Πόσο εφικτή είναι και πως θα επηρεάσει την καθημερίνη ζωή;
Το ψηφιακό νόμισμα θα αντικαταστήσει τελικά τα μετρητά; Ποιοι οι προβληματισμοί, τα υπέρ και τα κατά;
Η Γερμανία τίθεται υπέρ της διατήρησης του χρήματος, ενώ η Κομισιόν ετοιμάζεται να θέσει αυστηρότερους κανόνες για τη χρήση των μετρητών, ώστε να τερματιστεί η χρηματοδότηση τρομοκρατών.
Η Σουηδία έχει ήδη ατύπως μπει σε ψηφιακή εποχή συναλλαγών.
Τα τελευταία δύο χρόνια εντείνεται η συζήτηση στην Ευρωζώνη με θέμα την κατάργηση των μετρητών και τη χρήση αποκλειστικά ψηφιακών νομισμάτων, καρτών, μικροτσίπ ή απλώς εφαρμογών σε κινητά τηλέφωνα (applications) για όλες τις οικονομικές συναλλαγές. Όσοι τάσσονται υπέρ της «αχρήματης κοινωνίας» υποστηρίζουν ότι χωρίς τη χρήση μετρητών θα καταπολεμηθεί η τρομοκρατία, ενώ όσοι τάσσονται κατά υποστηρίζουν ότι θα χρειαστεί πολλή προεργασία πριν τα μετρητά καταστούν εντελώς παρελθόν, ενώ εκφράζουν προβληματισμό για τους τρόπους, με τους οποίους θα εφαρμοσθεί η αχρήματη κοινωνία, αλλά και για την εύκολη πρόσβαση μέσω της τεχνολογίας, κυρίως των ηλικιωμένων ατόμων.
Υπέρ των μετρητών η Γερμανία
Την περασμένη Τετάρτη, πάντως, ο Υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, υπερασπιζόμενος τον ρόλο των χαρτονομισμάτων και των κερμάτων, δήλωσε ότι τα μετρητά είναι ζωτικής σημασίας. Η δήλωση έγινε, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να θέσει αυστηρότερους κανόνες για τη χρήση των μετρητών, ώστε να τερματιστεί η χρηματοδότηση τρομοκρατών. Το Γερμανικό Υπουργείο Οικονομικών έχει δηλώσει ότι το Βερολίνο θα μπορούσε να συζητήσει την εφαρμογή ανωτάτου ορίου 5.000 ευρώ. Η Bundesbank, η Κεντρική Τράπεζα της Γερμανίας, ωστόσο, έχει προειδοποιήσει ότι η εφαρμογή ανωτάτου ορίου για πληρωμές σε μετρητά θα μπορούσε να οδηγήσει στο να χαθεί η εμπιστοσύνη στο ευρώ.
Πάντως μια τέτοια προοπτική δεν είναι επιθυμητή από πολλούς Γερμανούς, οι οποίοι είναι γνωστοί για την αγάπη τους στα μετρητά.
Την ίδια θέση με αυτή του Σόιμπλε διατύπωσε και η σοσιαλδημοκράτης Υπουργός Οικονομίας Brigitte Zypries, σε ανακοίνωσή της. «Τα μετρητά πρέπει να παραμείνουν ένα σημαντικό μέσο πληρωμής. Ακόμα και στην εποχή της ψηφιοποίησης, τα μετρητά είναι έγκυρα», υπογράμμισε.
Με βάση στοιχεία που έδωσε η Bundesbank, ο μέσος όρος των μετρητών που μεταφέρουν μαζί τους οι Γερμανοί ανέρχεται στα 103 ευρώ ανά άτομο.
Συμφωνεί και ο Ντράγκι
Παρόμοια με των Γερμανών είναι και η θέση του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, όπως εκφράσθηκε σε μήνυμά του την περασμένη Τρίτη κατά την έναρξη της κυκλοφορίας του νέου χαρτονομίσματος των 50 ευρώ. Ο κ. Ντράγκι δήλωσε συγκεκριμένα ότι τα τρία τέταρτα των πληρωμών της ζώνης του ευρώ γίνονται σε μετρητά και ότι αυτά εξακολουθούν να είναι απαραίτητα για την οικονομία, παρά την αύξηση των ψηφιακών πληρωμών.
«Ακόμη και στη σημερινή ψηφιακή εποχή, τα μετρητά εξακολουθούν να είναι ουσιώδη για την οικονομία μας», δήλωσε ο Πρόεδρος της ΕΚΤ και πρόσθεσε: «Βάσει των αποτελεσμάτων έρευνας σχετικά με τη χρήση μετρητών που διενεργήθηκε για λογαριασμό της ΕΚΤ και θα δημοσιευθεί σύντομα διαπιστώνεται ότι πάνω από τα τρία τέταρτα όλων των πληρωμών σε σημεία πώλησης στη ζώνη του ευρώ γίνονται σε μετρητά. Κάτι παραπάνω, δηλαδή, από το 50%, αν λάβουμε υπ' όψιν την αξία των συναλλαγών».
