Το 1831 ξέσπασε ο πόλεμος Οθωμανικής Αυτοκρατορίας-Αιγύπτου. Αιτία ήταν ν διάθεση ανεξαρτητοποίησης του ηγεμόνα της Αιγύπτου Μεχμέτ Αλί από την οθωμανική εξουσία. Μήλο της Έριδος υπήρξε η Συρία, αλλά επιχειρήσεις διεξήχθησαν και στην Μικρά Ασία όπου μάλιστα δύο παλαιοί γνώριμοι και συμπολεμιστές βρέθηκαν αντίπαλοι τώρα, 6 μόλις χρόνια μετά την από κοινού καταστροφή του Μεσολογγίου.
Στις 29 Οκτωβρίου 1831 αιγυπτιακές δυνάμεις εισέβαλαν στην τουρκοκρατούμενη Παλαιστίνη και Συρία. Οι Αιγύπτιοι κατέλαβαν την Ιερουσαλήμ κατάλαβαν όλη την περιοχή με εξαίρεση την Άκρα που πολιόρκησαν και κατέλαβαν τελικά μετά από δύσκολο αγώνα τον Μάιο του 1832. Κατόπιν οι Αιγύπτιοι κατέλαβαν σχεδόν ολόκληρη την Συρία και την πρωτεύουσα Δαμασκό.
Η ταχεία προέλαση των Αιγυπτίων αποθάρρυνε τους Τούρκους και πολλές πόλεις τους απλώς παραδώθηκαν αμαχητί ενώ πολλοί Σύροι και Άραβες έσπευσαν να καταταγούν στον στρατό τους τον οποίοι διοικούσε, ποιος άλλος, ο Ιμπραήμ πασάς, ο γνωστός από τα «κατορθώματά» του κατά την ελληνική επανάσταση.
Στο μεταξύ οι Τούρκοι συγκέντρωσαν δυνάμεις και τις απέστειλαν προς αναχαίτιση του εχθρού. Επικεφαλής του ήταν ο έτερος γνωστός από την Ελληνική Επανάσταση, ο Ρεσίντ Μεχμέτ πασά Κιουταχής. Ιμπραήμ και Κιουταχής είχαν συμπολεμήσει – όχι αρμονικά – κατά την Επανάσταση κατά των Ελλήνων με αποκορύφωμα της συνεργασίας τους την άλωση της Ιεράς Πόλεως του Μεσολογγίου.
Είχε ήδη φτάσει ο Δεκέμβριος του 1832 και οι δύο αντίπαλοι στρατοί ελίσσονταν και αψιμαχούσαν. Στο διήμερο 18-19 Δεκεμβρίου σημειώθηκαν σοβαρές αψιμαχίες. Ο Ιμπραήμ κατάλαβε ότι οι Τούρκοι απέναντί του ήταν περισσότεροι αλλά δεν μπορούσε να παρατάξει ανάλογη δύναμη καθώς έχοντας προελάσει μέχρι το Ικόνιο της Μικράς Ασίας είχε αφήσει μεγάλο μέρος των δυνάμεων του να φρουρεί τις γραμμές συγκοινωνιών του.
Δυνάμεις και διάταξη
Έτσι είχε στη διάθεσή του μόλις 15.000 πεζούς και ιππείς και 48 πυροβόλα. Απέναντι ο Κιουταχής διέθετε 35.000 άνδρες, αλλά 24 μόνο πυροβόλα. Επίσης δεν μπορούσε να γίνει ποιοτική σύγκριση των αντιπάλων δυνάμεων. Ο Ιμπραήμ διέθετε σχεδόν αποκλειστικά τακτικά τμήματα εκπαιδευμένα από Ευρωπαίους, ενώ η στρατιά του Κιουταχή αποτελείτο ως επί το πλείστον από άτακτους στρατιώτες.
Συνολικά ο Ιμπραήμ παρέτασσε 20 τάγματα πεζικού, 28 ίλες ιππικού, 48 πυροβόλα και ένα μικρό απόσπασμα Μηχανικού. Ο Κιουταχής από την άλλη διέθετε περί τους 6.000 άτακτους Αλβανούς, 3.000 Βαλκάνιους τακτικούς στρατιώτες (Βόσνιους και Αλβανούς) ενώ οι λοιποί ήταν Τούρκοι άτακτοι πεζοί και ιππείς.
