Με 15 Υπουργεία, και 10 Υφυπουργεία πραγματοποιήθηκαν τα έργα της 4ης Αυγούστου.
Ο Μεταξάς έχοντας την ευθύνη πέντε εξ αυτών δεχόταν ως αποζημίωση μόνο την του Πρωθυπουργού. Στην σύντομη αυτή καταγραφή θα γίνει μια ενδεικτική αναφορά σε έργα, όπως αυτά αναφέρονται σε ενημερωτικές κρατικές εκδόσεις, που στόχο είχαν την επικοινωνιακή πολιτική του καθεστώτος και μέσω αυτής την αναπτέρωση του ηθικού του λαού και την εμπιστοσύνη του προς την Κυβέρνηση. Οι εκδόσεις αυτές επειδή είχαν ευρεία κυκλοφορία και ο καθένας μπορούσε να κρίνει την ακρίβεια των κειμένων τους θα πρέπει να δεχτούμε ότι ανταποκρινόντουσαν στην πραγματικότητα.
Απαραίτητη προυπόθεση για την επιτυχία των έργων ήταν η συμπραξη και η συμμετοχή όλου του κόσμου. Οι επιχειρηματίες έπρεπε να δαπανήσουν κεφάλαια για τα νέα κοινωνικά μέτρα (κρατήσεις προς το ΙΚΑ, την Κυριακάτικη αργία, το 8ωρο, τις στολές που επέβαλε το καθεστώς για τους εργάτες στα εργοστάσια, ώστε να μην φθείρουν τα ρούχα τους, τα εργατικά ατυχήματα κ.α.). Οι εργάτες και οι αγρότες έπρεπε επίσης να συνεργασθούν με τους κρατικούς φορείς στις προτάσεις του καθεστώτος. Οι έμποροι να υπακούσουν στην αμυντική πολιτική και να κάνουν αντίστοιχες εισαγωγές και εξαγωγές, με τους νόμους και όπως όριζαν οι κρατικές οδηγίες. Αλλοι πολίτες σε αντίστοιχα μέτρα. Επομένως η επιτυχία θα ολοκληρωνόταν μόνο με την συμμετοχή, διοικούντων και διοικουμένων.
Εάν θαυμάζομε την ομοθυμία στην απόφαση της 28ης Οκτωβρίου, θα πρέπει να θαυμάσουμε εξ ίσου και αυτή που προέκυψε σε πολλούς τομείς και τελικά οδήγησε στην σιτάρκεια στην εύρυθμη λειτουργία του Κράτους στην πρόοδο της Ελλάδος εκείνη την εποχή. Το πνεύμα ομοθυμίας προέκυψε σε διαφορετικές κοινωνικές ομάδες, από τους αγρότες μέχρι τους καλλιτέχνες και τον πνευματικό κόσμο και σε όλη την διάρκεια της 4ης Αυγούστου, όταν ο κόσμος συνειδητοποίησε, μετά τα πρώτα μέτρα, τις ριζοσπαστικές αλλαγές σε όλους τους τομείς.
Το Κοινωνικό έργο με πρωτοπόρα για την Ελλάδα βασικό μέλημα είχε η στήριξη των ασθενέστερων τάξεων, των αγροτών των εργατών και των παιδιών. Η Ελλάδα μόλις πριν λίγα χρόνια είχε εντάξει στους κόλπους της άπορους πληθυσμούς, που αντιστοιχούσαν κοντά στο 20-30% του συνολικού (8.000.000), και δεν ήταν ακόμα αποδεκτοί από την υπόλοιπη κοινωνία.
Αυτή ήταν η Ελλάδα που ετοιμαζόταν να αντιμετωπίσει τα οργανωμένα και πολυάριθμα κράτη, την Ιταλία και την Γερμανία.
«Σεις οι αγρόται αποτελείτε τα δύο τρίτα της Ελλάδος. Δηλαδή είσθε το Εθνος..Σεις οι συνεταιρισταί εμφανίζεται την οργάνωσι του Αγροτικού κόσμου.
