“Κάνε την έρευνά σου, όπως έκανα εγώ και θα δεις”, μου λέει αφυπνισμένος αναγνώστης που θέλει να μείνει ανώνυμος για προφανείς λόγους.
Τελευταία ακούω συχνά αυτή την ατάκα: «κάνε έρευνα», ή, «εγώ έκανα έρευνα εσύ τί έκανες» και άλλα όμορφα.
Ίσως λοιπόν έχει έρθει η ώρα να ξεκαθαρίσουμε μερικά πράγματα περί έρευνας, αλλά πριν αρχίσουμε τους αφορισμούς περί internet, you tube και άλλα παρόμοια, ας τα πάρουμε με μια σειρά μπας και βγει άκρη.
Είναι προφανές πως ούτε εγώ, αλλά ούτε και η συντριπτική πλειοψηφία δεν είμαστε επιστήμονες. Αυτό το απλό γεγονός έχει μερικές πολύ σημαντικές συνέπειες και μια από αυτές είναι πως δεν έχουμε τις γνώσεις να κρίνουμε άλλους επιστήμονες. Αν δηλαδή βγει αύριο ο Steven Hawkin και πει πως οι μαύρες τρύπες είναι δημιούργημα της φαντασίας μας και όλες οι μαθηματικές εξισώσεις που δείχνουν την ύπαρξη αυτών των μοναδικών κοσμικών φαινομένων είναι προϊόν ενός λάθος πρόσημου, δεν μπορώ να τον αμφισβητήσω, εκτός και αν οι γνώσεις μου σε θεωρητική φυσική είναι στο ίδιο επίπεδο.
Το ίδιο ισχύει για όλες τις επιστήμες τις οποίες δεν έχω σπουδάσει και μιας και εγώ είμαι ένας πτωχός πλην τίμιος πωλητής, το παραπάνω ισχύει για όλες τις επιστήμες ανεξαιρέτως, ακόμα και για τη βιολογία, για την οποία έχω διαβάσει αρκετά αλλά σε καμία περίπτωση δεν έχω φτάσει στο επίπεδο γνώσης ενός που έχει πάρει, όχι PhD, αλλά ούτε Bachelor in Science.
Οπότε, μιας και είναι προφανές πως ότι προσπάθειες και αν κάνουμε, κάποια θέματα θα παραμείνουν στο σκοτάδι, τί επιλογές έχουμε όταν θέλουμε να ξέρουμε ποιά είναι η αλήθεια για ένα θέμα; Στη τελική θα μπορούσε ο Hawkin, πριν βγει να πει πως οι μαύρες τρύπες δεν υπάρχουν, να έχει πιεί κάνα δυο ποτηράκια παραπάνω και να μας κάνει πλάκα. Πως ξέρουμε εμείς οι άσχετοι πως αυτό που μας λέει είναι σωστό ή λάθος;
Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να δούμε τί λένε οι άλλοι οι επιστήμονες που ανήκουν στον ίδιο χώρο. Στην περίπτωση του Hawkins θα πρέπει, πριν πάρουμε θέση υπέρ ή κατά, να περιμένουμε λίγο οι άλλοι φυσικοί να ελέγξουν τις εξισώσεις του και να αποκτήσουν άποψη.
Αν η απορία μας δεν είναι για ένα θέμα φυσικής αλλά για άλλο, όπως η ιατρική, βιολογία, κτλ τα πράγματα δεν είναι πολύ διαφορετικά. Η βασική διαφορά, που όμως δεν επηρεάζει εμάς, είναι πως αντί, όπως στη περίπτωση του Hawkin, να δούμε μια σειρά από ακαταλαβίστικες εξισώσεις, παρουσιάζεται στα διάφορα επιστημονικά περιοδικά κάποια έρευνα. Την έρευνα αυτή τη βλέπουν οι άλλοι επιστήμονες και είτε συμφωνούν, είτε διαφωνούν μαζί της, είτε κρατούν επιφυλακτική στάση μέχρι να την επαναλάβουν και οι ίδιοι και να βεβαιώσουν τα αποτελέσματα.
Το τελευταίο καιρό όμως, ειδικά από τότε που έγραψα το πρώτο άρθρο για το θέμα της άρνησης των εμβολίων, διάφοροι αναγνώστες συνεχώς μου δίνουν έρευνες ως αποδείξεις είτε πως τα εμβόλια είναι άχρηστα, είτε πως είναι επιζήμια. Τί συμβαίνει με αυτές; Ποιές είναι σωστές και ποιές όχι.
Η σωστή και λογική κίνηση είναι να δούμε τί λένε οι άλλοι επιστήμονες για αυτές τις έρευνες. Για να γίνει αυτό ψάχνουμε την αρχική πηγή της έρευνας και άρθρα όπου επιστήμονες μπορεί να τη σχολίασαν.
