Αγαπημένα μου αδέλφια, με την ευκαιρία της επετείου της Γενοκτονίας του Πόντου, παρά τις μη επαρκείς καταδίκες των πολιτικών γενοκτονίας, τις πυρπολήσεις και τη λεηλασία της γης μας, θέλω να ξεκινήσω ενθυμούμενος τους αθάνατους ήρωες, τους αντάρτες με την γενναία καρδιά, οι οποίοι υπερασπίστηκαν τον λαό του Πόντου μέχρι το τελευταίο τους βόλι, την Ελένη Τσαούς, τον Βασίλειο Ανθόπουλο, τον Βασίλ Ουστά. Η μνήμη τους θα φωτίζει πάντα τον αγώνα μας. Αγαπημένα μου αδέλφια, θα ήθελα να σας πω ξανά πόσο υπερήφανος νιώθω που είμαι εγγονός της Ελένης Τσαούς, του Βασίλ Ουστά και του Κοτζά Αναστάση.
Αδέρφια μου, ο Πόντος είναι ένα τμήμα της Ελλάδος με ιστορία 2800 χρόνια. Αντιστάθηκε στις προσπάθειες εξαφάνισης της ταυτότητάς του και της αρπαγής των εδαφών του, αντιστάθηκε στην αφομοίωση, ακόμη και όταν ο Σουλτάνος Μεχμέτ, με την εκστρατεία του κατέστρεψε την Ελληνική Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας. Αν δει κάποιος την πρόσφατη ιστορία θα δει, όπως εγώ, ότι η αρχή της γενοκτονίας είναι το 1461. Από τότε ξεκίνησε μια πρωτοφανής περίοδος επίθεσης εναντίον της ύπαρξής μας, της γλώσσας μας, του πολιτισμού μας και της θρησκείας των Ελλήνων του Πόντου.
Σε μία κατάμεστη από κόσμο πλατεία Αγίας Σοφίας μίλησε ο ακτιβιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ποντιακής καταγωγής Γιάννης Βασίλης Γιαϊλαλί, στην κεντρική εκδήλωση μνήμης που έγινε από τον Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος
Τα αδέρφια μου βέβαια αντιστάθηκαν ένδοξα σε αυτή τη γενοκτονία. Το βουνό Nebiyan στη Σαμψούντα και τα περίχωρά του είναι μάρτυρες αυτής της αντίστασης. Αν και προσπαθούν κάποιοι σήμερα να το κρύψουν, το κάστρο των κοριτσιών στη Μπάφρα, είναι μάρτυρας της αντίστασης των Ελλήνων και των Ελληνίδων, των ανδρών και γυναικών του Πόντου. Ύστερα από μήνες αντίστασης, όταν ο βάρβαρος έσπασε την αντίσταση και μπήκε στο κάστρο, οι γυναίκες μας για να μην παραδοθούν στους Οθωμανούς, έπεσαν στο κενό και την αθανασία. Η ύπαρξη αυτών που δεν έχουν κανένα στοιχείο ύπαρξης στον Πόντο αρχίζει όταν οι Οθωμανοί μπήκαν για πρώτη φορά στον Πόντο με τον Σουλτάνο Μεχμέτ, ως αποτέλεσμα αυτής της βαρβαρότητας. Μετά την κάμψη της αντίστασης, ο λαός μας προσπάθησε να αποκρύψει την πίστη και τον πολιτισμό του, αλλά οι πιέσεις, και οι σφαγές με τον χρόνο αυξήθηκαν. Έτσι, το δυτικό τμήμα του Πόντου έχασε τη γλώσσα του και το ανατολικό τμήμα του Πόντου μεταστράφηκε στο Ισλάμ.