Η Συνεταιριστική Ιδέα εξαπλούμενη εις όλον τον Αγροτικών Κόσμο θα αποτελέσει το βάθρον μιας καλλίτερης πολιτικής της Ελλάδος. Εις μίαν υγιά κοινωνία οι δύο στύλοι, δηλαδή ο Αγροτικός κόσμος και ο Εργατικός κόσμος, πρέπει , κυρίως να είναι ισχυροί και να στηρίζουν το οικοδόμημα ολόκληρο πάνω εις αυτούς να στηρίζεται κάθε αστική ασχολία των κατοίκων και ο αστικός πολιτισμός.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΝΟΙΑ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΙΚΑ
Ο Ιωάννης Μεταξάς έδωσε ιδιαίτερη προσοχή και ενίσχυσε με κεφάλαια τον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας ήδη από το καλοκαίρι του 1936. Οι απεργίες των εργατών που είχαν προηγηθεί και συνεχίζονταν, πολλές φορές με δίκαια αιτήματα, αφαιρούσαν ώρες εργασίας και αποτελούσαν ανασταλτικό παράγοντα στην πρόοδο του τόπου και στην ασφάλεια των πολιτών του εν όψει του επερχομένου πολέμου. Η προστασία των εργατών από τα ατυχήματα, η θέσπιση ωραρίου εργασίας, η Κυριακή αργία, η απαγόρευση της παιδικής εργασίας, η ασφάλιση του εργαζομένου, η υγιεινή διαβίωση του στο χώρο εργασίας, η ενίσχυση των αδυνάτων οικονομικά και κοινωνικά, έπρεπε να εφαρμοστεί αμέσως. Δόθηκαν ατομικά βιβλιάρια υγείας για τους εργάτες και οργανώθηκαν ιατρεία σε όλη την επικράτεια για δωρεάν παρακολούθηση της υγείας των εγκύων γυναικών. Έγιναν επιθεωρήσεις στους τόπους εργασίας, για την σωστή εφαρμογή των μέτρων. Οργανώθηκαν συσσίτια για τα παιδιά και οικοδομήθηκαν κατοικίες για τη στέγαση των προσφύγων.
Με Υπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας τον Αλέξανδρο Κορυζή, που τον Ιανουάριο του 1941 έγινε Πρωθυπουργός διαδεχόμενος τον θανόντα Ι. Μεταξά, Υπουργό Οικονομικών τον Π. Ρεδιάδη, Υφυπουργό Εργασίας τον Αριστείδη Δημητράτο και Γενικό Γραμματέα τον Νικόλαο Φωκά, προχώρησε στην εφαρμογή του νόμου για την δημιουργία του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ΙΚΑ, καταθέτοντας τα ανάλογα κεφάλαια ώστε να λειτουργήσει το ταχύτερο.
Μέτρα για την κοινωνική ασφάλιση είχαν αρχίσει να λαμβάνονται στην Ελλάδα από την εποχή του Δημητρίου Γούναρη το 1922, όταν ψηφίστηκε ο νόμος 2868/1922 «Περί υποχρεωτικής ασφαλίσεως εργατών και ιδιωτικών υπαλλήλων» που έθετε τους όρους για την λειτουργία των πρώτων 40-45 ασφαλιστικών ταμείων. Το 1926 ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ως Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας της Οικουμενικής Κυβέρνησης, μαζί με τον Ανδρέα Ζάκα, Χρήστο Αγαλλόπουλο και Αλέξανδρο Σβώλο άρχισαν να σκέπτονται την ίδρυση ενός δημόσιου ασφαλιστικού οργανισμού.
