Την αντίδραση των θεολόγων προκάλεσε η εγκύκλιος του υπουργείου Παιδείας, με την
οποία διευκολύνεται η απαλλαγή όσων μαθητών δεν επιθυμούν να παρακολουθήσουν το
μάθημα των Θρησκευτικών.

Ωστόσο, τόσο ο Συνήγορος του Πολίτη όσο και οι ομοσπονδίες των εκπαιδευτικών
εκφράζουν την ικανοποίησή τους, τονίζοντας ότι πρόκειται για ένα θετικό μέτρο
στην κατεύθυνση του σεβασμού των ατομικών δικαιωμάτων και των προσωπικών
δεδομένων.

«Ό ταν μπορεί ο μαθητής να απαλλάσσεται από το μάθημα με μια απλή αίτηση, είναι
έμμεση κατάργηση του μαθήματος. Άλλωστε τώρα μπορούν όλοι να κάνουν αυτή τη
δήλωση», λέει στα «ΝΕΑ» ο αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων κ. Ηλίας
Μπάκος. Όπως προσθέτει, «βλέπουμε καθαρά ότι υπάρχει μια τάση για απομάκρυνση
από το μάθημα των Θρησκευτικών. Ως Ένωση πάντως θα στείλουμε έγγραφο
διαμαρτυρίας προς το υπουργείο Παιδείας».

Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με την εγκύκλιο που έστειλε το υπουργείο στα σχολεία
και στις διευθύνσεις εκπαίδευσης, οι γονείς που επιθυμούν να μην παρακολουθούν
τα παιδιά τους το μάθημα των Θρησκευτικών θα μπορούν να το δηλώνουν χωρίς να
αναφέρουν οποιαδήποτε αιτία ή εξήγηση, ή το θρήσκευμά τους. Από την πλευρά του,
ο σχολικός σύμβουλος θεολόγων και διδάκτωρ Θεολογίας κ. Ιωάννης Τσάγκας
αναρωτιέται γιατί τέτοιου είδους εγκύκλιοι πρέπει να αποστέλλονται μέσα στο
καλοκαίρι. Συμπληρώνει πάντως ότι «ουσιαστικά η απαλλαγή ίσχυε και πριν. Απλώς
τώρα δεν πιέζουν τον γονιό να αναφέρει στη δήλωση ότι δεν είναι ορθόδοξος. Κατά
τη γνώμη μου δεν θα είναι εις βάρος του μαθήματος».

«Τι θα κάνουν οι απαλλαγέντες;»
Άλλοι θεολόγοι αναρωτιούνται τι θα συμβεί αν με την απλούστευση της απαλλαγής
γίνει μαζικά η κατάθεση των σχετικών δηλώσεων στα σχολεία. Για παράδειγμα, ο
θεολόγος στο 3ο Λύκειο Αχαρνών κ. Γιώργος Παπαδόπουλος αναφέρει πως εάν γίνει
αυτό, προκύπτει το ερώτημα «τι θα κάνουν οι απαλλαγέντες μαθητές την ώρα του
μαθήματος στο σχολείο». Σε άλλες χώρες λέει, όπου ισχύει η απαλλαγή, «οι
απαλλαγέντες μαθητές υποχρεούνται να διδαχθούν άλλο παρεμφερές μάθημα (Ηθική,
Φιλοσοφία, Κοινωνικές Δραστηριότητες κ.λπ. στη θέση του). Δεν κάνουν δηλαδή ένα
μάθημα λιγότερο από τους άλλους, όπως θα συμβεί εδώ, αφού δεν υπάρχει σχετική
νομοθετική πρόβλεψη. Αναρωτιέται ακόμη, σε περίπτωση μαζικών... απαλλαγών τι θα
κάνουν «οι 4.000 καθηγητές θεολόγοι, απόφοιτοι δημόσιου πανεπιστημίου και
διορισμένοι από το ελληνικό κράτος, που φροντίζει επίσης για τη σύνταξη
αναλυτικών προγραμμάτων για το μάθημα και εκδίδει συνεχώς νέα σχολικά βιβλία με
έξοδα όλων των Ελλήνων πολιτών».

 
Χλιαρές αντιδράσεις από την Εκκλησία

ΧΑΜΗΛΟΥΣ τόνους κρατάει προς το παρόν η Εκκλησία, μολονότι το θέμα απασχόλησε
χθες τη Διαρκή Ιερά Σύνοδο (ΔΙΣ) στη συνεδρίασή της. Όπως ανακοίνωσε χθες η ΔΙΣ,
το υπουργείο τής διευκρίνισε ότι το μάθημα των Θρησκευτικών παραμένει
υποχρεωτικό, συμπληρώνοντας ότι αναμένεται διευκρινιστική εγκύκλιος του
υπουργείου.