Αλλά αν δεν θέλετε να περιμένετε και έχετε όρεξη να μάθετε αν αυτό που διαβάζετε έχει κάποια λογική βάση, τότε χρειάζεται να ακολουθήσετε κάποιους κανόνες ώστε να μπορείτε να κρίνετε την έρευνα και το άρθρο που την επικαλείται, έστω και σε αρχικό επίπεδο:
1. Ο τίτλος της είναι εντυπωσιακός. Οι τίτλοι των άρθρων είναι γραμμένοι με τέτοιο τρόπο ώστε να προσελκύουν αναγνώστες. Τις περισσότερες φορές είτε υπεραπλουστεύουν τα αποτελέσματα είτε τα παρερμηνεύουν. Όσο πιο εντυπωσιακός ο τίτλος, τόσο περισσότερο να προσέχετε.
2. Παρερμηνεία αποτελεσμάτων. Πολλές φορές ένα άρθρο παρερμηνεύει, σκόπιμα ή όχι, τα αποτελέσματα της έρευνας. Καλό θα είναι να βρείτε την αρχική έρευνα και να διαβάσετε τα συμπεράσματα των επιστημόνων. Αν το άρθρο δεν έχει σύνδεσμο ή αρκετές πληροφορίες για την έρευνα που σχολιάζει να είστε πολύ επιφυλακτικοί.
3. Συγκρουόμενα συμφέροντα. Πολλές έρευνες χρηματοδοτούνται από εταιρίες. Υπάρχει πιθανότητα η εταιρία που χρηματοδοτεί να έχει κάποια συμφέροντα και η έρευνα να είναι κατευθυνόμενη. Αυτό δεν συμβαίνει πάντα, αλλά πρέπει να το έχουμε στο μυαλό μας. Αν η έρευνα λέει πως το τσιγάρο κάνει καλό και έχει χρηματοδοτηθεί από καπνοβιομηχανία, καλό θα είναι να είμαστε σκεπτικιστές.
4. Αίτιο και αιτιατό. Ή αλλιώς “αιτία και αποτέλεσμα”. Εδώ θέλει πολύ προσοχή. Το γεγονός πως δύο γεγονότα συνδέονται δεν σημαίνει πως έχουν σχέση αίτιου και αιτιατού, δηλαδή πως το ένα προκάλεσε το άλλο. Το νούμερο των παπουτσιών των παιδιών μεγαλώνει ταυτόχρονα με τον δείκτη νοημοσύνης τους. Το να πούμε όμως πως η αύξηση μεγέθους παπουτσιού προκαλεί αύξηση του δείκτη νοημοσύνης, είναι ένδειξη πως η δική μας νοημοσύνη είναι υπανάπτυκτη.
5. Υποθετική γλώσσα. Η χρήση υποθετικών λέξεων στην έρευνα όπως “ίσως”, “μπορεί”, “δύναται”, είναι συνηθισμένη στις έρευνες. Αυτό συμβαίνει διότι η επιστήμη δεν είναι ποτέ 100% σίγουρη για κάτι. Όσο πιο έντονη η υποθετική γλώσσα τόσο πιο αδύναμη η έρευνα. Από την άλλη, μιας και καμία έρευνα δεν δίνει 100% σιγουριά, όταν βλέπετε ένα άρθρο να επικαλείται βεβαιότητα, τότε ξέρετε πως δεν λέει την αλήθεια.
6. Μικρό μέγεθος δείγματος. Αυτό είναι κάτι που συναντούμε πολύ συχνά. Για να έχει μια έρευνα νόημα πρέπει το μέγεθος του δείγματος να είναι αρκετά μεγάλος ώστε να έχει στατιστική σημασία. Όσο πιο μεγάλο το δείγμα, τόσο πιο μεγάλη σιγουριά έχουμε για το αποτέλεσμα. Το ελάχιστο δείγμα είναι οριακά 60 άτομα. Αν θέλουμε να έχουμε ένα σωστό μέγεθος δείγματος θα πρέπει να μιλάμε για πάνω από 300 άτομα.
7. Μη αντιπροσωπευτικό δείγμα. Αν θες να μετρήσεις την αποτελεσματικότητα ενός παιδικού εμβολίου δεν παίρνεις στο δείγμα σου ενήλικες. Κοιτάζουμε λοιπόν αν το δείγμα τη έρευνας είναι αντιπροσωπευτικό.
8. Ομάδα ελέγχου. Στα Αγγλικά “control group”. Μια σωστή έρευνα έχει τουλάχιστον δύο ομάδες. Στη μία ομάδα δίνεις το φάρμακο ή οτιδήποτε άλλο θες να ελέγξεις και στην άλλη, την ομάδα ελέγχου, δεν δίνεις τίποτα απολύτως. Χωρίς όμως ομάδα ελέγχου, τα αποτελέσματά δεν είναι συγκρίσιμα και έτσι τα επιχειρήματα της έρευνας είναι αδύναμα.