Η διαδικασία γενοκτονίας για εμάς άρχισε στον Πόντο κατά την εποχή του Σουλτάνου Μεχμέτ, με σαφή προσανατολισμό προς τους μη μουσουλμανικούς λαούς και η τελευταία περίοδος γενοκτονίας που συμπίπτει με την τελευταία περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, συνεχίστηκε με τον Σουλτάνο Αμντουλχαμίτ Β΄, το κίνημα της Ένωσης και Προόδου και τελικά με την περίοδο του Μουσταφά Κεμάλ. Ο Μουσταφά Κεμάλ έφτασε στις 19 Μαΐου 1919 στον Πόντο, στη Σαμψούντα, για να βάλει το τελευταίο καρφί στο φέρετρο των ανθρώπων που έζησαν για 2800 χρόνια στον Πόντο.
Ο Γιάννης Βασίλης Γιαϊλαλί κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ενώ στη μετάφραση είναι η Μάνια Κοσμίδου, την οποία απέδωσε από τα τούρκικα ο Θοδωρής Χατζηθεοδωρίδης
Η ζωή των Ελλήνων που έμειναν πίσω, όπως εγώ, διαμορφώθηκε μέσα από αυτή τη διαδικασία γενοκτονίας, λεηλασίας και βαρβαρότητας. Στην πραγματικότητα, για να λέμε τα πράγματα ξεκάθαρα, η ζωή μας είναι ταυτισμένη με την άρνηση της Τουρκίας ως προς την ύπαρξή μας και την άρνηση της γενοκτονίας που εφάρμοσε. Μας δόθηκε η ευκαιρία να ζήσουμε με μία προϋπόθεση, να αρνούμαστε τους εαυτούς μας μέχρι το τέλος και να παραμείνουμε αφοσιωμένοι στο τουρκικό σύστημα άρνησης και γενοκτονίας. Αυτή είναι η ιστορία της οικογένειάς μου, που ξεκίνησε με τον παππού μου, ένα ορφανό που έμεινε πίσω μετά τη Γενοκτονία. Ως μέλος αυτής της οικογένειας, ανατράφηκα σύμφωνα με αυτή την κατάσταση και αποξενώθηκα από όλες τις αξίες μου.
Στον Ελληνισμό του Πόντου, στα γεωγραφικά όρια όπου ζούσε αυτός ο αρχαίος λαός, οργανώθηκε από το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και έπειτα, ένα μεγάλο σχέδιο με σκοπό τον εκτουρκισμό του. Εμείς, καθώς δεν ήμασταν μουσουλμάνοι, μετά το πέρας των σφαγών και της γενοκτονίας, είδαμε αυτή τη φορά το εκατονταετές αυτό σχέδιο να προχωράει ως διαδικασία γενοκτονίας των Κούρδων. Σε αυτό τον φοβερό πόλεμο έχασαν τη ζωή τους δεκάδες χιλιάδες Κούρδοι. Οι Οθωμανοί σε όσους έπιαναν αιχμαλώτους, ή στα παιδιά των σκοτωμένων στον πόλεμο τα οποία απήγαγαν, έκαναν πλύση εγκεφάλου όπως με την μέθοδο του παιδομαζώματος και τα έκαναν να πολεμούν ενάντια στον ίδιο τους τον λαό.
Η γενοκτόνος Τουρκική Δημοκρατία προχώρησε το σχέδιο αυτό ένα βήμα παραπέρα, μετατρέποντας σε μια μηχανή θανάτου τα ορφανά των Ρωμιών όχι μόνο απέναντι στον λαό τους, αλλά και απέναντι σε άλλους λαούς και θρησκείες. Αυτή η ιστορία μου και της οικογένειάς μου , είναι η πορεία υποδούλωσης ενός ιστορικού λαού , αλλά προσπαθούμε να αγωνιζόμαστε για την απελευθέρωση κρατώντας το κεφάλι μας ψηλά.
