Δύο ενδιαφέρουσες εξελίξεις είχαμε κατά τον μήνα Οκτώβριο σχετικά με το Κοσσυφοπέδιο. Η πρώτη είναι η δήλωση του Σέρβου Προέδρου Τάντιτς, ο οποίος είπε ότι η Σερβία δεν αποκλείει την λύση της διχοτόμησης, με τον τομέα βορείως της Μητρόβιτσα να πηγαίνει στην Σερβία και το υπόλοιπο κομμάτι να αναγνωρισθεί από τους Σέρβους ως ανεξάρτητο κράτος. Η δεύτερη εξέλιξη αναφέρεται στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, η οποία με σημαντική πλειοψηφία αποφάσισε να παραπεμφθεί στο Δικαστήριο Διεθνούς Δικαίου της Χάγης το ερώτημα αν είναι νόμιμη η απόσχιση του Κοσσυφοπεδίου από την Σερβία. Η μία εξέλιξη φαινομενικά είναι ασύνδετη με την άλλη, όμως στο τέλος ίσως φανεί ότι μπορεί να υπάρξει σύνδεση. Δηλαδή: Αν το Δικαστήριο της Χάγης αποφασίσει –λέμε αν- ότι η απόσχιση του Κοσσυφοπεδίου παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο, τότε οι ΗΠΑ ίσως πιέσουν τους Αλβανούς να δεχθούν την διχοτόμηση, ώστε για τα μάτια του κόσμου να υπάρξει κάποια μικρή δικαίωση και για τους Σέρβους.
Η Χάγη είναι έδρα για τρία Διεθνή Δικαστήρια. Το Δικαστήριο Διεθνούς Δικαίου, το οποίο εκλήθη να αποφανθεί το 1976 για την υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου, το Ειδικό Ποινικό Δικαστήριο για τα εγκλήματα πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία και στην Ρουάντα, και το Μόνιμο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητος, του οποίου την δικαιοδοσία αρνούνται οι ΗΠΑ. Το ζήτημα της ανακηρύξεως της ανεξαρτησίας του Κοσσόβου παραπέμπεται στο πρώτο από αυτά. Η προσωπική μου άποψη είναι ότι το Δικαστήριο αυτό, όπως και τα άλλα δύο, δεν κρίνει μόνο με νομικά κριτήρια αλλά κυρίως με πολιτικά. Δεν αποκλείεται και στην περίπτωση αυτή να αποφύγει μία ουσιαστική απόφαση δηλώνοντας αναρμόδιο ή να εκδώσει μία απόφαση «ήξεις αφίξεις» βασιζόμενο στην αρχή της «μέσης γραμμής». Αν όμως το Δικαστήριο κρίνει ότι υπάρχει παραβίαση των αρχών του Διεθνούς Δικαίου και του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, τότε θα δούμε για μία ακόμη φορά πόσο δύσκολο είναι να εφαρμοσθεί αυτό το περίφημο Διεθνές Δίκαιο όταν το επικαλείται μία μικρή χώρα έχοντας απέναντί της την Υπερδύναμη. Σε μία τέτοια περίπτωση είναι ουτοπικό να περιμένουμε αποδοχή και υλοποίηση της αποφάσεως από τους Αλβανοκοσσοβάρους και τις ΗΠΑ. Γι’αυτό και είναι ευπρόσδεκτη από πολλές πλευρές η πρόταση – δειλή αλλά σαφής- του Σέρβου Προέδρου για διχοτόμηση του Κοσσόβου.
Για όσους τυχόν αμφιβάλλουν για τα πολιτικά κριτήρια, τα οποία υπερισχύουν στις αποφάσεις των διαφόρων Διεθνών Δικαστηρίων, θυμίζω ότι τα στελέχη του ΟΥ-ΤΣΕ-ΚΑ ουσιαστικά έτυχαν ασυλίας ή λίαν ευνοϊκής μεταχειρίσεως από το Ποινικό Δικαστήριο για τα εγκλήματα στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση Αλβανού οπλαρχηγού, ο οποίος προσήχθη μεν στο Δικαστήριο με πρόταση της Εισαγγελίας, αλλά τελικά αφέθηκε ελεύθερος κατόπιν πολιτικών πιέσεων, για να μπορέσει να αναλάβει πολιτικό αξίωμα στο «ανεξάρτητο» Κοσσυφοπέδιο. Και ας μην ξεχνούμε ότι σε περίπτωση εκλογής του Ομπάμα αναμένεται να ξαναβρεθούν σε θέσεις επιρροής η Μαντλίν Ολμπράιτ και άλλοι οπαδοί της τυφλής φιλοαλβανικής γραμμής.
