ΟΜΙΛΙΑ
τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν
καί Πάσης Ἑλλάδος κ.κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
στή Λαοσύναξη τῆς Θεσσαλονίκης1
Πιστέ καί ἀγαπημένε Λαέ, Ἀδελφοί τῆς Μακεδονίας καί τῆς Θράκης μας, τῆς καρδιᾶς τῆς Ἑλλάδας,
Προσέρχομαι ταπεινά ἐνώπιόν σας, ὡς ὁ ἔσχατος τῶν Ἀδελφῶν μου Ἀρχιερέων, γιά νά σᾶς ἐκφράσω τήν κοινή μας θέση στό ζήτημα πού μᾶς ἀπασχολεῖ. Δέν ἦλθα νά σᾶς φανατίσω. Ἦλθα νά σᾶς ἐνημερώσω.
Βλέποντας αὐτή τή συγκλονιστική εἰκόνα τῆς λαοθάλασσας μ' αὐτή τή μεγαλειώδη παρουσία σας ἐδῶ, ἀντιλαμβάνομαι πόσο δίκαιο εἶχε ἡ Ἱ. Σύνοδος νά ὁρίσει νά γίνει πρῶτα στή Θεσσαλονίκη, στήν ἱερή πόλη τοῦ ἁγίου Δημητρίου καί τοῦ Γένους, τοῦ Γρηγορίου Παλαμᾶ καί τῶν ἱεραποστόλων Κυρίλλου καί Μεθοδίου, τήν πόλη τῶν Μαρτύρων, τῶν Ὁσίων, τῶν Ἱεραρχῶν καί τῶν ὁμολογητῶν τῆς πίστεως, τή πόλη τοῦ πολιτισμοῦ καί τῶν μεγάλων ἀναστημάτων τοῦ Πνεύματος, ἡ σημερινή εἰρηνική καί πρωτοφανής σέ παλμό καί ὄγκο Λαοσύναξη τῶν πιστῶν. Γιατί πρῶτοι ἐσεῖς μέ αὐτή τή συγκλονιστική μαρτυρία σας ἐδῶ δίνετε σέ ὅλη τήν Ἑλλάδα τό Μήνυμα ἑνός ἀξεπέραστου εἰρηνικοῦ δυναμισμοῦ, ἀλλά καί ἑνός ἀπαράμιλλου χριστιανικοῦ ἤθους.
Εἶχε δίκαιο νά περιμένει ἡ Ἱ. Σύνοδος ὅτι οἱ Μακεδόνες καί Θρακιῶτες, οἱ Ἠπειρῶτες καί οἱ Θεσσαλοί θά ἔδιναν ἐδῶ ἕνα ἐπιβλητικό καί πολυσήμαντο παρόν στήν πρόσκληση τῆς Ἐκκλησίας τους, γιά νά διατρανώσουν τήν ἀμετακίνητη θέλησή τους νά προασπίσουν ἱερά καί ὅσια πού κινδυνεύουν νά ὑπονομευθοῦν καί στή συνέχεια νά ἀλλοτριωθοῦν.
Εἶχε δίκαιο νά στηρίζεται στήν πανθομολογούμενη εὐσέβειά σας, τήν εὐσέβεια πού στό βόρειο χῶρο τῆς Πατρίδας μας ἔχει νά ἐπιδείξει πρωτόφαντα ἔργα πνοῆς καί χριστιανικῆς ἀλληλεγγύης, πού ἀγκαλιάζουν ὅλους τούς ἀνθρώπους, χωρίς διακρίσεις. Εἴμαστε μιά ἀνθρώπινη κοινωνία ἀγάπης, ἀλληλεγγύης καί κατανόησης. Καί τό ἀποδεικνύουμε κάθε μέρα.
Εὐλογημένε Λαέ τοῦ Θεοῦ, πιστοί τῆς Ἐκκλησίας μας!
Πρίν ἀπό 13 χρόνια σ’ αὐτή τή πόλη ἡ ὀρθόδοξος χριστιανικός Λαός τῆς Ἐκκλησίας ἔδωσε πρός κάθε κατεύθυνση τό εἰρηνικό μήνυμα τῆς ἤρεμης ψυχικῆς του δύναμη πού διατράνωνε τή θέληση γιά νά μείνει ἀπρόσβλητο τό αὐτοδιοίκητο τῆς Ἐκκλησίας. Σήμερα πάλι ὁ ἴδιος Λαός, πολύ περισσότερος ἀπό τότε, καί πολύ πιό ἐνημερωμένος, συνάζεται, γιά νά διατρανώσει τήν ἀπόφασή του νά προασπίσει τήν κληρονομιά του, νά ἐπαναβεβαιώσει τή θέλησή του νά μείνει ἡ Ἑλλάδα χώρα ὀρθόδοξη, ἀληθινά προοδευτική καί σύγχρονη.
Εἶναι ἄκρως συγκινητικό καί συγκλονιστικό τό θέαμα πού ἀτενίζουμε ὅλοι μας σ’ αὐτό τό χῶρο. Ἑκατοντάδες χιλιάδες ἄνθρωποι κάθε τάξεως καί κάθε ἡλικίας ἦλθαν σήμερα ἐδῶ χωρίς καμμιά εἰδική ὀργάνωση, μέ μοναδικό ἐφόδιο τό πύρωμα τῆς καρδιᾶς τους καί δίνουν τό παρόν στή Λαοσύναξη ἐτούτη, τήν εἰρηνική μέν ἀλλά ἀποφασιστική, πού διεκδικεῖ καί ἀξιώνει ἀπό τήν ἐξουσία τό σεβασμό γιά τήν παράδοση καί γιά τή διάρκεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ, πού ἐξασφαλίζεται μόνο μέ τή στενή καί ὀργανική ἑνότητά του μέ τή ζωηφόρα πηγή τῆς Ὀρθοδοξίας, ὅπως αὐτό συμβαίνει ἐπί αἰῶνες τώρα. Σᾶς εὐχαριστῶ καί σᾶς ἐπαινῶ γι’ αὐτή τήν ἐκκλησιαστική, τήν πολιτισμένη καί δυναμική σας παρουσία. Στηρίζει ὁ Λαός μας τούς ποιμένες του στή διεκδίκηση τῶν δικαίων τῆς παράδοσής μας.
Εἴμαστε ἐδῶ ἀνεξαιρέτως ὅλοι οἱ πιστοί, ἑνωμένοι ἐν Χριστῷ. Παραμερίζοντας τά κοινωνικά καί πολιτικά ἐμπόδια, δίνοντας τό παρόν στό κάλεσμα τῆς Μάνας Ἐκκλησίας, γιατί νοιώθουμε ὅτι κινδυνεύουν οἱ πατροπαράδοτες ἀξίες τῆς φυλῆς μας, τά δομικά καί γνήσια στοιχεῖα τῆς αὐτοσυνειδησίας μας.
Ἐδῶ εἶναι μεταξύ τῶν πρώτων οἱ Ἐπίσκοποι τῆς Ἐκκλησίας, πού εὐλογοῦν μέ τή παρουσία τους τήν ἐκδήλωση καί διαδηλώνουν ἀποφασιστικά τήν ἑνότητα τοῦ Σώματος τῆς Ἱεραρχίας, τό ὁποῖο ἀταλάντευτα καθοδηγεῖ τό σκάφος τῆς Ἐκκλησίας πρός τό λιμάνι τῆς σωτηρίας καί τῆς ἐλπίδας. Καί μαζί μας εἶναι πολλές ἄλλες ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, καί ἡ Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης, πού συμπαρίστανται στόν ἀγῶνα μας.
Ἐδῶ εἶναι καί οἱ ἱερεῖς μας. Οἱ ἁπλοί, ἔντιμοι καί ἀφοσιωμένοι παπᾶδες τοῦ Λαοῦ μας, πού μέ τήν ὑποβλητική τους παρουσία θεμελιώνουν κάθε μέρα μέσα στίς ψυχές καί οἰκοδομοῦν τούς πύργους τῆς πνευματικῆς ἰδιοπροσωπίας μας ὡς Χριστιανῶν καί Ἑλλήνων.
Ἐδῶ καί τά μοναστήρια μας, τά μετερίζια αὐτά τῆς Ὀρθοδοξίας μας, τά θυμιατήρια τῆς εὐλάβειάς μας, τά ἄπαρτα κάστρα πού στηρίζουν μέ τίς προσευχές τους τόν καθημερινό μας ἀγῶνα.
Ἐδῶ εἶναι καί ἡ Θεολογική μας Σχολή, τοῦ Ἀριστοτελείου, πού μέ τά ψηφίσματα τῶν δύο Τμημάτων της στάθηκε ἀπό τήν ἀρχή στό πλευρό μας καί δικαίωσε τόν ἀγῶνα μας. Μαζί της καί οἱ ἐκκλησιαστικές μας Σχολές, πού προετοιμάζουν τά νέα στελέχη τῆς Ἐκκλησίας μας.
Βλέπω ἐδῶ πολιτικούς ἄνδρες, ἀπό ὅλους τούς κομματικούς χώρους, αὐτούς πού ὅλες αὐτές τίς ἡμέρες βάσταξαν στούς ὤμους των τό βάρος τῆς ἀλήθειας καί ἀντιπαρατέθησαν στό ψεῦδος καί στή μαύρη προπαγάνδα. Ἀλλά καί τούς ἄρχοντες τῆς Τοπικῆς Αὐτοδιοίκησης με ἐπικεφαλῆς τόν Δήμαρχο τῆς πόλεως τοῦ Ἁγίου Δημητρίου.
Ἐδῶ εἶναι καί οἱ πιστοί μας ὅλων τῶν ἡλικιῶν, ἄνδρες καί γυναῖκες, πού συνέρρευσαν στήν πόλη αὐτή, ὁ καθένας μέ τό δικό του παλμό φέρνοντας μαζί καί τό μήνυμα τῆς κοινῆς προσπάθειας γιά τή διάσωση τῆς ἁγίας Παράδοσής μας.
Ἄφησα τελευταίους νά μνημονεύσω τιμητικά τους ἐλπιδοφόρους νέους μας, τά ἅλικα παιδιά μας, τή ζωντανή καί δυναμική νεολαία μας, πού μέ τόν ἐνθουσιασμό καί τό παλμό τους ὀμορφαίνουν αὐτή μας τή Σύναξη δίνοντας μιά μαρτυρία ὀδύνης γιά τό μέλλον τοῦ τόπου, ἕνα συγκλονισμό γιά ὅ,τι μέλλει γενέσθαι στή χώρα αὐτή, στήν ὁποία γεννήθηκαν καί ἐπιθυμοῦν διά παντός νά ζήσουν ὡς χριστιανοί ὀρθόδοξοι.
