Γράψαμε στὸ προηγούμενο ἄρθρο πῶς γινόταν παλαιότερα καὶ πῶς γίνεται σήμερα πρὶν ἀπὸ τὴν ὁμολογία τῆς Πίστεως ὁ ἀσπασμὸς τῆς ἀγάπης. Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, τονίζοντας ὅτι ἡ ἀγάπη εἶναι «μείζων τῶν ἀρετῶν» ὀνομάζει τὸν ἀσπασμὸ αὐτὸ «φρικωδέστατον». Δηλαδὴ ἀσπασμὸ ποὺ προξενεῖ κατ’ ἐξοχὴν ἱερὸ φόβο, τρόμο, βαθὺ θρησκευτικὸ σεβασμό. Διότι, προσθέτει, ὁ ἀσπασμὸς αὐτὸς «συμπλέκει τὰς διανοίας ἡμῶν» καὶ κάνει ὥστε ὅλοι οἱ πιστοὶ νὰ γινόμαστε ἕνα σῶμα καὶ «μέλη Χριστοῦ, ἐπειδὴ καὶ ἑνὸς σώματος μετέχομεν ἅπαντες», ἑνώνοντας τὶς ψυχές μας μὲ τὸν σύνδεσμο τῆς ἀγάπης.
Ἔτσι θὰ μπορέσουμε νὰ ἀπολαύσουμε «μετὰ παρρησίας τῆς προκειμένης τραπέζης», δηλαδὴ τῆς κοινωνίας τοῦ παναχράντου Σώματος καὶ τοῦ παναγίου Αἵματος τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ(*).
Ἐπειδὴ δὲ τὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως περικλείει ὁλόκληρο τὸ μυστήριο τῆς Ὀρθοδόξου εὐσεβείας, ἀφοῦ μὲ αὐτὸ ἀπαγγέλλουμε τὴν ὁμολογία καὶ τὴν πίστη μας πρὸς τὴν Ἁγία Τριάδα καὶ τὸ ἔργο τοῦ θείου Λυτρωτοῦ, ἡ Ἐκκλησία λάμβανε πάντοτε τὶς ἀναγκαῖες προφυλάξεις, ὥστε νὰ μὴ δοθεῖ «τὸ ἅγιον τοῖς κυσί», ἀλλὰ μόνο στοὺς μεμυημένους πιστούς. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ λειτουργός, συμμορφούμενος πρὸς τὴν ἐντολὴ τοῦ Κυρίου, -παραγγέλλει μὲ ἔντονη φωνή: «Τὰς θύρας, τὰς θύρας, ἐν σοφίᾳ πρόσχωμεν». Κλεῖστε τὶς πόρτες τοῦ ναοῦ, ὥστε κανεὶς ἀπὸ τοὺς «ἀμύητους» νὰ μὴν εἰσέλθει στὸ Ναὸ καὶ περιεργασθεῖ ἢ συμμετάσχει στὸ μέγα Μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας.
Ἀλλὰ ἂς προσέξουμε καὶ τοῦτο ποὺ εἶναι πολὺ σημαντικό. Λίγο πρὶν ἀπὸ αὐτὴ τὴν παρακέλευση ἀκούγεται τὸ παράγγελμα τοῦ ἱερέως ποὺ λέγει: «Ἀγαπήσωμεν ἀλλήλους ἵνα ἐν ὁμονοίᾳ ὁμολογήσωμεν»: Ἂς -ἐκδηλώσουμε τὴν ἀναμεταξύ μας ἀγάπη ὅλοι, ὁ ἕνας πρὸς τοὺς ἄλλους, γιατί; Γιὰ νὰ ὁμολογήσουμε μὲ ὁμόνοια. Καὶ ὁ χορὸς τῶν ἱεροψαλτῶν ἀμέσως ἀπαντᾶ ἐκ μέρους τοῦ λαοῦ: Ὁμολογοῦμεν «Πατέρα, Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, Τριάδα ὁμοούσιον καὶ ἀχώριστον». Καὶ ἐπειδὴ ἡ ὁμολογία μας, τὸ «Πιστεύω» ποὺ θὰ -ἀκολουθήσει, περικλείει ὅλο τὸ μυστήριο τῆς εὐσεβείας, τὸ ὁποῖο σκανδαλίζει τοὺς ἀμυήτους, ἀκολουθεῖ τὸ -παράγγελμα «Τὰς θύρας, τὰς θύρας! Ἐν σοφίᾳ πρόσχωμεν». Καὶ μετὰ ἀπὸ αὐτὸ ὁ ἱερὸς κλῆρος στὸ Ἅγιο Βῆμα καὶ ὅλος ὁ λαὸς ἑνωμένος ἀπαγγέλλει μὲ μιὰ φωνὴ τὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως.
