γραπτή θέση της Αθήνας ήταν και παραμένει πως δεν υφίσταται τέτοιο θέμα. Όποιος θεωρεί ότι έχει αδικηθεί από την ελληνική Πολιτεία μπορεί να καταφύγει στα ελληνικά και στη συνέχεια στα ευρωπαϊκά δικαστήρια.
Η σχετική δήλωση του επιτρόπου Χαν δικαιολογημένα είχε προκαλέσει πανηγυρισμούς στα Τίρανα, επειδή είχε προσδώσει ευρωπαϊκή υπόσταση σ’ ένα πολιτικά ανύπαρκτο ζήτημα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να φουσκώσει τα πολιτικά πανιά του κόμματος των Αλβανοτσάμηδων.
Όπως στη συνέχεια αποκαλύφθηκε, για να συμβεί αυτό είχε βάλει το χέρι της η Κροάτισσα επικεφαλής της διπλωματικής αντιπροσωπείας της ΕΕ στα Τίρανα. Ο Μαυροβούνιος σύζυγός της έχει αναλάβει τρία δημόσια έργα από την κυβέρνηση Ράμα.
Πηγή: Σταύρος Λυγερός
