Η μάχη στο Λέχαιο, το 390 π.Χ. αποτελεί μια σημαντική αθηναϊκή νίκη, μια από τις λίγες κατά των επίλεκτων Σπαρτιατών. Παράλληλα αποτελεί την μεγαλύτερη νίκη των αρχαίων πελταστών έναντι οπλιτών.
Η Κόρινθος, επίκεντρο ενός νέου πολέμου, συγκλονίστηκε από την αιματηρή διαμάχη δημοκρατικών και ολιγαρχικών με τους δεύτερους να έχουν την υποστήριξη της Σπάρτης. Παρόλα αυτά οι ολιγαρχικοί ηττήθηκαν και εξορίστηκαν.
Με την υποστήριξη των Σπαρτιατών όμως επανήλθαν στην περιοχή και έθεσαν υπό τον έλεγχό τους το ένα εκ των δύο λιμένων της πόλης, αυτού του Λέχαιου. Οι ολιγαρχικοί κατάφεραν να αποκρούσουν
Ήδη από το 395 π.Χ. μαινόταν ο νέος εμφύλιος πόλεμος, ο λεγόμενος Κορινθιακός. Στον πόλεμο αυτό βρέθηκαν αντιμέτωποι από τη μια η Σπάρτη και οι σύμμαχοί της και από την άλλη η Κόρινθος, η Θήβα και οι σύμμαχοί της, το Άργος και η Αθήνα.
Μετά την αποτυχία των δημοκρατικών Κορινθίων, των Θηβαίων και των Αργείων να καταλάβουν το Λέχαιο, οι Αθηναίοι έστειλαν και αυτοί μια δύναμη για να ενισχύσει τους συμμάχους τους. Επικεφαλής των Αθηναίων πελταστών ήταν ο στρατηγός Ιφικράτης και των οπλιτών ο Καλλίας.
Στο μεταξύ οι Σπαρτιάτες είχαν επίσης αποστείλει δυνάμεις στην Κορινθία υπό τον γενναίο βασιλιά Αγησίλαο. Αυτός κατάφερε να καταλάβει μερικά οχυρά και να περιορίσει τις δυνατότητες ελιγμών των συμμάχων.
Ο Αγησίλαος άφησε μια μόρα (τμήμα επιπέδου τάγματος με δύναμη 500-600 συνήθως ανδρών) ως φρουρά στο Λέχαιο. Μερικοί εκ των ανδρών της μόρας κατάγονταν από τις Αμύκλες, μια εκ των κωμών που αποτέλεσαν το θεμέλιο ίδρυσης του σπαρτιατικού κράτους.
Οι εκ των Αμυκλών άνδρες, κατά παράδοση, ακόμα και όταν βρίσκονταν σε εκστρατεία, έπρεπε να επιστρέψουν στην πόλη τους για την εορτή των Υακινθίων. Έτσι ολόκληρο η μόρα ξεκίνησε από το Λέχαιο με κατεύθυνση την Σικυώνα συνοδεύοντας τους εκ των Αμυκλών.
Οι Σπαρτιάτες, όπως αναφέρει ο Ξενοφώντας, ήταν όλοι οπλίτες. Δεν διέθεταν τμήμα ελαφρών πεζών, παρά μόνο λίγους ιππείς, ως τμήμα υποστήριξης.
Αφού συνόδευσε τους εκ των Αμυκλών άνδρες μέχρι την Σικυώνα, η μόρα στράφηκε προς τα πίσω επιστρέφοντας στο Λέχαιο. Ο επικεφαλής της μόρας δεν προέβλεπε προβλήματα και μάλιστα βάδισε κοντά στα τείχη της Κορίνθου, ως επίδειξη.
Έρχεται ο Ιφικράτης
Οι Αθηναίοι διοικητές που βρισκόταν στην πόλη, ο Καλλίας των οπλιτών και ο Ιφικράτης των πελταστών, βλέποντας την σπαρτιατική μόρα να «παρελαύνει», ουσιαστικά, ενώπιόν τους, αποφάσισαν να επιτεθούν.
Οι Αθηναίοι οπλίτες εξήλθαν της πόλης και παρατάχθηκαν για μάχη ενώ οι πελταστές άρχισαν να καταδιώκουν τους Λακεδαιμόνιους, εξακοντίζοντας τα ακόντιά τους εναντίον τους, προκαλώντας τους απώλειες. Αμέσως οι Σπαρτιάτες ανέκρουσαν μέτωπο και επιτέθηκαν στους πελταστές.
Οι τελευταίοι, πολύ πιο ευέλικτοι, απομακρύνθηκαν με ευκολία. Οι Σπαρτιάτες είδαν το μάταιο της υπόθεσης και αποτραβήχτηκαν μόνο και μόνο για να δεχτούν νέα επίθεση των πελταστών από μακριά με ακόντια. Δεχόμενοι βροχή ακοντιών και όντας ανίκανοι να αντιδράσουν, οι Σπαρτιάτες επιτέθηκαν και πάλι, μόνο και μόνο για να επαναληφθεί το προηγούμενο σκηνικό.
Ακόμα και όταν εμφανίστηκε τμήμα σπαρτιατικού ιππικού δεν υπήρξε αποτέλεσμα. Αιτία ήταν η εμφανής απειρία του Σπαρτιάτη επικεφαλής του ιππικού που αντί να επιτεθεί κατά των αντιπάλων πελταστών κινήθηκε προσεκτικά παρά το πλευρό των οπλιτών.
Συνεχώς πιεζόμενοι οι Σπαρτιάτες οπισθοχώρησαν σε παρακείμενο λόφο όπου περικυκλώθηκαν καθώς πλησίασαν και οι Αθηναίοι οπλίτες υπό τον Καλλία. Στο μεταξύ οι ολιγαρχικοί από το Λέχαιο είδαν τα συμβαίνοντα και έστειλαν βάρκες για να απεγκλωβίσουν τους Σπαρτιάτες. Όταν είδαν τις λέμβους οι Σπαρτιάτες εγκατέλειψαν τον αγώνα και τράπηκαν σε φυγή προσπαθώντας να επιβιβαστούν σε αυτές.
Οι πελταστές τους καταδίωξαν σκοτώνοντας και τραυματίζοντας αρκετούς. Όσοι Σπαρτιάτες επέζησαν επέστρεψαν με καταρρακωμένο το ηθικό στο Λέχαιο. Στο πεδίο της μάχης έμειναν 250 νεκροί. Ανάλογος πρέπει να ήταν και ο αριθμός των τραυματιών που όμως δεν προσδιορίζεται από τις πηγές.
Η είδηση της ήττας των ακατανίκητων Σπαρτιατών οπλιτών προκάλεσε γενική κατάπληξη σε όλη την Ελλάδα. Ο Αγησίλαος εγκατέλειψε την εκστρατεία στην Κορινθία και επέστρεψε στην Σπάρτη αφήνοντας το πεδίο ελεύθερο στους Αθηναίους που το εκμεταλλεύτηκαν αναλόγως, ανακτώντας τρία από τα φρούρια που είχε καταλάβει ο Σπαρτιάτης βασιλιάς.
Πηγή: history-point.gr