Στὰ Ἱεροσόλυμα, στὸν τόπο ὅπου γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου ὁ Κύριος τῆς δόξης ὑπέστη τὸ φρικτὸ μαρτύριο καὶ τὸν ἄθλιο ἐμπαιγμὸ ἀπὸ τὴν ἄνομη συνεργία τῶν θρησκευτικῶν ἡγετῶν τοῦ ἰουδαϊκοῦ λαοῦ καὶ τῆς ρωμαϊκῆς ἐξουσίας, σ᾿ αὐτὸν τὸν ἴδιο τόπο συναντήθηκαν τὴν Κυριακὴ 25 Μαΐου ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος καὶ ὁ Πάπας τῆς Ρώμης Φραγκίσκος.
Γιὰ ποιὸ λόγο; Γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ συμπλήρωση 50 χρόνων ἀπὸ τὴν πρώτη συνάντηση τὸ 1964 τῶν τότε ἀντίστοιχων ἡγετῶν πατριάρχου Ἀθηναγόρα καὶ πάπα Παύλου ΣΤ΄.
1. Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ 1964
Στὶς 5 καὶ 6 Ἰανουαρίου 1964 ὁ τότε Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Ἀθηναγόρας συναντήθηκε μὲ τὸν Πάπα Παῦλο ΣΤ΄ στὴν Ἱερουσαλήμ, καὶ δύο περίπου χρόνια ἀργότερα, στὶς 7 Δεκεμβρίου 1965, προχώρησαν ταυτόχρονα στὴν ἄρση τῶν Ἀναθεμάτων τοῦ Σχίσματος τοῦ 1054.
Τὸ 1964 ἔγινε σεισμὸς στὸν Ὀρθόδοξο κόσμο. Πλεῖστοι ὅσοι ἐπιφανεῖς θεολόγοι καὶ ἅγιοι κληρικοὶ ἤλεγξαν αὐστηρότατα τὸν Ἀθηναγόρα.
Ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς μὲ προφητικὴ παρρησία ἔγραψε μερικὰ χρόνια ἀργότερα: «Ὁ Πατριάρχης Ἀθηναγόρας; Αὐτὸς μὲ τὴν νεοπαπιστικὴν συμπεριφοράν του εἰς τοὺς λόγους καὶ εἰς τὰς πράξεις σκανδαλίζει ἐπὶ μίαν ἤδη δεκαετίαν τὰς ὀρθοδόξους συνειδήσεις, ἀρνούμενος τὴν μοναδικὴν καὶ πανσωστικὴν Ἀλήθειαν τῆς Πίστεως τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἀναγνωρίζων τὰς Ρωμαϊκὰς καὶ ἄλλας αἱρέσεις ὡς ἰσοτίμους μὲ τὴν Ἀλήθειαν, ἀναγνωρίζων τὸν Ρωμαῖον Ἄκρον Ποντίφικα μὲ ὅλην τὴν δαιμονικὴν ἀντιεκκλησιαστικὴν ὑπερηφάνειάν του. Καὶ προετοιμάζει μὲ αὐτοκτονικὴν ταχύτητα καὶ ἐπιπολαιότητα, κατὰ τὸ παράδειγμα τοῦ Βατικανοῦ, αὐτὴν τὴν ἰδικήν του λεγομένην ‘‘Μεγάλην Πανορθόδοξον Σύνοδον’’... μὲ καθαρῶς σχολαστικο - προτεσταντικὴν θεματολογίαν... Τὸν τελευταῖον καιρὸν αὐτὸς ἔχει γίνει πηγὴ ἀναρχισμοῦ καὶ μηδενισμοῦ εἰς τὸν ὀρθόδοξον κόσμον. Οἱ Ἁγιορεῖται δικαίως τὸν ὀνομάζουν αἱρετικὸν καὶ ἀποστάτην εἰς τὰς ἐπιστολάς των, τὰς ἀπευθυνομένας πρὸς αὐτὸν ἀνοικτῶς διὰ τοῦ Τύπου».
