Θησαύρισμα ἰδεῶν καί ἀναφορῶν γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τόν Ἑλληνισμό
18 Νοεμβρίου 2024

Η τραγελαφική θρησκεία των Ρασταφάρι

rastafari 01


Στις 2 Απριλίου του 1930, ο Ταφάρι Μακόνεν, αντιβασιλέας της Αιθιοπίας, μετά από μια δεκαετία πραξικοπημάτων, μυστικών συμφωνιών και σκοτεινών δολοφονιών, στέφθηκε αυτοκράτορας της χώρας σε ηλικία τριάντα οχτώ ετών και έλαβε τον βαρύγδουπο τίτλο της «Αυτού Μεγαλειότητος Χαϊλέ Σελασιέ του 1ου, βασιλέα των βασιλέων, λόρδου των λόρδων, κατακτητικού λέοντα της Ιουδαίας και εκλεκτού του Θεού». Επίσης πρόσθεσε μπροστά από το μικρό του όνομα τη λέξη Ρας, που σημαίνει ηγέτης, και, εν αγνοία του, έγινε μέσα σε λίγα χρόνια ο Ρας Ταφάρι, ο Μεσσίας του κινήματος των ρασταφαριανών στο μακρινό νησί της Τζαμάικας στην Καραϊβική.


Η χρήση της κάνναβης (ganja) για θρησκευτικούς σκοπούς υιοθετείται από τους Ρασταφάρι και αποτελεί μέρος των θρησκευτικών μυστηρίων τους. Η κάνναβη θεωρείται φυτό εξαιρετικής θρησκευτικής σημασίας και χρησιμοποιήθηκε από τα πρώιμα στάδια της εξέλιξης του ρασταφαριανισμού, αρχικά ως μέσο κοινωνικής αντίδρασης και σύμβολο αυθεντικής ελευθερίας, με δεδομένο το γεγονός πως ήταν απαγορευμένη ουσία, αποκτώντας σταδιακά ιδιαίτερο ρόλο στις τελετουργίες τους. Η χρήση της στηρίζεται στη βάση συγκεκριμένων εδαφίων της Παλαιάς Διαθήκης, όπως αυτά ερμηνεύονται από τους ίδιους:


Γένεσις, Κεφ. 1.11: «καὶ εἶπεν ὁ Θεός· βλαστησάτω ἡ γῆ βοτάνην χόρτου σπεῖρον σπέρμα κατὰ γένος καὶ καθ᾿ ὁμοιότητα, καὶ ξύλον κάρπιμον ποιοῦν καρπόν, οὗ τὸ σπέρμα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ κατὰ γένος ἐπὶ τῆς γῆς. καὶ ἐγένετο οὕτως»Γένεσις, Κεφ. 3.18: «ἀκάνθας καὶ τριβόλους ἀνατελεῖ σοι, καὶ φαγῇ τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ»Έξοδος, Ι'.12: «εἶπε δὲ Κύριος πρὸς Μωυσῆν· ἔκτεινον τὴν χεῖρα ἐπὶ γῆν Αἰγύπτου, καὶ ἀναβήτω ἀκρὶς ἐπὶ τὴν γῆν καὶ κατέδεται πᾶσαν βοτάνην τῆς γῆς καὶ πάντα τὸν καρπὸν τῶν ξύλων, ὃν ὑπελίπετο ἡ χάλαζα»Ψαλμοί, ΡΓ'(ΡΔ').14: «ὁ ἐξανατέλλων χόρτον τοῖς κτήνεσι καὶ χλόην τῇ δουλείᾳ τῶν ἀνθρώπων τοῦ ἐξαγαγεῖν ἄρτον ἐκ τῆς γῆς»Οι Ρασταφάρι αναγνωρίζουν στην κάνναβη τόσο μία αναζωογονητική δράση όσο και ευρύτερες θεραπευτικές ιδιότητες, θεωρώντας παράλληλα πως ενισχύει τη σοφία και τη δυνατότητα κατανόησης τού ανθρώπου. Χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο στη διάρκεια των θρησκευτικών συγκεντρώσεών τους. Σε αντιδιαστολή, είναι αντίθετοι στη χρήση αλκοόλ ή καπνού, θεωρώντας πως η χρήση των ουσιών αυτών είναι περισσότερο επιβλαβής, ενώ συγχρόνως συνδέεται με την ενίσχυση μεγάλων οικονομικών βιομηχανιών.