Τι θα σημάνει για την Ελλάδα και την Κύπρο μία πιθανή διχοτόμηση του Κοσσυφοπεδίου; Πρώτον θα δείξει ότι οι ενδιάμεσες (ο λαός μας τις λέει μεσοβέζικες) λύσεις είναι περισσότερο αποδεκτές από την διεθνή κοινότητα παρά η πλήρης και ξεκάθαρη εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου. Δεύτερον θα δώσει ερείσματα στην Τουρκία και στον υποτακτικό της Ταλάτ να βλέπουν με μεγαλύτερη αισιοδοξία μία τελική λύση δύο κρατών στην Κύπρο. Τρίτον θα ενθαρρύνει τα σενάρια διχοτομήσεως της ΦΥΡΟΜ, μεταξύ αλβανικού και σλαβικού τομέως. Επομένως η Ελλάς θα κληθεί πλέον να συζητεί για το όνομα του σλαβικού κομματιού και όχι όλου του κράτους με την σημερινή του μορφή. Ως γνωστόν η μέχρι πρότινος θεωρία της «Μεγάλης Αλβανίας» έχει τώρα μετασχηματισθεί σε θεωρία της «Φυσικής Αλβανίας» για λόγους ρεαλισμού και για να ακούεται το αίτημα πιο λογικό και πιο δίκαιο. Η Φυσική Αλβανία, λοιπόν, εξυπηρετείται κάλλιστα με το ντόμινο των διχοτομήσεων στα Βαλκάνια. Τί κι αν παραχωρήσει ένα μικρό εδαφικό τμήμα του Κοσσόβου στους Σέρβους; Θα έχει ουσιαστικά δημιουργήσει ένα δεύτερο αλβανικό κράτος στα Βαλκάνια και θα αναμένει το αλβανικό τμήμα της ΦΥΡΟΜ, δηλαδή τις δυτικές επαρχίες, οι οποίες έχουν ουσιαστικά αυτονομηθεί και τύποις παραμένουν εντός του σκοπιανού κράτους. Η ελληνική διπλωματία θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπ΄ όψιν της το ενδεχόμενο διασπάσεως των εδαφών του ψευδομακεδονικού κράτους, ιδίως δε αν υλοποιηθεί η διχοτόμηση του Κοσσυφοπεδίου. Δεν υπάρχει λόγος να βιαζόμαστε να υπογράψουμε το οποιοδήποτε σχέδιο Νίμιτς, όταν τα πάντα είναι ρευστά στα βόρεια σύνορά μας. Ας δούμε πώς θα διαμορφωθούν οι εδαφικές μετακινήσεις και οι συνοριακές διευθετήσεις και αποφασίζουμε εν ευθέτω χρόνω. Η Ελλάς δεν έχει κανένα λόγο να επισπεύδει.
Φυσικά μία πιθανή διχοτόμηση του Κοσσόβου δεν επηρεάζει μόνο τα θέματα του ελληνικού ενδιαφέροντος. Υπάρχουν τόσες περιοχές με αποσχιστικά και αυτονομιστικά κινήματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις ίσως η διχοτόμηση να αποδειχθεί η λιγότερο οδυνηρή λύση. Στην περίπτωση της Κύπρου, όμως, θα είναι όντως οδυνηρή και θα παγιώνει τα τετελεσμένα της εισβολής. Γι’ αυτό ο Ελληνισμός έχει κάθε λόγο να παρακολουθεί με τεταμένη προσοχή το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου.
Κ.Χ. 20-10-2008
Κωνσταντίνος Χολέβας
Πολιτικός Επιστήμων
(Άμυνα και Διπλωματία Νοεμβρίου 2008)