Ὁ ὅσιος κληρικός, ἀρχιμανδρίτης π. Ἐπιφάνιος Θεοδωρόπουλος, εἶχε ἀπευθύνει συγκλονιστικὴ Ἀνοιχτὴ Ἐπιστολὴ πρὸς τὸν Πατριάρχη, στὴν ὁποία μεταξὺ τῶν ἄλλων τοῦ ἔγραφε καὶ τὰ ἑξῆς:
«Παναγιώτατε,
Μυριάκις προτιμότερον νὰ ἐκριζωθῇ ὁ ἱστορικὸς τῆς Κωνσταντινουπόλεως Θρόνος καὶ νὰ μεταφυτευθῇ εἰς ἔρημόν τινα νησίδα τοῦ πελάγους, ἀκόμη δὲ καὶ νὰ καταποντισθῇ εἰς τὰ βάθη τοῦ Βοσπόρου, ἢ νὰ ἐπιχειρηθῇ ἔστω καὶ ἡ ἐλαχίστη παρέκκλισις ἀπὸ τῆς χρυσῆς τῶν πατέρων γραμμῆς, ὁμοφώνως βοώντων: ‘‘Οὐ χωρεῖ συγκατάβασις εἰς τὰ τῆς Πίστεως’’».
Ὁ δὲ καθηγητὴς Π. Τρεμπέλας, ποὺ εἶχε μετάσχει σὲ κάποιους ἀπὸ τοὺς διαλόγους ὡς ἐκπρόσωπος διαφόρων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, κυρίως τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων, μὲ ἔγγραφό του ποὺ ἀπηύθυνε πρὸς τὴν Ἱερὰ Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος τὸ ἔτος 1971 καὶ τὸ ὁποῖο ἔχει δημοσιευθεῖ καὶ κυκλοφορεῖ ἀπὸ τὶς ἐκδόσεις τῆς Ἀδελφότητός μας, τόνιζε ὅτι εἶναι ἀνάγκη «νὰ δηλωθῇ ρητῶς καὶ ἄνευ περιστροφῶν» ὅτι τὸ σχίσμα μεταξὺ Ὀρθοδοξίας καὶ Ρωμαιοκαθολικῶν παραμένει. «Τὸ νὰ κηρύττεται ὅτι τὸ σχίσμα ἤρθη (ἐννοεῖ μὲ τὴν ἄρση τῶν ἀναθεμάτων ἀπὸ τοὺς Ἀθηναγόρα καὶ Παῦλο ΣΤ΄) καὶ δὲν ἐπακολουθεῖ εὐθὺς καὶ ἡ παροχὴ τοῦ Κοινοῦ Ποτηρίου ἀποτελεῖ προφανῆ ἀντίφασιν καὶ ἐξόφθαλμον ἐμπαιγμόν».
Ἡ συνάντηση ἐκείνη τοῦ 1964 ἄνοιξε τὸν δρόμο γιὰ τὸν Διάλογο μεταξὺ Ὀρθοδοξίας καὶ Ρωμαιοκαθολικισμοῦ. Διάλογο ἀγάπης τὸν ἤθελε ὁ Ἀθηναγόρας. Διάλογο θεολογικὸ τὸν καθιέρωσε ὁ μετέπειτα πατριάρχης Δημήτριος καὶ συνεχίζεται ἐπὶ 50 χρόνια μέχρι σήμερα. Ὁ τίτλος τούτου τοῦ σχολίου μας μοιάζει αὐστηρός: «Πενήντα χρόνια ἐμπαιγμοῦ». Ἐξόφθαλμο ἐμπαιγμὸ χαρακτηρίζει τὶς κινήσεις αὐτὲς καὶ ὁ καθηγητὴς Τρεμπέλας. Ἦταν ὅμως ὄντως ἐμπαιγμὸς ὁ διάλογος καὶ οἱ κατὰ καιροὺς συναντήσεις;
Ἂς μιλήσουμε γλώσσα ἀλήθειας: Ἦταν καὶ ἐξακολουθοῦν νὰ εἶναι ἐμπαιγμὸς καὶ μάλιστα μεγάλος. Τὸ ἐξηγοῦμε:
2. Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
Ὁ Διάλογος τῆς ἀγάπης τοῦ Ἀθηναγόρα ἦταν εὐτελισμὸς κάθε ἔννοιας διαλόγου. Ὁ ἴδιος ὁ ἐκλιπὼν Πατριάρχης τὸν εἶχε ὁρίσει ὡς ἑξῆς: «Πρῶτα νὰ ἑνωθοῦμε καὶ ἔπειτα νὰ συζητήσουμε τὶς δογματικές μας διαφορές». Καὶ συνέστησε: «Τὰ δόγματα ἂς τὰ κλείσῃ κάθε Ἐκκλησία εἰς τὰ θησαυροφυλάκιά της καὶ μὲ τὸ κάλυμμα αὐτὸ νὰ ἐκδώσωμεν τὸ κοινὸν νόμισμα τῆς ἀγάπης».