rastafari 02 

Ο Χαϊλέ Σελασιέ ήταν απόγονος μιας δυναστείας που προερχόταν, κατά την υποκειμενική του αποκλειστικά άποψη, από τον βασιλιά Σολομώντα και τη βασίλισσα του Σαββά και έμεινε στην ιστορία ως ο μόνος Αφρικανός αυτοκράτορας παγκοσμίως, αλλά και από τις φιέστες του στο αθλητικό στάδιο της Αντίς Αμπέμπα, όπου πετούσε αφειδώς χαρτονομίσματα στο έξαλλο πλήθος. Επίσης, οδήγησε ανεπιτυχώς την Αιθιοπία στον πόλεμο της Αβησσυνίας εναντίον των Ιταλών (1935-’36) και μετά εγκατέλειψε τη χώρα, για να παραμείνει στο Μπαθ της Αγγλίας ως και το 1941, όταν οι Βρετανοί τον επανέφεραν στον αιθιοπικό θρόνο μετά την εκδίωξη των Ιταλών. Ο Σελασιέ έχει υποστεί έντονη κριτική για την οικονομική και τεχνολογική καθυστέρηση της Αιθιοπίας, καθώς και για τον σκανδαλώδη πλουτισμό του ίδιου και της οικογένειάς του κατά την πολυετή παραμονή του στον θρόνο, αλλά και για την εκστρατεία εναντίον της Ερυθραίας, που επιζητούσε την ανεξαρτησία της από την Αιθιοπία και το πλήρωσε με 30ετή πόλεμο.


Τα πρώτα μέλη του Ρασταφαριανισμού ήταν κατά το μεγαλύτερο ποσοστό Αφρικανικής καταγωγής και πρώην μέλη άλλων χριστιανικών δογμάτων. Ο προσδιορισμός του αριθμού των μελών του κινήματος παγκοσμίως είναι δύσκολος καθώς δεν υπάρχουν επίσημες στατιστικές. Διαφορετικές εκτιμήσεις αναφέρονται σε συνολικά 200.000-1.000.000 Ρασταφάρι στον κόσμο. Παραδοσιακά, προέρχονται κυρίως από το χώρο των κατώτερων οικονομικών τάξεων, αν και σήμερα έχουν διεισδύσει σε σημαντικό βαθμό στη μεσαία τάξη. Στις καθημερινές πρακτικές τους περιλαμβάνονται αυστηρές διατροφικές συνήθειες που περιλαμβάνουν κυρίως τη χορτοφαγία, η χρήση της κάνναβης για θρησκευτικούς σκοπούς καθώς και η υιοθέτηση χαρακτηριστικής κόμμωσης των μαλλιών σε πλεξίδες («ράστα»).


Κατά ένα περίεργο ιστορικό παράδοξο, αμέσως μετά την ενθρόνιση του Σελασιέ, το 1930, το περιοδικό Τάιμ αφιέρωσε δύο άρθρα στο γεγονός, που συνοδεύονταν από φωτογραφίες του μαύρου αυτοκράτορα. Τα εν λόγω άρθρα, ενώ πέρασαν απαρατήρητα παγκοσμίως, προκάλεσαν κυριολεκτικά σεισμό στην Τζαμάικα, όπου το κίνημα του παν-αφρικανισμού του Μάρκους Γκάρβεϊ ασκούσε έντονη επιρροή στον ντόπιο πληθυσμό. Οι φωτογραφίες έδειχναν τον Αφρικανό βασιλιά με τη μεγάλη στολή και τοπικοί καλλιτέχνες τις αντέγραψαν κατά δεκάδες, για να τοποθετηθούν σε πλατείες και σπίτια. Ο Σελασιέ, ως Ρας Ταφάρι, θεωρήθηκε επισήμως μετενσάρκωση του Ιησού και απευθείας απόγονος της δωδέκατης φυλής του Ισραήλ και, με βάση το προφητικό βιβλίο της Αποκάλυψης, της Καινής Διαθήκης, ο Μεσσίας που θα οδηγήσει τους λαούς της Αφρικής και της αφρικανικής διασποράς στη Σιών και την ελευθερία. Ο ίδιος ο Χαϊλέ Σελασιέ δεν είχε ιδέα για όλα αυτά, ώσπου τον επισκέφθηκε μια αντιπροσωπεία ρασταφαριανών στο Μπαθ το 1936, για να του εκφράσει τη λατρεία των Τζαμαϊκανών στο πρόσωπό του. Ο έκπληκτος αυτοκράτορας υποσχέθηκε να επισκεφθεί κάποτε τους πιστούς του ακολούθους στην Καραϊβική, αλλά λόγω του πολέμου και των προβλημάτων της επιστροφής του στον θρόνο της Αιθιοπίας, η επίσκεψη στην Τζαμάικα θα αργούσε τριάντα χρόνια.

