"Μετά βαθυτάτης συγκινήσεως οι συγγραφείς και καλλιτέχναι της Ελλάδος απευθύνονται προς τους διανοουμένους του πεπολιτισμένου κόσμου όπως γνωστοποιοήσουν εις αυτούς την τραγωδίαν χιλιάδων οικογενειών του Ελληνικού Πόντου. Ξηρά, εξηκριβωμένα και αναμφισβήτητα τα γεγονότα είναι τα εξής:

Ο Νίκος Καπετανίδης γεννήθηκε το 1889 στη Ριζούντα του Πόντου και σπούδασε στο περίφημο Φροντιστήριο της Τραπεζούντας¹, 

«Έναν μαύρον ημέραν εκούιξεν εις απες σο σπέλ’: Οι μανάδες ντο έχ’νε μικρά μωρά να εβγαίνε οξιοκά ασο σπέλ’». Μία μάνα διηγείται ότι μια μαύρη μέρα ένας φώναξε όσες είχαν μικρά παιδιά να βγουν έξω από τη σπηλιά…

Τεκμήριο των σφαγών των Ελλήνων του Πόντου αποτελεί το τηλεγράφημα της Επιτροπείας Ποντίων που απευθύνεται προς τον Ελεύθεριο Βενιζέλο, από τον οποίον ζητεί προσωπική παρέμβαση «παρ' ισχυροίς Συμμάχοις προς κατάπαυσιν εξολοθρευτικού έργου Τούρκων και σωτηρίαν απειλουμένου υπό εξοντώσεως Ποντικού Ελληνισμού».

Στις 30 Ιανουαρίου 1923 υπογράφηκε στη Λοζάνη το πρώτο μέρος της ομώνυμης Συνθήκης η οποία αποτέλεσε την κατάληξη της μεγαλύτερης καταστροφής που υπέστη η Ελλάδα.

Σοφία Παπαδοπούλου-Σταμπουλίδη: Ο Τοπάλ Οσμάν με τους τσέτες του, αφού σκόρπισε τον όλεθρο στο Χατζήμπεη, έφθασε και περικύκλωσε το χωριό Χερίζ Νταγ, λίγο πριν από το σούρουπο της 21ης Ιουνίου 1921.

«Η μια αδικία, η παλιά, γεννά άλλη, καινούργια μες στο σπίτι, όταν έλθη η ωρισμένη ημέρα να γεννήση∙ γεννά τον δαίμονα τον άμαχο, τον απολέμητο, το θράσος το ανίερο της μαύρης Άτης, που μοιάζει με τους γονείς της».

Πρόκειται για ένα ονομαστικό ευρετήριο, αρκετά μεγάλο σε έκταση, που καταρτίστηκε από το υπουργείο Γεωργίας και την Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων, και δημοσιεύτηκε το 1928.

Δρ. Ιωάννης Σ. Παπαφλωράτος, νομικός, διεθνολόγος, διδάκτορας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και διδάσκων σε Στρατιωτικές Σχολές

Η δραματική περίπτωση  της Ποντιοπούλας Παρθένας, που χάθηκε στους διωγμούς το 1920 και βρέθηκε ως  Αϊσέ, μετά από 60 χρόνια!