Χρόνια τώρα σ’ αὐτό τόν τόπο συμπορεύονται θεσμικά καί ἀποφασιστικά Ἑλληνισμός καί Χριστιανισμός. Καί ὅλοι ξέρουν ὅτι δέν ὑπάρχει πτυχή τοῦ ἰδιωτικοῦ καί δημοσίου βίου πού νά μή διαποτίζεται ἀπό τά νάματα τῆς χριστιανικῆς πίστεως. Αὐτό εἶναι πλέον θεσμός, εἶναι ἔθιμο, εἶναι ἱστορική νομοτέλεια. Καί τό ἔθνος στηρίζεται στούς θεσμούς του. Μέσα καί γύρω ἀπό τήν Ἐκκλησία ἀνελίσσεται ἡ ζωή τοῦ Ἕλληνα ἀπό τότε πού γεννιέται μέχρι τότε πού πεθαίνει. Τά πανηγύρια μας, οἱ χαρές μας, οἱ λύπες μας, τά τραγούδια μας, οἱ χοροί μας, τά πάντα ἀρχίζουν καί τελειώνουν στήν Ἐκκλησία. Ἐκεῖ βαφτιζόμαστε καί μυρωνόμαστε, ἐκεῖ παντρευόμαστε, ἐκεῖ ἁγιαζόμαστε, ἐκεῖ παρηγοριόμαστε, ἐκεῖ προσευχόμαστε, σέ στιγμές μεγάλης λύπης καί εὐτυχίας, ἐκεῖ τέλος μέ συγκλονιστική στοργή μᾶς πᾶνε, ὅταν παίρνουμε τό δρόμο τῆς αἰωνιότητας. Μέσα στήν Ἐκκλησία κάνουμε τίς ἐθνικές τελετές μας, ἐκεῖ ἡ μνήμη τοῦ τόπου μένει ἄσβεστη. Ἐκεῖ ἡ σημαία μας ἀνεμίζει, ἐκεῖ ἡ ἱστορία μας ξεδιπλώνεται.
Σέ κανένα ἄλλο μέρος τοῦ κόσμου Λαός καί θρησκεία δέν εἶναι τόσο πολύ συνδεδεμένοι, γιατί πουθενά ἀλλοῦ ἡ ἱστορία τοῦ Λαοῦ δέν γονιμοποιήθηκε τόσο πολύ μέσα στή πίστη, καί πουθενά ἀλλοῦ οἱ ἄνθρωποι δέν ἔνοιωσαν τήν Ἐκκλησία τους τόσο πολύ μέσα στή ζωή τους. Ρίξτε ἕνα βλέμμα σ’ αὐτήν ἐδῶ τή βυζαντινή πόλη, τήν ὄμορφη καί ἁγιότοκο Θεσσαλονίκη. Παντοῦ ἐκκλησίες, παντοῦ ὁ Σταυρός, παντοῦ ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ. Κορυφαῖος ἅγιός της ὁ Μεγαλομάρτυρας Δημήτριος καί μαζί του μιά πλειάδα ἁγίων πού τήν περιζώνουν ἀπό παντοῦ καί τήν προστατεύουν. Καί δέν ὁμιλῶ μόνο γιά τά μοναδικά μνημεῖα τοῦ κλεινοῦ Βυζαντίου, οὔτε γιά ἕνα ἔνδοξο παρελθόν. Ὁμιλῶ καί γιά τό σήμερα. Σήμερα ὅπου ἡ πίστη μεγαλύνεται καί ὁ Λαός τοῦ Θεοῦ ὑψώνει καθημερινά ναούς, νέες ἑστίες πολιτισμοῦ μέ ἐπίκεντρο τήν τοπική Ἐκκλησία καί τόν πολιό Ἐπίσκοπό της, τόν Μητροπολίτη της κ. Παντελεήμονα, νέα σεβάσματα πού μᾶς κάνουν ὅλους ὑπερήφανους. Παντοῦ σ’ αὐτή τήν πατρίδα οἱ ἄνθρωποι μπορεῖ νά δραστηριοποιοῦνται, νά ἐκσυγχρονίζονται, νά βρίσκονται στήν πρωτοπορία τῆς προόδου, νά νοιώθουν εὐρωπαῖοι, νά δείχνουν τόν ἀγῶνα τους, νά ἔχουν καί τίς ἀδύνατες στιγμές τους. Ὅμως μή τούς πῆς νά ἀφήσουν τή πίστη τους, νά προδώσουν τίς ἀρχές τους. Ἰδιαίτερα σήμερα πού τή σκυτάλη τῆς ἐπιστροφῆς στίς ρίζες μας τήν ἔχουν πάρει στά στιβαρά τους χέρια οἱ νέοι μας. Ἕνας ἀπ’ αὐτούς μοῦ ἔλεγε πρό ἡμερῶν. «Ἁμαρτωλοί μπορεῖ νά εἴμαστε. Προδότες ὅμως δέν εἴμαστε». Μπράβο στά νέα μας παιδιά. Ὅταν οἱ νέοι μας ἔτσι σκέπτονται, ἡ Ἑλλάδα δέν πεθαίνει ποτέ.
Ζητᾶ εὔλογα ὁ ἁπλοϊκός ἄνθρωπος αὐτοῦ τοῦ τόπου, νά πληροφορηθῆ, γιατί αὐτή ἡ βιασύνη, γιατί μέ τήν εὐκαιρία τῶν ταυτοτήτων, ἡ ἔκφρασης τόσης ἐμπάθειας σέ βάρος τῆς Ἐκκλησίας, γιατί αὐτή ἡ πεισματική ἐμμονή σέ μιά ἀπόφαση πού διχάζει, πού δέν τήν θέλει, δέν τήν ἀποδέχεται ὁ πιστός λαός μας, γιατί αὐτή ἡ περιφρόνηση πρός τήν Ἱεραρχία, γιατί αὐτός ὁ αἰφνιδιασμός;
Ἡ Ἐκκλησία δέν μπορεῖ νά ἀφήσει ἀναπάντητα αὐτά τά κρίσιμα ἐρωτήματα. Καί δίδει τήν ἀπάντησή της νηφάλια, ὑπεύθυνα καί πειστικά.
1. Καί κατ’ ἀρχήν πρέπει νά ποῦμε ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία ἔχει διαχωρίσει τή θέση της ἀπό κάθε εἶδος φανατισμοῦ, φονταμενταλισμοῦ καί μισαλλοδοξίας. Ἡ Διακήρυξη τοῦ Φαναρίου τό 1994 εἶναι σαφής: «Τό διαπραττόμενον ἐν ὀνόματι τῆς θρησκείας ἔγκλημα εἶναι ἐναντίον αὐτῆς τῆς θρησκείας». Ἀλλά ἡ θλιβερή καί ἀντορθόδοξη ὑστερία μερίδας τοῦ δυτικοῦ τύπου, πού καλῶς γνωρίζουμε ἀπό ποῦ παρακινεῖται, φαίνεται νά βρῆκε θιασῶτες καί στήν Ἑλλάδα. Δέν μνησικακοῦμε ἐναντίον κανενός καί δέν ὑποτιμοῦμε κανέναν. Ὅμως γιά τή πίστη μας γινόμαστε λέοντες, γιά νά μή περάσει ἡ παρακμή καί ἡ ἀλλοτρίωση.
2. Τήν ἀξία ὡστόσο τῆς Ἐκκλησίας, τοῦ πολιτισμοῦ καί τοῦ πνεύματος ἀναγνωρίζουν σήμερα πιά ὅλοι οἱ σώφρονες ἄνθρωποι. Γι’ αὐτό καί ἡ Εὐρώπη, ἀναζητώντας μιά σταθερή βάση ἑνότητας τῶν Λαῶν της, δέν στηρίζεται πιά ἀποκλειστικά στήν οἰκονομία καί τήν ἀνάπτυξη. Στρέφεται κυρίως πρός τίς πνευματικές ἀξίες, πρός τόν πολιτισμό. Ἐκεῖ δηλαδή πού ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ἔχουμε νά ἐπιδείξουμε πρωτόγνωρες ἐπιδόσεις. Ἡ πνευματική κρίση στήν Εὐρώπη προῆλθε ἀπό τήν περιθωριοποίηση καί τήν ἐκκοσμίκευση τῆς Ἐκκλησίας, πού δέν κατώρθωσε νά στηρίξει τούς Λαούς τήν ὥρα πού ἔπρεπε. Σήμερα οἱ ἑτερόδοξες Ἐκκλησίες στή Δύση ἀγωνίζονται νά ξαναφέρουν τό Χριστό μέσα στίς κοινωνίες,νά ξαναδώσουν νόημα ζωῆς στούς νέους, νά ξανααναστήσουν τό χαμένο ὅραμα τής εὐτυχίας. Ἐμεῖς ἐδῶ, δόξα τῷ Θεῷ, μέχρι στιγμῆς διατηροῦμε ἄθικτα τά πνευματικά μας ἐρείσματα. Ὑπάρχει κανένας λόγος νά τά γκρεμίσουμε; Θέλουμε νά πριονίσουμε τό κλαδί πάνω στό ὁποῖο καθόμαστε; «Οἱ Ἕλληνες – γράφει ὁ Ράνσιμαν - ἔχουν μιά κληρονομιά γιά τήν ὁποία μποροῦν νά αἰσθανόνται ὑπερήφανοι. Μιά κληρονομιά πού δέν πρέπει νά χαθῆ μέσα στίς ἐναλλασσόμενες ὑλικές καταστάσεις». Αὐτή εἶναι ἡ μεγάλη ἱστορική πρόκληση. Ἄν οἱ Ἕλληνες θέλουμε νά ἐπιβιώσουμε μέσα στή παγκοσμιοποιημένη χοάνη, πρέπει νά διαφυλάξουμε τή μορφή μας, τή στερεά μορφή πού μᾶς χαρίζει διαχρονικά καί συγχρονικά ἡ παράδοσή μας. Ἀλλοιῶς θά ἀφομοιωθοῦμε καί θά ἐξαφανισθοῦμε. Ἔχουμε οἱ ὀρθόδοξοι τό μεγάλο προνόμιο νά ζοῦμε μέσα στήν Ἐκκλησία μας τήν ἐπιβίωση μέ μέτρο καί ἁρμονία τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς σοφίας. Μέσα μας ὑπάρχει ἕνας ὁλόκληρος θησαυρός, ἕνας ἀδαπάνητος πλοῦτος πού δέν ἔχει παραποιηθῆ μέχρι τώρα πού συνέχει ὅλο τό Γένος μας. Ἡ ἱστορική ἀλληλεγγύη μεταξύ Ἑλληνισμοῦ καί Ὀρθοδοξίας δέν μπορεῖ εὔκολα νά διασπασθῆ, γιατί βιώνεται καθημερινά μέσα στήν Ἐκκλησία. Ἔτσι ἡ Ἐκκλησία ἀναδεικνύεται ἕνα ζωντανό προπύργιο αὐτοσυνειδησίας, ἕνα μετερίζι διάσωσης τῆς πνευματικῆς καί ἐθνικῆς μας ταυτότητας, ἕνα «τζιβαϊρικόν πολυτίμητον», ὅπως τό ἔλεγε ὁ Στρατηγός Μακρυγιάννης. Οἱ πνευματικοί μας Πατέρες, τά μοναστήρια μας, οἱ ἐνορίες μας, οἱ παπάδες μας, οἱ ἐπίσκοποί μας, ὅλοι εἶναι μιά δύναμη πού θά διαλύσει κάθε ἐναντίωση εἰρηνικά καί συστηματικά. Μιά ἁπαλή πνοή πού χαρίζει τήν ἐλπίδα καί στηρίζει τήν ἀντίσταση ἐνάντια στήν διάσπαση καί στήν ἀλλοτρίωση. Μέσα ἀπό τή Θεία Λειτουργία ξεπηδάει τό πνεῦμα τῆς ἑνότητας καί τῆς δύναμης. Πονᾶμε, γιά ὅσα συμβαίνουν γύρω μας. Γιατί ἀγαπᾶμε τόν τόπο μας, τή θρησκεία μας καί τά παιδιά μας. Τό ἔνστικτο τοῦ Λαοῦ λειτουργεῖ σωστικά. Καί δέν θά ἐπιτρέψει ὁ κίνδυνος τῆς ἀφομοίωσης νά πραγματωθῆ. Θά μείνουμε αὐτό πού εἴμαστε, πρῶτα Ἕλληνες καί Χριστιανοί καί μετά Εὐρωπαῖοι.
