ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Πρὸς
Τοὺς εὐσεβεῖς χριστιανοὺς τῆς καθ᾿ ἡμᾶς ῾Ιερᾶς Μητροπόλεως
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Ἡ χάρις καὶ ἡ εὐλογία τοῦ Κυρίου µας Ἰησοῦ Χριστοῦ εὔχοµαι νὰ σκεπάζει ὅλους σας, τὴν κοινωνία, τὸ ἔθνος καὶ τὴν Ἐκκλησία µας.
Σκέφθηκα πολὺ γιὰ νὰ συντάξω αὐτὴ τὴν ἐγκύκλιο καὶ νὰ τὴν ἀπευθύνω στὴν ἀγάπη σας. Μέχρι τὴν τελευταία στιγµὴ δὲν ἤµουν σίγουρος ἂν ἔπρεπε νὰ τὸ κάνω. Τὶς τελευταῖες ὅµως µέρες, µέσα στὴν κατάσταση τοῦ γενικευµένου πανικοῦ ποὺ ἐπικρατεῖ στὴν πατρίδα µας, τῶν σπασµωδικῶν ἀποφάσεων τῶν ὑπευθύνων διαχειριστῶν τῆς ζωῆς καὶ τοῦ µέλλοντός µας, τὴν ἐπαναλαµβανόµενη ἐναλλαγὴ ὑποσχέσεων καὶ διαψεύσεων ποὺ ἔχουν τραυµατίσει τὸ ἠθικὸ καὶ τὴν ἀξιοπρέπεια µας, τὸν καταιγισµὸ τῶν χωρὶς τέλος φορολογικῶν ἐπιβαρύνσεων, δέχθηκα σωρεία τηλεφωνηµάτων καὶ µηνυµάτων πολιτῶν τῆς περιοχῆς µας ποὺ ζητοῦν ἀπεγνωσµένα µία παρέµβαση καὶ κάποια συµπαράσταση στὸ οἰκονοµικό τους ἀδιέξοδο καὶ δράµα. Οἱ µισθοὶ καὶ οἱ συντάξεις περικόπηκαν, ἀρκετοὶ ἀπολύθηκαν, οἱ ἄνεργοι πληθύνονται, πολλοὶ στέγνωσαν οἰκονοµικά. Καὶ ξαφνικὰ µᾶς ζητεῖται ἀπειλητικὰ καὶ ἐκβιαστικὰ νὰ πληρώσουµε ἐπὶ πλέον φόρο γιὰ τὸ σπίτι ποὺ µένουµε σὰν νὰ εἶναι τὸ κράτος πλέον φτωχότερο ἀπὸ τοὺς φτωχούς. Φτάσαµε, ἀντὶ τὰ ἔξοδά µας νὰ γίνονται γιὰ τὸ φαγητό, τὸ σπίτι καὶ τὶς ἀνάγκες µας, ὅ,τι ξοδεύουµε νὰ πηγαίνει σὲ δύο φοβερὲς λέξεις: σὲ φόρους καὶ σὲ χρέη.
∆ὲν εἶναι δύσκολο νὰ ἀντιληφθεῖ κανεὶς τὸ αἴσθηµα πνιγµοῦ ποὺ διακατέχει ἴσως καὶ τὴν πλειοψηφία τῶν συµπολιτῶν µας, σίγουρα καὶ ἀρκετοὺς ἀπὸ µᾶς. Ποιός µποροῦσε νὰ φαντασθεῖ ὅτι ὁ ὑπέροχος καὶ ὑπερήφανος λαός µας θὰ ἔφτανε σὲ αὐτὸ τὸ κατάντηµα; Νὰ ἔχει δώσει καὶ τὴν τελευταία σταγόνα τοῦ ἱδρῶτα του, τοῦ κόπου του, τῆς ἀξίας του, καὶ παρὰ ταῦτα νὰ ἔχουµε ὡς λαὸς διασυρθεῖ παγκοσµίως; καὶ τώρα χωρὶς καµµία ἐλπίδα καὶ ἐγγύηση νὰ διεκδικεῖ τὸ κράτος µας πιεστικὰ τὰ δάκρυα καὶ τὸ αἷµα µας;