Σύμφωνα με την ΕΚΤ, τα πλήρη αποτελέσματα της έρευνας θα είναι διαθέσιμα το καλοκαίρι του 2017. Υπενθυμίζεται ότι η απόφαση της ΕΚΤ τον περασμένο χρόνο για σταδιακή κατάργηση του χαρτονομίσματος των 500 ευρώ ενόχλησε ορισμένους στην Κεντρική Τράπεζα της Γερμανίας, οι οποίοι φοβούνταν ότι θα περιοριστεί η ελευθερία των πολιτών να αποταμιεύουν σε μετρητά.
Η Σουηδία πρωτοπορεί, αλλά και προβληματίζεται
Η Σουηδία, πάντως, είναι η χώρα που έχει σχεδόν καταργήσει τα μετρητά και η Riksbank, η Κεντρική Τράπεζα της χώρας, εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο να γίνει μια από τις πρώτες κεντρικές τράπεζες που θα εκδίδει ψηφιακό νόμισμα, ως απάντηση στην ολοένα και αυξανόμενη αποστροφή που εμφανίζουν οι Σουηδοί για τα μετρητά. Η αρχαιότερη κεντρική τράπεζα του πλανήτη - ήταν η πρώτη που εξέδωσε χαρτονόμισμα το 1660 - έχει ήδη αρχίσει να εξετάζει πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει μια κεντρική τράπεζα με ψηφιακό νόμισμα, αλλά και τι είδους προκλήσεις ενέχει μια τέτοια κίνηση. Η Riksbank επιθυμεί μάλιστα να πάρει οριστική απόφαση αν θα υιοθετήσει ή όχι την ιδέα του ψηφιακού νομίσματος - το «ekrona», όπως το έχει πρόχειρα ονομάσει - σε ορίζοντα δύο ετών.
Επαναστατική ιδέα
Σύμφωνα με δημοσιεύματα στον ευρωπαϊκό Τύπο, η αναπληρώτρια διοικήτρια της Σουηδικής Κεντρικής Τράπεζας, η Cecilia Skingsley, φέρεται να προβληματίζεται για την έκδοση ψηφιακού νομίσματος. «Πρόκειται για μια ιδέα, τόσο επαναστατική, όσο η έκδοση χαρτονομίσματος πριν από 300 χρόνια. Τι μπορεί να σηματοδοτεί η κίνηση αυτή για τη νομισματική πολιτική και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα; Πώς θα στήσουμε την όλη ιδέα; Πώς θα σχεδιάσουμε το ψηφιακό νόμισμα; Θα είναι κάρτα, θα είναι εφαρμογή (app) ή κάτι άλλο;», διερωτάται, σε μια προσπάθεια να αποτυπώσει και τους προβληματισμούς της Σουηδικής Κεντρικής Τράπεζας.
Ωστόσο, η δραματική υποχώρηση της χρήσης των μετρητών στη Σουηδία - κατά 40% από το 2009 - αναγκάζουν τη Riksbank να αναλάβει πιθανότατα δράση πολύ νωρίτερα από τις άλλες ισχυρές κεντρικές τράπεζες του πλανήτη. «Πραγματικά δεν έχουμε από κανέναν να αντλήσουμε διδάγματα, όταν εξετάζουμε το πώς θα μπορούσαμε να σχεδιάσουμε ένα ψηφιακό νόμισμα, αλλά και ποιες θα μπορούσαν να είναι οι πιθανές επιπτώσεις από ενδεχόμενη εφαρμογή του», δήλωσε η Skingsley. «Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως δεν θα δράσουμε. Το να μην κάνουμε τίποτα δεν αποτελεί επιλογή για εμάς», επεσήμανε και πρόσθεσε:
«Απαιτείται πολλή δουλειά - την οποία πρέπει να κάνουμε - γιατί δεν επιθυμούμε να δούμε τον δημόσιο τομέα να κάθεται στο περιθώριο, την ώρα που ο ιδιωτικός τομέας ενισχύει την πρόσβασή του στα χρήματα της Κεντρικής Τράπεζας». Πάντως, η Cecilia Skingsley διευκρίνισε ότι η Riksbank αντιμετωπίζει την ιδέα του ψηφιακού νομίσματος ως συμπλήρωμα στο χαρτονόμισμα και όχι ως μια κίνηση πλήρους αντικατάστασής του. «Θεωρώ», είπε, «πως, εάν αποφασίσουμε να προχωρήσουμε στην έκδοση ψηφιακού νομίσματος, τότε θα πρέπει να το σχεδιάσουμε με έναν τρόπο που θα βρίσκεται κοντά στα χαρτονομίσματα».