Ὤ κι ἄν ἐσηκώνονταν ἀπό τούς τάφους των τά μεγάλα παλληκάρια τοῦ ἔθνους μας, οἱ Κολοκοτρώνηδες καί οἱ Μακρυγιάννηδες, οἱ Μιαούληδες καί οἱ Μποτσαραῖοι, οἱ παπᾶδες καί οἱ δεσποτάδες τοῦ μεγάλου Ἀγώνα, ὁ Γρηγόριος ὁ Ε’ , ὁ Διάκος, ὁ Παπαφλέσσας, οἱ πρόκριτοι τῆς Τροιζηνίας, κι ἔπειτα οἱ μεγάλοι μας διανοούμενοι, οἱ ποιητές καί οἱ πολιτικοί, ὁ Καποδίστριας κι ὁ Παπαρρηγόπουλος, ὁ Τρικούπης καί ὁ Ζαμπέλιος, ὁ Σολωμός, ὁ Κάλβος κι ὁ Μαβίλης, ὁ Παπαδιαμάντης καί ὁ Ἐλύτης, ὁ Καραολῆς κι ὁ Δημητρίου, ὤ! Κι ἄν ἐσηκώνονταν αὐτοί καί χιλιάδες ἄλλοι, πού μέ τό λόγο καί τίς πράξεις των ἐθεμελίωσαν καί ἐστήριξαν καί ὕμνησαν τήν πνευματική ὑπόσταση αὐτοῦ τοῦ ἔθνους, τί θά ἔλεγαν ἄν ἔβλεπαν τό γκρέμισμα πού ἐπιχειροῦν σήμερα κάποια παιδιά τους στήν ἑλληνορθόδοξη παρουσία μέσα στή κοινωνία, καί τά ραπίσματα πού δίνουν στήν Μάνα τους, τήν Ἐκκλησία.
3. Στ’ ἀλήθεια δέν μπορῶ νά ἀντιληφθῶ αὐτά πού συμβαίνουν. Οὔτε καταλαβαίνω τή σκοπιμότητά των. Μᾶς λένε. Στήν Ἑλλάδα δέν ζοῦνε μόνο ὀρθόδοξοι πολίτες, ζοῦνε καί πολίτες Ἕλληνες ἄλλων δογμάτων καί ἄλλων θρησκειῶν. Καί πρέπει καί αὐτοί νά προστατευθοῦν. Κι ἐμεῖς ἀπαντᾶμε, ναί νά προστατευθοῦν, ὅσο λίγοι καί ἄν εἶναι. Καί προστατεύονται. Ἀλλά γιατί τάχα ἡ προστασία τους περνάει μέσα ἀπό τήν ταπείνωση τῆς Ὀρθοδοξίας καί τήν ἐξουδετέρωσή της; Τό κράτος δέν προστατεύει σήμερα τίς μειονότητες τῶν γνωστῶν θρησκειῶν, ὅπως ἐπιτάσσει τό Σύνταγμα; Ἄν δέν τίς ἐπροστάτευε πῶς οἱ ἑτερόδοξοι ἔχουν ἐλεύθερα τίς ὅσες θέλουν μεγαλοπρεπεῖς ἐκκλησίες τους, τά πολυδιαφημισμένα σχολεῖα τους, τίς κλινικές καί τά νοσοκομεῖα τους, τά ἄλλα κτίριά τους, τίς ἐπισκοπές, τίς ἐφημερίδες τους, τίς περιουσίες τους; Ἄν δέν τούς ἐπροστάτευε, πῶς οἱ Μουσουλμάνοι στή Θράκη ἔχουν τά τζαμιά τους, τά σχολεῖα τους, τίς περιουσίες τους; Πῶς οἱ Χιλιαστές ἀναγνωρίζονται ὡς ἀντιρρησίες συνειδήσεως καί δέν πολεμοῦν γιά τήν Πατρίδα, ἀλλά τυγχάνουν προνομιακῆς μεταχείρησης σέ σχέση μέ τά ἄλλα στρατευμένα παιδιά μας; Πῶς οἱ Ἰσραηλίτες ἔχουν τίς Συναγωγές τους, τά μουσεῖα τους, τά γραφεῖα τους, τίς κοινότητές τους; Τό κράτος ἐπιτελεῖ τό καθῆκον του κι ἐμεῖς ὡς Ἐκκλησία δέν ἔχουμε ποτέ ἐκφράσει ἀντίθετη γνώμη. Θέλετε νά συνεχίσω; Ἐδῶ προστατεύονται ὄχι μόνο οἱ ὀπαδοί τῶν γνωστῶν θρησκειῶν ἀλλά καί αὐτοί τῶν θρησκειῶν πού δέν θέλουν νά εἶναι γνωστές καί τῶν παραθρησκευτικῶν κινημάτων καί αὐτῶν ἀκόμη πού εἶναι ἐπικίνδυνα γιά τήν τύχη τῶν πολιτῶν πού θά παρασυρθοῦν σ’ αὐτά ἤ γιά τήν ἐθνική μας ἀσφάλεια. Δέν ἐπιτρέπεται νά πῶ τίποτε ἄλλο σ’ αὐτό τό σημεῖο, ἀλλά οἱ ἁρμόδιοι δέν τά ξέρουν αὐτά; Κι ἄν τά ξέρουν, γιατί ἐπιμένουν πῶς τάχα ἡ προστασία ὅλων αὐτῶν ἐπιβάλλει δῆθεν στό κράτος νά ἀπαρνηθῆ τήν Ὀρθοδοξία;
4. Mέσα στήν Ἐκκλησία καλλιεργοῦμε τό πνεῦμα τῆς ἀγάπης, τῆς ἀναγνώρισης τῆς ἀξίας τοῦ ἄλλου, τῆς ἑνότητας τοῦ Λαοῦ μας. Ἐδῶ μπροστά μας σήμερα ὁ κόσμος τῆς Ἐκκλησίας πού ἀνήκει σέ ὅλα τά κόμματα. Στήν Ἐκκλησία δέν κάνουμε διαχωρισμούς, δέν ρωτᾶμε ποῦ ἀνήκει ὁ καθένας. Γιατί ὁ Θεός θέλει ὅλοι νά σωθοῦν καί νά ἔλθουν σέ ἐπίγνωση ἀληθείας. Γι’ αὐτό καί αὐτή μας ἡ μεγαλειώδης Σύναξη σήμερα δέν ἔχει καμία σχέση μέ τίς πολιτικές συγκεντρώσεις. Δέν ἤλθαμε ἐδῶ γιά νά διακηρύξουμε τό μῖσος μας ἤ τήν ἀντίθεσή μας νόμιμη ἐξουσία ἤ καί σέ ὅσους διαφωνοῦν μαζί μας. Ἤλθαμε γιά νά στείλουμε μηνύματα. Εἴμαστε νομοταγεῖς πολίτες καί πονᾶμε γι’ αὐτό τόν τόπο, ὅπως τόσοι ἄλλοι. Ὅμως δέν ἀνεχόμαστε νά ξεπουλιέται ἡ πίστη μας. Καί διστάζουμε νά δεχθοῦμε - ὅπως λέγεται καί γράφεται – πώς ξένα κέντρα ἔξω ἀπό τήν Ἑλλάδα ἐπιβάλλουν κινήσεις καί ἀποφάσεις, ἐπειδή θέλουν νά ἐξασθενίσουν τίς ἀντιστάσεις τοῦ Ἑλληνικοῦ Λαοῦ καί νά τόν στερήσουν ἀπό ἕνα ἰσχυρό ἔρεισμα πού ἀποδείχθηκε ἀνθεκτικό στίς λαίλαπες καί στίς περιπέτειες τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί ὡς κιβωτός διέσωσε τόν τόπο. Κι αὐτό εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Τό ἀδυνάτισμα τῆς Ἐκκλησίας συνεπάγεται ἐξασθένηση τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἀποθωράκισή του. Οἱ ἱστορικοί δεσμοί Ἑλληνισμοῦ καί Χριστιανισμοῦ σ’ αὐτό τόν τόπο εἶναι ἀκατάλυτοι καί κανένας δέν μπορεῖ, κανένας δέν ἔχει τό ἀνάστημα νά τούς διαλύσει.
