14 Αυγούστου 1922: Ο Συνταγματάρχης Νικόλαος Πλαστήρας, ενεργούμενο του Ελευθερίου Βενιζέλου, ανοίγει την κερκόπορτα στον Μουσταφά Κεμάλ – Κατάρρευση του Μετώπου Μικράς Ασίας
Πώς κατέρρευσε το μέτωπο
«Κρίνω αναγκαίον να αναφέρω ενταύθα ότι μέχρι της σήμερον αγνοώ που ήχθη το Απόσπασμα Πλαστήρα κατά την νύκτα της 14-15 Αυγούστου μετά την από του Καλετζίκ αποχώρησίν του, αφ’ ου ούτε παρά του αποσταλέντος επιτελούς μου ανευρέθη εις την δια της διαταγής μου της 14ης (υπ’ αριθ. ε.π. 545/3) ορισθείσαν αυτώ θέσιν, ούτε συνεδέθη μετά του 26ου Συν/τος συμφώνως τη αυτή διαταγή μου.
Ένεκα της μη παρουσίας του Αποσπάσματος τούτου εις την εν λόγω θέσιν του, προελθούσης εξ αιτίων αγνώστων μοι μέχρι σήμερον, παρέμεινεν ακάλυπτος εν μέρει η Μεραρχία από Νότου, της περιστάσεως δε ταύτης ωφεληθείς ο εχθρός ενήργησεν αιφνιδιαστικήν επίθεσιν κατά την πρωΐαν της 15ης» (Από την Έκθεση του Υποστράτηγου Δημαρά, διοικητή της IV Μεραρχίας).
Το μέτωπο δεν θα είχε καταρρεύσει χωρίς προδοσία
“Τα πράγματα μοιραίως κατέληξαν εις την καταστροφήν του Αυγούστου 1922, ενώ από καθαράς στρατιωτικής απόψεως δεν υπήρχεν ουδείς λόγος η Στρατιά να καμφθή αμέσως, ως εκάμφθη, εχρειάσθη δε προδοσία διά να εισέλθη ο εχθρός εις σκοπίμως εγκαταλειφθέντα τομέα και να κτυπήση εκ των όπισθεν την ΙV Μεραρχία”
Πηγή: (ΔΟΡΥΛΑΙΟΝ-ΣΑΓΓΑΡΙΟΣ 1921. Αναμνήσεις και επίσημα έγγραφα από την Μικρασιατική Εκστρατεία. Πρίγκηπας Ανδρέας των Ελλήνων. Εκδόσεις Ελληνική Πρωτοπορία, 2018. Σελ. 428. ISBN: 978-618-5383-08-4. Σελ. 403, διαθέσιμο στο: www.grecobooks.com).