Αντιπροσωπεύω αυτή τη γενιά, είμαι τόσο αποξενωμένος από όλα τα Ελληνικά πράγματα όπως ένας Τούρκος φασίστας και μάλιστα ακόμη περισσότερο λόγω του πολέμου της Τουρκίας κατά των Κούρδων, πόλεμος που έχει στόχο την εξόντωση των ανθρώπων από την γη τους. Τα ορφανά, όπως εγώ, ήταν μέρος του τρομερού σχεδίου της γενοκτονίας και γίναμε μέρος ενός φαύλου κύκλου χωρίς επιστροφή. Έτσι οι νέοι από τον Πόντο εντάσσονται στον πόλεμο, στη γενοκτονία ενάντια στον Κουρδικό λαό και χάνουν τη ζωή τους. Ο τουρκικός εθνικισμός και ο ρατσισμός μεταφέρθηκε ξανά στις κηδείες των νέων αυτών στη Μαύρη Θάλασσα, στον Πόντο.
Έτσι, από την μία είχαμε τους καταπιεσμένους Κούρδους, οι οποίοι δεν μπορούσαν να πάρουν ανάσα και από την άλλη είχαμε να αντιμετωπίσουμε τη διαδικασία αυτών των πολιτικών, στον Πόντο, την γενοκτονία, τόσο που ο λαός μας, αλλά και η εθνική γλώσσα μας θεωρούνταν καταραμένοι. Σαν να μας είχαν καταραστεί οι 12 Θεοί του Ολύμπου, όπως είχαν καταραστεί τον Σίσυφο! «Εγώ είμαι η τιμωρία των Θεών! Εάν δεν είχατε ζήσει μέσα σε τόσο μεγάλη αμαρτία, οι θεοί δεν θα σας είχανε στείλει μια τόσο μεγάλη τιμωρία σαν τη δική μου», λένε οι απόγονοι του Τζενγκίζ χαν, δεν θα είχατε αποξενωθεί πολεμώντας ξανά και ξανά άλλους λαούς. Αλλά ποιο ήταν το έγκλημά μας; Ότι γεννηθήκαμε στον Πόντο, ότι είμαστε Έλληνες! Αυτή είναι η αιτία της γενοκτονίας που έγινε απέναντί μας.
Ο πρόεδρος της ΠΟΕ Χρήστος - Δημήτριος Τοπαλίδης απονέμει στον Γιάννη Βασίλη Γιαϊλαλί το λογότυπο της γενοκτονίας σε κεραμικό και ένα μπουκέτο λουλούδια, ενώ ο Γιάννης Ταχματζίδης του απονέμει τη σημαία του Πόντου και το σήμα της Γενοκτονίας
Αυτή είναι η αιτία της γενοκτονίας κατά του λαού μας. Όταν ένας τέτοιος πόλεμος ενάντια σε έναν άλλο λαό βρισκόταν σε εξέλιξη από το τουρκικό κράτος και ξεκίνησαν οι επιχειρήσεις, αναγκάστηκα να το αντιμετωπίσω. Βρέθηκα στο Σιρνάκ όπου έπρεπε να πολεμήσω τους Κούρδους, από τους οποίους πυροβολήθηκα και πιάστηκα αιχμάλωτος. Στα βουνά των Κούρδων κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας μου ήρθα αντιμέτωπος με τον Κουρδικό λαό και την πραγματικότητά του. Έμαθα επίσης τη δική μου αλήθεια, δηλαδή αυτή του λαού των Ρωμιών του Πόντου. Αυτό βεβαίως δεν ήταν εύκολο, οι γέροντες της οικογένειάς μας δεν μας είπαν ότι είμαστε Έλληνες. Για πολλούς λόγους, επέλεξαν να το ξεχάσουν. Όμως, λίγο καιρό μετά την αιχμαλωσία μου, κατάλαβα την αιτία του πολέμου με τον Τουρκικό στρατό στα χωριά και τα βουνά και με απειλούσαν εξαιτίας του στρατιωτικού μου βίου.