5. Δυστυχῶς μερικοί διανοούμενοί μας, ἡ ἰντελλιγκέντσια ὅπως λέγεται, θέλουν πεισματικά νά ἀγνοοῦν αὐτούς τούς ἱστορικούς κανόνες καί τό ρόλο τῆς Ἐκκλησίας στή διαφύλαξη τῆς Παράδοσής μας. Μᾶς λέγουν πώς ἐν ὀνόματι τῆς προόδου καί τῆς ἀνάπτυξης ἐπιβάλλονται ἀλλαγές πού θά κάνουν τή χώρα ἀνταγωνιστική καί προοδευτική. Δέν διαφωνοῦμε. Δέν εἴμαστε ἐναντίον τῆς ἀνάπτυξης καί τῆς προόδου. Χαιρόμαστε γιά τίς πρωτοβουλίες τῆς ἰδιωτικῆς πρωτοβουλίας πού τό ἑλληνικό δαιμόνιο τῆς δίδει φτερά καί θαυματουργεῖ προβάλλοντας διεθνῶς τή χώρα μας. Ἡ παγκοσμιοποίηση ὡς ἰσοπέδωση πολιτισμῶν εἶναι ἐπικίνδυνη καί ἀπόβλητη. Ἕνα ἔθνος πορεύεται πρός τόν ἐκσυγχρονισμό ὄχι ἀντιγράφοντας μηχανικά ἄλλων Λαῶν τ’ ἀχνάρια, ἀλλά μέ βαθειά συναίσθηση τῆς ταυτότητάς του καί μέ ἰσχυροποίηση τῶν στοιχείων πού τήν ἀποτελοῦν. Πρῶτα ἰσχυροποιοῦμε τήν Πατρίδα μας, τήν ὀργανώνουμε καί τήν διασφαλίζουμε ἀπό κάθε κίνδυνο καί ὕστερα ἔχουμε ὅλο τό καιρό νά σκεφθοῦμε γιά τίς λεπτομέρειες τῶν ἰδεολογιῶν καί τῶν κατευθύνσεων πού θά ἀκολουθήσουν τάξεις καί στρώματα. Χωρίς αὐτή τή διαδικασία ὅλα τά ἄλλα δέν εἶναι μόνο περιττά, εἶναι καί ἀφελῆ. Τί ἔχουμε νά κερδίσουμε ἀπό τήν παγκοσμιοποίηση, ἄν χάσουμε τόν πλοῦτο της Παράδοσής μας, ἄν μεταβληθοῦμε σέ λαό χωρίς αὐτοσυνειδησία καί χωρίς πολιτισμό; Ἑπομένως, αὐτό πού σήμερα προέχει εἶναι τό πῶς αὐτός ὁ Λαός θά διατηρήσει ζωντανές τίς παραδόσεις τους καί τίς ἀξίες του. Τώρα δέ πού ἐπιχειρεῖται ἡ ἀποπροσωποίηση τοῦ καθενός μας μέ τή μετατροπή του σέ ἄψυχο καί ἀπρόσωπο ἀριθμό, τώρα πρέπει νά ἀντιδράσουμε ὅλοι καί ἡ Ἑλλάδα νά ἀρχίσει νά λειτουργεῖ καί ὡς ἐθνικό κέντρο μιᾶς Διασπορᾶς, πού ἀγωνίζεται, νά διατηρηθῆ στά δύσκολα χρόνια τῆς ἰσοπεδωτικῆς μανίας, τῆς παγκοσμιοποιημένης δυναμικῆς τόσο τοῦ πλούτου, ὅσο καί τῆς τεχνολογίας.
Καί μοὔρχονται τώρα στό μυαλό τά λόγια πού ἔγραφε στίς στίς ἀρχές τοῦ αἰώνα μας ὁ Παπαδιαμάντης, καί πού διατηροῦν καί σήμερα τήν ἐπικαιρότητά τους: «Ἄγγλος ἤ Γερμανός δύναται νά εἶναι κοσμοπολίτης ἤ ἀναρχικός ἤ ἄθεος ἤ ὅ,τιδήποτε. Ἔκαμε τό πατριωτικόν χρέος του, ἔκτισε μεγάλην πατρίδα.... Ἀλλά Γραικύλος τῆς σήμερον, ὅστις θέλει νά κάμει δημοσίᾳ τόν ἄθεον ἤ τόν κοσμοπολίτην, ὁμοιάζει μέ νάνον ἀνοθρούμενον ἐπ’ ἄκρων ὀνύχων καί τανυόμενον νά φθάσει εἰς ὕψος καί φανῆ καί αὐτός γίγας. Τό ἑλληνικόν ἔθνος, τό δοῦλον ἀλλ΄ οὐδέν ἧττον καί τό ἐλεύθερον ἔχει καί θά ἔχει διά παντός ἀνάγκην τῆς θρησκείας του».... Τήν Ἑλλάδα μας θέλουν νά τήν κάμουν νά προσποιεῖται δημοσίᾳ τήν ἄθεο, γιά νά ἀναγνωρίζεται προοδευτική, νά φαίνεται πώς ἀπαρνιέται τήν ἱστορία της καί τήν Παράδοσή της, πού εἶναι ἑλληνορθόδοξη. Ναί, ἡ Παράδοσή μας περνᾶ μέσα ἀπό Ὀρθοδοξία, ἐθνικότητα καί γλώσσα. Αὐτά τά τρία θά ἔπρεπε νά προσέχουν ὅλοι ὡς κόρην ὀφθαλμοῦ, ἀντί νά βάλλουν καταιγιστικά ἐναντίον καί τῶν τριῶν. καί νά φαντασθῆτε ὅτι ἐφέτος ἡ Ε.Ε. δέχθηκε πρόταση γιά καθιέρωση τῆς διδασκαλίας τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας στά σχολεῖα ὅλης τῆς Εὐρώπης. Ὅλοι μας εἶμαστε ὑπερήφανοι καί γιά τήν Ὀρθοδοξία μας καί γιά τήν ἐθνικότητά μας καί γιά τήν γλώσσα μας. Καί δέν ἐπιτρέπουμε σέ κανένα νά μᾶς θίξει καί τό ἐλάχιστο ἀπό αὐτά.
Στούς προοδευτικούς αὐτούς τεχνοκράτες, πού θέλουν καλά καί σώνει νά μετατρέψουν τήν Ἑλλάδα σέ χώρα πού δέν θά ἀναγνωρίζει τήν Ὀρθοδοξία καί δέν θά στηρίζεται σ’ αὐτήν, λέμε ξεκάθαρα: Ματαιοπονεῖτε.... Ὁ Λαός τοῦ Θεοῦ δέν σᾶς ἀκολουθεῖ. Θά μείνετε καί πάλι μόνοι σας. Δέν ἐκφράζετε τό Λαό, λέτε ὅτι μιλᾶτε γι’ αὐτόν, ἀλλά κατά βάσιν τόν ἀπεχθάνεστε καί τόν λοιδωρεῖτε, ὅταν διαπιστώνετε ὅτι δέν σᾶς ἀκολουθεῖ. Ἀπό τόν μεσοπόλεμο πασχίζετε λυσσωδῶς νά γκρεμίσετε τά βάθρα τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς καί δέν τό καταφέρνετε. Τώρα νομίσατε ὅτι ἦλθε ἡ ὥρα σας καί πώς μέ τή σπάθη τῆς ἐξουσίας θά ἐπιτύχετε τά σχέδιά σας. Εἶσθε γελασμένοι. Σᾶς τό ἐπαναλαμβάνω. Θά μείνετε καί πάλι μόνοι σας. Δέν σᾶς ἀκολουθοῦν στόν ὀλισθηρό σας δρόμο ὅλοι οἱ ἄλλοι ἐπώνυμοι καί ἐκλεκτοί διανοούμενοι, πολιτικοί, ἐπιστήμονες καί τεχνοκράτες, λογοτέχνες καί καλλιτέχνες, πού εἶχαν αὐτές τής ἡμέρες τό θάρρος νά ὁμολογήσουν ἐνώπιον ὅλου τοῦ Ἑλληνικοῦ Λαοῦ τή πίστη τους καί στήν Ἑλλάδα καί στήν Ὀρθοδοξία. Ἀντιστέκεται στά σχέδιά σας ὅλος ὁ ἄλλος Ἑλληνικός Λαός. Καί μή νομίζετε ὅτι οἱ πνοές τῆς ζωῆς μποροῦν νά ἀντιμετωπίζονται μέ νόμους καί διατάγματα. Οἱ νόμοι, ὅταν ὁ Λαός δέν θέλει, δέν ἐφαρμόζονται, πέφτουν σέ ἀχρησία καί οὐσιαστικά καταργοῦνται. Τούς ἀπορρίπτει ἡ συνείδηση πού ἔχει τό ἔθνος γιά τό τί εἶναι ὀρθό καί τί ὄχι. Καί ὅσον ἀφορᾶ εἰδικότερα στήν πολεμική σας κατά τῆς Ἐκκλησίας, σᾶς ὑπενθυμίζουμε ὅτι πολλοί ἄλλοι πρίν ἀπό σᾶς ἔπεχείρησαν τό ἴδιο καί ἀπέτυχαν. Ἡ Ἐκκλησία, ἄν ἦταν ἀνθρώπινο δημιούργημα, θά εἶχε πρό πολλοῦ ἁλωθῆ καί καταποντισθῆ. Εἶναι ὅμως θεῖος ὀργανισμός, εἶναι πνοή τοῦ Παρακλήτου, εἶναι τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Κανένας, μά κανένας δέν θά μπορέσει ποτέ νά τήν ἐξαφανίσει ἀπό προσώπου γῆς. Μπορεῖ νά τήν ταλαιπωρεῖτε, νά τήν συκοφαντεῖτε, νά τήν λιθοβολεῖτε. Μπορεῖ νά σηκώνονται ἐνάντιά της κύματα καί τυφῶνες. Ἡ Ἐκκλησία γιά λίγο «κλυδωνίζεται, ἀλλά ναυάγιον οὐχ ὑπομένει».
