Μπροστά σε μια νέα μορφή «αποικιοκρατίας», αυτή τη φορά ηλεκτρονικής, με υπερόπλο την τεχνητή νοημοσύνη βρίσκεται ο πλανήτης. Η ανάλυση του Foreign Policy δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για τη «νέα τάξη πραγμάτων» που αναδύεται ήδη.
Μπροστά σε μια νέα μορφή «αποικιοκρατίας», αυτή τη φορά ηλεκτρονικής, με υπερόπλο την τεχνητή νοημοσύνη βρίσκεται ο πλανήτης. Η ανάλυση του Foreign Policy δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για τη «νέα τάξη πραγμάτων» που αναδύεται ήδη.
Δεν πρόκειται καν για δυστοπία. Ο ανταγωνισμός για την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης κυριαρχεί όλο και περισσότερο, και καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα προχωρούν, άλλες χώρες, ιδίως στον αναπτυσσόμενο κόσμο, υστερούν πολύ. Αν δεν προλάβουν τις συνέπειες, οι οικονομικές και πολιτικές προοπτικές τους θα είναι ζοφερές.
Γι’ αυτές τις χώρες, οι οικονομικές προκλήσεις θα είναι σχεδόν ανυπέρβλητες:
- Σε έναν αυτοματοποιημένο κόσμο, θα υπάρξει πολύ λιγότερη ζήτηση για ανειδίκευτη εργασία.
- Οι πολιτικοί κίνδυνοι θα είναι εξίσου τρομακτικοί. Η τεχνητή νοημοσύνη καθιστά ήδη δυνατή το «χακάρισμα»…. του ανθρώπου, συλλέγοντας δεδομένα και στη συνέχεια χρησιμοποιώντας τα για να αποκρυπτογραφήσει, να προβλέψει και να διαχειριστεί τις επιθυμίες του. Η Cambridge Analytica είχε κάνει ακριβώς αυτό με τα δεδομένα των Αμερικανών ψηφοφόρων στο Facebook.
Όλες οι χώρες, ανεξάρτητα από το εάν είναι τεχνολογικές υπερδυνάμεις ή όχι, θα αισθανθούν τα αποτελέσματα της επανάστασης της τεχνητής νοημοσύνης. Αλλά υπάρχει ακόμη μια μεγάλη, δυσάρεστη συνέπεια για όσες μείνουν πίσω. Για να «χακάρουν» τους ανθρώπους, οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις χρειάζονται πρόσβαση σε τεράστιες ποσότητες πληροφοριών σχετικά με την ανθρώπινη συμπεριφορά στην πραγματική ζωή, γεγονός που καθιστά τα δεδομένα ίσως τον σημαντικότερο πόρο στον κόσμο αυτή τη στιγμή.
Αλλά τα περισσότερα τέτοια δεδομένα «εξορύσσονται» από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα και τις εταιρείες που εδρεύουν εκεί. Αν συνεχιστεί αυτή η τάση, ο κόσμος θα μπορούσε σύντομα να γνωρίσει ένα νέο είδος αποικιοκρατίας - της αποικιοκρατίας των δεδομένων - στον οποίο θα «εξορύσσονται» πρωτογενείς πληροφορίες σε πολλές χώρες, θα επεξεργάζονται κυρίως στον «αυτοκρατορικό« κόμβο και στη συνέχεια θα χρησιμοποιούνται για να ασκούν έλεγχο σε όλο τον κόσμο. Για παράδειγμα, οι γίγαντες δεδομένων στο Σαν Φραντσίσκο ή στη Σαγκάη θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν ολόκληρη την ιατρική και προσωπική ιστορία πολιτικών και αξιωματούχων σε μακρινές χώρες και να την χρησιμοποιήσουν για να τους επηρεάσουν ή να χειραγωγήσουν την κοινή γνώμη σε σχέση με εκείνους.
Επίσης, όσοι ελέγχουν τα δεδομένα θα μπορούσαν τελικά να αναμορφώσουν όχι μόνο το οικονομικό και πολιτικό μέλλον του κόσμου αλλά και το μέλλον της ίδιας της ζωής. Ο συνδυασμός της τεχνητής νοημοσύνης και της βιοτεχνολογίας θα είναι κρίσιμος για οποιεσδήποτε μελλοντικές προσπάθειες επανασχεδιασμού των οργάνων, των εγκεφάλων και των μυαλών. Οι ελίτ στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Κίνα που έχουν πρόσβαση σε αυτές τις τεχνολογίες θα μπορούσαν να καθορίσουν την πορεία της εξέλιξης για όλους, ανάλογα με τις ιδιαίτερες δεξιότητες και τα ενδιαφέροντά τους. Οι ικανότητες που θεωρούνται χρήσιμες, όπως η πειθαρχία και η αποστήθιση, μπορεί να ενισχυθούν σε το βάρος των χαρακτηριστικών που πιστεύεται ότι είναι «περιττά», όπως η πνευματικότητα, ή ακόμη και η συναισθηματική νοημοσύνη.