Το πρώτο Νομοσχέδιο για τις κοινωνικές ασφαλίσεις ψηφίστηκε επί κυβερνήσεως Βενιζέλου με Υπουργό τον Σταύρο Κωστόπουλο. Ο Νόμος 5733/1932 που καθόριζε να εφαρμοστεί μετά πέντε μήνες δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Με την άνοδο του Λαϊκού κόμματος στην εξουσία εκδόθηκε το ΒΔ. 22/23/7/1933, που ανέστειλε την εφαρμογή του και κυρώθηκε με σχετικό νόμο 5777/18-19/9/1933, στη συνέχεια ο νόμος αυτός καταργήθηκε με το άρθρο 68 παρ.1 του νόμου 6298/1934, που πρόσθετε κάποιες τροποποιήσεις στον προηγούμενο νόμο και αναγνώριζε ως πρώτο Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο. Η πολιτική κατάσταση που ακολούθησε καθυστέρησε την εφαρμογή και αυτού του νέου νόμου. Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος παραιτήθηκε και γενικός διευθυντής έγινε ο Χρήστος Αγαλλόπουλος που είχε λάβει μέρος στην μελέτη και των δύο νομοσχεδίων. Όμως και ο Χ. Αγαλλόπουλος παραιτήθηκε επίσης επί κυβερνήσεως Τσαλδάρη.
Όταν την άνοιξη του 1936 ο Ιωάννης Μεταξάς, ως Αντιπρόεδρος στην Κυβέρνηση Δεμερτζή και Υπουργός των Στρατιωτικών, ανέλαβε την Πρωθυπουργία, με 240 ψήφους από το Κοινοβούλιο, άρχισε την ανασυγκρότηση του κράτους. Τα μέτρα υπέρ των εργατών άρχισαν να εφαρμόζονται αμέσως πριν την πολιτειακή μεταβολή της 4ης Αυγούστου 1936. Όρισε Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων τον Σ. Κορώνη και Γενικό Διευθυντή των Κοινωνικών Ασφαλίσεων τον Χρ. Αγαλλόπουλο. Την 14 Δεκεμβρίου του 1936 ο Μεταξάς σε ομιλία του προς το Δ. Σ. του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων κήρυξε την έναρξη των εργασιών του Δ.Σ. (Λόγοι τόμος Α, σελίς 14.12.1936).
Την 1.3.1937, ο Ι. Μεταξάς σε δηλώσεις του ανακοινώνει ότι αρχίζει η λειτουργία του θεσμού του ΙΚΑ (Λόγος τόμος Α σελίς 170-172).
Έτσι εφαρμόστηκε το 8ωρο, η Κυριακάτικη αργία, που επεβλήθη σε 80 πόλεις και χωριά, οι 15 ημέρες ετήσιας υποχρεωτικής άδειας. Θεσμοθετήθηκε η αργία της Κυριακής και για τους δημοσιογράφους. Υπογράφηκαν 237 συλλογικές συμβάσεις μέχρι το 1938. Απαγορεύθηκε η χρησιμοποίηση ανηλίκων σε εργασίες. Θεσμοθετήθηκε και οργανώθηκε η νοσηλεία όλων των εργαζομένων. Ιδρύθηκε η «Εργατική Εστία» με στόχο να προσφέρει ψυχαγωγία, μαθήματα γραφής και ανάγνωσης, εκδρομές, θεατρικές παραστάσεις. Ιδρύθηκε Σχολή Κοινωνικής Προνοίας Δημιουργήθηκαν ιατρεία για την παρακολούθηση των εγκύων. Καταπολεμήθηκε η ελονοσία με την δημιουργία 42 ιατρείων, τα τραχώματα με 51 ιατρεία σε όλη τη χώρα. . Νοσηλεύτηκαν 7124 παιδιά Οργανώθηκαν συσσίτια μαθητικά για 50.000 παιδιά. και το 1937 απεφασίσθη τα συσσίτια να αποβούν παιδαγωγικός και εκπαιδευτικός θεσμός. Επίσης οργανώθηκαν συσσίτια απόρων ανέργων σε 48 πόλεις της Ελλάδος.. Ιδρύθηκε Σχολή Νοσοκόμων. Οργανώθηκε «Έκθεση Υγιεινής στο Ζάππειο 1938».