6. Ἀλλά νά καί ἄλλο ἕνα σοφιστικό ἐπιχείρημα πού τό ἀκούσαμε κατά κόρον αὐτές τίς ἡμέρες. Εἶναι τό ἐπιχείρημα περί τῶν διακριτῶν ρόλων Ἐκκλησίας καί Πολιτείας μέσα στό κράτος. Κι ἐμεῖς παραδεχόμαστε, καί τό ἔχουμε τονίσει ἐπανειλημμένως, ὅτι ἀναγνωρίζουμε τούς διακριτούς μας ρόλους καί γι’ αὐτό δέν ἐπιδιώκουμε νά συγκυβερνήσουμε μέ τήν κυβέρνηση. Ἡ νόμιμη κυβέρνηση κυβερνᾶ. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος δέν εἶναι κόμμα, δέν εἶναι πολιτική δύναμη. Ἡ Ἐκκλησία οὔτε ὀρέγεται τήν ἐξουσία, οὔτε θέλγεται ἀπό αὐτήν. Δέν διεκδικεῖ οὔτε ἀπαιτεῖ ἁρμοδιότητες ἀπό τό κράτος. Τό σύστημα τῆς συναλληλίας καί οἱ ἐξ αὐτοῦ ἀπορρέοντες ρόλοι εἶναι σαφῶς διακριτοί. Τό πιστεύουμε αὐτό καί ἐπανειλημμένα τό διεκηρύξαμε. Καί στό θέμα τῶν ταυτοτήτων ποτέ καί πουθενά δέν εἴπαμε ὅτι τίς ταυτότητες τῶν πολιτῶν θά τίς ἐκδίδουμε τάχα ἐμεῖς καί ὄχι ἡ Ἀστυνομία. Ἡ Ἐκκλησία ἔχει ἄλλο ρόλο. Εἶναι ἡ πνευματική Μητέρα τοῦ πιστοῦ Λαοῦ καί εἶναι καί θεματοφύλακας τῆς Παράδοσής μας καί τῶν ἀξιῶν τοῦ πολιτισμοῦ μας. Διεκδικεῖ νά ὁμιλεῖ καί νά διαλέγεται, ὅπως τοῦτο συμβαίνει στή δημοκρατική χώρα μας πρίν ἀπό λήψη σημαντικῆς ἀπόφασης ἀπό τήν κυβέρνηση. Ὅταν οἱ ἐκπαιδευτικοί, οἱ ἐργαζόμενοι, οἱ δημόσιοι ὑπάλληλοι διαλέγονται μέ τήν κυβέρνηση γιά θέματα πού τούς ἐνδιαφέρουν, αὐτό σημαίνει ὅτι συγκυβερνοῦν; Τότε, γιατί μόνο στήν Ἐκκλησία ἀρνοῦνται τό δικαίωμα νά ἔχει γνώμη καί τῆς συμπεριφέρονται μέ αὐταρχισμό καί δέν θέλουν νά συζητήσουν μαζί της καί τῆς κλείνουν τήν πόρτα κατά πρόσωπον; Ἡ κάθε κοσμική ἐξουσία, ὅταν αὐτονομεῖται ἀπό τό Θεό καί τό Λαό καί δέν διαλέγεται μέ τήν Ἐκκλησία γιά θέματα πού ἀφοροῦν στό Λαό, τότε αὐτό συνιστᾶ αὐτοθέωσή της, πού ὁδηγεῖ στήν ἀλαζονία. Κι ἐμεῖς μέν ὡς πρόσωπα, δεχθήκαμε τόν κόλαφο τῆς ταπείνωσης με ταπείνωση καί ὑπομονή, ἐπειδή ἔτσι μαθαίνουμε στήν Ἐκκλησία, νά συγχωροῦμε καί νά ὑπομένουμε. Ὅμως ἡ προσβολή πέρασε στόν εὐσεβῆ Λαό πού ἡ Ἐκκλησία ἐκπροσωπεῖ. Καί μέσα στό Λαό αὐτό εἶναι καί ἐκεῖνοι πού μᾶς προσέβαλαν. Δέν κατάλαβαν ὅτι ταυτόχρονα προσέβαλαν καί τόν ἑαυτό τους;
7. Ἀγωνιζόμαστε, ναί γιά νά παραμείνει ἡ πατρίδα μας χώρα χριστιανική ὅπως ἦταν ἀνέκαθεν. Θά ἐρωτήσετε ὅμως. Καί ἀπό ποῦ συνάγεται ὅτι ἐπιδιώκεται μιά τέτοια ριζική ἀλλαγή; Συνάγεται ἀπό ἐπίσημες παλαιότερες καί πρόσφατες δηλώσεις καί καταγραφές ἑνός ὑπευθύνου φορέα τῆς σημερινῆς κρατικῆς ἐξουσίας – πού δέν εἶναι βέβαια ὁ μόνος, ὑπάρχουν καί ἔξω τῆς κυβερνήσεως θιασῶτες του - ὅτι θά πρέπει σιγά –σιγά νά γίνει σταδιακή ἀποκαθήλωση τῆς θρησκείας μας ἀπό τή δημόσια ζωή, χωρίς αὐτά νά διαψεύδωνται. Θέλετε παραδείγματα; Α) Νά φύγει ζητᾶνε, ἡ προμετωπίδα τοῦ Συντάγματός μας, πού ἀρχίζει μέ τή φράση πού ἐκεῖ οἱ εὐσεβεῖς πρόγονοί μας εὐθύς μετά τήν Ἐπανάσταση του 1821: «Εἰς τό ὄνομα τῆς Ἁγίας καί Ὁμοουσίου καί Ἀδιαιρέτου Τριάδος». Μά ἐπικλήσεις τοῦ Θεοῦ ὑπάρχουν καί σέ ἄλλα Συντάγματα τῆς Ἀμερικῆς, τῆς Γερμανίας καί κανείς δέν διανοήθηκε νά τίς διαγράψει. Γιά μᾶς εἶναι μιά ἐν δυνάμει ἱστορική μνήμη πού γίνεται μοχλός ζωῆς. β) Νά γίνει ὑποχρεωτικός γιά ὅλους ὁ πολιτικός γάμος, καί μόνο αὐτόν νά ἀναγνωρίζει τό κράτος. Γ) Νά ὑποβιβασθῆ ἡ Ἐκκλησία καί νά μήν ὑπάρχη στό Σύνταγμα τό ἄρθρο 3 πού τήν ἀνακηρύσσει ἐπικρατοῦσα. Δ) Νά μήν εἶναι, κατά τίς νομικές τής σχέσεις ν.π.δ.δ. Ε) Νά μήν ὁρκίζεται στό Εὐαγγέλιο, δηλ. θρησκευτικά, ἡ Βουλή καί ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας. Στ) Νά τροποποιηθῆ τό Σύνταγμα, ὥστε νά μήν περιλαμβάνεται στούς σκοπούς τῆς παιδείας μας ἡ ἀνάπτυξη καί τῆς θρησκευτικῆς συνείδησης τῶν μαθητῶν, ὥστε νά καταργηθῆ τό μάθημα τῶν θρησκευτικῶν. Θέλετε καί ἄλλα μέτρα πού ἀσφαλῶς θά ἀκολουθήσουν; Νά μερικά. Θά ἀφαιρεθοῦν οἱ εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ ἀπό τίς αἴθουσες τῶν σχολείων καί τῶν δικαστηρίων καί τῶν νοσοκομείων καί τῶν στρατώνων. Θά ἀφαιρεθῆ ἀπό τούς κοντούς τῶν σημαιῶν ὁ Σταυρός. Ἤ καί ὁ ἐθνικός μας ὕμνος, ἐπειδή μιλάει γιά τό Σταυρό. Λές καί βάλθηκαν οἱ ἄνθρωποι αὐτοί νά γίνουν χριστιανομάχοι. Λές καί ἔβλαψε αὐτή τήν Πατρίδα ἡ Ἐκκλησία τοῦ Σταυροῦ καί πρέπει νά τιμωρηθῆ.
8. Ὅλοι τώρα καταλαβαίνουν ὅτι τό θέμα δέν εἶναι ἁπλά οἱ ταυτότητες. Τό θέμα εἶναι ἡ πίστη μας. Κι αὐτήν δέν τήν διαπραγματευόμαστε, οὔτε τήν κρύβουμε. Ἀντίθετα, ὅπως οἱ ἄλλοι θέλουν νά μή τήν ἀναφέρουμε, ἐμεῖς θεωροῦμε καύχησή μας τό ὅτι εἴμαστε αὐτό πού εἴμαστε.