Τί εἶναι ὅμως τὸ Σύμβολο τῆς ἁγιωτάτης Πίστεώς μας; Εἶναι ὅλο τὸ περιεχόμενο τῆς πίστεώς μας. Εἶναι βραχύτατη δογματικὴ περίληψη κυρίως τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἀλλὰ καὶ τῆς ἱερᾶς Παραδόσεως. Ὅλες οἱ λέξεις καὶ οἱ φράσεις τοῦ Συμβόλου εἶναι ἁγιογραφικές. Στὴν Ἱερὰ Παράδοση ἀνήκει μόνο ὁ ὅρος «Ὁμοούσιος». Ὥστε μὲ τὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως οἱ Ὀρθόδοξοι ὁμολογοῦμε ἐπίσημα «ἐν ὁμονοίᾳ» καὶ ἀνεπιφύλακτα τὴν πίστη μας στὴ δογματικὴ διδασκαλία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὅπως τὴν διετύπωσαν οἱ θεοφόροι Πατέρες στὶς ἅγιες Οἰκουμενικὲς Συνόδους.
Κατόπιν αὐτῶν ποὺ γράψαμε τόσο στὸ προηγούμενο ἄρθρο ὅσο καὶ στὸ παρόν, δημιουργοῦνται τὰ ἀκόλουθα ἐρωτήματα:
α) Ποιὰ θέση μπορεῖ νὰ ἔχει ἕνας αἱρετικὸς καὶ μάλιστα ὁ κατ’ ἐξοχὴν αἱρετικὸς Πάπας στὴ λειτουργικὴ σύναξη τῶν Ὀρθοδόξων; Δὲν ἰσχύει γι’ αὐτὸν τὸ παράγγελμα «Τὰς θύρας, τὰς θύρας, ἐν σοφίᾳ πρόσχωμεν»;
β) Ὁ ἀσπασμὸς τῆς ἀγάπης δὲν δίδεται μόνο μεταξὺ τῶν συλλειτουργούντων Ὀρθοδόξων ἀρχιερέων καὶ ἱερέων, ἐφόσον φανερώνει τὸν σύνδεσμο τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ἑνότητος ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ποὺ εἶναι ἀπαραίτητος προκειμένου νὰ κοινωνήσουμε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων; Ὁ αἱρετικὸς Πάπας εἶναι συνδεδεμένος μὲ τὴν ἐν Χριστῷ ἀγάπη καὶ ἑνότητα μὲ τὸν λειτουργοῦντα Ὀρθόδοξο κλῆρο καὶ τὸν ἐκκλησιαζόμενο λαό; Μπορεῖ νὰ κοινωνήσει τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων; Ἀσφαλῶς ὄχι.
γ) Τὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως, ποὺ ἀκολουθεῖ μετὰ τὸν ἀσπασμὸ τῆς ἀγάπης, φανερώνει τὸ κριτήριο καὶ τὴ βάση τῆς Ὀρθοδόξου λατρευτικῆς συνάξεως. Εἶναι δὲ αὐτὸ ἡ κοινὴ πίστη, ἡ ἑνότητα τῆς πίστεως, τὸ «ἐν ὁμονοίᾳ» ποὺ ἐπιτρέπει καὶ τὸ κοινὸ Ποτήριο. Ὅμως ὁ αἱρετικὸς Πάπας καὶ κάθε αἱρετικὸς καὶ ἀλλόθρησκος -ἀποκλείονται τῆς συμμετοχῆς στὸ κοινὸ Ποτήριο. Καὶ ἀποκλείονται διότι οἱ ἴδιοι ἀποκλείουν τοὺς ἑαυτούς τους ἀπὸ τὴ γνώση τῆς Ἀληθείας, τὴν ὁποία ὁ Θεάνθρωπος Κύριος ἀπεκάλυψε καὶ οἱ Ἅγιοι βίωσαν, δίδαξαν καὶ ἀκτινοβόλησαν.