Βάσιν της προόδου, της χαράς, της ευτυχίας και της γενικής αναδημιουργίας της Ελλάδος αποτελεί η υγεία και η ευρωστία των πολιτών της…( Λόγος 1.2.37)
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ
Αναγέρθηκε το κτήριο του σιδηροδρομικού σταθμού στη Θεσσαλονίκη. Κατασκευάστηκε τα Αεροδρόμια Θεσσαλονίκης και Κρήτης. Εγιναν λιμενικά έργα στην Θεσσαλονίκη. Ανεγέρθηκαν Νοσοκομεία στην Θεσσαλονίκη 500 κλινών για συνήθεις παθήσεις, και 700 κλινών για ψυχοπαθείς.
Αναγέρθηκε το Νοσοκομείο Σωτηρία στην Αθήνα.
Κατασκευάστηκε το αεροδρόμιο στο Χασάνι.
Κατασκευάστηκε το Βασικό δίκτυο υπονόμων της Αθήνας.
«Εγιναν αντιπλημμυρικά έργα, Λαρίσης, Καρδίστης, Βοιωτικού Κηφισσού, Πλατανιάς και αποξηραντικά έργα, Λαψίστης, Μαργαριτίου,Αχέροντος , Αράχθου, Λούρου, Κουρνά Κρήτης, επίσης αρδευτικά έργα στη Λάρισσα και Καρδίτσα
Δημιουργία υδραγωγείων σε πολλά σημεία, Κάλυψη Ηριδανού, Υλισσού και διευθέτησης κοίτης ποταμών. Εγιναν έργα απόσβεσης χειμάρρων και παροχέτευση χειμάρρων Αθηνών Πειραιώς όπως και αποχετευτικά έργα εκτός Αθηνών.
Ανεγέρθηκαν Σχολεία 329 δημοτικά
Ιδρύθηκαν Παιδικοί σταθμοί 52 (σύνολο 62) και Νηπιαγωγεία 93
Ιδρύθηκαν Νυκτερινές σχολές στη Μακεδονία 1450 Γυμναστήρια, Νέας Φιλαδέλφειας Κολυμβητήριο Αθηνών. Κτίστηκαν 866 νέες προσφυγικές κατοικίες,
Δικαστικά κτίρια (Πρωτοδικεία). Τελωνεία, Τραπεζικά κτίρια,
Συνοικιακές αγορές. Εργα οδοποιίας και ανοίχτηκαν νέοι δρόμοι,
Αγορά και κατασκευή σιδηροδρομικών οχημάτων
Ηλεκτροκίνηση σιδηροδρόμου Αθηνών Κηφισιάς
Μετεωρολογικός σταθμός Πειραιώς. Ιδρύθηκε Σχολή Λιμενικών Υπαλλήλων
ΔΑΣΗ – ΓΕΩΡΓΙΑ – ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ
Ονομάστηκαν οι τρείς πρώτοι στην Ευρώπη Εθνικοί Δρυμοί.(Ολυμπος, Πάρνηθα, Αίνος Κεφαλληνίας. Προωθήθηκε η δενδροκομία.
Προστασία δασών με πρόληψη πυρκαγιών από 683 το 1936 έγιναν 50 το 1938 .
Σε πρόγραμμα αναδασώσεων φυτεύτηκαν το 1939, 16.500.000 δενδρύλια –
Εγινε διάνοιξη δασικών οδών και καταπολέμηση της κάμπιας.
Εγκαταστάθηκαν εργοστάσια ξυλείας στους χειμάρρους
Αγροφύλακες και γεωπόνοι ετέθησαν στη υπηρεσία των καλλιεργητών
Ενισχύθηκαν οι κτηνοτρόφοι αλλά απαγορεύθηκε η ελεύθερη βοσκή αιγοπροβάτων για προστασία των δασών
Απαλείφθηκαν τα αγροτικά χρέη.
Με στόχο την εντατική καλλιέργεια κα την αυτάρκεια σε σίτο και άλλα προιόντα Αυξήθηκαν με εκχερσώσεις και αντιπλημμυρικά έργα οι γεωργικές εκτάσεις.
