Η Σύνοδος του Βατικανού για το Δόγμα της Πίστεως εξέδωσε στις 22 Φεβρουαρίου 1987 κείμενο με τίτλο «Δώρο της ζωής» (Donum Vitae) το οποίο αναφέρεται στις βιοϊατρικές τεχνικές, που επιτρέπουν την παρέμβαση στην αρχική φάση της ζωής του ανθρώπου και στις διαδικασίες της αναπαραγωγής καθώς και στη συμμόρφωση των τεχνικών αυτών με τις αρχές της Ρωμαιοκαθολικής ηθικής[1].
Αφού συμπληρώθηκαν τριάντα χρόνια από την έκδοση του εν λόγω κειμένου, η ίδια Σύνοδος εξέδωσε στις 8 Δεκεμβρίου 2008 νέο κείμενο με τίτλο «Η αξιοπρέπεια του προσώπου»(Dignitas Persona) το οποίο αναφέρεται στα ίδια θέματα αλλά και σε περαιτέρω προβλήματα που προέκυψαν από την εισαγωγή των βιοϊατρικών τεχνικών στην ανθρώπινη ζωή και την οικογένεια. Τα δύο αυτά κείμενα είναι πλήρως διαφωτιστικά όσον αφορά την ηθική αξιολόγηση των τεχνικών της παρεμβατικής γονιμοποίησης στο χώρο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Από τη μελέτη των κειμένων αυτών προκύπτει ότι η Ρωμαιοκαθολική ηθική αναγνωρίζει ως νόμιμη και φυσική την επιθυμία της τεκνογονίας, που απορρέει από τη συζυγική αγάπη, εκφράζει την επιθυμία της γονεϊκότητας και μπορεί να είναι μεγαλύτερη ένεκα της επίδρασης που ασκεί στο ζευγάρι η εμφανιζόμενη ως αθεράπευτη στειρότητα. Ωστόσο, θεωρεί ότι δεν θα πρέπει να υπερέχει απόλυτα έναντι της αξιοπρέπειας της κάθε ανθρώπινης ζωής και ότι δεν δικαιολογεί την παραγωγή απογόνων μέσω μιας τεχνικής διαδικασίας[2]. Παράλληλα, αποδέχεται ως έχουσα ηθική αξία κάθε ιατρική πράξη, η οποία με τεχνητά μέσα διευκολύνει τη συζυγική πράξη της αναπαραγωγής, διασφαλίζει την κανονική της εκτέλεση ή βοηθά να φτάσει στους φυσικούς της στόχους, αποσκοπεί στο καλό των προσώπων, ειδικότερα στη σωματική και ψυχική τους υγεία[3] και σέβεται θεμελιώδεις ηθικές αρχές, στις οποίες ανήκουν:
- η σωματική ακεραιότητα, το δικαίωμα στη ζωή και η αξιοπρέπεια κάθε ανθρώπου από τη σύλληψη ως το θάνατο[4], που συνδέονται στενά με την αναγνώριση του εμβρύου ως ανθρώπινου όντος σε σωματική και πνευματική ολότητα και ως μοναδικού και απαραβίαστου προσώπου με πλήρη ανθρωπολογική και ηθική αξία, αξιοπρέπεια και ιερότητα ζωής ένεκα της εκ Θεού κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν δημιουργίας του ανθρώπου και της κλήσης του για μακάρια κοινωνία με το Θεό,
- η ενότητα του γάμου, την οποία εκφράζει η κοινωνία των προσώπων μέσα στο γάμο. Η ενότητα καθιστά το γάμο τον μοναδικό χώρο εντός του οποίου έχει αξία η τεκνοποίηση, αφού μέσα στο γάμο το παιδί μπορεί ν’ ανακαλύψει την ταυτότητά του και ν’ αναπτυχθεί μέσα από την ασφαλή και αναγνωρισμένη σχέση με τους γονείς και οι γονείς να βρουν σ’ αυτό την επιβεβαίωση της αγάπης τους, το σημάδι της συζυγικής τους ένωσης, την αυθεντική έκφραση της πατρότητας και της μητρότητας. Από την ενότητα, τη βασική ιδιότητα του γάμου, απορρέει το δικαίωμα να γίνει κάποιος γονιός μέσα στο γάμο μόνο με τον άλλο σύζυγο και το παιδί να συλληφθεί, να κυοφορηθεί, να γεννηθεί και να μεγαλώσει μέσα στο γάμο,
- η αξία της σεξουαλικότητας, που απαιτεί τη γέννηση του νέου προσώπου ως καρπού της συζυγικής πράξης μέσω της οποίας οι σύζυγοι αντανακλούν την Τριαδική αγάπη με την αυτοπροσφορά, την αγάπη και την πίστη και γίνονται συνεργάτες με τη δύναμη του Θεού για να δώσουν ζωή στο νέο πρόσωπο, το οποίο είναι ένα δώρο του Θεού. Απορρίπτει δε ως στερούμενη ηθικής αξίας κάθε ιατρική πράξη, που με χρήση τεχνιτών μέσων αποσυνδέει την τεκνοποίηση από τη συζυγική πράξη, υποκαθιστά αυτή και οικειοποιείται κυριαρχικά την αναπαραγωγική λειτουργία, διότι αποσυνδέει τη συζυγική πράξη από την ενωτική και αναπαραγωγική σημασία της, αντιτίθεται στον οφειλόμενο στην αναπαραγωγή σεβασμό, στην αξιοπρέπεια και τα αναφαίρετα δικαιώματα των συζύγων και των παιδιών που θα γεννηθούν[5].
Παρατήρηση: Συνεχίζουμε την παρουσίαση σε σειρά άρθρων της μελέτης σχετικά με την Παρεμβατική Γονιμοποίηση της καθηγήτριας Μ.Ε. και θεολόγου, Χαρίκλειας Φωτοπούλου. Πρόκειται για αναθεωρημένη έκδοση του κειμένου το οποίο κατατέθηκε στο ΕΑΠ ως μεταπτυχιακή – διπλωματική εργασία με επιβλέποντες τους κ. Ν. Κόϊο και Ντ. Αθανασοπούλου (Φωτ.: OHSU Photos)
[1] Σύνοδος για το δόγμα της πίστης Donum Vitae, διαδικτυακός τόπος: http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith.doc_19870222_respect_for_ human_life_en.html (ανάκτηση 04-02-2013)
[2] Σύνοδος για το δόγμα της πίστης, Dignitas Personae, διαδικτυακός τόπος:
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith.doc_20081208_dignitas_personae_en.html (ανάκτηση 04-02-2013)
[3] Σύνοδος για το δόγμα της πίστης Donum Vitae, διαδικτυακός τόπος: http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith.doc_19870222_respect_for_ human_life_en.html (ανάκτηση 04-02-2013)
[4] Σύνοδος για το δόγμα της πίστης, Dignitas Personae, διαδικτυακός τόπος:
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith.doc_20081208_dignitas_personae_en.html (ανάκτηση 04-02-2013)
[5] Σύνοδος για το δόγμα της πίστης Donum Vitae, διαδικτυακός τόπος: http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith.doc_19870222_respect_for_ human_life_en.html (ανάκτηση 04-02-2013)
Πηγή: Πεμπτουσία