Κοινή πεποίθηση των περισσότερων παλαιών Ρασταφάρι είναι πως ο πρώην αυτοκράτορας της Αιθιοπίας, «Βασιλεύς των Βασιλέων» Χαϊλέ Σελασιέ Α', είναι η ενσάρκωση του Θεού (Γιαχ) και ο μαύρος μεσσίας που θα οδηγήσει στο μέλλον τη μαύρη φυλή στη γη της επαγγελίας, η οποία ταυτίζεται με την Αφρική ή ειδικότερα με την Αιθιοπία. Υπό αυτό το πρίσμα, αρκετοί εντάσσουν το ρασταφαριανισμό στα μεσσιανικά μιλλεναριακά κινήματα, ωστόσο πιστεύεται επίσης ότι ο μιλλεναριακός χαρακτήρας του έχει ατονήσει κατά τα νεότερα χρόνια, όπως και οι ιδέες περί επαναπατρισμού στην Αφρική. H ονομασία τους, «Ρασταφάρι», αποτελεί άμεση αναφορά στο πραγματικό όνομα του Χαϊλέ Σελασιέ, γεγονός που αντανακλά την πεποίθηση τους πως ο Θεός ενυπάρχει σε όλους τους ανθρώπους. Οι Ρασταφάρι συνέδεσαν τους τίτλους του Χαϊλέ Σελασιέ («Βασιλεύς των Βασιλέων», «Κύριος Κυρίων») με εδάφια της Αποκαλύψεως, ταυτίζοντας τον κατ' επέκταση με το Θεό. Σύμφωνα με την κεντρική πεποίθηση των Ρασταφάρι, ο Χαϊλέ Σελασιέ θα απελευθέρωνε τους μαύρους από το σύστημα καταπίεσής τους από τους λευκούς, το οποίο συχνά αποκαλείται από τους ίδιους και «Βαβυλώνα». Ακόμα και μετά το θάνατο του αυτοκράτορα της Αιθιοπίας, η πίστη αυτή παραμένει ζωντανή, καθώς αρκετοί πιστεύουν πως στην πραγματικότητα ο Σελασιέ δεν πέθανε ποτέ ή κατά άλλους θα επιστρέψει στο μέλλον για τη σωτηρία των ανθρώπων από την καταπίεση. Σύμβολο του μεσσία Σελασιέ αποτελεί ο λέοντας, που συναντάται επίσης σε σημαίες του κινήματος, αλλά και σε μορφές τέχνης, στην ποίηση και στη μουσική.



Τελικά, ο Χαϊλέ Σελασιέ κράτησε την υπόσχεσή του, έστω και καθυστερημένα, και προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο του Κίνγκστον στις 21 Απριλίου του 1966. Ειδοποιημένοι από τους τοπικούς αρχηγούς τους, πάνω από εκατό χιλιάδες ρασταφαριανών είχαν κατακλύσει το αεροδρόμιο αναμένοντας τον «Μεσσία» τους. Από τον πυκνό καπνό που ανέδιδαν τα χιλιάδες τσιγαρλίκια και πίπες με χασίς, που το πλήθος κάπνιζε ακατάπαυστα κατά την εξάωρη αναμονή, ήταν φανερό ότι η πλειονότητα των συγκεντρωμένων ήταν τελείως μαστουρωμένη και όταν τελικά το αεροπλάνο τροχοδρόμησε στον διάδρομο, οι πάντες εφόρμησαν σαν τρελαμένοι στο αεροπλάνο. Ο Σελασιέ επιχείρησε κάποια στιγμή να βγει έξω, αλλά οι αλαλαγμοί των πιστών του τον τρόμαξαν και ξαναμπήκε στο αεροσκάφος. Χρειάστηκε η παρέμβαση του Μόρτιμερ Πλάνο, ενός ντόπιου ράστα ηγέτη, για να πεισθεί τελικά ο «Μεσσίας» ότι δεν θα τον λιντσάρουν, και κατέβηκε στον αεροδιάδρομο υπό τις θριαμβευτικές ιαχές των οπαδών του. Η γυναίκα του Μπομπ Μάρλεϊ, Ρίτα, που ήταν παρούσα στην υποδοχή του Σελασιέ, στο βιβλίο της, No woman, no cry, αναφέρει ότι είδε στις παλάμες του Σελασιέ τα στίγματα από τις πληγές του Χριστού στον σταυρό και πείσθηκε επί τόπου ότι ήταν όντως ο Μεσσίας.