δ) Ὁ ἀσπασμὸς τοῦ Πάπα μὲ τὸν Πατριάρχη στὴ θρονικὴ ἑορτὴ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τὴν 30ὴ Νοεμβρίου 2014 εὐχαρίστησε τοὺς Παπικούς. Ὁ Καρδινάλιος Kurt Koch (Κοὺρτ Κόχ), συμπρόεδρος τῆς Μι-κτῆς Ἐπιτροπῆς Διαλόγου, σὲ συνέντευξή του στὴν ἐφημερίδα Avvenire σχολίασε: «Ἦταν μιὰ πάρα πολὺ ὄ-μορφη στι-
γμή, στὴν ὁποία θὰ πρέπει νὰ προσθέσουμε τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ Πατριάρχης κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Θείας Λειτουργίας πῆγε πρὸς τὸν Πάπα γιὰ νὰ ἀνταλλάξουν τὸν ἀσπασμὸ τῆς εἰρήνης. Ἕνα γεγονὸς ἄνευ προηγουμένου, καθὼς σύμφωνα μὲ τὴν ὀπτικὴ τῶν Ὀρθοδόξων ὁ ἀσπασμὸς τῆς εἰρήνης συνιστᾶ ἤδη ἕνα σημεῖο ἑνότητας...» (http://www.amen.gr/article20127).
«Ἄνευ προηγουμένου» λοιπὸν ἡ ἀνεπίτρεπτη αὐτὴ ἐνέργεια τοῦ Πατριάρχου. Ἡ ἐνέργεια ὅμως αὐτὴ «λίαν εὔφρανε τοὺς κακοδόξους» καὶ ἐπλήγωσε καίρια τοὺς Ὀρθοδόξους. Τὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος περιμένει νὰ δεῖ στὰ πρόσωπα καὶ στὶς ἐνέργειες τῶν Ὀρθοδόξων ἡγετῶν του ἐμμονὴ στὸ Ὀρθόδοξο δόγμα, στὸ «πατροπαράδοτον σέβας»· γιὰ τὸ ὁποῖο ὁ φλογερὸς Στουδίτης μοναχὸς Ἰωσὴφ Βρυέννιος (1350-1431) ἔγραψε εἴκοσι πέντε χρόνια πρὶν ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως: «Ἡ ὀρθόδοξος πίστις ἡμῶν, αὕτη δόξα, αὕτη γένος, αὕτη στέφανος, αὕτη καύχημα. Οὐκ ἀρνησόμεθά σε, φίλη Ὀρθοδοξία· οὐ ψευσόμεθά σε, πατροπαράδοτον σέβας· οὐκ ἀφιστάμεθά σου, Μῆτερ εὐσέβεια· ἐν σοὶ ἐγεννήθημεν, καὶ σοὶ ζῶμεν, καὶ ἐν σοὶ κοιμηθησόμεθα· εἰ δὲ καλέσειε καιρός, καὶ μυριάκις ὑπὲρ σοῦ τεθνηξόμεθα».
Δυστυχῶς οἱ καιροί μας τόσο στὰ πολιτικά, ὅσο καὶ στὰ ἐκκλησιαστικὰ δρώμενα δὲν διαφέρουν καὶ πολὺ ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἰωσὴφ Βρυεννίου. Ἂς μὴν τὸ λησμονοῦμε...
(*) Ἰω. Χρυσοστόμου, Ὁμ. β΄ Εἰς τὸ θεῖον καὶ μυστικὸν δεῖπνον τοῦ Σωτῆρος καὶ περὶ τῆς τοῦ Ἰούδα προδοσίας... 6, PG 49, 391.
Πηγή: Ο Σωτήρ