Την επομένην της επετείου αποκαταστάσεως της Δημοκρατίας ο κ. Πρωθυπουργός απεφάσισε να προβή εις ανακοίνωσιν των επισήμων θέσεών του δια την αναθεώρησιν του Συντάγματος. Ένας εκ των πέντε αξόνων της αναθεωρήσεως αφορά την σχέσιν Εκκλησίας και Πολιτείας και συγκεκριμένως την επιβολήν του πολιτικού όρκου ως υποχρεωτικού και την προσθήκην εις το Σύνταγμα της φράσεως ότι το κράτος είναι «ουδετερόθρησκον».
Ο Αρχιεπίσκοπος
Ο Μακαριώτατος ήδη από την αρχήν της διακυβερνήσεως της πατρίδος από τον κ. Αλ. Τσίπρα απέφυγεν οποιανδήποτε σύγκρουσιν η κριτικήν ακόμη και όταν ο κ. Πρωθυπουργός ηρνήθη να δώση θρησκευτικόν όρκον! Ωστόσον, αντελήφθη ποία θα ήτο η συνέχισις των σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας, διετήρησε χαμηλούς τόνους, προέβη εις συνταντήσεις με τον Πρωθυπουργόν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητος και προετοίμαζε το κλίμα δια την στιγμήν αυτήν. Αρχάς Ιουλίου, πληροφορημένος δια τας εξελίξεις ωλοκλήρωσε την συγγραφήν του βιβλίου του «Η απάντηση της Εκκλησίας στα μυθεύματα του αντικληρικαλιστικού λαϊκισμού», το οποίον την 6ην Ιουλίου διένειμε προς τους Βουλευτάς. Εις αυτό αντετάσσετο προς την εκσυγχρονιστικήν μερίδα συνταγματολόγων, μικράν αλλά με επιρροήν εις την Κυβέρνησιν, η οποία επιθυμεί εξοβελισμόν της Εκκλησίας από την κοινωνικήν ζωήν. Μετά από δύο ημέρας μετέβη εις την Πανθρακικήν Ιερατικήν Σύναξιν εις το πνευματικόν κέντρον της Ιεράς Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως, όπου συμφώνως προς ανταπόκρισιν του δημοσιογράφου κ. Μάκη Αδαμοπούλου δια τον επίσημον ιστόστοπον της Εκκλησίας της Ελλάδος της 8ης Ιουλίου 2016 εδήλωσε:
«Η Ελλάδα δέχεται τραχύ εκβιασμό από τους δανειστές της. Μας πνίγουν, μας οδηγούν σε ασφυξία μέχρι να επιτύχουν την πλήρη παράδοση», είπε χαρακτηριστικά, ενώ προσέθεσε ότι… «η Ευρώπη της αλληλεγγύης, της συνεργασίας και του χριστιανικού πνεύματος, μεταβλήθηκε στην Ευρώπη της εκμετάλλευσης και των τοκογλύφων του εμπορίου. Όσο η Ευρώπη απομακρύνεται από το χριστιανικό της πνεύμα, οι λαοί της δεν θα έχουν μέλλον. Γι’ αυτό και δημιουργούνται τα φαινόμενα του ευρωσκεπτικισμού… Δεν έχω ψευδαισθήσεις. Οι ξένοι δε θα φύγουν από την Ελλάδα μέχρι η ιστορία της Χώρας μας να αποχρωματιστεί, ο λαός μας να πάψει να θρησκεύει, να αποκοπούμε από τις ρίζες και τις παραδόσεις μας, να μπούμε σε αυτό που λέγεται νέος κύκλος της ιστορίας»… Μίλησε και για τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης λέγοντας πως σήμερα έχουν πάψει να είναι χριστιανικές. Σχετικά με τις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας ο Αρχιεπίσκοπος δήλωσε πως… «για το καλό της πατρίδας είναι αναγκαίες οι καθαρές σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας… Έχω εμπειρία καλής συνεργασίας με τις κυβερνήσεις όλων των κομμάτων…».