Ὁ Διάλογος τῆς ἀγάπης ἦταν παρωδία καὶ ἀπέτυχε παταγωδῶς. Μὲ τὸν θάνατο δὲ τοῦ ἐμπνευστῆ του Ἀθηναγόρα ἐτάφη μαζί του στὰ ἔγκατα τῆς γῆς.
3. Ο ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ
Αὐτὸς ἄρχισε τὸ 1980 καὶ διακρίνεται σὲ δύο φάσεις. Ἡ πρώτη κράτησε ἀπὸ τὸ 1980 μέχρι τὸ 2000, ὁπότε διεκόπη ἐξαιτίας τοῦ ζητήματος τῆς λεγόμενης Οὐνίας καὶ τῆς μανιακῆς ἐπιθέσεώς της κατὰ τῶν Ὀρθοδόξων τῆς πρώην Σοβιετικῆς Ἑνώσεως καὶ τῶν δορυφόρων χωρῶν της. Ἡ δεύτερη ξεκίνησε τὸ ἔτος 2006 καὶ συνεχίζεται ἀκόμη.
α) Ἡ πρώτη φάση ἦταν ἐμπαιγμός, διότι συνεζητοῦντο τὰ θέματα ποὺ μᾶς ἑνώνουν καὶ ὄχι αὐτὰ ποὺ μᾶς χωρίζουν· αὐτὰ στὰ ὁποῖα συμφωνοῦμε καὶ ὄχι οἱ διαφορές μας. Ἡ συνέχιση ἐπὶ δεκαετίες αὐτῆς τῆς τακτικῆς τί ἄλλο ἦταν παρὰ «ἐξόφθαλμος ἐμπαιγμός»;
Καὶ γιὰ ἕναν ἀκόμη λόγο ὑπῆρξε τέτοιος. Διότι, ἐνῶ ἀρχικὰ τὸ θέμα τῆς Οὐνίας ἀποτελοῦσε βαρύνουσας σημασίας θέμα πρὸς συζήτηση στὸν Διάλογο, μετὰ τὴ Ζ΄ Συνέλευση τῆς Μικτῆς Ἐπιτροπῆς Διαλόγου στὸ Balamand τοῦ Λιβάνου τὸ 1993 παραμερίσθηκε ἐντελῶς χωρὶς καμία αἰτιολόγηση.
Ὅλη αὐτὴ ἡ ἱστορία ἀνάγκασε τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Αὐστραλίας Στυλιανό, ἐπὶ 20ετία Συμπρόεδρο στὸν «Ἐπίσημο Θεολογικὸ Διάλογο» Ὀρθοδόξων καὶ Ρωμαιοκαθολικῶν, νὰ παραιτηθεῖ ἀγανακτισμένος, γιὰ νὰ μὴν ἔχει πλέον, ὅπως δήλωσε, «οὐδεμία σχέση μὲ ἕνα τέτοιο ‘‘ἀνούσιο παίγνιο’’». Ὁ ἴδιος πάλι δήλωσε ὅτι τὸν ἐξοργίζει ὁ ἰσχυρισμὸς τοῦ νῦν Προέδρου (τοῦ Μητροπολίτου Περγάμου) ὅτι «ἡ Οὐνία δὲν ἀνήκει στὰ θέματα τοῦ Διαλόγου». «Ἡ Οὐνία ὅμως εἶναι ἕνας ἐμπαιγμός, μία καθαρὴ ἀπάτη, ἕνα μασκάρεμα ἀνθρώπων», ἐπισήμανε ὁ Ἀρχιεπίσκοπος.
Τὸ ὅτι λοιπὸν ἦταν ἐμπαιγμὸς ἡ πρώτη φάση τοῦ Διαλόγου δὲν τὸ λέμε μόνο ἐμεῖς, τὸ δήλωσε τότε ὁ ἴδιος ὁ Πρόεδρος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐπιτροπῆς Διαλόγου: ‘‘ἀνούσιο παίγνιο’’ τὸν ὀνόμασε!