«Οδοφράγματα»
Είναι απίθανο οι μικρότερες χώρες να είναι σε θέση να δημιουργήσουν μόνοι τους τη δική τους Google ή Baidu. Ωστόσο, μια κοινή προσπάθεια από τα 28 μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή από τις χώρες της Λατινικής Αμερικής μπορεί να πετύχει. Για να αυξήσουν τις πιθανότητες να το καταφέρουν, θα μπορούσαν να επικεντρωθούν σε περιοχές για τις οποίες οι πρωτοπόροι δεν ενδιαφέρονται μέχρι στιγμής. Μέχρι τώρα, η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης έχει επικεντρωθεί σε συστήματα που επιτρέπουν στις εταιρείες και τις κυβερνήσεις να παρακολουθούν τους ανθρώπους. Ωστόσο, ο κόσμος χρειάζεται και το αντίθετο: Τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι μπορούν να παρακολουθούν τις επιχειρήσεις και τις κυβερνήσεις. Με την δημιουργία βελτιωμένων μέσων για την καταπολέμηση της διαφθοράς ή την αντιμετώπιση της αστυνομικής βίας, για παράδειγμα, όσοι υστερούν στον ανταγωνισμό θα μπορούσαν να αποκτήσουν μια θέση για τον εαυτό τους και επίσης να γίνουν ο έλεγχος στις υπερδυνάμεις δεδομένων.
Εναλλακτικά, οι χώρες αυτές μπορούν τουλάχιστον να προσπαθήσουν να ρυθμίσουν την «κούρσα» του ανταγωνισμού. Μπορούν να μπουν μπροστά σε πρωτοβουλίες ώστε να υιοθετηθούν σκληρά νομικά καθεστώτα γύρω από τις πιο επικίνδυνες αναδυόμενες τεχνολογίες, όπως τα αυτόνομα συστήματα όπλων και τη δημιουργία «υπερανθρώπων». Όπως οι χώρες δημιουργούν νόμους για την προστασία των φυσικών πόρων τους, μπορούν να αρχίσουν να κάνουν το ίδιο και για τα δεδομένα των πολιτών τους. Και όπως οι μεγάλες εταιρείες εξόρυξης πρέπει να πληρώσουν κάτι στις χώρες από όπου εξορύσσουν μεταλλεύματα, το ίδιο πρέπει να συμβαίνει και για τις εταιρείες τεχνολογίας που συλλέγουν δεδομένα.
Αυτό, λέει το Foreign Policy, ισχύει ιδιαίτερα όταν «εξορύσσονται» δεδομένα που μπορεί να βλάψουν τον πληθυσμό. Για παράδειγμα, ένα κρίσιμο στάδιο στη διαδικασία ανάπτυξης αυτόνομων οχημάτων προϋποθέτει τη δυνατότητα οδήγησης σε συνθήκες πραγματικής ζωής, τη συλλογή δεδομένων σχετικά με τις αστοχίες και στη συνέχεια τη χρήση αυτών των δεδομένων για την τελειοποίηση της τεχνολογίας. Οι αναπτυγμένες χώρες έχουν ήδη θέσει αυστηρούς περιορισμούς στα αυτόνομα οχήματα - τα οποία πιθανόν θα διαρκέσουν έως ότου διασφαλιστεί η ασφάλεια των οχημάτων αυτών - και έτσι οι εταιρείες ενδέχεται να μπουν στον πειρασμό να δοκιμάσουν την τεχνολογία στις αναπτυσσόμενες χώρες όπου οι κανονισμοί είναι πιο χαλαροί και όπου τα θανατηφόρα ατυχήματα θα προκαλούσαν λιγότερα προβλήματα γι’ αυτές. Κάτι παρόμοιο μπορεί να συμβεί με τα ιατρικά δεδομένα, τα οποία θα μπορούσαν να «εξορύσσονται» φθηνά σε αναπτυσσόμενες χώρες με χαλαρούς νόμους περί απορρήτου και προσωπικών δεδομένων, αλλά στη συνέχεια να συλλέγονται και να υποβάλλονται σε επεξεργασία σε υπερκόμβους τεχνητής νοημοσύνης, αποκομίζοντας τα περισσότερα οφέλη της έρευνας.
Πάντως, το Foreign Policy σημειώνει πως δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι τα ασθενέστερα κράτη του κόσμου μπορούν να αποφύγουν την αποικιοποίηση των δεδομένων τους. Αλλά πρέπει να προσπαθήσουν. Εάν στρουθοκαμηλίσουν, αγνοώντας τον ανταγωνισμό της τεχνητής νοημοσύνης, η μοίρα τους θα αποφασιστεί χωρίς αυτές.
