Στο τεύχος 54 του έγκυρου αμερικανικού επιστημονικού περιοδικού «Ancient America», υπάρχει ένα πολύ εντυπωσιακό άρθρο από τον αμερικανό επιγραφολόγο-ερευνητή John Gallager, σχετικά με την ανακάλυψη υπολειμμάτων χριστιανικής εκκλησίας, η οποία χρονολογείται στον 5ο αιώνα μΧ., δηλαδή χίλια περίπου χρόνια πριν από την ανακάλυψη της Αμερικής, το 1492, από τον Χριστόφορο Κολόμβο!
Παραθέτουμε σε μετάφραση ένα μικρό απόσπασμα από την αρχή του άρθρου και ακολουθεί το πλήρες κείμενο στα αγγλικά.
«Μέσα στην ησυχία του δάσους Cockaponset, στο νότιο Κοννέκτικατ (Connecticut), κοντά στην πόλη Γκίλφορντ (Guilford), βρίσκεται, επιδέξια σμιλεμένη σε βράχο, η αρχαιότερη εκκλησία της Βορείου Αμερικής.
Πρόσφατα επιγραφικά ευρήματα της περιοχής δείχνουν ότι είναι 1500 ετών και συνδέεται με ένα ταξίδι Βυζαντινών χριστιανών μοναχών, που έπλευσαν από την Βόρεια Αφρική τον 5ο αιώνα μΧ., κατά την διάρκεια των επιδρομών των Βανδάλων.
Στην περιοχή έχουν ανευρεθεί ελληνικές και βορειοαφρικανικές επιγραφές, εγχάρακτα σχέδια με ελληνικούς χαρακτήρες στον τύπο των βυζαντινών μονογραμμάτων του Χριστού και της Παναγίας (πχ. IC XC , MP= ΜΗΤΗΡ, κά.), υπόσκαφες κολυμβήθρες για το βάπτισμα, θρόνος δεσποτικός, θυσιαστήριο και πολύφωτες λυχνίες.
Όλα αυτά τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι το σημείο αυτό ήταν τόπος λατρείας, μια αρχέγονη χριστιανική εκκλησία. Στην ανακάλυψη έρχονται να ρίξουν φως Λιβυκά αραβικά κείμενα, τα οποία βρέθηκαν στο Figuig (Hadj-Mimoum), μια μακρινή όαση στο ανατολικό Μαρόκο, στα 1926.
Τα κείμενα μιλούν για ένα ταξίδι που έγινε από χριστιανούς μοναχούς της Βορείου Αφρικής, οι οποίοι έπλευσαν με κατεύθυνση «προς την δύση του ηλίου», στο «Asq-Shamal», δηλαδή στην «Βόρεια Χώρα», που φαίνεται να υπονοεί την Βόρεια Αμερική.
Ένας εμβριθής λόγιος, ο Frederick J. Pohl, ο οποίος μελέτησε τις επιγραφές του Figuig στην δεκαετία του 1960, τοποθέτησε χρονικά την άφιξη των μοναχών στην Β. Αμερική γύρω στα 480 μΧ.»