β) Ἐμπαιγμὸς ὅμως εἶναι καὶ ἡ τωρινὴ φάση τοῦ Διαλόγου, κατὰ τὴν ὁποία ἐτέθησαν καὶ ἔχουν ἀρχίσει νὰ συζητοῦνται τὰ μεγάλα ζητήματα ποὺ μᾶς χωρίζουν, μὲ πρῶτο τὸ παπικὸ πρωτεῖο καὶ ἀλάθητο.
Τί γίνεται τώρα ἐδῶ; Ὁ Διάλογος ἔχει ὁδηγηθεῖ σὲ ἀδιέξοδο. Στὸ ζήτημα τοῦ πρωτείου ὁ Παπισμὸς εἶναι ἀνυποχώρητος, παρὰ τὸν ἀνεπίτρεπτο ὀρθοδόξως θεολογικὸ ἑλιγμὸ ποὺ ἐπιχείρησε τὸ 2007 στὴ Ραβέννα ὁ νῦν Πρόεδρος Μητροπολίτης Περγάμου Ἰωάννης, προσπαθώντας νὰ ἀναστήσει, σὲ βελτιωμένη μάλιστα μορφή, τὸ πτῶμα τῆς λεγόμενης Εὐχαριστιακῆς Ἐκκλησιολογίας τοῦ Ἀφανάσιεφ.
Δὲν ἀντιλαμβάνονται οἱ παπικοὶ θεολόγοι τὴν ὀρθότητα τῶν Ὀρθοδόξων θέσεων; Ἀσφαλῶς καὶ ἀντιλαμβάνονται οἱ παπικοὶ θεολόγοι, κορυφαῖες διάνοιες ὅλοι τους, τὴν ἀλήθεια τῆς Ὀρθοδοξίας. Τὴν καταλαβαίνουν, ἀλλὰ δὲν μποροῦν νὰ τὴ δεχθοῦν. Δὲν εἶναι ζήτημα θελήσεως· εἶναι θέμα ἀδυναμίας. Ἀκόμα κι ἂν θελήσουν, δὲν μποροῦν νὰ ἀρνηθοῦν τὸ Πρωτεῖο. Αὐτὸ ποὺ τοὺς ζητᾶμε οἱ Ὀρθόδοξοι εἶναι ἀπολύτως ἀδύνατο! Τοὺς ζητᾶμε οὐσιαστικὰ νὰ αὐτοκτονήσουν, νὰ αὐτοκαταστραφοῦν. Ἡ παπικὴ αὐτοκρατορία χωρὶς τὸ Πρωτεῖο ἐξουσίας τοῦ πάπα θὰ καταρρεύσει μέσα σὲ μιὰ μόνο νύχτα καὶ θὰ διαλυθεῖ.
Πρὸς τί λοιπὸν γίνεται λόγος γιὰ Διάλογο ἐν γνώσει τοῦ ἀδιεξόδου στὸ ὁποῖο ἔχει ὁδηγηθεῖ; Ὑπερβάλλουμε; Ὁ ἴδιος ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης ὁμολόγησε τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 2011 κατὰ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὄρος ὅτι «ἐν τῷ συνόλῳ ὁ διάλογος ἐνδέχεται νὰ φαίνηται ἀποτυχημένος...». Ὁ δὲ Μητροπολίτης Χαλκηδόνος Ἀθανάσιος τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 2008 ἔκανε λόγο «γιὰ ἀρχαιολογία τῆς Οἰκουμενικῆς Κινήσεως, γιὰ Οἰκουμενικὸ χειμῶνα, Οἰκουμενικὸ κάματο, θεολογία τῆς μαστίχας, τέλος τοῦ Οἰκουμενισμοῦ» κ.τ.λ. (Δελτίο Ἐπίσκεψις, ἀρ. 691, 30-9-2008, σελ. 11-17). Ἡ θεολογία τῆς μαστίχας τί εἶναι; Δὲν εἶναι ἐμπαιγμός;
4. ΕΜΠΑΙΓΜΟΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ
Ἐμπαιγμὸ ὅμως ἀποτελοῦν καὶ οἱ διάφορες ἐκδηλώσεις, ὅπως αὐτὴ στὰ Ἱεροσόλυμα καὶ ὅποιες ἄλλες, τόσο συχνὲς πιὰ στοὺς καιρούς μας. Γίνονται γιὰ νὰ ἐμπαίζεται τὸ ὀρθόδοξο πλήρωμα καὶ ὁ ὑπόλοιπος κόσμος. Διότι δίνουν τὴν ἐντύπωση στοὺς πολλοὺς ὅτι ἔχει ἐπιτευχθεῖ ἢ σύντομα θὰ ἐπέλθει συμφωνία μὲ τοὺς Παπικούς, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ προωθεῖται σὲ ἐξοργιστικὸ βαθμὸ μιὰ ἕνωση ἐν τῇ πράξει καὶ νὰ ἐνισχύεται ἑκατέρωθεν ἡ συμμετοχὴ τῶν πιστῶν στὰ μυστήρια καὶ τὶς λατρευτικὲς ἐκδηλώσεις τῆς ἄλλης πλευρᾶς.