Η Βίβλος θεωρείται ιερό βιβλίο, ωστόσο δεν είναι αποδεκτή στο σύνολό της. Για τους Ρασταφάρι, το περιεχόμενό της είναι συμβολικό και απαιτείται η κριτική ερμηνεία της για την άντληση των πραγματικών μηνυμάτων που περιέχει, καθώς εξαιτίας διαδοχικών μεταφράσεών της από την αμχαρική γλώσσα έχει υποστεί στρεβλώσεις. Υπό αυτή τη θεώρηση, οι Ρασταφάρι χρησιμοποιούν σχεδόν αποκλειστικά τη μετάφραση του Βασιλέως Ιακώβου (King James Version) και στηρίζουν αρκετές δοξασίες και πρακτικές τους επί συγκεκριμένων βιβλικών εδαφίων. Άλλα κείμενα που στηρίζουν ή διαμορφώνουν τις δοξασίες των Ρασταφάρι είναι το Αιθιοπικό έπος Kebra Nagast (Γκιζ: ክብረ ነገሥት, «Η Δόξα των Βασιλέων») καθώς και η «Βίβλος των Μαύρων» (Holy Piby) του Robert Athlyi Rogers. Το πρώτο αφηγείται την επίσκεψη της Μακέδα, Βασίλισσας του Σαβά, στο Βασιλέα Σολομώντα, με τον οποίο απέκτησε σύμφωνα με το θρύλο, τον Μενελίκ Α', ιδρυτή του βασιλείου της Αιθιοπίας. Η «Βίβλος των Μαύρων» ολοκληρώθηκε κατά την περίοδο 1913-17 και εκδόθηκε το 1924 για να ακολουθήσει σύντομα η απαγόρευσή της στη Τζαμάικα και άλλα νησιά της Καραϊβικής. Αποτελεί κατεξοχήν θρησκευτικό βιβλίο που δίνει έμφαση στην επιστροφή των μαύρων στην Αφρική και αναγνωρίζει μεταξύ άλλων τον Μάρκους Γκάρβεϊ ως απόστολο του Θεού.


Κατά τις επαφές με τις αρχές, ο Σελασιέ απαίτησε να παρίστανται και οι τοπικοί ράστα ηγέτες, τους οποίους επιπλέον, παρασημοφόρησε με χρυσά μετάλλια, παραμερίζοντας και αγνοώντας την κυβέρνηση της χώρας. Στις συνομιλίες με τους ρασταφαριανούς, ο Σελασιέ φαίνεται πως έπαιξε το χαρτί του Μεσσία, αλλά με μια κίνηση ματ ξεφορτώθηκε την καυτή πατάτα που του εναπόθεσαν στα χέρια ο Μόρτιμερ και οι δικοί του, όταν τον ρώτησαν πότε μπορεί να αρχίσει ο επαναπατρισμός τους στην Αιθιοπία. Ο Σελασιέ, διαισθανόμενος τα επακόλουθα μιας τέτοιας κίνησης, απάντησε ότι δεν πρέπει να επαναπατριστούν στην Αιθιοπία πριν απελευθερώσουν τον λαό της Τζαμάικας. Το απίστευτο είναι ότι ο ολοφάνερος ελιγμός του Σελασιέ θεωρήθηκε ως η «αρχή της απελευθέρωσης πριν τον επαναπατρισμό» για το κίνημα των ρασταφάρι και αποτέλεσε το κύριο έναυσμα του αγώνα τους.


Οι Ρασταφάρι πρεσβεύουν πως κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται με το δικό του τρόπο την αλήθεια, γεγονός που εξηγεί εν μέρει το ευρύ φάσμα πεποιθήσεων που παρατηρείται στις τάξεις τους. Τα ηθικά πρότυπα που ακολουθούν διαφέρουν, αν και έχουν παράλληλα ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά. Οι περισσότεροι υιοθετούν το ιδανικό της «μιας αγάπης», δηλαδή της ανιδιοτελούς αγάπης προς τον πλησίον, και πιστεύουν πως κάθε άνθρωπος οφείλει να συμπεριφέρεται με ανεκτικότητα, ειλικρίνεια και ακεραιότητα και να αντιστέκεται ειρηνικά σε κάθε μορφή καταπίεσης. Αρκετοί ζουν σύμφωνα με την ερμηνεία που οι ίδιοι δίνουν στους βιβλικούς κανόνες, όπως αυτοί συναντώνται στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη.


