Κατά τη μακρά χρονική περίοδο της Τουρκοκρατίας υπήρξαν ορισμένες μεμονωμένες προσπάθειες για την αποτίναξη της υποδούλωσης. Τα μικρής διάρκειας επαναστατικά κινήματα εναντίον του ισχυρού τουρκικού ζυγού δεν ήταν εφικτό να έχουν αίσια έκβαση.

Το Βασιλάδι είναι ένα ιστορικό νησάκι στον κόλπο του Μεσολογγίου που δοξάστηκε κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821. Οχυρώθηκε για πρώτη φορά από τον Αλή Πασά το 1805 και το τείχος του διατηρήθηκε μέχρι το 1821, οπότε η οχύρωση συμπληρώθηκε με τρία κανόνια και η φρουρά με 50 Μεσολογγίτες ναύτες. Στις 20 Ιουλίου 1821 σημειώθηκε η πρώτη μάταιη απόπειρα κατάληψής του από τον εχθρικό στόλο. Κατά την τελευταία πολιορκία του Μεσολογγίου (1825-1826) το Βασιλάδι ήταν καλύτερα οχυρωμένο, με 14 κανόνια. Η φρουρά του επίσης είχε ενισχυθεί σημαντικά, με 60 πεζούς από τον Σπύρο Πεταλούδη, 20 πυροβολητές από τον Α. Παπαλουκά κ.ά.

Μάχου ὑπὲρ Πίστεως καὶ Πατρίδος

Η γνωστή φράση της ιστορίας “Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης διέβη τον Προύθο” σημαίνει “Η Επανάσταση αρχίζει”. Ναι, αλλά πώς θα πρέπει να εννοήσουμε την φράση; Τι σημαίνει κατά λέξη και κατά (πρωταρχικό) νόημα; Σημαίνει ότι ο Υψηλάντης περνά από την ρωσική Βεσσαραβία στην ρωσο-οθωμανική Μολδαβία, άρα

Στις αρχές του 1822, ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος με αρχηγούς τον αντιναύαρχο Καρά Πεπέ Αλή και τον αιγύπτιο υποναύαρχο Ισμαήλ Γιβραλτάρ, βγήκε από τον Ελλήσποντο με διαταγή να πλεύσει προς την Πάτρα, προκειμένου να ανεφοδιάσει τους πολιορκούμενους από τους Έλληνες επαναστάτες, Τούρκους.

Είς τάς Αθήνας ή Κεντρική Επιτροπή και ιδιαιτέρως ό Πρόεδρος Παύλος Καλλιγάς και ό Ταμίας Μιχαήλ Μελάς εύρίσκοντο είς στενήν έπαφήν μέ τον ‘Αλέξανδρον Κουμουνδοϋρον και τόν Χαρίλαον Τρικούπην, Υπουργούς Εσωτερικών και Εξωτερικών αντιστοίχως εις τήν Οΐκουμενικήν Κυβέρνησιν, προς συντονισμόν τών ενεργειών της επιτροπής.

Ἀπὸ τὸ θέρος τοῦ 1824 οἱ κινήσεις τῆς Πύλης κατὰ τῶν Ἑλλήνων ἐπαναστατῶν γίνονται πιὸ συστηματικές.

Ο Σπύρος Καγιαλές-Καγιαλεδάκης, ο «Θρύλος του Ακρωτηρίου», έγραψε με τον ηρωισμό του και την αυτοθυσία του, μια από τις πιο ένδοξες στιγμές της Ελλάδος, κατά των Αγώνα των Κρητών, το 1897, για ένωση με την Μητέρα Πατρίδα. Δυστυχώς τα περισσότερα Ελληνόπουλα, ακόμα ακόμα και τα Κρητικόπουλα αγνοούν την ύπαρξη αυτών των ηρώων!

Οι οικογενειακές προστριβές με τα αδέρφια του δεν στάθηκαν εμπόδιο για την δημιουργικότητα και την αγάπη του Διονυσίου Σολωμού για την τέχνη. Παρά τις δικαστικές διαμάχες (1833-1838) που είχε με τον ετεροθαλή αδερφό του, Ιωάννη Λεονταράκη, οι οποίες υπήρξαν και η αιτία απομάκρυνσης του ποιητή από την πολυαγαπημένη του μητέρα, ο Διονύσιος Σολωμός συνέχισε το έργο του και μάλιστα η περίοδος αυτή θεωρείται η ωριμότερη, με την δημιουργία των έργων «ο Κρητικός» (1833), «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» (έως το 1845), «ο Πόρφυρας» (1847).

Το ποιητικό ταλέντο του Διονυσίου Σολωμού αναγνωρίστηκε πολύ νωρίς, σχεδόν αμέσως μετά από την επιστροφή του από την Ιταλία, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί στην Κέρκυρα και όχι μόνο, μεγάλος κύκλος θαυμαστών του μερικοί από τους οποίους ξεχωρίζουν ο Νικόλαος Μάντζαρος, ο Ιωάννης και ο Σπυρίδων Ζαμπέλιος, ο Ερμάννος Λούντζης, ο Nicolo Tommaseo, ο Ανδρέας Μουστοξύδης, ο Πέτρος Βράιλας Αρμένης, ο Ιάκωβος Πολυλάς, ο Ιούλιος Τυπάλδος, ο Ανδρέας Λασκαράτος, ο Γεράσιμος Μαρκοράς.

Η φήμη του Διονυσίου Σολωμού σε Ελλάδα και Ευρώπη, οφείλεται ουσιαστικά στην δημοσίευση του έργου «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» (1823), ένα από τα πρώτα Ελληνόγλωσσα ποιήματά του, εμπνευσμένο από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. 

Ο Διονύσιος Σολωμός ήταν μέλος της Αναγνωστικής Εταιρείας Κερκύρας και με τον θάνατό του, το 1857, το δημόσιο πένθος που κηρύχτηκε ήταν αρκετά συγκινητικό.

Πέθανε στις 9 Φεβρουαρίου του 1857 στην Κέρκυρα, ύστερα από αλλεπάλληλες εγκεφαλικές συμφορήσεις. Τα οστά του μεταφέρθηκαν το 1865 στην Ζάκυνθο και τοποθετήθηκαν αρχικώς σ' ένα μικρό μαυσωλείο στον τάφο του Κάλβου.

Η μαρμάρινη προτομή του Διονυσίου Σολωμού, που βρίσκεται στον Εθνικό κήπο

Πηγή: Περί Πάτρης

Σαν σήμερα οι πολιτικοί φυλάκισαν τον Κολοκοτρώνη και άλλους καπεταναίους, το 1825