Εἶναι αὐτονόητο ὅτι δὲν ἀντέχουµε ἄλλο. ∆ὲν εἶναι ὑπερβολὴ αὐτό. Πρέπει ὅµως νὰ τὸ ποῦµε. Νὰ τὸ φωνάξουµε στὰ αὐτιὰ τῶν ἁρµοδίων: «Ὣς ἐδῶ! ∆ὲν µποροῦµε ἄλλο. Βρέστε ἄλλες λύσεις. Ἴσως πιὸ δύσκολες, ἀλλὰ πιὸ ἀποδοτικές, πιὸ ἔξυπνες καὶ σίγουρα πιὸ ἀνθρώπινες. Ἂν δὲν µπορεῖτε, ὁµολογῆστε τὴν ἀδυναµία σας. ∆ὲν εἶναι ντροπὴ νὰ µὴν µπορεῖ κανείς. Εἶναι ὅµως ἀπαράδεκτο νὰ ἐπιµένει στὴν εὐθύνη τῆς γενικευµένης καταστροφῆς µας. Μᾶς φτιάξατε ἕνα κράτος ποὺ προσφέρει στὸν λαὸ πολὺ λιγότερα ἀπὸ ὅσα τοῦ ἀπαιτεῖ. Πρέπει νὰ τὸ καταλάβετε· δὲν εἶστε µόνο ὀφειλέτες στοὺς δανειστές σας, εἶστε ὀφειλέτες καὶ στὸν λαὸ ποὺ ταχθήκατε νὰ ὑπηρετεῖτε. Ἀφοῦ δὲν καταφέρνετε τὴν ἐθνικὴ σωτηρία µέσα ἀπὸ πολιτικὴ συνεργασία, αὐτὴ θὰ προκύψει ἀναγκαστικὰ µέσα ἀπὸ λαϊκὴ ἀπαίτηση καὶ πρωτοβουλία».
Ἀγαπητοί µου ἀδελφοί,
Ἦρθε ἡ ὥρα ποὺ πρέπει ὁ λαὸς νὰ δείξει τὸ διαµέτρηµα τῆς δύναµής του, νὰ κάνει γνωστὰ τὰ ὅριά του. Ἦρθε ἡ ὥρα ὅλοι µαζὶ νὰ πάρουµε στὰ χέρια µας τὶς τύχες µας. Ὅσο παραµένουµε ἀδρανεῖς, ὅσο µένουµε ὑποτελεῖς σὲ ἐσφαλµένες ἢ ἀβάσταχτες ἐπιλογές, τόσο καθιστοῦµε τὸν ἑαυτό µας συνυπεύθυνο στὸν ἀργὸ ἀλλὰ βέβαιο ὑπαρκτικὸ ἐκφυλισµό µας. Ἂν δὲν ξυπνήσουµε, τελειώσαµε. ∆ὲν θὰ ὑπάρχει συνέχεια!
Καιρὸς πλέον νὰ ξεσηκωθοῦµε. Τὰ πάντα πρέπει νὰ ἀλλάξουν. Καὶ ἐπειδὴ δὲν θὰ τὰ ἀλλάξουν κάποιοι ἄλλοι, πρέπει νὰ µποῦµε στὸ παιχνίδι ὅλοι. Ὅποιος πονάει γιὰ τὴν κατάσταση καὶ ἀγαπάει τὴν ἀλήθεια ἔχει θέση σὲ αὐτὴ τὴν ἀλλαγή. Κανεὶς δὲν περισσεύει. Ὅλες οἱ ἀνατροπές, ὅλες οἱ µεγάλες ἀλλαγὲς ἔγιναν ἀπὸ ἡρωικοὺς ἀνθρώπους, κυρίως νέους. Ὄχι ἀπὸ συµβιβασµένους οὔτε ἀπὸ ἀγανακτισµένους, ἀλλὰ ἀπὸ ὑγιῶς ἐπαναστατηµένους. Ὅλοι µαζὶ καὶ πρέπει καὶ µποροῦµε καὶ ἐπιβάλλεται νὰ ἀλλάξουµε µὲ δική µας πρωτοβουλία τὸ µέλλον µας. Ὄχι µὲ βία, ἀλλὰ µὲ δύναµη καὶ ἀποφασιστικότητα. Ὄχι µὲ µηδενιστικὲς ἐπιλογές, ἀλλὰ µὲ καθαρότητα, ἡρωισµὸ καὶ ἐξυπνάδα.