Οι απειλές αυτές μετέφεραν το μήνυμα ότι η ζωή μου θα άλλαζε εντελώς. Ο τουρκικός στρατός έλεγε στην οικογένεια μου «αυτό το παιδί μιλάει πολύ, να ξεχάσετε την επιστροφή του, ξέρουμε ότι είσαστε Ρωμιοί, θα έρθει μεγάλο κακό στο κεφάλι σας». Φίλοι δημοσιογράφοι που επισκέφτηκαν την οικογένειά μου, όταν ήρθαν στο σημείο συνάντησής μας μου μετέφεραν όλα αυτά.
Αφού αντιμετώπισα όλα αυτά χάρη στην αδελφοσύνη σε έναν γειτονικό λαό, άρχισα να συμπαραστέκομαι στον αγώνα του Κουρδικού λαού. Με το που άρχισα να μιλάω για την γενοκτονία του Ποντιακού λαού, έφερνα το θέμα αυτό σε κάθε φόρουμ συζήτησης που μπορούσα. Βέβαια, απέναντί μας δεν είχαμε μόνο το κράτος, μέσα στους αντιπάλους μας ήταν και πολλοί υπερασπιστές του Κεμαλικού καθεστώτος, οι οποίοι συχνά στάθηκαν απέναντί μας. Για εμάς η 19ηΜαΐου είναι ημέρα πένθους και παρά τις προσπάθειές μας, αρκετές αριστερές ομάδες την έχουν ως γιορτή. Παρ’ όλα τα αρνητικά δίπλα μας στάθηκαν φωτισμένοι άνθρωποι που μας υποστήριξαν, ακαδημαϊκοί, συγγραφείς, πολιτικές και μη κυβερνητικές οργανώσεις. Χάρη σε αυτούς τους φίλους μπορέσαμε να οργανώσουμε στις 9 Απριλίου 2016 στην Άγκυρα, το πρώτο Συνέδριο για το Ποντιακό ζήτημα και τη Γενοκτονία. Ήταν μία σημαντική στιγμή στην ιστορία.
Κάναμε μια πολύ σημαντική μελέτη με την παρουσία Ελλήνων και Τούρκων ιστορικών ακαδημαϊκών και ακτιβιστών, μία διάσκεψη για τα γεγονότα στην Τουρκία το χρονικό διάστημα 1914 - 1923, εισάγοντας στη συζήτηση στην Τουρκία την γενοκτονία που έλαβε χώρα εναντίον των Ελλήνων στον Πόντο.
Φυσικά, όλα αυτά προκάλεσαν την προσοχή του Τουρκικού κράτους. Άνοιξαν δεκάδες φάκελοι σχετικοί με τον αγώνα μου.
Η συμπαράστασή μου στους Κούρδους καθώς και το αποτυχημένο πραξικόπημα των Γκιουλενιστών χρησιμοποιήθηκε από το ΑΚΡ για να με κατηγορήσουν και να με φυλακίσουν. Στη δύσκολη αυτή στιγμή ήταν μαζί μου η αγαπημένη μου φίλη Μεράλ Γκεϊλανί, η οποία συμπαραστάθηκε στον αγώνα μου για τον Πόντο και για τους Κούρδους, ειδικά στο Μαρτυρικό Ρομπόσκι, όπου εκεί δολοφονήθηκαν από τον τουρκικό στρατό μικρά παιδιά, δείχνοντας την αλληλεγγύη στον αγώνα για τα δικαιώματα και τη δικαιοσύνη.
Ήταν μαζί μου στην φυλακή και το σφάλμα μας ήταν πρώτον ότι είμαστε Ρωμιοί και δεύτερον ότι υποστηρίζουμε τους Κούρδους. Θα ήθελα να ευχαριστήσω και πάλι όλους όσους δεν μας άφησαν μόνους όταν φυλακιστήκαμε, όσους διοργάνωσαν καμπάνιες, τους νέους, τον Ποντιακό λαό, τους πατριώτες, τους μεταπτυχιακούς φοιτητές που έκαναν γνωστό το θέμα στην Ελλάδα, όλους αυτούς τους φίλους τους ευχαριστώ για τη συμπαράστασή τους.