Ιδρύθηκε η Εθνική Συνομοσπονδία Γεωργικών Συνεταιρισμών Ελλάδος.1938
Συνεστήθη πρώτη φορά στατιστική υπηρεσία των Αγροτικών Συναιτερισμών
Επεκτάθηκε και προστατεύθηκε η ρυζοκαλλιέργεια Εγιναν γεωργικά συνέδρια,
Ιδρύθηκε η Λαχαναγορά. Προστατεύτηκαν οι σιτοπαραγωγοί. Συνεστήθη επιτροπή προστασίας καπνού. Ιδρύθηκε Ινστιτούτου Οίνου και Αμπέλου 1937. Κατασκευάστηκαν οινοδεξαμενές. Ελήφθη μέριμνα για την σταφίδα.
Μειώθηκε η φορολογία του ελαίου. Ελήφθησαν μέτρα για παροχή υγιών σπόρων
ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Ιδρύθηκε η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών 1938 Ιδρύθηκε η Φοιτητική Εστία
Ιδρύθηκε ο Οργανισμός Εκδόσεων Σχολικών Βιβλίων. Ο.Ε.Σ.Β.
Εγιναν 35 εγκαταστάσεις για παιδικές εξοχές. Ιδρύθηκαν παιδικά αναρρωτήρια,
Διορίσθηκαν 1320 δημοδιδάσκαλοι. Ιδρύθησαν 1450 Νυκτερινά Σχολεία 1937-1938.
Δίδαξαν 1800 διδάσκαλοι Φοίτησαν 114.652 μαθηταί
Διδάχθηκε η Δημοτική γλώσσα στα Δημοτικά σχολεία.
Εγκαινιάστηκε η πρώτη Πανελλήνια Καλλιτεχνική Εκθεση στο Ζάππειο 22.3.1938
«Αρμα Θέσπιδος» περιοδεύον συναρμολογούμενο θέατρο. Εργο Κων. Δοξιάδη.
Εγιναν πρώτη φορά παραστάσεις αρχαίου δράματος στην Επίδαυρο και στο Ωδείον Ηρώδου του Αττικού.
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ – ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ
Ιδιαίτερη φροντίδα δόθηκε στους αρχαιολογικούς χώρους και στους θησαυρούς, οι οποίοι εγκαίρως κρύφτηκαν προ του πολέμου με κάθε μυστικότητα κάτω από τα δάπεδα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών. Ελήφθη πρόνοια για την διατήρηση των αρχαιολογικών μνημείων. Ανάπτυχθηκε ο Τουρισμός κα καθορίστηκαν οι τουριστικές Ζώνες σε 26 πόλεις και νησιά. Εγινε τουριστική προβολή στο εξωτερικό με έντυπα, διαλέξεις διαφημίσεις, ταινίες, δίσκους γραμμοφώνου, άρθρα. Θεατρικές παραστάσεις. Συνεστήθη η Τουριστική Αστυνομία εξωραίσθηκαν οι λουτροπόλεις Αιδηψού. Αναγέρθηκαν ξενοδοχεία στον Καίφα, Λαγκαδά, Υπάτη.Οργανώθηκαν εκθέσεις ελληνικών προιόντων στις Πρεσβείες
Ίδρύθηκε Σχολή Τουριστικών Επαγγελμάτων
Συνεδέθη η Ελλάδα με την Αμερική με το πλοίο «ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ»
ΝΟΜΙΚΑ
Εγινε ο Κώδικας του Αστικού Δικαίου.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ – ΚΟΙΝΩΦΕΛΗ ΕΡΓΑ
Ιδρύθηκε η Ραδιοφωνία, Υφυπουργείο Τύπου – Διεύθυνσις Ραδιοφωνίας (Πρόγραμμα Ραδιοφωνικού Σταθμού Αθηνών).
Οργανώθηκαν καλύτερα ταχυδρομικές και τηλεφωνικές υπηρεσίες.
Ιδρύθηκε η Εργατική Εστία και η Φοιτητική Εστία
Ενίσχυσε το γυναικείο κίνημα και την θέση της γυναίκας, μέσα από την Ε.Ο.Ν,
Πηγή: Ιωάννης Μεταξάς