Ο Αρχιεπίσκοπος με τας δηλώσεις του αυτάς αφ’ ενός προσεπάθησε να δείξη ότι δημιουργεί κοινόν μέτωπον με την Πολιτείαν κατά των Ευρωπαίων δανειστών, αφ’ ετέρου να προειδοποιήση εμμέσως την Κυβέρνησιν ότι κάθε κρατικόν εγχείρημα υποβαθμίσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος δεν αποδυναμώνει απλώς την Πολιτείαν, αφού θέτει την Εκκλησίαν απέναντί της, αλλά κυρίως κατατάσσει την Κυβέρνησιν εις το πλευρόν των δανειστών. Η Εκκλησία επομένως αντίθετα με την Κυβέρνησιν που άλλα υπόσχεται και άλλα κάνει παραμένει σταθερά προσανατολισμένη εις το πλευρόν της Πατρίδος.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας
Δώρον εξ ουρανού(;) ήτο ότι ολίγας ημέρας μετέπειτα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εστάθη εις το ύψος της αποστολής του εγκωμιάζων την Εκκλησίαν δια την προσφοράν της. Συγκεκριμένως, συμφώνως προς τον κ. Αδαμόπουλον εις ανάρτησιν εις το ecclesia.gr της 15ης Ιουλίου 2016:
«Ο κ. Παυλόπουλος… απευθυνόμενος προς τον Αρχιεπίσκοπο επεσήμανε: «Μακαριώτατε, θέλω να εξάρω τον ρόλο της Εκκλησίας σ’ όλη αυτή την κρίση που αντιμετωπίζει χρόνια τώρα η Χώρα μας και ο Λαός μας. Έχω πει ότι μέσα σ’ αυτήν την κρίση, εάν δεν έχει επέλθει η ρήξη του κοινωνικού ιστού, αυτό οφείλεται εν πολλοίς στο ότι ευτυχώς στον Τόπο μας, στην κοινωνία μας, λειτουργούν δύο θεσμοί: η Εκκλησία και η οικογένεια. Η Εκκλησία το έχει αποδείξει πολλαπλώς και το έχει αποδείξει και σε ένα άλλο μεγάλο ζήτημα, το Προσφυγικό ζήτημα. Και το αποδεικνύει και σήμερα. Η συμπαράσταση της Εκκλησίας, για ν ἀντιμετωπίσουμε ως Έλληνες το Προσφυγικό ζήτημα, όπως ταιριάζει στον πολιτισμό μας, στις αρχές και τις αξίες μας, αυτή η πορεία της Εκκλησίας είναι κορυφαία και αυτό οφείλω να το τονίσω…».
Αι δηλώσεις αυταί δεν ήσαν καίριαι και μόνον εκ του γεγονότος ότι διετυπώθησαν ολίγας ημέρας προ των αναθεωρητικών εξαγγελιών, αλλά κυρίως διότι επικαιροποιήθη από τον ανώτατον θεσμόν της Πολιτείας η έννοια της συστατικής δια το έθνος μας λειτουργίας της Εκκλησίας. Αυτό προέλαβε τον Πρωθυπουργόν, διότι ενώ η χρονική συγκυρία που ο ίδιος επέλεξεν αφορά συμβολικώς εις την μεταπολίτευσιν, δηλ. τα τελευταία μόλις 42 χρόνια, αι δηλώσεις του Προέδρου υποσημαίνουν τον ρόλον της Εκκλησίας εις τα 200 έτη, δηλ. από συστάσεως της Ελληνικής Πολιτείας.
Ο Πρωθυπουργός
Ο κ. Πρωθυπουργός δεν επεθύμει με τόσους απέναντί του να θέση και την Εκκλησίαν, έχων γνώσιν τα όσα συνέβησαν επί κυρού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου με τας «Λαοσυνάξεις». Αι συναντήσεις με τον Αρχιεπίσκοπον απέβλεπον εις μεθόδευσιν των ζητημάτων. Τι έγινεν όμως εις την πρόσφατον; Συμφώνως προς την ιστοσελίδα press-time.gr της 27ης Ιουλίου 2016:
«…στην τελευταία τους συνάντηση ο Αρχιεπίσκοπος επισήμανε στον κ. Τσίπρα ότι η κυβέρνηση πρέπει να επιδείξει τη μέγιστη προσοχή στο θέμα της τελικής διατύπωσης στο υπό αναθεώρηση άρθρο, καθώς στη «γλώσσα» της Εκκλησίας κάθε λέξη παίζει τεράστιο ρόλο. Και πρότεινε για το κοινό καλό, όποιες σκέψεις και να έχει η κυβέρνηση τόσο για το παραπάνω θέμα όσο και γενικότερα για τις σχέσεις Κράτους – Εκκλησίας, όπου εκ των πραγμάτων συμπεριλαμβάνεται και το θέμα της εκκλησιαστικής περιουσίας, ο κ. Τσίπρας να επιλέξει απλά να ονοματίσει το αναθεωρητέο άρθρο και να αφήσει για την επόμενη Βουλή τον προσδιορισμό του περιεχομένου της παρέμβασης… Κυβερνητικές πηγές πάντως αναφέρουν εδώ, ότι η αναφορά που ήδη έπεσε στο τραπέζι καλύπτει πλήρως τις θέσεις της Εκκλησίας…».