Θέλουν νά ἐξομοιωθοῦμε μέ τούς εὐρωπαίους, εἶπε κάποιος. Καί προσέθεσε ὅτι ἐμπόδιο σ’ αὐτό εἶναι τάχα ἡ Ἐκκλησία μας. Ἡ Ἐκκλησία μας ἀπό τήν ἀρχή εἶχε καί ἔχει εὐρωπαϊκό προσανατολισμό. Καί θέλει νά προβάλη πρός τήν Εὐρώπη τή χώρα μας ἀλλά καί τό δικό της πλοῦτο τήν ἀνατολική μας παράδοση, πού οἱ ξένοι ἐκτιμοῦν. Οἱ ξένοι γνωρίζουν ὅτι «γιά τούς Ἕλληνες ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι τό σπίτι τους», ὅπως ἔγραψε πρό ἐτῶν στή γαλλική «Μόντ» ὁ κ. Λακαριέρ (24-11-98). Καί ἀπό μᾶς περιμένουν νά πᾶμε στήν Εὐρώπη μέ τήν ὀρθόδοξη παράδοσή μας καί μέ τήν ἱστορία μας καί τόν πολιτισμό μας. Μόνον ἔτσι μᾶς σέβονται καί μᾶς ὑπολογίζουν. Προσπαθοῦν κάποιοι νά μᾶς παραβιάσουν στό ἐξωτερικό φονταμενταλιστέ καί φανατικούς τοῦ ὀπισθοδρομισμοῦ καί τῆς ἄγονης συντήρησης. Μᾶς ἀποκαλοῦν ἐδῶ ἄδικα χομεϊνίδες καί στενόμυαλους, πού τάχα σύρουμε πρός τά πίσω τήν κοινωνία μας καί ἐμποδίζουμε τόν ἐκσυγχρονισμό της. Καί μέ αὐτά μᾶς διασύρουν στά μάτια τῶν ξένων, γιατί γιά τό δικό μας Λαό πού μᾶς ξέρει αὐτά δέν «πιάνουν». Ἐμεῖς ἐδῶ στήν Ἑλλάδα διδάσκουμε τό Λαό καί δίνουμε πρῶτοι τό παράδειγμα τῆς κοινωνικῆς ἀλληλεγγύης, τῆς πραγματικῆς ἀγάπης, τῆς ἀληθινῆς προόδου, τῆς μεγαλοψυχίας καί τῆς ἀνεκτικότητας. Καί μέ τήν εὐκαιρία αὐτή καταδικάζουμε κάθε τρομοκρατία καί συμπαριστάμεθα στά θύματά της. Θέλουμε κοινωνία πού θά ζῆ εἰρηνικά μέ παραδόσεις καί σταθερή ὑποδομή. Καί ἔχουμε νά ἐπιδείξουμε μέσα στή κοινωνία μας ἄπειρα δείγματα τῆς συνεργασίας μας μέ ὅλους τούς φορεῖς, μέ τούς νέους, μέ ὅλο τόν κόσμο. Δέν μᾶς ἀποστρέφεται οὔτε μᾶς ἀποφεύγει ὁ Λαός μας. Τά μοναστήρια μας κάθε μέρα ἐπισκέπτονται χιλιάδες ἄνθρωποι καί ἀναπαύονται σ’ αὐτά. Πόσες χιλιάδες ἐξομολογοῦνται στήν Ἐκκλησία τή στοργική Μάνα πού σκύβει μέ ἀγάπη στό πόνο τῶν παιδιῶν της; Ποῦ εἶδαν οἱ ἐπικριτές μας τούς χομεϊνίδες; Καί δέν σκέπτονται τό κακό πού κάνουν στή χώρα μας, ὅταν πρός τά ἔξω βγάζουν τήν άποτρόπαιη εἰκόνα τοῦ φανατισμοῦ, πού δέν μᾶς ταιριάζει, οὔτε μᾶς χαρακτηρίζει;
9. Ζητοῦν οἱ θιασῶτες τοῦ ἄθεου καί ἄθρησκου κράτους τήν ἀποκαθήλωση τῆς Ἐκκλησίας ἀπό τήν ὑψηλή καί τιμητική θέση, πού τῆς ἐξασφάλισε διαχρονικά ἡ συνείδηση τοῦ ἔθνους, καί τήν ἐξουδετέρωσή της. Ὅμως ἡ Εὐρώπη δέν ζητεῖ κάτι τέτοιο γιά κανένα κράτος-μέλος της. Ἀντιθέτως ἡ ΡΚ Εὐρώπη στηρίζει πολλές ἐλπίδες στήν Ἑλλάδα γιά τή χριστιανική της παράδοση καί αὐτό γιά νά διασώσει τήν ἐνοτητά της. Μέ τή Δήλωση δέ τοῦ Ἄμστερνταμ ἡ Ε.Ε. ἀφήνει πλήρη ἐλευθερία γιά τή ρύθμιση τῶν σχέσεων κράτους καί Ἐκκλησίας στίς ἐθνικές κυβερνήσεις, ἀνάλογα μέ τίς ἱστορικές καί ἄλλες συνθῆκες πού ἰσχύουν σέ κάθε κράτος. Ἑπομένως δέν μποροῦν νά ἐπικαλοῦνται τήν Εὐρώπη ὅσοι θέλουν νά «κοντήνουν» τήν Ἐκκλησία. Κι ἐπί τέλους ἄς ρωτήσουν καί τό Λαό ἄν θέλει μιά τέτοια ἐξέλιξη. Ἄν δηλ. θέλει ὁ Λαός τήν Ἐκκλησία του ταπεινωμένη, ἀπωθημένη, περιφρονημένη, περιθωριακή, προσωπική μόνο ὑπόθεση τοῦ κάθε πολίτη. Σήμερα μάλιστα πού παρατηρεῖται μιά ἐντυπωσιακή ὅσο καί πρωτόγνωρη στροφή τοῦ κόσμου καί ἰδίως τῶν νέων μας πρός τήν Ἐκκλησία, ἐπιβάλλεται σοφία καί σύνεση. Ἐμεῖς πιστεύουμε πώς ὁ Λαός μας καί μαζί καί οἱ νέοι μας πιστεύουν βαθειά στό Θεό. Τό δείχνουν οἱ δημοσκοπήσεις καί τό γέμισμα τῶν ἐκκλησιῶν ἀπό νέους κυρίως. Αὐτή τήν ὥρα πολλοί σημαδεύουν τήν Ἑλλάδα κι ἐκεῖνο πού μᾶς χρειάζεται δέν εἶναι ἡ ἐξασθένηση ἀλλά ἡ ἰσχυροποίηση τῶν ἐρεισμάτων τῆς πίστεως, τῆς ἑνότητος καί τῆς συνοχῆς. Καί τέτοιο εἶναι γιά τό Λαό ἡ Ἐκκλησία. Ἡ Ἐκκλησία καλλιεργεῖ τή πίστη μέσα στίς καρδιές καί εἶναι ἀνάγκη νά τό τονίσω καί πάλι. Δέν εἶναι κοσμικός ὀργανισμός ἡ Ἐκκλησία, οὔτε μιμεῖται τίς κοσμικές μεθόδους ἐνέργειας. Ἡ δύναμή της δέν εἶναι στόν πλοῦτο ἤ κοσμική ἰσχύ. Μέσα ἀπό τίς δυσκολίες ἡ Ἐκκλησία ξαναβρίσκει τό δρόμο της, ἐπειδή τό σκάφος της τό κυβερνᾶ ὁ Χριστός. Ἄν ἡ ἑλληνική Πατρίδα διασώθηκε ἀπό τήν Ἐκκλησία, αὐτό δέν ἀλλάζει σέ τίποτα τόν πνευματικό χαρακτῆρα της. Γι’ αὐτό ἡ Ἐκκλησία πρωτίστως ἐνδιαφέρεται νά μή διαγραφῆ ἀπό τίς συνειδήσεις τῶν ἀνθρώπων ἡ πίστη. Ἐπειδή αὐτή ἡ πίστη, μετατρεπόμενη σέ βίωμα ζωῆς, καθιστᾶ τόν ἄνθρωπο γενναῖο ἀγωνιστή τοῦ καλοῦ, φορέα σεβασμοῦ τῶν Χριστιανικῶν ἀξιῶν, ἀνυποχώρητο ὑπερασπιστή τῆς ἀγάπης, ἀκέραιο ἠθικό πρόσωπο, μόνιμα προσανατολισμένο πρός τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, τόν ἄνθρωπο μέ ὅλα του τά προβλήματα. Κοντά της ὁ Λαός μας βρίσκει τό στήριγμα καί τήν ἀπαντοχή του. Ἀλλά ἐνδιαφέρεται τήν πίστη αὐτή νά τήν προβάλλει, νά τήν τιμᾶ καί νά τήν ὑποστηρίζει καί τό κράτος μας, πού ἔχει πολλούς λόγους νά τό κάνει. Γιά τό ἴδιο καί γιά τό Λαό τῆς Ἑλλάδας.
10. Γι’ αὐτό ἡ Ἐκκλησία μιλάει ἐξ ὀνόματος αὐτοῦ τοῦ Λαοῦ. Καί διαμαρτύρονται μερικοί καθηγητές νομομαθεῖς καί μᾶς λένε: Δέν ἔχετε κανένα δικαίωμα νά ἐπικαλεῖσθε τό Λαό. Τό Λαό μόνο ἡ ἐκλεγμένη κυβέρνηση ἐκπροσωπεῖ. Ἀπαντᾶμε λέγοντας, ὅταν λέμε Λαό, ἐννοοῦμε τό Λαό τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι λέγονται κληρικοί καί λαϊκοί, στή γλῶσσα τῆς Θεολογίας, πού πιστεύουν. Γι’ αὐτό βέβαια τό Λαό μιλᾶμε, τό Λαό τῆς Ἐκκλησίας. Σ’ αὐτόν ἀσφαλῶς δέν συμπεριλαμβάνονται οὔτε οἱ ἄθεοι, οὔτε οἱ ἀλλόθρησκοι, οὔτε οἱ ἀλλόδοξοι. Περιλαμβάνονται μόνον οἱ ὀρθόδοξοι. Καί στήν εὐλογημένη χώρα μας αὐτοί εἶναι ἑκατομμύρια. Ἀλλά αὐτοί πού τά λένε αὐτά δέν ἔχουν μελετήσει τή Θεολογία καί μεταφέρουν στό χῶρο τῆς Ἐκκλησίας ἔννοιες πού δέν ἰσχύουν σ’ αὐτήν . Ὥρα εἶναι νά μᾶς ἀπαγορεύσουν κιόλας νά λέμε τό «Σῶσον, Κύριε, τόν Λαόν Σου καί εὐλόγησον τήν κληρονομίαν Σου»......
Καί ἄς ἔλθουμε τώρα καί στό πολυσυζητημένο ζήτημα τῶν ταυτοτήτων.
