Παραμένει τμήμα της ιστορικής Ηπείρου, ΑΠΕΙΡΩΤΑΝ, από τη δεύτερη χιλιετία π.Χ. , με κατοίκους τα ελληνικά φύλλα, Θεσπρωτούς, Χάονες και Μολοσσούς.
Απετέλεσε, αργότερα, τμήμα »πολιτικής οντότητας’‘ υπό τον βασιλέα της δυναστείας των Αιακιδών, Αλκέτα, των Μολοσσών, με πρωτεύουσα την Πασσαρώνα, έξω από τα Γιάννενα. Και αργότερα, τμήμα του αβασίλευτου »Κοινού των Ηπειρωτών», με πρωτεύουσα τη Φοινίκη, πλησίον των Αγίων Σαράντα, με σύμβολο τον ταύρο στεφανωμένον με κλάδο ελαίας. Το Κοινό των Ηπειρωτών παρέμεινε ως ενιαίο κράτος μέχρι τη ρωμαϊκή κατάκτηση, το 167 π.Χ.
Μετά από δύο χιλιετίες, ας όψονται οι Ιταλο-Αυστριακοί, που με τις ενέργειές τους και τις απαιτήσεις τους αναγκάστηκαν οι Μεγάλες Δυνάμεις να παραχωρήσουν τη Βόρειο Ήπειρο με τον ελληνικό της πληθυσμό στην Αλβανία, με το κατάπτυστο, και εν πολλοίς προδοτικό (για εμάς), Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας, 13 Φεβ. 1914, καθ’ ήν στιγμή ο Ελληνικός στρατός είχε ελευθερώσει τη Β. Ήπειρο από τον Τουρκικό ζυγό και την κατείχε από τις αρχές του Οκτωβρίου 1913. Είχε προηγηθεί το Μπιζάνι και η απελευθέρωση των Ιωαννίνων, Φεβρουάριος 1913, στα πλαίσια των Βαλκανικών Πολέμων.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος συμφώνησε στην απόσυρση του Ελληνικού στρατού. Οι Βορειοηπειρώτες εγκαταλείφθηκαν στη μοίρα τους. Θα ακολουθήσουν συγκρούσεις μεταξύ Βορειοηπειρωτών και Αλβανών. Θα εγκατασταθεί κυβέρνηση Β. Ηπείρου με πρόεδρο τον Γεώργιο Χριστάκη-Ζωγράφο. Θα ανακηρυχθεί η περιοχή αυτόνομη, με τις ελληνικές πόλεις Αργυρόκαστρο, Χειμάρα, Δέλβινο, Άγιοι Σαράντα, Πρεμετή, Κορυτσά, Τεπελένι, Αυλώνα, Μοσχόπολη και υπέρ τα εκατό χωριά. Θα αναγκαστούν τελικά οι Αλβανοί να υπογράψουν το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας, 17 Μαρτίου 1914, με το οποίο δεσμεύονταν για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και την θρησκευτική ελευθερία του ελληνικού πληθυσμού.
Έτσι εισήλθαν, Βόρειος Ήπειρος και Αλβανία, και στην Κοινωνία των Εθνών, τον Οκτώβριο του 1921. Και εκεί, η ηγεσία των Αλβανών δεσμεύτηκε να σεβαστεί τα πολιτικά, κοινωνικά, εκπαιδευτικά και θρησκευτικά δικαιώματα των Βορειοηπειρωτών. Η γαλανόλευκη θα κυματίζει ελεύθερα στη Βόρειο Ήπειρο.
Σε αυτό το καθεστώς, για να μην σας ταλαιπωρώ, εμμένουμε, εμείς οι Ηπειρώτες, αφού, δυστυχώς, δεν πραγματοποιήθηκε η ένταξη της Βορείου Ηπείρου στην Ελλάδα.
Ο εικονιζόμενος χάρτης είναι του 1920, με βάση το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας. Διακρίνεται η διαχωριστική γραμμή της Βορείου Ηπείρου με την υπόλοιπη Αλβανία. Και δίπλα η φίλη Σερβία. Πουθενά κράτος των Σκοπίων. Πουθενά χώρα Βόρειος Μακεδονία. Ουδέποτε και από κανέναν έγινε λόγος για ‘‘Νότια Αλβανία’’. Μόνον από τον Νίκο Φίλη και την παρέα του. Αιδώς Αργείοι! (επιπλήττονται οι Αργείοι από τον Αίαντα γιατί έδειχναν ότι είχαν φοβηθεί τους Τρώες). Εμείς ποιόν φοβηθήκαμε!
Δυστυχώς, ούτε η εκτέλεση του Έλληνα της Βορείου Ηπείρου, του 35χρονου Κωνσταντίνου Κατσίφα, αιωνία του η μνήμη, που πέφτοντας από τις σφαίρες της Αλβανικής αστυνομίας φώναξε, ‘‘Ζήτω η Ελλάδα’’, ‘‘Ζήτω ο ελληνισμός’’, ούτε αυτό το εθνικό πλήγωμα μάς έκανε να μιλήσουμε την ίδια εθνική και πατριωτική γλώσσα. Ξεθώριασε και το ηπειρώτικο μοιρολόϊ!
Αλλά να μην ξεχνάμε, «Πάτριον εστι τοις Ηπειρώταις μη μόνον επί της ιδίας πατρίδος αγωνίζεσθαι, αλλά και υπέρ των φίλων και συμμάχων κινδυνεύειν» (Διόδωρος). Πόσο μάλλον για τους αδερφούς Βορειοηπειρώτες!
10 Νοεμβρίου 2018