Αι διαρροαί είναι παραπλήσιοι και εις άλλα μέσα ενημερώσεως και ως κατέστη γνωστόν ο Πρωθυπουργός δεν ενημέρωσε τον Αρχιεπίσκοπον δια τας τελικάς του προθέσεις, τας οποίας επληροφορήθησαν όλοι κατά τας εξαγγελίας δια την αναθεώρησιν εις τον αύλειον χώρον της Βουλής. Αι προτάσεις του κ. Τσίπρα δεν ικανοποίησαν καμίαν πλευράν και ωδήγησαν αυτόν εις το να ευρίσκεται υπόλογος τόσον προς την Εκκλησίαν, όσον και προς το ίδιον του το κόμμα, από τους βουλευτάς και υποστηρικτάς του οποίου δέχεται κριτικήν δια ατολμίαν.
Η Ιεραρχία
Ενώ όμως κριτική ασκείται από την «αριστεράν» δια το ότι δεν προχωρεί εις πλήρη «χωρισμόν» με την Εκκλησίαν, δεν ακούεται κάποια συντονισμένη φωνή από την Ιεραρχίαν. Πολλαί αι γνώμαι των Ιεραρχών. Μερικοί Ιεράρχαι δεν επιθυμούν οποιανδήποτε σύγκρουσιν με την Πολιτείαν, διότι φοβούνται δια την μισθοδοσίαν η δια την όποιαν ανακίνησιν σκανδάλων. Άλλοι πιστεύουν ότι δεν θίγεται η Εκκλησία και ότι πρόκειται δι’ επικοινωνιακόν τέχνασμα του κ. Τσίπρα προς αποπροσανατολισμόν της κοινής γνώμης από τα καθημερινά προβλήματα και ικανοποίησιν του ακροατηρίου του δια το υποτιθέμενον «αριστερόν» πρόσημον της Κυβερνήσεως. Έτεροι αναμένουν την γραμμήν του Μακαριωτάτου.
Ο Μακαριώτατος θα πείση την Ιεραρχίαν να μη αντιδράση, όπως έπραξε και δια την συμμετοχήν της Ιεραρχίας εις την Σύνοδον του Κολυμβαρίου. Θα προτείνη την ενότητα της Ιεραρχίας, διότι αι στιγμαί είναι δυσχερείς δια αντιπαράθεσιν με την Πολιτείαν και θα προτάξη ως επιχείρημα ότι αι προσωπικαί σχέσεις με τον Πρωθυπουργόν είχον ως αποτέλεσμα αυτήν την όχι αρίστην, αλλά, δήθεν, καλήν διευθέτησιν, ώστε να μη θίγωνται τα προνόμια της Εκκλησίας. Πολύ φοβούμεθα ότι υποτιμάται κατά πολύ το γεγονός των «ιδεοληψιών», με τας οποίας είναι εμποτισμένη η άθεος Κυβέρνησις, η οποία αν είχε την δύναμιν θα έθετε εις το περιθώριον την Εκκλησίαν. Η πραγματικότης πάντως διαψεύδει ότι και υπό τας παρούσας καταστάσεις η Εκκλησία δεν θίγεται. Μία σειρά νόμων τον τελευταίον ενάμισυ χρόνον εθέσπισεν όσα δεν είχον θεσπισθή απ’ αρχής της ιδρύσεως του κράτους. Το διαζύγιον Εκκλησίας και κοινωνίας θα γίνη ιδιαιτέρως αισθητόν εις το μεσοπρόθεσμον μέλλον. Το διαζύγιον Εκκλησίας και Πολιτείας θα ακολουθήση, αφού ευρεθή πρώτα τρόπος εκμεταλλεύσεως της περιουσίας της Εκκλησίας. Αλλά και η αλλαγή Κυβερνήσεως, εις την οποίαν έχουν εναποθέσει τας ελπίδας των ένιοι των Ιεραρχών, επειδή θα είναι προσκειμένη εις την μασονίαν, εφ’ όσον εύρη προετοιμασμένον το έδαφος θα δηλώση κυνικώς ότι «μας δέσμευσαν οι προηγούμενοι και δεν μπορούμε να αλλάξουμε κάτι».
Τι θα ήτο καλόν να πράξη η Ιεραρχία; Κανονικά θα έπρεπε να είχεν εκτάκτως συγκληθή, δια να λύση το ζήτημα της Συνόδου της Κρήτης και δι’ αυτού να πιέση και το Κράτος. Η Ιεραρχία ας αναλογισθή την ευθύνην που φέρει όσον η πνευματική σήψις προελαύνει. Εσιώπησαν οι λεγόμενοι «πνευματικοί άνθρωποι», τα μέσα ενημερώσεως είναι εις μεγάλον βαθμόν ελεγχόμενα, αν η διοίκησις της Εκκλησίας επιλέξη να φιμώση εαυτήν σημαίνει ότι έχει εκοσμικευθή εντελώς και ότι προτιμά να τα έχη καλά με τον Καίσαρα παρά με τον Θεόν.
Πηγή: Ορθόδοξος Τύπος