1. Τό θέμα αὐτό ὑπάρχει ἀπό παληά, ἡ ἀμφισβητούμενη ὅμως ρύθμισή του ἀνέκυψε τώρα ὡς κεραυνός ἐν αἰθρία. Ἡ Ἐκκλησία τό παρακολουθεῖ βέβαια ἀπό 15ετίας περίπου. Καί εἰδική Ἐπιτροπή συνέστησε ἔγκαιρα γιά νά τό μελετᾶ, ὥστε ν΄εἴμαστε ἕτοιμοι νά παρουσιάσουμε τίς ἀπόψεις μας. Ἐπί πολλά χρόνια τό ζήτημα ἔμεινε στά ἀζήτητα. Αἰφνιδίως τώρα ἀνεσύρθη ἀπό τήν ἀφάνεια, λίγο μετά τίς ἐκλογές. Μόλις διαπιστώσαμε κάποιες ὕποπτες κινήσεις, ἐπιδιώξαμε μιά συμφωνία κυρίων, πού προέβλεπε διάλογο μεταξύ Ἐκκλησίας καί Κυβέρνησης. Δέν μπλεχθήκαμε στό πρόβλημα ἀπό πολυπραγμωσύνη. Δέν φυτρώσαμε ἐκεῖ πού δέν μᾶς ἔσπειραν. Πρόκειται γιά τό Θρήσκευμα, ἕνα στοιχεῖο πού ἐνδιαφέρει ἄμεσα τήν Ἐκκλησία. Ἐμεῖς δέν μιλήσαμε, ἐπειδή δέν μᾶς πέφτει λόγος, οὔτε γιά τήν ἀπάλειψη τῆς ὑπηκοότητας οὔτε γιά τά δαχτυλικά ἀποτυπώματα κλπ. Καί τοῦτο γιατί ἔχουμε ἐπίγνωση τῶν διακριτῶν μας ρόλων. Ἀσχολούμεθα μέ ὅ,τι ὀργανικά καί λογικά ἐνδιαφέρει τίς ἀρχές μας, τή διδασκαλία μας. Μέ τήν ἴδια λογική τήν Ἐκκλησία ἄμεσα ἐνδιαφέρει στίς νέες ταυτότητες, ἐκτός ἀπό τό Θρήσκευμα καί τό ἠλεκτρονικό φακέλλωμα, ὁ ἀριθμός 666 καί ὁ ἑνιαῖος κωδικός ἀριθμός. Αὐτά ὅλα σχετίζονται ἄμεσα μέ τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου, μέ τή διασφάλιση τοῦ ἀπορρήτου τῆς προσωπικῆς ζωῆς, μέ τό σεβασμό τπης ἀνθρώπινης ἀξιοπρέπειας, μέ τή θρησκευτική συνείδηση τῶν πολιτῶν, γιά τά ὁποῖα ἡ Ἐκκλησία ἀγωνίζεται ἐπί αἰῶνες. Ὅλα αὐτά συνιστοῦν βαρύτατη προσβολή τῆς ἰδιωτικῆς ζωῆς. Ἤδη ἀνεγράφη στόν τύπο ὅτι ἰδιωτικές ἑταιρίες ἐμπορεύονται προσωπικά στοιχεῖα ἀνυποψίαστων πολιτῶν, τά ὁποῖα πωλοῦν, μέ ἀποτέλεσμα κανένας πιά νά μή αἰσθάνεται ἀσφαλής σ’ αὐτόν τόν τόπο./
2. Ἡ συμφωνία πού ἐπιτύχαμε δέν τηρήθηκε. Καί αἰφνιδίως ἀνηγγέλθη στή Βουλή ἡ ἀπόφαση γιά τήν ἀπάλειψη τοῦ θρησκεύματος ἀπό τίς νέες ταυτότητες. Γιά τήν ἀπόφαση αὐτή διετύπωσε τήν ἀντίθετη γνώμη της τόσο ἡ ΔΙΣ ὅσο καί ἡ ΙΣΙ. Ἡ τελευταία μάλιστα ἔκανε μιά ὕστατη προσπάθεια ἐπαφῆς μέ τόν κ. Πρωθυπουργό προκειμένου νά τοῦ ἀναπτύξει τίς θέσεις της, χωρίς ὅμως ἀποτέλεσμα.
3. τί ζητᾶμε ἐμεῖς καί ὁ πιστός Λαός; Στήν ἀρχή ζητούσαμε ὅ,τι προβλέπει καί ὁ ἰσχύων νόμος 1899/1991, δηλ. τήν ὑποχρεωτική ἀναγραφή τοῦ Θρησκεύματος. Μᾶς εἶπαν ὅτι αὐτό εἶναι ἀντισυνταγματικό. Κανείς δέν μπορεῖ νά ὑποχρεώσει κάποιον νά ἀναγράψει χωρίς τήν θέλησή του τό θρήσκευμά του στήν ταυτότητά του. Τήν ἀντισυνταγματικότητα ὅμως τῶν νόμων δέν τήν κρίνει ὁ κάθε ἐπιστήμων ἤ ἡ κάθε Ἀρχή. Ὑπάρχουν τά δικαστήρια πού τήν κρίνουν. Παρά ταῦτα ἐμεῖς κατανοήσαμε τήν ἀνάγκη νά μήν εἶναι ὑποχρεωτική ἡ ἀναγραφή τοῦ θρησκεύματος, σεβόμενοι τίς ἀπόψεις ἐκείνων πού δέν θέλουν αὐτή τήν ἀναγραφή καί ὑποχωρήσαμε. Καί εἴπαμε ἐν τάξει. Τότε ἄς ἀφεθῆ ὁ κόσμος ἐλεύθερος στήν προαιρετική ἀναγραφή. Ὅποιος θέλει νά γράφει τό Θρήσκευμά του καί ὅποιος δέν θέλει νά μή τό γράφει. Τί δημοκρατικότερο καί τί λογικότερο. Καί ὅμως τελικά οὔτε αὐτό ἔγινε δεκτό. Ἡ Ἀρχή ἐπεκαλέσθη τόν 4274/97, πού στό ἄρθρο 2 κατατάσσει τό Θρήσκευμα μεταξύ τῶν εὐαίσθητων στοιχείων τῆς προσωπικότητας, γιά τά ὁποῖα ἀπαγορεύεται κάθε ἐπεξεργασία. Ὅμως ἡ Ἀρχή ἀγνόησε τό ἄρθρο 5 τοῦ ἴδιου νόμου πού προβλέπει ἐξαίρεση καί ἐπιτρέπει κάθε ἐπεξεργασία καί σ’ αὐτά τά εὐαίσθητα στοιχεῖα, ὅταν πρός τοῦτο συναινεῖ ὁ ἐνδιαφερόμενος καί ἐγκρίνει ἡ Ἀρχή. Ἡ Ἐκκλησία προτείνουσα τήν προαιρετική ἀναγραφή ἐπικαλεῖται αὐτή τή διάταξη. Ἀλλ’ ὁμιλεῖ εἰς ὦτα μή ἀκουόντων...
4. Τό ὅλο θέμα στηρίχθηκε στή γνώμη τῆς Ἀρχῆς, πού ἔχει γνωμοδοτικό χαρακτῆρα. Καί εἶπε ἡ Ἀρχή: Ἡ προαιρετική ἀναγραφή εἶναι καί αὐτή ἀντισυνταγματική. Ἀλλά πῶς καί γιατί ἡ Ἀρχή καταστρατηγεῖ τό νόμο; Εἶναι πάνω ἀπό τούς νόμους; Δέν εἶναι δέ μόνο ἡ παραπάνω διάταξη πού ἐμνημονεύσαμε, πού εἰσάγει ἐξαίρεση στόν κανόνα τῆς μή ἀναγραφῆς, ὅταν τό θέλει ὁ πολίτης εἶναι καί ὁ ἄλλος νόμος, ὁ ἰσχύων σήμερα 1899/91, πού ἐπιβάλλει ὑποχρεωτικά τήν ἀναγραφή τοῦ θρησκεύματος στίς ταυτότητες. Γιατί τόν παραβιάζει ἡ Ἀρχή, πού εἶναι ταγμένη νά ἐνεργεῖ μέ τούς νόμους;
5. Εἰδικοί συνταγματολόγοι καί ἔγκριτοι νομομαθεῖς, πού συμβουλεύθηκε ἡ Ἐκκλησία, τήν διαβεβαίωσαν ὅτι ἡ προαιρετική ἀναγραφή δέν παραβιάζει τό Σύνταγμα. Ἄλλωστε τό 1993 τό κυβερνόν σήμερα κόμμα, ὡς ἀντιπολίτευση, εἶχε ὁμαδικά ὑποστηρίξει στή Βουλή τήν προαιρετική ἀναγραφή τοῦ Θρησκεύματος καί ἐπεκαλεῖτο μάλιστα ἀνάλογη τοποθέτηση τῆς Ἐπιστημονικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Βουλῆς. Τότε λοιπόν ἡ προαιρετική ἀναγραφή ἦταν συνταγματική. Σήμερα, μέ τό ἴδιο Σύνταγμα, τί συνέβη καί δέν εἶναι; Ἑπομένως, ἡ ἀπόφαση τῆς Ἀρχῆς ὄχι μόνον δέν εἶναι θέσφατη ἀλλά καί ἀποδεικνύεται νομικῶς διάτρητη. Καί εἶναι νομικῶς διάτρητη ὄχι μόνο γιά τούς παραπάνω λόγους ἀλλά καί γιά τό γεγονός ὅτι ὁ Πρόεδρός της, πρίν κἄν συγκαλέσει τό Συμβούλιο τῆς Ἀρχῆς, γιά νά λάβει τή γνωστή ἀπόφαση, ἔσπευσεν ὁ ἴδιος μέ δηλώσεις του στόν τύπο καί ἔλαβε θέση στό ὑπό κρίσιν ζήτημα. Εἶπε μάλιστα, ταχθείς ἀναφανδόν μέ τίς ἀπόψεις τοῦ κ. Ὑπουργοῦ Δικαιοσύνης, ὅτι καθ’ ὅσον ἀφορᾶ στό Θρήσκευμα πρέπει ὁ πολίτης οὔτε κἄν νά ἐρωτᾶται ἄν θέλει νά ἀναγραφῆ στήν ταυτότητά του τό στοιχεῖο αὐτό. Μέ τόν τρόπο αὐτό ἀπέδειξε ὅτι δέν εἶχε ἀμεροληψία καί δέν μποροῦσε νά προεδρεύσει τοῦ Συμβουλίου. Στήν ἀπόφαση λοιπόν τῆς Ἀρχῆς ὑπάρχει ἰσχυρός ἀντίλογος.
Θέλετε νά μάθετε τί ἐπί τοῦ θέματος αὐτοῦ λέγει ἡ Ε.Ε.; Ἡ ἀναγραφή τοῦ θρησκεύματος στίς ταυτότητες δέν συνιστᾶ παραβίαση τῆς Εὐρωπαϊκῆς Συνθήκης περί τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων. Καί ἡ Εὐρωπαϊκή Ἐπιτροπή Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων στήν ἀπόφασή τῆς 8-9-1993 ἀποφαίνεται ὅτι, ὅποιος σιωπᾶ καί δέν δηλώνει τίς θρησκευτικές του πεποιθήσεις δέν δικαιοῦται νά ἰσχυρισθεῖ ὅτι παραβιάστηκε ἡ θρησκευτική του ἐλευθερία, ἐπειδή ἄλλοι τίς δηλώνουν.
Γιατί οἱ ἐπιστήμονες, πού μᾶς λένε τά ἀκριβῶς ἀντίθετα, ἐδῶ δέν διδάσκονται ἀπό τήν Εὐρώπη; Ἡ ἴδια Ἐπιτροπή μέ ἄλλη ἀπόφασή της δέχθηκε ὅτι δέν θίγεται τό δικαίωμα τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας κάποιου, ὅταν οἱ Ἀρχές τῆς χώρας του τόν καλοῦν νά δηλώσει τό θρήσκευμά του.
