Ιστορικό της Αμυντικής Συμφωνίας
Όπως είναι γνωστό από το καλοκαίρι του 1990 έχει συναφθεί «Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερική».
Η Συμφωνία αυτή είχε κυρωθεί με το Νόμο 1893/1990 και σύμφωνα με το Σύνταγμα (άρθρο 28 παρ.1) αποτελούσε αναπόσπαστο μέρος του εσωτερικού ελληνικού δικαίου και υπερίσχυε από κάθε άλλη αντίθετη διάταξη νόμου.
Όμως, η Συμφωνία, η οποία αφορούσε κυρίως τη Βάση στη Σούδα, είχε ημερομηνία λήξεως και προβλεπόταν η δυνατότητα παράτασής της μετά από σχετική ανταλλαγή Ρηματικών Διακοινώσεων μεταξύ των δυο Πρεσβειών.
Η τελευταία παράταση (μέχρι 6 Νοεμβρίου 2020) δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 210 Α /24-12-2019.
Την ίδια μέρα (24-12-2019) κατατέθηκε στη Βουλή για Κύρωση με τίτλο «Κύρωση του Πρωτοκόλλου Τροποποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής» η νέα Συμφωνία η οποία στην πράξη είναι τροποποίηση αυτής του 1990.
Σε αυτή, εκτός από τη Σούδα, για την οποία υπάρχει εκτενής αναφορά, την Αεροπορική Βάση στη Λάρισα και τη Βάση Αεροπορίας Στρατού στο Στεφανοβίκειο, γίνεται καθαρά αναφορά και στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης: «… χορηγείται στην Κυβέρνηση των ΗΠΑ καθεστώς προτεραιότητας (ανεμπόδιστη πρόσβαση και χρήση) του λιμένα Αλεξανδρούπολης…».
Το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για το λιμάνι Αλεξανδρούπολης
Η χρήση του λιμένα Αλεξανδρούπολης από τις ΗΠΑ ήταν κάτι που «κυκλοφορούσε» πολύ τα τελευταία χρόνια και ειδικά την τελευταία διετία όπως φαίνεται από τα παρακάτω:
Στις 17 Ιουλίου 2017, αντιπροσωπεία της Αμερικανικής Πρεσβείας, αποτελούμενη από τον Βοηθό Ναυτικού Ακολούθου Αντιπλοίαρχο κ. ΦΡΑΝΚ ΣΛΕΡΕΘ και τον Ακόλουθο Άμυνας Πλοίαρχο κ. Ρόμπερτ Πάλμ επισκεφτηκε το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και είχε συνάντηση με τον Πρόεδρο του ΟΛΑ ΑΕ κ. Χρήστο ΔΟΥΚΑ.
Στο 1ο Ενεργειακό Συνέδριο, που διεξήχθη, στις 7 Σεπτεμβρίου 2017, στην Αλεξανδρούπολη, συμμετείχε και ο Πρέσβης κ. Πάιατ εδραιώνοντας την αμερικανική παρουσία στη περιοχή.
Κατά την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον, στις 17 Οκτωβρίου 2017, μεταξύ άλλων συζητήθηκε και η εφαρμογή Συμφωνίας που θα περιλάμβανε το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.
Στις 3 Νοεμβρίου 2017, στα πλαίσια του 7ου Συνεδρίου «Navigator 2017», στο πλωτό Μουσείο Hellas Liberty στο λιμάνι του Πειραιά, ο Τζέφρι Πάιατ έκανε ειδική αναφορά στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, τονίζοντας ότι οι ΗΠΑ θέλουν να το χρησιμοποιήσουν τόσο για εμπορικούς, όσο και για στρατιωτικούς σκοπούς.
Στις 30 Ιανουαρίου 2018, σε συνέντευξη που παραχώρησε ο Τζέφρι Πάιατ στην εκπομπή «Ιστορίες» στον ΣΚΑΙ μεταξύ άλλων αναφέρθηκε και στην πρόσφατη (σ.σ. στη Θεσσαλονίκη 22-01-2018 στην κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του Ελληνο-αμερικανικού Επιμελητηρίου) συνάντηση που είχε με τον πρόεδρο του ΟΛΑ ΑΕ, όπου κατά δήλωσή του, ο κος Δούκας τον ρώτησε εναγωνίως «πότε έρχονται οι αμερικάνοι». «Και χάρηκα, όταν βρέθηκα τη Δευτέρα στη Θεσσαλονίκη, όπου συνάντησα τον μάνατζερ του Λιμανιού της Αλεξανδρούπολης και η πρώτη ερώτηση του ήταν: ‘Πρέσβη, πότε θα έρθουν οι Αμερικανοί'»
Στις 14 Μαρτίου 2018, μιλώντας στο Ίδρυμα Ευγενίδου στα πλαίσια του ναυτιλιακού συνεδρίου του «Theseanation» με τίτλο «Η παγκόσμια Επίδραση της Ναυτιλίας», ο κ. Πάιατ αναφέρθηκε και πάλι στο ενδιαφέρον των ΗΠΑ για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.
Στις 5 Ιουνίου 2018, όλοι οι θεσμικοί φορείς της Αλεξανδρούπολης συναντήθηκαν με τον Αμερικανό Πρέσβη στην Πρεσβεία των Η.Π.Α. στην Αθήνα.
Σε μία προβεβλημένη τελετή, στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, στις 13 Σεπτεμβρίου 2019, ο αμερικανός πρεσβευτής Τζέφρι Πάιατ και ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος επιθεώρησαν τις εργασίες για την ανέλκυση της βυθοκόρου «Όλγα» που χρηματοδοτήθηκε με 2,3 εκατομμύρια $ από τον αμερικανικό Στρατό.
Ο προβληματισμός
Μετά τα ανωτέρω και δεδομένου ότι το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης ανήκει στο ΤΑΙΠΕΔ και βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία αξιοποίησής του, τίθεται εύλογα το ερώτημα πως θα αντιδράσουν οι υποψήφιοι επενδυτές και ποια ρήτρα θα ήταν δυνατόν να μπουν σε τεύχος ή τεύχη δημοπράτησής του ;
Αλεξανδρούπολη Δεκέμβριος 2019
ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Υποναύαρχος Λ.Σ (ε.α)
