ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ

∙ Ὁ σύγχρονος πολιτισµός ἔχει ἀναµφισβήτητα ὁλοκληρωτικά χαρακτηριστικά, ὄχι τόσο µέ τήν ἔννοια τοῦ ὁλοκληρωτισµοῦ πού γνώρισε ὁ κόσµος τόν 20ό αἰώνα, ὅσο µέ τήν ἔννοια τῆς ἐνεργοποίησης ὕπουλων δηµοκρατικοφανῶν ἰδεολογικῶν µηχανισµῶν πού φέρουν τή σφραγίδα τοῦ κυρίαρχου σέ ὅλα τά πεδία πολιτισµοῦ καί ὑποστηρίζονται ἀπό πρακτικές πού ἐργαλειοποιοῦν τά ἄτοµα καί δέν τά ἀφήνουν νά ἐνεργήσουν ἐλεύθερα καί κατά συνείδησιν.

∙ Ὁ σύγχρονος ὁλοκληρωτισµός ἐµφανίζεται ἐκεῖ ὅπου ἀπαξιώνεται ἡ προσωπικότητα, ἐφαρµόζονται ἔµµεσοι τρόποι πειθαναγκασµοῦ, ἐκβιάζονται συνειδήσεις, τίθενται ἀναγκαστικά διλήµµατα, προσφέρονται µονόδροµοι ἀποφάσεων. Ὅταν οἱ θεσµοί ἀπαξιώνονται, οἱ παραδοσιακές ἀξίες µεταλάσσονται, ἡ ἀληθινή δηµοκρατία βρίσκεται σέ κρίση, τότε ἐµφανίζεται ὁ ἰδεολογικός ὁλοκληρωτισµός, µέ κύριο σύνθηµά του αὐτό πού ὁ ἴδιος καταστρατηγεῖ, δηλαδή τήν ἀποκατάσταση τῆς δηµοκρατίας, τῆς δικαιοσύνης καί τῆς ἀξιοπρέπειας.

∙ Ἡ µεγαλύτερη ἀνατρεπτική αὐτῆς τῆς καταστάσεως δύναµη εἶναι ἡ δύναµη τοῦ προσώπου. Ὄχι τοῦ ἀτόµου, πού νοεῖται ἁπλῶς ὡς βιολογική ὕπαρξη, ἀλλά τοῦ προσώπου, τό ὁποῖο συναπαρτίζει µιά ἑνότητα ψυχοπνευµατικῶν στοιχείων πού βρίσκονται πάνω ἀπό τίς φυσιοκρατικές ἀναγκαιότητες. Τό πρόσωπο εἶναι ἀπόλυτη ἀξία, εἶναι ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ µέσα στόν ἄνθρωπο, καί οὐσιῶδες γνώρισµα τοῦ κατ’ εἰκόνα εἶναι ἡ ἐλευθερία.

∙ Μέ τή συνειδητή ἔνταξη τοῦ ἀνθρώπου µέσα στό µυστικό Σῶµα τοῦ Κυρίου, τήν Ἐκκλησία, τό πρόσωπό του χαριτώνεται µέ τήν ἄκτιστη χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος. Πνευµατέµφορος πλέον ὁ ἄνθρωπος µπορεῖ ἐλεύθερα καί ἐν ἀγάπῃ, χωρίς ἰδεοληψίες καί φοβικά σύνδροµα, νά ἀνοίγεται σέ µιά ὑγιή κοινωνικότητα πρός τόν γύρω του κόσµο, τούς συνανθρώπους του, τούς ὁποίους ἀντιµετωπίζει ὡς πρόσωπα, µέ ἀπόλυτο σεβασµό στήν ἰδιαίτερη καί µοναδική ἀξία τους. Μέ τόν τρόπο αὐτό ἀξίες καί ἀρετές ὅπως ἡ δικαιοσύνη, ἡ εἰρήνη, ἡ χαρά, ἡ πίστη, ἡ καταλλαγή, ἡ ἐλευθερία τοῦ πνεύµατος γίνονται ποιότητες διανθρώπινης ἠθικῆς.

∙ Ἐν Ἁγίῳ Πνεύµατι ὁ ἄνθρωπος διαθέτει τεράστια δύναµη. Δύναµη «πρός καθαίρεσιν ὀχυρωµάτων» καί οἰκοδοµή τοῦ πλησίον. Ὅταν ὁ ἕνας εἶναι στενά καί ἄρρηκτα ἑνωµένος µέ τόν Θεό, τότε καί τά ἀδύνατα γίνονται δυνατά, σέ ὁποιοδήποτε περιβάλλον κι ἄν καλεῖται ὁ ἕνας αὐτός νά κινεῖται, ἀκόµα καί τοῦ πιό ἄτεγκτου ὁλοκληρωτισµοῦ καί χειραγώγησης τῶν συνειδήσεων. Ἔχοντας µαζί του τήν πανσθενή χάρη τοῦ Θεοῦ ὁ ἄνθρωπος µπορεῖ νά ἀντιστέκεται, νά παλεύει, νά ἐπηρεάζει καί νά ἀλλάζει ἄρδην καταστάσεις.

∙ Εἰδικά µέσα στό σχολικό περιβάλλον ὁ ἐκπαιδευτικός, µέ τή φανέρωση τοῦ ὀρθόδοξου ἤθους του µέσα ἀπό τή θυσιαστική ἀγάπη, τήν µετά παρρησίας κατάθεση τῆς ἀλήθειας, τόν χαριτωµένο λόγο του καί τήν κατάδειξη τῆς οὐράνιας προοπτικῆς τοῦ ἀνθρώπου, µπορεῖ νά ἐπιφέρει κυριολεκτικά σεισµό στίς ὑπό διάπλασιν ψυχές τῶν παιδιῶν, ὁδηγώντας τες στίς ζωογόνες πηγές τῆς ἀλήθειας, ἀκόµη καί ὅταν τά ἀναλυτικά προγράµµατα σπουδῶν ἀσκοῦν δεσµευτική πίεση στίς ἐπιλογές του. Ὅλα µποροῦν νά µετουσιωθοῦν σέ φορεῖς κάλλους καί ἀλήθειας, καί ὁλόκληρη πόλη ἀκόµα νά ἀλλάξει, σύµφωνα µέ τόν ἱερό Χρυσόστοµο, ὅταν ὁ ἕνας εἶναι «ζήλῳ πεπυρωµένος»· πυρωµένος µέ τόν ἔνθεο ζῆλο, ἤ, ἀλλιῶς, µέ τόν ζηλωτικό ἐνθουσιασµό.