6. Εἶπε ἀκόμη ἡ Ἀρχή, πώς στήν ταυτότητα περιλαμβάνονται μόνον τά ἀπολύτως ἀπαραίτητα γιά τήν ἐξακρίβωση τῆς ταυτοπροσωπίας τοῦ κατόχου στοιχεῖα. Καί κατά συνέπειαν τό Θρήσκευμα δέν ἀνήκει σ’ αὐτά. Ἀνεξάρτητα ἀπό τήν ἄποψή μας ὅτι εἰδικά γιά μᾶς τούς Ἕλληνες τό θρήσκευμά μας εἶναι στοιχεῖο τῆς ταυτότητάς μας, ὁ νόμος τοῦ 1986 ὁρίζει ὅτι στήν ταυτότητα καταχωρίζονται καί ἄλλα στοιχεῖα πού ἐπέχουν θέση ἐπίσημης βεβαίωσης γιά τίς Ἀρχές τοῦ κράτους, χωρίς νά χρειάζονται ἄλλες γραφειοκρατικές διαδικασίες καί χρονοβόρες καί δραχμοβόρες γιά τόν πολίτη. Καί τό σημεῖο αὐτό εἶναι ἀξιοπρόσεκτο. Πρόκειται μέ ἄλλα λόγια γιά τή διευκόλυνση τῶν ἐννόμων σχέσεων. Αὐτή τή διάσταση ἐπιμένει νά τήν ἀγνοεῖ ἡ Ἀρχή.
7. Ἰσχυρίζονται οἱ ἀντιδρῶντες καί σ’ αὐτήν ἀκόμη τήν προαιρετική ἀναγραφῆ τοῦ Θρησκεύματος, ὅτι τό Θρήσκευμα γράφεται στίς ταυτότητές μας ἀπό τό 1942 μέ τήν πρωτοβουλία τῶν γερμανικῶν Ἀρχῶν Κατοχῆς καί αὐτό γιά νά μποροῦν τάχα νά ἐπισημαίνουν τούς Ἑβραίους. Ἀπαντᾶμε. Δέν εἶναι σωστή ἡ πληροφορία. Ἄν οἱ Γερμανοί ἔκαναν τότε κάτι τέτοιο τότε γιατί δέν ἔκαναν τό ἴδιο καί στίς ἄλλες κατεχόμενες χῶρες τῆς Εὐρώπης; Καί ἄν μέσῳ τῶν ταυτοτήτων συνελάμβαναν τούς Ἑβραίους οἱ Γερμανοί, τότε θά ἔπρεπε σέ ὅλες τίς ἄλλες εὐρωπαϊκές χῶρες, ὅπου δέν ὑπῆρχαν ταυτότητες, μέ τό Θρήσκευμα νά εἶχαν σωθῆ ὅλοι οἱ Ἑβραῖοι. Ὅμως τό ἀκριβῶς ἀντίθετο συνέβη. Μόνο στήν Ἑλλάδα πολλοί Ἑβραῖοι σώθηκαν χάρις στίς ταυτότητες. Γιατί ἔτσι δόθηκε ἡ εὐκαιρία στόν ἀοίδιμο Ἀρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό, πού σέ συνεργασία μέ τόν τότε Ἀστυνομικό Διευθυντή Ἀθηνῶν ἀείμνηστο Ἄγγελο Ἔβερτ, νά ἀλλάζουν τίς ταυτότητες τῶν Ἑβραίων καί νά τούς παρουσιάζουν ὡς Ὀρθόδοξους Χριστιανούς. Καί αὐτό τό ἔχουν ἀναγνωρίσει καί οἱ ἴδιοι οἱ Ἰσραηλίτες συμπολίτες μας, καί τό ἴδιο τό κράτος τοῦ Ἰσραήλ. Αὐτή ἡ ἀναγραφή, σέ τελευταία ἀνάλυση, εἶναι ἕνα κεκτημένο δικαίωμά μας καί δέν μπορεῖ ξαφνικά καί ἀπότομα νά διαγραφῆ.
8. Ζητοῦμε αὐτή τή στιγμή ἐπί πλέον ἀπό ὅλο τόν πολιτικό κόσμο, τούς δημοσιογράφους, τά ΜΜΕ καί ἄλλους φορεῖς τῆς Πολιτείας νά τοποθετηθοῦν μπροστά στό φαινόμενο τῶν ἠλεκτρονικῶν ταυτοτήτων, καί τοῦ φακελλώματος τῶν πολιτῶν. Ὁ ἀγώνας μας σήμερα δέν εἶναι μόνο γιά τό θρήσκευμα, εἶναι καί γιά ὅλη τή φιλοσοφία πού διέπει τίς νέες ταυτότητες καί πού τελικά ὁδηγεῖ στόν ἐξανδραποδισμό τοῦ πολίτη.
Θεσσαλονικεῖς, Χριστιανοί Ἕλληνες,
Ἡ σιωπή, γράφει ὁ ἀββᾶς Ἰσαάκ, εἶναι ἡ φωνή τοῦ μέλλοντος αἰῶνος. Τώρα ὅμως ὑπάρχουν στιγμές πού ἡ σιωπή παραχωρεῖ τή θέση της στόν ἐκφραστικό λόγο πού μπαίνει στίς καρδιές καί συντονίζει τίς δυνάμεις τῆς ψυχῆς. Βλέπω τόν παλμό σας καί ρίγη συγκινήσεως διαπερνοῦν τό σῶμα μου. Ἐμεῖς ἐδῶ δέν κάνουμε ἀνταγωνισμό ἰσχύος μέ κανένα. Κάνουμε μιά εἰρηνική κατάθεση μαρτυρίας. Εἰρηνική, τό τονίζω. Σήμερα ἡ Πατρίδα περνᾶ μεγάλη δοκιμασία γιά πολλά ἄλλα θέματα. Εἶναι ἄστοχη πολυτέλεια ἡ δημιουργία καί νέων. Ἡ Λαοσύναξή μας ἔδωσε ἤδη τό μήνυμα. Αὐτός ὁ κόσμος δέν πρέπει νά νοιώθει προδομένος. Αὐτά τά παιδιά δέν μποροῦν νά βλέπουν γύρω τους νά γκρεμίζονται τά θεμέλια τῆς ζωῆς του. Ἡ Ἱεραρχία, σήμερα, στράφηκε στό Λαό τοῦ Θεοῦ ζητώντας του νά διατρανώσει τή θέλησή του τήν ἀταλάντευτη νά ἀφεθῆ προαιρετική ἡ ἀναγραφή τοῦ θρησκεύματος στίς ταυτότητες, νά ἀντιμετωπισθῆ τό φάσμα τοῦ ἠλεκτρονικοῦ φακελλώματος καί νά ἀποφευχθοῦν τά ἄλλα μέτρα σέ βάρος τῆς Ἐκκλησίας, πού ἔχει προαναγγείλει ὁ θεωρητικός τοῦ ξηλώματος. Μέτρα πού τελικά βλάπτουν τό ἔθνος. Τή θέληση αὐτή ποιός μπορεῖ νά ἀγνοήσει; Ποιός μπορεῖ νά ἀντισταθῆ στή λαϊκή φωνή; Στράφηκε ἐπίσης ἡ Ἐκκλησία σήμερα καί πρός τή νόμιμη κυβέρνηση τῆς χώρας καί ἐζήτησε μαζί της διάλογο γιά τίς ταυτότητες.
Ἐλέχθη, ὅτι σήμερα δέν θά ὑπάρξουν νικητές καί ἡττημένοι. Πράγματι. Δέν ἤρθαμε ἐδῶ γιά νά φοβερίσουμε κανένα, οὔτε γιά νά ἐντυπωσιάσουμε μέ τόν ὄγκο μας τή διεθνῆ κοινή γνώμη. Δέν θέλουμε νά σκεφθῆ κανείς ὅτι κινούμεθα ἀπό κίνητρα πολιτικά. Πονᾶμε γιά τή τύχη τῆς Ἑλλάδας μας καί διαμαρτυρόμαστε ἔντονα, χωρίς ἐθνικιστικές ἐξάρσεις. Δέν ἐπιδιώκουμε νά διχάσουμε τό Λαό. Γι’ αὐτό καί δέν ζητᾶμε τίς δάφνες τοῦ νικητῆ. Μόνος νικητής θέλουμε νά εἶναι ὁ Χριστός καί ἡ Ἑλλάδα, αὐτά τά δύο, πού ὅπως ἔλεγε ὁ πατήρ Κοσμᾶς, κανείς δέν μπορεῖ νά μᾶς τά ἀφαιρέσει ἐκτός κι ἄν μόνοι μας τά ἀπαρνηθοῦμε. Ποιός ἀπό μᾶς εἶναι διατεθειμένος νά τά προδώσει καί νά τά ἀπαρνηθῆ; Νομίζω πώς κανείς. Ναί, κανείς. Πιστεύω σέ σᾶς. Πιστεύω στή νεολαία. Πιστεύω στόν ἱερό μας κλῆρο. Πάρτε στά χέρια σας τή μεγάλη ἐτούτη ὑπόθεση καρδιᾶς καί μή ὑποστέλλετε τίς σημαῖες καί τά λάβαρα. Ἡ Ἐκκλησία γιά ἄλλη μιά φορά θά προσφέρει ὑπηρεσίες στόν τόπο. Ἡ παράδοση θά διασωθῆ καί ὁ λαός θά ἀναπνεύσει. Ζητᾶμε μιά δίκαιη λύση. Καί ἡ φωνή μας, ὡς φωνή ὑδάτων πολλῶν, θά πετάξει στ’ ἀκρογυάλια, στά βουνά καί στίς πόλεις μας καί θά φθάσει ἐκεῖ κάτω στήν Ἀθήνα. Καί θά ἀκουσθῆ ὡς βροντή. Ἐμεῖς αὐτή τή στιγμή ἁπλώνουμε ἀπό τή Θεσσαλονίκη τό χέρι στήν Ἀθήνα. Κι΄ ἐλπίζουμε ὅτι θά ὑπάρξει κι’ ἀπό ἐκεῖ ἀνταπόκριση. Ἑλλάδα καί Ὀρθοδοξία εἶναι δίδυμο ἀδιάσπαστο. Ἡ νομοτέλεια τῆς ἱστορίας τό ἐπιβεβαιώνει. Ὁ Λαός τό βιώνει. Ἡ Πατρίδα τό ἀξιώνει. Ἡ Ἐκκλησία τό καμαρώνει. Ἐδῶ τώρα διαμαρτυρηθήκαμε εἰρηνικά, ὁμολογήσαμε τή πίστη μας εἰρηνικά καί θά πορευθοῦμε στά σπίτια μας εἰρηνικά. Ὅλους τούς ἀγαπᾶμε καί γιά ὅλους προσευχόμαστε. Ἄς ψάλουμε τώρα ὅλοι μαζί τό «Τῆ Ὑπερμάχῳ....».
14 Ἰουνίου 2000
Πηγή: Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἐκκλησία καὶ Ταυτότητες, Ἀθήνα 2000