Αποφυλακίστηκα μετά από ενάμιση χρόνο απομόνωσης από το μοναχικό κελί μου. Καθώς άνοιγαν ξανά φάκελοι για μένα και υπήρχε περίπτωση να με ξανασυλλάβουν, ήρθα στην Ελλάδα λαθραία. Φίλοι μου μπορώ να πω ευθέως ότι η γενοκτονία που άρχισε έναν αιώνα πριν στην Τουρκία εξακολουθεί να συνεχίζεται. Το είδα με τα μάτια μου. Η γενοκτονία που ζούμε έκλεισε 100 χρόνια. Δυστυχώς δεν υπάρχει αισιοδοξία ότι η Τουρκία θα κλείσει την υπόθεση. Έγιναν ξανά τοπικές εκλογές και ο ηγέτης του κυβερνόντος κόμματος, ο Ερντογάν αναφερόμενος σε εμάς στην Κερασούντα είπε ότι πάλι θα μας ρίξουν στην θάλασσα. Και καθώς το κυβερνόν κόμμα μιλάει έτσι, το CHP το κόμμα της μείζονος αντιπολίτευσης το οποίο ίδρυσε ο δάσκαλος του Χίτλερ ο Μουσταφά Κεμάλ, παραμένει αδρανές.
Ο βασικός δράστης στην γενοκτονία ήταν ο δολοφόνος Τοπάλ Οσμάν, τον οποίο κάποιοι προσπαθούν να αθωώσουν. Ο βουλευτής Κερασούντας του Κεμαλικού Κόμματος CHP, και υπουργός άμυνας Χουλουσί Ακάρ, θέλοντας να αθωώσει τον Τοπάλ Οσμάν κατέθεσε πρόταση μομφής. Και πρότεινε μάλιστα πως το όνομα ενός αρχηγού δολοφόνων Τσετών θα μπορούσε να έχει δοθεί σε κάποιο κρατικό συμβούλιο! Να μην ξεχνάμε όμως πως ότι κι αν κάνουν το όνομα του Τοπάλ Οσμάν παραμένει στη μνήμη του λαού ως δολοφόνου. Εμείς προσπαθούμε να ευαισθητοποιήσουμε τον κόσμο για τα 100 χρόνια της γενοκτονίας, αυτοί προσπαθούνε να καθαρίσουν το όνομά του και θεωρούν ότι αυτό είναι η απάντηση στις προσπάθειές μας. Όμως εκτός από την επίσημη Τουρκική ιστορία, υπάρχει και η ζωντανή ιστορία, η πραγματικότητα όσων έζησαν τα γεγονότα.
Ο χασάπης Τόπαλ Οσμάν, ο τουρκικός στρατός και ο Νουρεντίν Πασάς, η κοινοβουλευτική αντιπροσωπεία, ο επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας Μουσταφά Κεμάλ, ο δάσκαλος του Χίτλερ, έχουν την ευθύνη της γενοκτονίας και οι πράξεις τους δεν μπορούν να διαγραφούν από τη μνήμη μας.
Έχουν δημιουργήσει πολλά ψέματα, ψεύτικες γιορτές οι οποίες όμως είναι όλες σφαγές και ημέρες γενοκτονίας Όπως την 23η Απριλίου, την 19η Μαΐου, όπου τιμούν τον Κεμάλ, τιμούν τη Γενοκτονία εναντίον των λαών. Όμως εκτός από κάποιους απερίσκεπτους Κεμαλικούς, κανένας δεν σέβεται αυτές τις γιορτές. Αδέρφια μου, για να μας επιτίθεται ακόμα αυτό το σύστημα γενοκτονίας, τόσο από μέσω της εξουσίας όσο και μέσω της αντιπολίτευσης, αυτό σημαίνει ότι πέτυχαν ακριβώς το αντίθετο από αυτό που προσπαθούσαν. Η ύπαρξή μας τους τρομοκρατεί.
