Μανιάτης: Το Ιόνιο μπορεί να μας δίνει 1 δισ. δολ. το χρόνο
Ο αρμόδιος για τα ενεργειακά υφυπουργός ΠΕΚΑ Γιάννης Μανιάτης μιλά για τα γεωτρύπανα στο τόξο Ιονίου-Κρήτης και για τα έσοδα από τα πετροδολάρια που θα εισρεύσουν στο δημόσιο ταμείο, καθώς και για τον επικείμενο δεύτερο γύρο διεθνών διαγωνισμών στον τομέα της γεωθερμίας. Ως συχνός επισκέπτης του Ισραήλ δε, αναφέρεται στα περιθώρια συνεργασίας –και όχι μόνο στον τομέα της ενέργειας. Σε κάθε περίπτωση συνιστά ψυχραιμία για να μη πάμε «από το ένα άκρο της Ψωροκώσταινας στο άλλο»...
Συνέντευξη στους Μαρίνα Μάνη, Χάρη Φλουδόπουλο
- Πετρέλαιο και φυσικό αέριο στην Ελλάδα. Ποια είναι η εικόνα που έχετε για το εάν και τι υπάρχει στο υπέδαφός μας –και για τι μπορούμε να περιμένουμε;
Είναι βέβαιο ότι το υπέδαφος της χώρας μας κρύβει «θησαυρούς» ανάλογου μεγέθους με αυτούς των γειτονικών χωρών στη βάση της γεωλογικής αναλογίας και συνέχειάς μας με αυτές. Ναι, έχουμε αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, ποσοτήτων ανάλογων με αυτές της Ιταλίας, της Αλβανίας, της Βουλγαρίας, της Τουρκίας, της Κύπρου, κ.ά.
- Είστε έτοιμος να βγάλετε στον αέρα τη διεθνή πρόσκληση για τις μη αποκλειστικές σεισμικές έρευνες;
Ναι. Πιστεύω ότι πριν το τέλος Αυγούστου, το αργότερο αρχές Σεπτέμβρη, θα βγούμε στον αέρα. Θα πρόκειται για την πρώτη επίσημη διεθνή παρουσία της χώρας στο πετρελαϊκό γίγνεσθαι μετά από σχεδόν 15 χρόνια ανυπαρξίας.
- Ποιες είναι οι περιοχές που φαίνεται να συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον των επενδυτών και των ερευνητικών εταιρειών;
Η συζήτηση σήμερα έχει όλα τα στοιχεία της αβεβαιότητας για μια χώρα η οποία τα τελευταία χρόνια δεν προχώρησε σε καμία ερευνητική πρωτοβουλία. Ελπίζουμε ότι θα εκδηλωθεί ενδιαφέρον εταιρειών στις περιοχές όπου είτε υπάρχουν προηγούμενα θετικά αποτελέσματα, είτε έχουν υπάρξει πρόσφατα θετικές έρευνες σε γειτονικά κράτη, όπως Κύπρος, Ισραήλ, κ.ά. Η λεκάνη της Μεσογείου συγκεντρώνει τελευταία σημαντικό ενδιαφέρον των διεθνών επενδυτών. Ενθαρρυντικές όμως ενδείξεις έχουμε εμείς και σε χερσαίες περιοχές όπως η Δυτική Πελοπόννησος, η Αιτωλοακαρνανία, η Ήπειρος, η Ανατολική Θράκη κ.ά.
Η Ελλάδα είναι terra incognita
- Έχετε δηλώσει ότι το ελληνικό υπέδαφος είναι παντελώς ανεξερεύνητο, ωστόσο έχετε μιλήσει και για 180 περίπου γεωτρήσεις που έχουν γίνει. Συνεπώς γιατί είναι ανεξερεύνητο;
Οι 180 γεωτρήσεις της Ελλάδος είναι εξαιρετικά λίγες αν λάβει κανείς υπόψη του ότι τα «πηγάδια» (wells) στην Αλβανία είναι πάνω από 2.500, στη Βουλγαρία εκατοντάδες, στην Τουρκία πολλές χιλιάδες. Στην αντίληψη των διεθνών ερευνητών, η Ελλάδα είναι terra incognita και περιοχή σχετικά υψηλού επενδυτικού ρίσκου, αφού είναι δύσκολο να στηριχθεί κανείς σε πρόσφατες αξιόπιστες διερευνήσεις.