«Λάθη τραγικὰ ποὺ δημιουργοῦν πολὺ θόρυβο, πολλὴ ζημία, χωρὶς νὰ ἔχουμε ἀπολύτως κανένα κέρδος. Ἔτσι δίνουμε τὴν ἐντύπωση ὅτι σπεύδουμε νὰ κάνουμε μία Intercommunio, μία μυστηριακὴ κοινωνία μὲ τοὺς ἑτεροδόξους… κάνουμε μόνο ζημιὰ καὶ ἀντιθέτως δὲν βοηθοῦμε καθόλου τὸν διάλογο», δήλωσε ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Αὐστραλίας!
Καὶ μήπως αὐτὴ τὴν ἔννοια ἔχει ἡ δήλωση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου καὶ τοῦ Πάπα Φραγκίσκου γιὰ νόμιμη ποικιλία στὴν Κοινή τους Διακήρυξη στὰ Ἱεροσόλυμα;
Εἶπαν: «Ἡ ἀδελφικὴ ἡμῶν συνάντησις σήμερον εἶναι ἓν νέον καὶ ἀναγκαῖον βῆμα εἰς τὴν πορείαν πρὸς τὴν ἑνότητα, πρὸς τὴν ὁποίαν μόνον τὸ Ἅγιον Πνεῦμα δύναται νὰ μᾶς ὁδηγήσῃ, ἐκείνην τῆς κοινωνίας ἐν νομίμῳ ποικιλίᾳ».
Τί σημαίνει νόμιμη ποικιλία; Νὰ κρατήσει ἡ κάθε πλευρὰ τὶς ἀντιλήψεις της; Νὰ ἑνωθοῦμε μὲ τὸν Παπισμό, ἀκόμη καὶ χωρὶς συμφωνία στὰ καίρια θεολογικὰ ζητήματα, χωρὶς νὰ ἀρνηθεῖ τὶς πλάνες του;
5. Η ΕΥΘΥΝΗ ΟΛΩΝ ΜΑΣ
Ἀπαιτεῖται μεγάλη προσοχὴ καὶ ἐγρήγορση ἀπὸ ὅλους μας. Στὰ θέματα τῆς πίστεως, κατὰ τὸν λόγο τοῦ ἁγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ, «οὐκ ἐκχωρεῖ συγκατάβασις», δὲν ἐπιτρέπεται νὰ γίνεται ὁποιαδήποτε ὑποχωρητικὴ τακτοποίηση.
Γι’ αὐτὸ καὶ εἶναι φανερὸ πλέον τὸ χρέος μας. Στὴν περίοδο αὐτή, ποὺ τὸ οἰκουμενιστικὸ πνεῦμα ἔχει ξεσπάσει σὰν θύελλα, νὰ μείνουμε πιστοὶ στὴν Ὀρθοδοξία μας. Μὴν ἐπηρεαζόμαστε ἀπὸ τὶς ἐντυπωσιακὲς ἐκδηλώσεις. Ἐνόσῳ οἱ ἑτερόδοξοι δὲν ἀπαρνοῦνται τὶς πλάνες τους, καμία ἀπολύτως ἕνωση ἢ συνεργασία δὲν μποροῦμε νὰ ἔχουμε μαζί τους.
Ἡ προτροπὴ τοῦ ἁγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ νὰ φεύγουμε μακριὰ ἀπὸ τοὺς προδότες τῆς πίστεως, ὅπως φεύγουμε μακριὰ ἀπὸ τὰ φίδια, εἶναι περισσότερο ἀπὸ ὁποτεδήποτε ἄλλοτε ἐπίκαιρη: «Φευκτέον αὐτοὺς ὡς φεύγει τις ἀπὸ ὄφεως»!