Σίγουρα καὶ ἡ δική µας εὐθύνη ὡς λαοῦ δὲν εἶναι καθόλου µικρή. Συµφωνήσαµε µὲ τὶς µικρονοϊκὲς πολιτικὲς ἐπιλογὲς καὶ τὶς κάναµε συνήθειες καὶ νοοτροπία µας. Ἡ ἀνειλικρίνεια, ἡ ἀδιαφορία, τὸ βόλεµα, τὸ εὔκολο κέρδος, ἡπροσβολὴ τῶν θεσµῶν, ἡ ὕβρις κατὰ τῆς πίστης καὶ παράδοσής µας, ἡ ἀσέβεια κατὰ τοῦ κράτους καὶ τῶν νόµων, οἱ ἀλόγιστες διεκδικήσεις ἀποτέλεσαν κοµµάτια τῆς ζωῆς τοῦ νεοέλληνα ποὺ δὲν µᾶς τιµοῦν καθόλου. ∆ὲν µᾶς φταῖνε µόνον οἱ ἄλλοι εἴτε αὐτοὶ λέγονται κερδοσκόποι εἴτε ξένα συµφέροντα εἴτε πολιτικοί. Τὸ δικό µας µερίδιο εὐθύνης γιὰ τὸ σηµερινό µας κατάντηµα δὲν εἶναι εὐκαταφρόνητο. Ἡ λύση τῆς µετάνοιας καὶ ἀλλαγῆς εἶναι µονόδροµος. Τοὺς ἄλλους δὲν µποροῦµε νὰ τοὺς ἀλλάξουµε. Τὴ δική µας ὅµως νοοτροπία καὶ ζωὴ ἔχουµε καὶ τὴ δυνατότητα καὶ τὴν εὐθύνη νὰ τὶς διορθώσουµε. Ἂς ἀρχίσει ὡς ἐπανάσταση αὐτὴ ἡ ἀλλαγὴ ἀπὸ τοὺς ἑαυτούς µας. Αὐτὸ εἶναι τὸ πιὸ ἡρωικό.
Ὁµολογῶ ὅτι καὶ ὡς Ἐκκλησία µᾶς κάνανε κοµµάτι τοῦ καταρρεόντος κρατικοῦ συστήµατος. Γι’ αὐτὸ καὶ συχνὰ µᾶς παρερµηνεύει ὁ λαός. Ἀγκαλιάσαµε τὸ κράτος, στηριχθήκαµε σὲ αὐτὸ καὶ τραυµατίσθηκε ἡ βαθειὰ σχέση µας µὲ τὸν λαό. Τὸν ὑπηρετήσαµε µὲν ὡς πονεµένο καὶ φτωχό, ἀλλὰ δὲν τὸν ἀγκαλιάσαµε ὡς κοµµάτι τῆς ὑπόστασής µας. Τουλάχιστον δὲν καταφέραµε νὰ µᾶς νοιώσει ἔτσι. Μολύνθηκε τὸ γάλα τῆς µάνας του, τῆς Ἐκκλησίας, καὶ ἀπέστρεψε τὸ πρόσωπό του ἀπὸ τὸ στῆθος της. Αὐτὸ εἶναι ὅ,τι χειρότερο ὑπάρχει. Ὁ λαὸς εἶναι ὅ,τι ἱερώτερο ἔχουµε µετὰ τὸν Θεὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία στὴ φύση της εἶναι ἡ ἀνάσα τοῦ λαοῦ. Αὐτὴν τὴν ἀνάσα τελευταῖα στερηθήκαµε. Ἦρθε ἡ ὥρα νὰ ξαναρχίσει ὁ ζωτικὸς θηλασµός.