9. Χωρίς “τυφλό τεστ”. Σε μια έρευνα πρέπει να έχουμε και ομάδα ελέγχου, όπως είδαμε παραπάνω, αλλά αυτή η ομάδα δεν πρέπει να ξέρει ότι είναι η ομάδα ελέγχου. Μάλιστα, καμία από τις δύο ομάδες δεν πρέπει να ξέρει αν παίρνει το πραγματικό φάρμακο ή το πλασέμπο. Αυτό συμβαίνει διότι οι έρευνες έχουν δείξει πως η γνώση σχετικά με το αν παίρνεις φάρμακο ή όχι επηρεάζει τα αποτελέσματα, οπότε είναι σημαντικό οι συμμετέχοντες να είναι “τυφλοί”.
10. Επιλέγοντας τα καλύτερα αποτελέσματα. Στα Αγγλικά λέγεται “cherry picking” και πήρε το όνομά του από τη πρακτική των παραγωγών κερασιών και όχι μόνο, να επιλέγουν τα καλύτερα κομμάτια τα οποία και στέλνουν προς πώληση. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, εμείς που δεν έχουμε δει τα κεράσια στο δέντρο, να νομίζουμε πως όλα τα κεράσια ήταν τέλεια, ενώ στην πραγματικότητα έχει γίνει επιλογή και τα “λιγότερο τέλεια” έχουν πεταχτεί. Το ίδιο μπορεί να κάνει ένας αρθρογράφος με τα αποτελέσματα μιας έρευνας. Προκειμένου να την κάνει να ταιριάξει με τις δικές του απόψεις, να παρουσιάσει μόνο τα αποτελέσματα, ή μόνο τις έρευνες που ταιριάζουν με αυτές και να αγνοήσει τις υπόλοιπες.
11. Μη επαναλαμβανόμενα αποτελέσματα. Στην επιστήμη είναι εξαιρετικά σημαντικό μια έρευνα να μπορεί να επαναληφθεί προκειμένου να επαληθευτεί. Αν η επαλήθευση μέσω της επανάληψης δεν είναι εφικτή τότε η έρευνα δεν μπορεί να θεωρηθεί σωστή και ούτε και τα αποτελέσματά της. Καλό είναι να μάθουμε αν άλλοι επιστήμονες έχουν κάνει την ίδια έρευνα με ίδια αποτελέσματα. Αν τα αποτελέσματα είναι διαφορετικά, τότε παραμένουμε σκεπτικοί.
12. Πηγές. Όταν μια έρευνα παρουσιάζεται σε ένα από τα γνωστά και σεβαστά περιοδικά του επιστημονικού χώρου ξέρουμε πως έχει περάσει αρκετούς ελέγχους και τα στοιχεία της έχουν ελεγχθεί. Αν όμως διαβάζουμε ένα απλό άρθρο, τότε αυτό πρέπει να περιέχει, αν όχι σύνδεσμο που να μας οδηγεί στη αρχική δημοσίευση της έρευνας, οπωσδήποτε αρκετές πληροφορίες ώστε να τη βρούμε.
Η αλήθεια είναι πως η λέξη “έρευνα” έχει ξεχειλώσει και χρησιμοποιείται για οτιδήποτε πλέον. Ακόμα και τα άτομα που ψάχνουν να βρουν μόνο τα άρθρα που συμφωνούν με τις απόψεις τους λένε πως κάνουν έρευνα.
Τα παραπάνω βέβαια είναι απλά βήματα και τίποτε παραπάνω. Αν δεν έχουμε το μυαλό να καταλάβουμε πως το you tube και το Natural News δεν είναι πηγές αξιόπιστες και πως δεν προσφέρονται για “έρευνα”, τότε δεν περιμένω να χρησιμοποιήσετε κανένα από αυτά τα βήματα.
Η έρευνά μας δεν πρέπει να περιορίζεται στο τί μας είπε η θεία μας από το χωριό ή το τί έχει συμβεί στα δικά μας παιδιά. Αυτά είναι “ανέκδοτες” (όχι αστείες, αλλά πληροφορίες που δεν έχουν εκδοθεί) πληροφορίες και συνεπώς δεν έχουν ελεγχθεί για την αλήθεια τους.
Όταν συνειδητοποιήσουμε πόσοι πολλοί παράγοντες μας επηρρεάζουν καθημερινά, τότε θα σταματήσουμε να επικαλούμαστε προσωπικές πηγές και εμπειρίες ως αποδείξεις για οτιδήποτε. Μέχρι τότε όμως και αν θέλετε να είστε προσεκτικοί, τα παραπάνω θα σας βοηθήσουν.
Πηγή: ellinikaho axes