Χαρακτηριστική είναι η απάντηση που έδωσε ο εκπρόσωπος της Συνόδου Μητροπολίτης
Άνθιμος, όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφους «πώς δεν γίνεται προαιρετικό το
μάθημα, αφού όποιος επιθυμεί πλέον δεν θα το παρακολουθεί». Όπως είπε,
προαιρετικό θα ήταν εάν δεν ελάμβανε υπ΄ όψιν ο καθηγητής ή ο δάσκαλος ότι
κάποια παιδιά είναι αλλόθρησκα και έλεγε «όσοι θέλετε μη συμμετέχετε. Δεν θα
γίνεται όμως αυτό. ¶λλωστε το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών συμπαθεί το μάθημα
των Θρησκευτικών. Ειδικά στις τελευταίες τάξεις του Λυκείου, οι μαθητές παίρνουν
καλούς βαθμούς στα Θρησκευτικά που παίζουν ρόλο στην τελική βαθμολογία». Πιο
αιχμηρός ήταν ο Μητροπολίτης Ζακύνθου κ. Χρυσόστομος. Ανέφερε με νόημα πως «αν
μπορεί ο καθένας να κανονίζει μόνος του τα μαθήματα που θα διδάσκεται, τότε
πάμε... περίπατο».
 
 
 
Το δικαίωμα στη θρησκευτική ελευθερία

ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥΣ για την εγκύκλιο εκφράζουν πάντως οι ομοσπονδίες των
εκπαιδευτικών, αλλά και ο Συνήγορος του Πολίτη, ο οποίος με ανακοίνωσε που
εξέδωσε χθες θυμίζει ότι είχε παρέμβει από το 2002 έπειτα από αναφορές γονέων.
Και συμπληρώνει ότι από τότε είχε επισημάνει ότι η θρησκευτική ελευθερία
περιλαμβάνει και τη δυνατότητα αποχής ακόμη και ενός ορθόδοξου μαθητή, από τη
σχολική θρησκευτική εκπαίδευση. Τόνιζε επίσης ότι η άσκηση του δικαιώματος
απαλλαγής από το μάθημα των Θρησκευτικών δεν μπορεί να συνοδεύεται από αξίωση
αποκάλυψης, έστω και αρνητικής, των θρησκευτικών πεποιθήσεων. Μάλιστα, ο
Συνήγορος είχε κάνει και νέα παρέμβαση ύστερα από απόφαση του Ευρωπαϊκού
Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που έκρινε «αθέμιτη την αξίωση
γνωστοποίησης πεποιθήσεων ως προϋπόθεση άσκησης δικαιώματος».

ΟΛΜΕ και ΔΟΕ πάντως τονίζουν ότι η εγκύκλιος είναι θετική, αφού γίνεται το
αυτονόητο, δηλαδή ο σεβασμός των ατομικών δικαιωμάτων. Ζητούν όμως αλλαγές στο
περιεχόμενο του μαθήματος των Θρησκευτικών, ώστε να είναι περισσότερο
θρησκειολογικό.



Παραμένει υποχρεωτικό

Πηγές του υπουργείου πάντως έλεγαν χθες ότι το μάθημα παραμένει υποχρεωτικό και
δεν γίνεται προαιρετικό. Και πρόσθεταν ότι η εγκύκλιος εστάλη έπειτα από
σχετικές παρεμβάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη, αλλά και αποφάσεις του Ευρωπαϊκού
Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που αφορούν τα προσωπικά δεδομένα και τα
ατομικά δικαιώματα
Οι παλιές εγκύκλιοι
Υπενθυμίζεται πάντως ότι ουσιαστικά από το 2002, οι γονείς δεν ήταν υποχρεωμένοι
να αναφέρουν για ποια αιτία ζητούσαν να απαλλαγεί το παιδί τους από το μάθημα
των Θρησκευτικών. Η διαφορά ήταν- όπως όριζε η εγκύκλιος στις 13/6/2002- ότι ο
γονέας έπρεπε απλώς να αναφέρει στην υπεύθυνη δήλωση ότι δεν είναι χριστιανός
ορθόδοξος «χωρίς να είναι υποχρεωτική η αναφορά του θρησκεύματος στο οποίο
ανήκει». Τρία χρόνια μετά, η απαλλαγή είχε γίνει ακόμα ευκολότερη, αφού με
δελτίο Τύπου (24/2/2005) το υπουργείο Παιδείας ανέφερε ότι ο γονέας μπορεί να
δηλώσει «εγγράφως την επιθυμία του χωρίς να υποχρεούται σε καμία περαιτέρω
εξήγηση ή διευκρίνιση»