∆ὲν ἀµφισβητῶ βέβαια ὅτι εἴµαστε καὶ θύµατα. Κάποιοι µᾶς ξεγέλασαν. Κάποιοι διαχειρίσθηκαν τὰ θέµατά µας µὲ ἔνοχη ἀνικανότητα. Κάποιοι µᾶς διέσυραν διεθνῶς καὶ µᾶς ὁδήγησαν στὰ στόµατα τῶν θηρίων αὐτοῦ τοῦ κόσµου εἴτε ἀπὸ ἐπιπολαιότητα εἴτε ἐνδεχοµένως καὶ ἀπὸ ὕποπτες σκοπιµότητες. Καὶ νὰ ποῦ φτάσαµε! Ἰσοπεδωθήκαµε στὸ µηδὲν τῆς περιουσίας µας καὶ στὸ τίποτα τῆς ἀξιοπρέπειάς µας. Παρὰ ταῦτα δὲν ψάχνουµε γιὰ ἐνόχους. Τώρα ἐπειγόµαστε γιὰ λύσεις. Λύσεις ὅµως ποὺ δὲν πατᾶνε τὸν λαό, ἀλλὰ ἀνασταίνουν τὴν τιµή του. Ἦρθε ἡ ὥρα ποὺ θὰ πρέπει ὅσοι παίρνουν ἀποφάσεις νὰ καταλάβουν τί συµβαίνει στὰ σπίτια, στοὺς δρόµους, στὰ µαγαζιὰ καὶ στὴν καθηµερινότητα. Τί συµβαίνει στὶς ψυχές µας. Αὐτὸ δὲν θὰ τὸ µάθουν ἀπὸ τὴν τρόϊκα οὔτε ἀπὸ τὶς µεταξύ τους διαβουλεύσεις. Θὰ τὸ µάθουν ἀπὸ τὸν λαό. Πρέπει τὴν φωνή µας νὰ τὴν ἀκούσουν. ∆ὲν γίνεται ἀλλιῶς.
Θὰ ἤθελα λοιπὸν νὰ πῶ σὲ ὅσους δὲν µποροῦν νὰ πληρώσουν τὴν λεγόµενη «ἔκτακτη εἰσφορὰ ἀκινήτων» νὰ µὴ φτάσουν σὲ ἀπόγνωση. Νὰ ξέρουν ὅτι θὰ βρεθοῦµε ὅλοι ἑνωµένοι στὸ πλευρό τους καὶ θὰ φωνάξουµε µαζί: «Οὐκ ἂν λάβοις παρὰ τοῦ µὴ ἔχοντος». Ἂς καταλάβουν ὅτι δὲν ἔχουµε. ∆ὲν µποροῦµε. Φτάσαµε στὰ ὅριά µας, ἀλλὰ ἀρνούµαστε νὰ µᾶς τελειώσουν. Ἂν ἀδρανήσουµε δὲν θὰ τὸ καταλάβουν. Ὁ Ἅγιος Κοσµᾶς ὁ Αἰτωλὸς προφήτευσε πρὶν ἀπὸ διακόσια πενήντα χρόνια λέγοντας: «Θὰ σᾶς βάλουν βαρὺ καὶ δυσβάσταχτο φόρο ἀκόµη καὶ στὰ παράθυρα καὶ στὰ κοτέτσια, ἀλλὰ ὅµως δὲν θὰ προλάβουν». Πράγµατι, δὲν θὰ προλάβουν! Μὴ λυγίσετε µπροστὰ στὴν οἰκονοµικὴ χρεωκοπία. Αὐτὴν ἤδη τὴ ζοῦµε. Ἀρνηθεῖτε τὴ χρεωκοπία τῆς ἀξιοπρέπειας, τῆς ἱστορίας, τῆς ἐθνικῆς συνείδησης. Αὐτὰ µποροῦµε καὶ πρέπει νὰ τὰ διεκδικήσουµε µέχρι τελευταίας ρανίδας. Ἔστω τώρα, τὴν τελευταία στιγµή.