- Οι έρευνες θα γίνουν στο τόξο Ιονίου-Κρήτης. Υπάρχουν ενδείξεις και για τις δύο περιοχές;
Ναι. Το Ιόνιο έχει ενδιαφέροντα αποθέματα, από τα Βόρεια της Κέρκυρας, τα ανοιχτά της Λευκάδας και τα ανοιχτά του Πατραϊκού, μέχρι το Κατάκωλο και νοτιότερα. Για τα νότια της Κρήτης, πρόσφατες διεθνείς ανακοινώσεις με βάση έρευνες κυρίως της Αμερικάνικης Γεωλογικής Υπηρεσίας (USGS), αλλά και οι ανακαλύψεις ανοιχτά του Ισραήλ και νότια της Κύπρου, επιτρέπουν σε πολλούς ειδικούς του χώρου να είναι αρκετά αισιόδοξοι. Εγώ ασφαλώς από την θέση του πολιτικά υπεύθυνου, έχω χρέος πάντα να κρατώ χαμηλά τον πήχη των προσδοκιών και να προσγειώνω την συζήτηση σε όσο το δυνατόν πιο ρεαλιστική βάση. Ο κίνδυνος είναι, η δημόσια συζήτηση στη χώρα μας να ξεφύγει από το ένα άκρο, δηλ. τον μύθο της Ψωροκώσταινας και να πάει στο άλλο άκρο, δηλ. να πιστέψουμε σε ένα νέο, ανύπαρκτο μύθο, ότι δήθεν πλέουμε σε πελάγη πετρελαίου και τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.
- Πότε θα καταφθάσουν τα γεωτρύπανα;
Σίγουρα όχι αύριο. Σε περίπου ένα χρόνο από σήμερα, μετά τις σεισμικές έρευνες, θα γνωρίζουμε τα αποθέματά μας στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης. Αμέσως μετά, θα προχωρήσουμε σε γύρους παραχωρήσεων στις περιοχές αυτές. Από την προκήρυξη ενός γύρου μέχρι την έλευση του πρώτου γεωτρύπανου, το χρονικό διάστημα δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι λιγότερο από 2 χρόνια. Ο Εθνικός Φορέας Έρευνας Υδρογονανθράκων – ΕΔΕΥ Α.Ε. τους επόμενους μήνες, θα αξιοποιήσει, ιδιαίτερα για την ηπειρωτική χώρα, τη δυνατότητα, κάποιες περιοχές που θα επιλεγούν, να ενταχθούν στο πιο ευέλικτο σύστημα της «ανοιχτής πρόσκλησης» (open door), που πρόσφατα θεσμοθετήσαμε.
Οι «τέσσερις Πρίνοι» του Ιονίου
- Για τι οφέλη μιλάμε – εάν ευοδωθούν οι προσπάθειες; Ισχύει η άποψη για «τέσσερις Πρίνους»;
Με όλες τις αβεβαιότητες που έχουμε, έμπειροι και προσγειωμένοι επιστήμονες και στελέχη επιχειρήσεων του χώρου, με έχουν διαβεβαιώσει ότι στην περιοχή του Ιονίου, μπορεί κανείς να αναμένει 3-4 «Πρίνους». Αυτό σημαίνει 300-500 εκατομμύρια βαρέλια πετρέλαιο. Αν θεωρήσουμε μια μέση τιμή βαρελιού της τάξης των 80-100 δολάρια ανά βαρέλι για τα επόμενα 20-25 χρόνια που διαρκεί η φυσιολογική αξιοποίηση τέτοιων κοιτασμάτων, μπορούμε να εκτιμήσουμε συνολικά ακαθάριστα έσοδα της τάξης των 30-40 δισ. δολάρια για όλα αυτά τα χρόνια. Αφαιρώντας ένα ποσοστό περίπου 40-60%, που είναι το κόστος των επενδύσεων και τα κέρδη των εταιρειών πετρελαίου, μπορούμε να υπολογίσουμε για το ελληνικό δημόσιο ένα έσοδο της τάξης των 15-20 δισ. δολάρια. Με άλλα λόγια (και επαναλαμβάνω, με όλες τις προφανείς αβεβαιότητες), από την ευρύτερη περιοχή του Ιονίου, μετά την παρέλευση 5-6 ετών από σήμερα, μπορούμε να περιμένουμε έως και 1 δισ. δολάρια κάθε χρόνο και για τα επόμενα 20-25 χρόνια, έσοδα για το ελληνικό δημόσιο. Ταυτόχρονα όμως, η χώρα ασφαλώς θα προχωρήσει στην αξιοποίηση και άλλων περιοχών, θαλάσσιων και χερσαίων, όπου έχουμε αξιόπιστες ενδείξεις. Κατά συνέπεια, με βάση τα νεότερα δεδομένα, μπορεί τα έσοδα του ελληνικού δημοσίου να είναι ακόμη υψηλότερα.
