Ήδη από τις τελευταίες ημέρες του Απριλίου 1941 το κροατικό καθεστώς των Ούστασι οργάνωσε το πρώτο στρατόπεδο εξόντωσης Σέρβων, Εβραίων και Τσιγγάνων. Μόλις λίγες ημέρες πριν, στις 10 Απριλίου ο επικεφαλής του καθεστώτος Άντε Πάβελιτς, είχε ανακοινώσει την ίδρυση ανεξάρτητου κροατικού κράτους με την υποστήριξη Χίτλερ και Μουσολίνι.
Στις 19 Απριλίου έφτασε στη Ντάνιτσα το πρώτο τραίνο με 300 κρατουμένους. Έως τα μέσα Μαΐου ο αριθμός των κρατουμένων είχε δεκαπλασιαστεί. Έως τον Ιούνιο είχαν φτάσει τους 9.000 και ανά 14 άτομα οι Κροάτες παρείχαν ως μοναδική τροφή μισό κιλό κακοφτιαγμένου ψωμιού.
Το εν λόγω στρατόπεδο έκλεισε και πολλοί κρατούμενοι δολοφονήθηκαν. Οι λοιποί στάλθηκαν στο στρατόπεδο του Γιάντοβο που δεν ήταν τίποτε άλλο από έναν περιφραγμένο με συρματόπλεγμα χώρος χωρίς ούτε καν σκηνές για τους κρατουμένους. Δύο μόνο ξύλινα παραπήγματα υπήρχαν εκτός περίφραξης ένα για τον διοικητή και ένα για τη φρουρά.
Εκεί άρχισε η άμεση εξόντωση των κρατουμένων. Οι κρατούμενοι μεταφέρονταν σε μια χαράδρα σε απόσταση 5 χλμ. από το στρατόπεδο όπου είτε σφάζονταν σαν αρνιά, είτε τους έσπαγαν τα κρανία με σιδερένιες ράβδους. Τα πτώματα τα έριχναν στη χαράδρα.
Μέχρι το τέλος Ιουλίου είχαν σφαγιαστεί πάνω από 10.000 Σέρβοι, Εβραίου και άλλοι «φυλετικοί» εχθροί. Στο τέλος Αυγούστου αποφασίστηκε η διάλυση του στρατοπέδου. Οι τελευταίοι κρατούμενοι δολοφονήθηκαν. Υπολογίζεται πως εκεί δολοφονήθηκαν τουλάχιστον 35.000 άνθρωποι. Άλλες πηγές ανεβάζουν τον αριθμό έως και στις 75.000.
Ένα τρίτο στρατόπεδο λειτούργησε προσωρινά στο δαλματικό νησί Πάγκο. Εκεί δολοφονήθηκαν τουλάχιστον 10.000 άνθρωποι. Όταν τον Αύγουστο το νησί δόθηκε στους Ιταλούς, βάσει συμφωνίας Μουσολίνι – Πάβελιτς, ακόμα και αυτοί σάστισαν από όσα αντίκρισαν.
«Δεμένα χέρια, πόδια, κεφάλια… Πρώτα έσκαψαν τους τάφους και οι κρατούμενοι δεμένοι δύο ή και τρεις μαζί τουφεκίστηκαν ή μαχαιρώθηκαν. Πολλοί ρίχτηκαν στους τάφους ζωντανοί. Υπήρχαν 5-6 στρώματα πτωμάτων… Σε μια νεαρή γυναίκα είχαν κόψει και τα δύο στήθη… Σε άλλους τάφους βρήκαμε μόνο πτώματα γυναικών και παιδιών», ανέφερε Ιταλός στρατιωτικός γιατρός.
Ένα άλλο στρατόπεδο, αυτό του Λόμποργκραντ, λειτούργησε επίσης για λίγο. Εκεί κλείστηκαν 1.600 γυναίκες και παιδιά. Όσες και όσα επέζησαν στάλθηκαν στο Άουσβιτς και εξοντώθηκαν. Επίσης ένα ακόμα στρατόπεδο που λειτούργησε για λίγους μήνες ήταν και αυτό του Ντγιάλοβο όπου συγκεντρώθηκαν πάλι γυναίκες και παιδιά κυρίως Εβραίοι, αλλά και λίγοι Σέρβοι. Οι επιζώντες μεταφέρθηκαν στο κολαστήριο του Γιασένοβατς.
Στο στρατόπεδο στην Στάρα Γκράντισκα επίσης κρατούντο κυρίως γυναικόπαιδα. Αξίζει να σημειωθεί ότι τους φονιάδες ούστασι βοηθούσαν ως δεσμοφύλακες καλόγριες ρωμαιοκαθολικού δόγματος. Το στρατόπεδο λειτούργησε έως το 1945 και στο διάστημα αυτό εξοντώθηκαν εκεί τουλάχιστον 75.000 ανθρώπους. Όλα αυτά όμως ήταν απλώς ψήγματα μπροστά σε όλα συνέβησαν στο «Άουσβιτς των Βαλκανίων», το Γιασένοβατς…
Πηγή: history-point.gr