Τὰ Μεσόγεια καὶ ἡ Λαυρεωτικὴ εἶναι µιὰ εὐλογηµένη περιοχὴ ποὺ µέχρι πρότινος ἔσφυζε ἀπὸ ἀνάπτυξη καὶ εὐηµερία. Τὸν τελευταῖο ὅµως καιρὸ ὅλο καὶ πληθαίνουν αὐτοὶ ποὺ µὲ ἀπόγνωση στρέφονται στὴν Ἐκκλησία ἢ ὅπου βροῦν, καὶ ἐκλιπαροῦν γιὰ συµπαράσταση καὶ βοήθεια. Πολλοὶ ἔχουν λυγίσει, ἔχουν οἰκονοµικὰ γονατίσει. ∆ὲν µποροῦν νὰ θρέψουν τὰ παιδιά τους. Ἔχασαν τὸν ὕπνο τους. Ζοῦν τὴν ἀπειλὴ τοῦ παρόντος καὶ µὲ τὸν φόβο τοῦ µέλλοντος. Ἔχουν ἰδιοκτησίες, ἀλλὰ δὲν ἔχουν χρήµατα. Αὐτοὶ πῶς θὰ πληρώσουν; Ποῦ νὰ τὰ βροῦν; Θὰ τοὺς πάρουν τὸ σπίτι; Θὰ τοὺς κόψουν τὸ ρεῦµα; Εἶναι δυνατὸν νὰ βυθίσουν στὸ σκοτάδι τὴν Κερατέα ἢ τὸ Λαύριο ποὺ φιλοξενοῦν τὸ µεγαλύτερο ἐργοστάσιο τῆς ∆ΕΗ στὴν πατρίδα µας;
Ὅ,τι καὶ νὰ συµβεῖ, ἀδελφοί µου, θὰ ἤθελα νὰ ξέρετε ὅτι ἡ τοπικὴ Ἐκκλησία µας θὰ δώσει τὰ πάντα γιὰ νὰ σταθεῖ στὸ πλευρό σας. Ἂν σὲ ἕναν κόψουν τὸ ρεῦµα, ἐµεῖς θὰ τὸ κόψουµε σὲ ὅλους τοὺς ναούς. Θὰ κάνουµε γάµους µὲ κεριὰ στὰ χέρια καὶ λειτουργίες µὲ δάκρυα στὰ µάτια. Μὲ κανέναν τρόπο δὲν θὰ δεχθοῦµε, τὴ στιγµὴ ποὺ νοικοκυριὰ εἶναι βυθισµένα στὸ σκοτάδι, οἱ ναοὶ νὰ λειτουργοῦν µὲ ἀναµµένους τοὺς πολυελαίους.
Ὅλοι µαζὶ λοιπὸν τώρα, ὀφείλουµε νὰ πιέσουµε τοὺς ἐκπροσώπους µας περισσότερο ἀπὸ ὅσο τοὺς πιέζουνε οἱ δανειστές. Γιατὶ ἡ ἀνάγκη µας γιὰ ἐπιβίωση ξεπερνάει τὴν ἀνάγκη τους νὰ κυριαρχήσουν πάνω µας. Γιατὶ ἡ ἀξιοπρέπειά µας ἀξίζει περισσότερο ἀπὸ τὰ πάσης φύσεως συµφέροντα. Γιατὶ ἡ ἐθνική µας ὑπερηφάνεια στηρίζεται σὲ µιὰ ἱστορία ποὺ ὅλοι τους ζηλεύουν. Γιατὶ τὴν Εὐρώπη τὴν βλέπουµε περισσότερο ὡς οἰκογένεια ποὺ κατανοεῖ τὴν δυσκολία τῶν λαῶν παρὰ ὡς θηλιὰ ποὺ ὁδηγεῖ σὲ ἀσφυξία τὶς κοινωνίες.
∆ὲν µᾶς ἔµεινε τίποτε ἄλλο ἀπὸ τὸ νὰ µεταµορφώσουµε ξανὰ τὴν Ἑλλάδα σὲ πατρίδα µας, τὴν ἱστορία της σὲ ταυτότητά µας, τὰ παραδείγµατα τῶν προγόνων µας σὲ βιώµατά µας καὶ νὰ ἐπιστρέψουµε ἀπὸ τὸν ἀσύνετο νεοπλουτισµὸ στὴν ἀξιοπρεπῆ λιτότητα καὶ ὀλιγάρκεια, ἀπὸ τὶς ὑποτελικὲς ὑποχωρήσεις στὸν ἡρωισµό καὶ ἀπὸ τὸν παγκόσµιο διασυρµὸ στὴν ἐθνικὴ ὑπερηφάνεια καὶ τὸν πανθοµολογούµενο θαυµασµό.
Ἔτσι, ὁ Θεός, ὅπως λέγει καὶ ὁ λαός, δὲν θὰ µᾶς ἀφήσει, γιατὶ µὲ αὐτὸν τὸν τρόπο δὲν θὰ Τὸν ἔχουµε κι ἐµεῖς ἀφήσει.
Μὲ πατρικὲς εὐχὲς καὶ τὴν ἐλπίδα τῆς ἀφύπνισης,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ὁ Μεσογαίας καὶ Λαυρεωτικῆς ΝΙΚΟΛΑΟΣ