Ο Χαϊλέ Σελασιέ τελικά ανατράπηκε από φιλο-σοβιετικό πραξικόπημα το 1974, και προφανώς δολοφονήθηκε από τους πραξικοπηματίες, ενώ βρισκόταν σε κατ’ οίκον περιορισμό το 1975, αφήνοντας τους Ρασταφαριανούς πιστούς του χωρίς μεσσία και χωρίς την πολυπόθητη Γη της Επαγγελίας του επαναπατρισμού. Έτσι κι αλλιώς είναι κομματάκι δύσκολο να πείσεις κάποιον να αφήσει την Τζαμάικα και την Καραϊβική για να μεταναστεύσει στην έρημο της Αιθιοπίας, όσα τσιγαρλίκια κι αν του τάξεις.

 

Το κύριο άρθρο του Δημήτρη Μαυρίδη είναι από το ΑΡΔΗΝ . Tα κείμενα στα πλαίσια είναι από την Βικιπαίδεια.

 

Πηγή: Αντιαιρετικόν Εγκόλπιον

Δεν ξεχνώ

ΦΑΚΕΛΟΣ ΕΚΤΡΩΣΕΙΣ [1986 - 2016]: 30 Χρόνια από τήν ψήφιση…

Ιωάννης Θαλασσινός, Διευθυντής Π.Ε.ΦΙ.Π. 04-10-2017

Ποιός ἄραγε θυμᾶται τή θλιβερή ἐπέτειο τῆς ψήφισης, ἀπό τή Βουλή τῶν Ἑλλήνων, τοῦ ἐπαίσχυντου...

ΕΛΛΗΝΕΣ και ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ μποϊκοτάρετε τα προϊόντα εταιρειών που αφαιρούν…

Χριστιανική Εστία Λαμίας 03-10-2017

Οἱ μάσκες ἔπεσαν γιά ἀκόμα μιά φορά. Ἑταιρεῖες γνωστές στούς Ἕλληνες καταναλωτές ἀφαίρεσαν ἀπό τά...

Σύμφωνο Διαστροφικής Συμβίωσης

TIDEON 21-12-2015

Επιμένει να προκαλεί Θεό και ανθρώπους η ελληνική Κυβέρνηση, ψηφίζοντας στις 22 Δεκεμβρίου 2015 ως...

ΚΑΡΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ: Δεν θα γίνω ευκολόπιστο θύμα!

Tideon 14-12-2015

Η Κυβέρνηση μας μίλησε για την «αναγκαιότητα» και για τα πλεονεκτήματα της «Κάρτας του Πολίτη»...

Η καταιγίδα των αντιδράσεων για το «αντιρατσιστικό»

TIDEON 27-08-2014

  Λαμβάνουν διαστάσεις καταιγισμού οι αντιδράσεις πλήθους φορέων και πολιτών για το λεγόμενο «αντιρατσιστικό» νομοσχέδιο το...

Δεν θα γίνω «δωρητής» οργάνων χωρίς να το θέλω! …

tideon.org 02-05-2013

  Kαταθέτουμε την αρνητική δήλωση μας προς τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ). Ο νόμος αφήνει πολλά...

Ποια είναι η λύση αν πλήρωσες «τσουχτερές» τιμές...

Tideon 31-12-2012

Ποια είναι η λύση αν πλήρωσες «τσουχτερές» τιμές στο Κυλικείο του Νοσοκομείου, του Αεροδρομίου, του...

Όχι, δεν θα φύγω

Νικόλαος Ἀνδρεαδάκης, ὁδηγός 03-04-2012

Εἶμαι νέος μὲ οἰκογένεια, ἔχω ὅλη τὴ ζωὴ μπροστά μου… Λόγῳ ἐπαγγέλματος ἔχω τὴ δυνατότητα...

ΜΝΗΜΟΝΙΟ: Δεν ξεχνώ αυτούς που παρέδωσαν αμετάκλητα και άνευ όρων…

tideon 07-11-2011

  ΜΝΗΜΟΝΙΟ: Δεν ξεχνώ αυτούς που παρέδωσαν αμετάκλητα και άνευ όρων την ΕΘΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ και έκαναν...

ΚΑΤΑΛΑΒΕΣ ΤΩΡΑ ...;

ΚΑΤΑΛΑΒΕΣ ΤΩΡΑ ... 15-02-2011

   Κατάλαβες τώρα ... γιατί σε λέγανε «εθνικιστή» όταν έλεγες πως αγαπάς την Πατρίδα σου;    Για να...

Τώρα πια γνωρίζω τους 10 τρόπους που τα ΜΜΕ μου…

ΤΡΑΠΕΖΑ ΙΔΕΩΝ 25-12-2010

Τώρα πια γνωρίζω τους 10 τρόπους που τα ΜΜΕ μου κάνουν πλύση εγκεφάλου και πώς...