Δεν ξέρω ποιο θα είναι το αποτέλεσμα. Βρισκόμαστε με την ευκαιρία των εκατό χρόνων της γενοκτονίας να ακολουθούμε τους προγόνους μας, ενώ κάποιοι επιμένουν στις σφαγές και τις γενοκτονίες. Βλέπουμε οι Ρωμιοί του Πόντου τις γενοκτονίες να συνεχίζονται στο αρχαίο μας έδαφος εναντίον των μη μουσουλμάνων, αλλά βλέπουμε και γενοκτονίες που αρχίζουν εναντίον μουσουλμάνων. Πρέπει να ζητήσουμε συγγνώμη από τον λαό μας που ακόμα είναι εκτεθειμένος σε σφαγές και γενοκτονίες και να κινηθούμε με κάθε τρόπο για την προστασία των ιστορικών μας δικαιωμάτων.
Ο ΠΟΝΤΟΣ ΖΕΙ! ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΣΥΝΘΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ!
Αδέρφια μου, σίγουρα το σύστημα άρνησης της Τουρκίας, η γενοκτονία που ξεκίνησε 100 χρόνια πριν με σκοπό τον εκτουρκισμό μας, όσο κι αν συνεχίζει, τόσο συνεχίζει και η αντίστασή μας. Στη δική σας διασπορά και στα προγονικά εδάφη μας και ενώ η γενοκτονία των Κούρδων και η άρνηση των Τούρκων έχει μεγάλη ηθική επίδραση, ξανά στον Πόντο σταθήκαμε στα πόδια μας. Ο Πόντος ζει, δεν είναι απλώς ένα σύνθημα που προέκυψε,δείχνει ότι σιγά σιγά άρχισε να παίρνει ζωή. Οι εργασίες μας επηρέασαν και τους νέους του Πόντου. Οι νέοι προσπαθούν με πολλούς τρόπους να έρθουν σε επαφή μαζί μας, θέλοντας να βρούνε τις Ελληνικές οικογένειές τους, θέλοντας κι αυτοί να συμμετέχουν στην προσπάθειά μας.
Αυτοί που επέζησαν από τη γενοκτονία που ζήσαμε, και με τη βοήθεια των φίλων μας, πραγματοποίησαν την πρώτη ημερίδα στην Άγκυρα για τη γενοκτονία του Πόντου, την άνοιξη του 2016 μέσα σε καταπληκτικό κλίμα, με πολύ σοβαρούς ιστορικούς και ακαδημαϊκούς. Μετά τα 100 χρόνια στο μέρος όπου λέγεται ότι όλα τελείωσαν, βλαστήσαμε ξανά από τις ιστορικές μας ρίζες των 2800 ετών. Αυτή η κίνησή μας θεωρήθηκε πράξη με ιδρυτικό νόημα από την κίνηση των Κούρδων και το Τουρκικό Επαναστατικό κίνημα και επηρέασε πολλούς, κι έτσι βρεθήκαμε όλοι μαζί να μιλάμε ως Έλληνες του Πόντου.
Εσείς, Πόντιοι πατριώτες, που σας ανάγκασαν να φύγετε από τον Πόντο, Ελένη Τσαούς, Βασίλ Ουστά, Κοτζά Αναστάς, γίνατε η φωνή του Νεμπιγιάν, της Σαμψούντας, της Κερασούντας και της Τραπεζούντας. Ας είσαστε στην Ελλάδα και σε όποιο μέρος του κόσμου κι αν είσαστε, προστατέψτε τις αξίες μας και κάντε ότι περνά από το χέρι σας για να τις κρατήσετε ζωντανές. Σας Ευχαριστώ πολύ αντάρτες του Νεμπιγιάν, της Σαμψούντας, της Κερασούντας και της Τραπεζούντας. Περνώντας το κεφάλι σας στην αγχόνη δώσατε φωνή στους πατριώτες, παραμείνατε πιστοί στις αξίες σας. Εσείς ποτίσατε τις 2800 ετών ρίζες μας στον Πόντο και έτσι εμείς σήμερα βλαστήσαμε. Από εδώ και πέρα όλοι μαζί θα προχωρήσουμε. Από την μία πλευρά θα αγωνιστούμε για να αντιμετωπίσουμε όσα έκανε το γενοκτόνο Τουρκικό κράτος και από την άλλη πλευρά δεν θα εγκαταλείψουμε την γλώσσα, τον πολιτισμό και την ύπαρξή μας.