Στις 21 Δεκεμβρίου ο Ιμπραήμ είχε κινηθεί βόρεια του Ικονίου και ανέμενε τους Τούρκους. Ο Κιουταχής κινήθηκε πράγματι εναντίο του. Η ημέρα ήταν παγωμένη και πυκνή ομίχλη σκέπαζε όλη την περιοχή. Ο Ιμπραήμ είχε αναπτύξει το πεζικό του σε τρεις γραμμές σε απόσταση 350μ. η πρώτη από τη δεύτερη. Στην πρώτη ανέπτυξε το 13ο και 18ο Σύνταγμα Πεζικού (ΣΠ) υποστηριζόμενα από τρεις πυροβολαρχίες, ενώ στη δεύτερη το 12ο και το 14ο ΣΠ και δύο πυροβολαρχίες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι την δεύτερη γραμμή διοικούσε ο Σουλεϊμάν ο Γαλλος, εξισλαμισμένος πράγματι Γάλλος συνταγματάρχης Σεβέ, βετεράνος των Ναπολεόντειων πολέμων ο οποίος είχε πολεμήσει με τον Ιμπραήμ και κατά των Ελλήνων. Στην Τρίτη σειρά έταξε το ΣΠ τη Φρουράς του, δύο συντάγματα ιππικού και το εφεδρικό του πυροβολικό, ενώ στα πλευρά της παράταξής του έταξε δύο τάγματα πεζικού σε σχηματισμό τετραγώνου. Ο Ιμπραήμ έταξε τον στρατό του σε μεγάλο βάθος με ισχυρή πλαγιοφυλακή (τα σε τετράγωνα τάγματα) ώστε να μην περικυκλωθεί από τους περισσότερους και υπερέχοντες δραματικά αριθμητικά σε ιππικό Τούρκους.
Ο Κιουταχής δεν διακρίθηκε ιδιαίτερα για την φαντασία του κατά την ανάπτυξη των δυνάμεών του. Έταξε τους άνδρες του σε τέσσερις γραμμές, τη μία πίσω από την άλλη δημιουργώντας ένα ζωντανό έμβολο που είχε σκοπό να διασπάσει την αντίπαλη παράταξη. Στην πρώτη έταξε δύο ισχυρούς σχηματισμούς ιππικού και το καλύτερό του πεζικό. Στις υπόλοιπες σειρές έταξε από μια τακτική μονάδα στο κέντρο πλαισιωμένη από άτακτους στρατιώτες. Το πυροβολικό δεν χρησιμοποιήθηκε συγκεντρωτικά αλλά ανά ουλαμό σχεδόν, μοιράστηκε στην πρώτη γραμμή.
Η μάχη
Είχε φτάσει ήδη μεσημέρι όταν τα τουρκικά πυροβόλα άνοιξαν πυρ κατά της αιγυπτιακής παράταξης σε απόσταση 600μ. περίπου. Εξαιτίας της ομίχλης όμως δεν προκάλεσε παρά ελάχιστες απώλειες στους εχθρούς, ενώ ο Ιμπραήμ διέταξε το πυροβολικό του να μην απαντήσει ώστε να μην αποκαλυφθεί η θέση του. Όταν όμως οι λάμψεις πρόδωσαν τις θέσεις των τουρκικών πυροβόλων ο Ιμπραήμ διέταξε ταχύ πυρ.
Την ώρα που γινόταν ο Ιμπραήμ προχώρησε με λίγους ιππείς μπροστά για να αναγνωρίσει όσο ήταν δυνατό τις τουρκικές θέσεις. Καθώς πλησίαζε, για μη στιγμή, μια δυνατή ριπή ανέμου διέλυσε, για λίγες στιγμές, την ομίχλη. Ο χρόνος αυτός ήταν όμως αρκετός για τον έμπειρο Ιμπραήμ να διακρίνει ένα κενό στο τουρκικό αριστερό πλευρό. Αμέσως κάλεσε το ΣΠ της Φρουράς του και το ιππικό του και οδήγησε προσωπικά τους άνδρες του στο κενό.
Οι Αιγύπτιοι εφόρμησαν με ορμή και οι Τούρκοι αιφνιδιασμένοι απλώς το έβαλαν στα πόδια χωρίς καν να πολεμήσουν. Ο Κιουταχής προσπάθησε να ανασυγκροτήσει τους άνδρες του αλλά μάταια. Ο Ιμπραήμ κινήθηκε στα νώτα των Τούρκων και τότε άρχισε η σφαγή. Οι Τούρκοι πανικόβλητοι τράπηκαν σε άτακτη φυγή πληττόμενοι κατά μέτωπο από το κύριο αιγυπτιακό σώμα, την ώρα που ο Ιμπραήμ τους κυνηγούσε από τα αριστερά και τα νώτα.
Η καταδίωξη συνεχίστηκε μέχρι που άρχισε να σκοτεινιάζει. Μόνο τότε ο Κιουταχής κατάφερε να ανασυγκροτήσει μέρος της δύναμής του και επιχείρησε να αντεπιτεθεί. Η τουρκική επίθεση απέτυχε όμως και πολλοί Τούρκοι σκοτώθηκαν και ακόμα περισσότεροι αιχμαλωτίσθηκαν. Μεταξύ των αιχμαλώτων ήταν και ο ίδιος ο Κιουταχής. Η ήταν των Τούρκων ήταν συντριπτική και ακόμα χειρότερα ντροπιαστική. Οι Τούρκοι είχαν πάνω από 8.000 νεκρούς και αιχμαλώτους, ενώ ο Ιμπραήμ είχε μόλις 262 νεκρούς και 530 τραυματίες. Ύστερα από την ήττα αυτή ο σουλτάνος ζήτησε ειρήνη παραχωρώντας την Συρία στον Μεχμέτ Αλί, αναγνωρίζοντάς τον παράλληλα, αυτόν και τους απογόνους του ηγεμόνες της Αιγύπτου.
Πηγή: history-point.gr