Περίεργες συμπεριφορές
Τραπεζικοί κύκλοι στη Σουηδία λένε ότι εκείνο που πρωτίστως πρέπει να εξετάσει η Riksbank είναι ποιος ακριβώς θα είναι ο αντίκτυπος της έκδοσης ενός ψηφιακού νομίσματος στην κατεύθυνση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Πρέπει να εξετασθεί, λένε, αν θα επηρεαστεί ή όχι η καταθετική βάση των εμπορικών τραπεζών της Σουηδίας. Και εάν ναι, σε ποιο βαθμό.
Η Skingsley δείχνει να συμμερίζεται τις γενικές ανησυχίες. Όπως χαρακτηριστικά είπε:
«Ανησυχώ, γιατί σε καιρούς χρηματοπιστωτικής αστάθειας, οι πολίτες τείνουν να υιοθετούν περίεργες συμπεριφορές σε ό,τι αφορά τις καταθέσεις και τις περιουσίες τους. Περίεργες συμπεριφορές που συνήθως εντείνουν το κλίμα αστάθειας και αβεβαιότητας». Όπως γράφει ο διεθνής Τύπος, οι ισχυρότερες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη έχουν αρχίσει δειλά - δειλά να εξετάζουν τα πιθανά οφέλη, αλλά και τις ενδεχόμενες προκλήσεις που μπορεί να συνοδεύουν την υλοποίηση της ιδέας του ψηφιακού νομίσματος, σαν το bitcoin.
Η έκδοση του νέου 50ευρω
Κι ενώ οι συζητήσεις για μια αγορά χωρίς μετρητά εντείνονται ολοένα και περισσότερο, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έθεσε την περασμένη Τρίτη σε κυκλοφορία το νέο τραπεζογραμμάτιο των 50 ευρώ, το τέταρτο της σειράς «Ευρώπη», με τα αναβαθμισμένα χαρακτηριστικά ασφαλείας. Ταυτόχρονα ανακοίνωσε ότι τα νέα τραπεζογραμμάτια των 100 και των 200 ευρώ θα εκδοθούν στις αρχές του 2019. Σύμφωνα με την ΕΚΤ, το νέο τραπεζογραμμάτιο των 50 ευρώ με την προσωπογραφία της Ευρώπης και τον αριθμό με βαθυπράσινο χρώμα είναι πιο ανθεκτικό έναντι της παραχάραξης.
Συγκεκριμένα, η ΕΚΤ ανέφερε σε ανακοίνωσή της ότι «τα χαρακτηριστικά ασφαλείας του, τα οποία συνιστούν ένα ακόμη βήμα στην προσπάθεια να καταστούν τα τραπεζογραμμάτια ευρώ ακόμη πιο ανθεκτικά έναντι της παραχάραξης, περιλαμβάνουν ένα παράθυρο με προσωπογραφία προς το επάνω μέρος του ολογράμματος, το οποίο γίνεται διαφανές, όταν κοιτάζει κανείς το τραπεζογραμμάτιο στο φως».
Το παράθυρο αποκαλύπτει μια προσωπογραφία της Ευρώπης, μιας μορφής της ελληνικής μυθολογίας, η οποία είναι ορατή και στις δύο όψεις του τραπεζογραμματίου. Η ίδια προσωπογραφία είναι ορατή και στο υδατογράφημα, κοντά στον αριθμό με βαθυπράσινο χρώμα στον οποίο, όταν το τραπεζογραμμάτιο παρατηρείται υπό γωνία, δημιουργείται μια αίσθηση κίνησης του φωτός από πάνω προς τα κάτω και αντίστροφα. Το τραπεζογραμμάτιο περιλαμβάνει, επίσης, ανάγλυφη εκτύπωση για άτομα με προβλήματα όρασης.
Σύμφωνα με την ΕΚΤ, το τραπεζογραμμάτιο των 50 ευρώ είναι η ονομαστική αξία των τραπεζογραμματίων ευρώ με την ευρύτερη χρήση. Πάνω από 9 δισεκατομμύρια τραπεζογραμμάτια των 50 ευρώ βρίσκονται σε κυκλοφορία, αντιπροσωπεύοντας 46% του συνόλου των τραπεζογραμματίων ευρώ. Σημειώνεται ότι τα τραπεζογραμμάτια των 50 ευρώ της πρώτης σειράς θα εξακολουθήσουν να έχουν ισχύ νόμιμου χρήματος και θα συνεχίσουν να κυκλοφορούν παράλληλα με τα νέα τραπεζογραμμάτια, αλλά σταδιακά θα αποσυρθούν από την κυκλοφορία.
Πηγή: Sigmalive