- Γιατί όχι στο Αιγαίο; Οι λόγοι είναι οικονομικοί ή και γεωπολιτικοί;
Γιατί απλά το Αιγαίο, εξαιτίας ακριβώς των προβλημάτων των τελευταίων δεκαετιών, δεν έχει αξιόπιστα ερευνητικά δεδομένα. Εμείς ξεκινάμε από το Ιόνιο, όπου έχουμε τις μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας. Στην πορεία του χρόνου, ο εθνικός Φορέας, η ΕΔΕΥ Α.Ε. θα προχωρήσει προφανώς και σε άλλες περιοχές.
Και δεύτερος γεωθερμικός γύρος
- Μετά την επιτυχία των πρώτων διαγωνισμών για την εκμετάλλευση γεωθερμικών πεδίων και το επενδυτικό ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε θα υπάρξει συνέχεια; Σε ποιες περιοχές;
Ο πρώτος γύρος των τεσσάρων διεθνών διαγωνισμών, στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. Συγκεντρώσαμε προτάσεις περίπου 300 εκατομμυρίων ευρώ. Τις αμέσως επόμενες μέρες, με την ολοκλήρωση της εκδίκασης και των ενστάσεων από την αρμόδια επιτροπή, θα ανακοινώσουμε τους αναδόχους των περιοχών (Έβρος, Νέστος, Σαμοθράκη, Χίος). Τις επόμενες εβδομάδες προγραμματίζουμε δεύτερο γύρο διεθνών διαγωνισμών σε Σπερχειό, Ακροπόταμο Καβάλας, Σουσάκι Κορινθίας, Ικαρία. Ελπίζω το διεθνές ενδιαφέρον να είναι επίσης σημαντικό. Η γεωθερμία σε κάθε περίπτωση μπαίνει πλέον για πρώτη φορά στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας και συμβάλλει στην παραγωγή «πράσινης» ενέργειας.
Συνεργασία με το Ισραήλ
- Έχετε επισκεφθεί δύο φορές το Ισραήλ. Κατ’ αρχήν το ενδιαφέρον για μία συνεργασία στο χώρο της ενέργειας τι αφορά;
Οι σχέσεις μας με το Ισραήλ τον τελευταίο χρόνο βρίσκονται σε εξαιρετικό επίπεδο. Στον τομέα του Φυσικού Αερίου συζητούνται οι τρόποι για την αξιοποίηση της χώρας μας ως πύλης εισόδου προς την Ευρώπη από τα τεράστια κοιτάσματα Φυσικού Αερίου που εντοπίστηκαν στις θαλάσσιες περιοχές του Ισραήλ. Επιπλέον όμως μπορούν να αναπτυχθούν σημαντικές συνεργασίες στα ζητήματα των ΑΠΕ, της εξοικονόμησης ενέργειας κυρίως στα κτίρια, αλλά και σε άλλους τομείς όπως η ανακύκλωση απορριμμάτων, η βιώσιμη διαχείριση των νερών, οι τεχνολογίες αφαλάτωσης, κ.ά.
- Εχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από τους Ισραηλινούς για άλλους τομείς;
Η σημαντικότερη άμεση επίπτωση της βελτίωσης των σχέσεων είναι ο σχεδόν τετραπλασιασμός των αφίξεων Ισραηλινών τουριστών φέτος, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Υπάρχουν επίσης σημαντικά περιθώρια συνεργασίας σε καινοτομικές μεθόδους στην γεωργία, όπου το Ισραήλ, εφαρμόζει παγκοσμίως πρωτότυπες και εξαιρετικά αποτελεσματικές διαδικασίες παραγωγής ποιοτικών αγροτικών προϊόντων. Η αναμενόμενη κοινή σύγκλιση των Υπουργικών Συμβουλίων των 2 χωρών τους επόμενους μήνες θα βοηθήσει σημαντικά στη βελτίωση και ανάπτυξη των συνεργασιών αυτών.
* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Κεφάλαιο" της 13ης Αυγούστου