Η πραγματικά σημαντική διάσταση των προσπαθειών μας είναι να προσπαθήσουμε να δείξουμε τις αξίες που αντιπροσωπεύει το σύνθημα, Ο Πόντος ζει. Μη αποδεχόμενοι τη γενοκτονία που ζήσαμε 100 χρόνια πριν, αυτό που προστατεύει σε κάθε μέρος το όνομα, ας είναι αυτό το σύνθημα. Ο Πόντος ζει. Και αδέρφια μου, εμείς οι Έλληνες του Πόντου μετά την γενοκτονία που βιώσαμε καταφέραμε μέχρι σήμερα να διαφυλάξουμε την ύπαρξή μας. Αυτό ήταν το πρώτο στάδιο. Τώρα ήρθε η σειρά για το δεύτερο βήμα, να μην αφήσουμε κανέναν να κρύψει την ύπαρξή μας, να αρνηθεί την ταυτότητά μας. Πρέπει με αποφάσεις των Ποντίων που ζούνε σε όλο τον κόσμο να ιδρυθούν σωματεία πολιτισμικά, ιστορικά και κάθε είδους. Αυτά τα σωματεία, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, δεν θα επιτρέψουν την αφομοίωσή μας και δεν θα επιτρέψουν τη διάλυση της ταυτότητάς μας.
Στο τρίτο στάδιο, εάν θέλουμε να αναπαυτούν ειρηνικά οι 353.000 ψυχές που πότισαν με το αίμα τους τον Πόντο και έμειναν άταφες, και εάν θέλουμε να το εμποδίσουμε, οι αξίες μας πρέπει να παραμείνουν καθαρές και στα χώματα που καταφύγαμε εξαιτίας της γενοκτονίας και στα προγονικά μας εδάφη και να ξεχειλίσει η αλήθεια και να γίνει μια απάντηση όπως ένα χαστούκι στο τουρκικό σύστημα γενοκτονίας. Ακόμα, δεν πρέπει να ξεχνάμε αυτούς που μας χάρισαν την ταυτότητά μας την ιστορία μας και τον πολιτισμό μας, τους οποίους πρέπει να έχουμε σαν ασπίδα.
Μπορώ ειλικρινά να πω ότι και εγώ θα ακολουθήσω τον δρόμο που ξεκίνησαν οι αντάρτες που πολέμησαν μέχρι τέλους στο βουνό Νεμπιγιάν, η Ελέν Τσαούς, ο Βασίλ Ουστά, ο Κοτζά Αναστάς και όσοι χωρίς κανένα λόγο οδηγήθηκαν στην κρεμάλα. Όλων αυτών των πατριωτών από την Σαμψούντα, την Μπάφρα, την Κερασούντα και την Τραπεζούντα. Ας θυμηθούμε πάλι με σεβασμό αυτούς που θυσιάστηκαν αντιστεκόμενοι στη γενοκτονία και η μνήμη τους ας είναι πάντα οδηγός που θα φωτίζει τον δρόμο μας. Ας σταθούμε με σεβασμό μπροστά στην ιερή μνήμη των 353.000 σφαγιασθέντων. Ας υποσχεθούμε ότι δεν θα σταματήσουμε τον αγώνα μέχρι να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι.
Πηγή: http://efxinospontos.gr
