Όπως είναι γνωστό οι βάσεις διεξαγωγής του σύγχρονου πολέμου τέθηκαν από το Ναπολέοντα. Αυτός χάρη στην μεγαλοφυΐα του μετέτρεψε τις αντιλήψεις που ίσχυαν μέχρι τότε για την τακτική του πολέμου και καθιέρωσε αρχές πολέμου που παρέμειναν αναλλοίωτες μέχρι σήμερα. Ορισμένες από αυτές είναι οι εξής:

• Ταχύτητα στην επιστράτευση και στη συγκέντρωση.
• Ταχεία αλλαγή των γραμμών και βάσεων επιχειρήσεων.
• Δημιουργία νέου στρατηγικού σχηματισμού του Σώματος Στρατού.
• Συγκρότηση εφεδρειών για επέμβαση στον αγώνα τον κατάλληλο χρόνο.

Κλασσικό παράδειγμα εφαρμογής των Ναπολεόντειων αρχών αποτελεί η μάχη του Αούστερλιτς. Στη μάχη αυτή, ο Ναπολέων, αγνοώντας τις πεπαλαιωμένες αρχές και μεθόδους των Αυστριακών και των Ρώσων στρατηγών και αναπτύσσοντας έναν υπέροχο στρατηγικό συνδυασμό, απέδειξε ότι, στρατεύματα με ικανή ηγεσία -η οποία να εμπνέει σε όλους την πεποίθηση και τη θέληση για τη νίκη- είναι δυνατόν να καταστρέψουν τον αντίπαλο, έστω και αν αυτός έχει το πλεονέκτημα της αριθμητικής υπεροχής.

Το 1804, ο Ναπολέων στέφθηκε Αυτοκράτορας. Τότε πίστεψε ότι θα γινόταν δεκτός στην αδελφότητα των νόμιμων ηγεμόνων της Ευρώπης, αλλά αυτό ήταν μία αυταπάτη. Η έκκληση του για ειρήνη έμεινε χωρίς απάντηση. Λίγους μήνες αργότερα, το 1805, υποχρεώθηκε να αντιμετωπίσει τον ισχυρότατο συνασπισπό (Αγγλία, Ρωσία, Αυστρία και Σουηδία) που όχι μόνο δεν αναγνώριζε τη νέα δύναμη της Γαλλίας και τον Αυτοκράτορα, αλλά ήθελε και να περιορίσει τη Γαλλία στα παλαιά σύνορά της.

Το Φθινόπωρο του 1805, η Αυστρία έδειξε τάσεις επιθετικές και ο Ναπολέων αποφάσισε να εξουδετερώσει το βραχίονα αυτόν της Αγγλίας στην Ευρώπη. Η «Μεγάλη Στρατιά», όπως ονομαζόταν ο στρατός του Ναπολέοντα, που βρισκόταν στις ακτές της Μάγχης και προετοιμαζόταν για την απόβαση στην Αγγλία, μεταφέρθηκε στα ανατολικά σύνορα της Γαλλίας. Η ιδέα του Ναπολέοντα για απόβαση στην Αγγλία δε θα πραγματοποιηθεί ποτέ.

Στις 26 Σεπτεμβρίου, η «Μεγάλη Στρατιά» διαβαίνει το Ρήνο. Είναι μια τέλεια οργανωμένη και εξοπλισμένη στρατιά. Στα οκτώ Σώματα Στρατού ο Ναπολέων έχει τοποθετήσει τους καλύτερους στρατηγούς του. Έχουν όλοι τους πολεμική πείρα πάνω από δέκα χρόνια και η ηλικία τους είναι γύρω στα 40 (ο ίδιος είναι 36 ετών). Τους ονομάζει «Στρατάρχες» και ήταν οι εξής: Βερναρδόττης (1ου), Μαρμόντ (2ου), Νταβού (3ου), Σουλτ (4ου), Λαν (5ου), Νέυ(6ου), Ογκερό (7ου), Μυρά (Σώματος Ιππικού). Ο όγκος της στρατιάς ενεργώντας με σχετική ταχύτητα, αφού πέρασε το Μέλανα Δρυμό από τα βόρεια, εγκλωβίζει την Αυστριακή Στρατιά του Στρατηγού Μακ στην πόλη Ουλμ. Στις 20 Οκτωβρίου, η φρουρά της Ουλμ (30.000 άνδρες) σχεδόν χωρίς μάχη, παραδίδεται. Η Ρωσική Στρατιά του Στρατηγού Κουτούζωφ, που έσπευδε για βοήθεια, αναγκάσθηκε να υποχωρήσει για να διασωθεί.

Ωστόσο, μια ημέρα μετά την υπέροχη αυτή νίκη στην ξηρά (Ουλμ), ο Αγγλικός Στόλος με αρχηγό το Ναύαρχο Νέλσωνα (που φονεύθηκε πριν τελειώσει η ναυμαχία) καταναυμάχησε τον ενωμένο Γαλλοϊσπανικό στόλο στο Τραφάλγκαρ. Με τη νίκη της αυτή, η Αγγλία εξασφάλισε την αδιαφιλονίκητη κυριαρχία της στις θάλασσες και την πλήρη προστασία της αγγλικής νήσου από κάθε επιδρομή του Ναπολέοντα. Ο τελευταίος μετά τη μάχη της Ουλμ επιτάχυνε την προώθηση των στρατευμάτων του προς τη Βιέννη, με αντικειμενικό σκοπό τη συντριβή του αντιπάλου του.

Στις 13 Νοεμβρίου, καταλήφθηκε χωρίς μάχη η Βιέννη. Ο Αυτοκράτορας της Αυστρίας Φραγκίσκος θα την εγκαταλείψει και θα μεταβεί στη Μοραβία για να ενωθεί με τους Ρώσους. Μετά το Τραφάλγκαρ, οι Αυτοκράτορες της Ρωσίας και της Αυστρίας σκληραίνουν τη στάση τους δείχνοντας περισσότερη αδιαλλαξία στις προτάσεις του Ναπολέοντα για ειρήνη.

Η μάχη του Αούστερλιτς άρχισε με πρωτοβουλία των Αυστρορώσων, όπως την περίμενε και την ήθελε ο Ναπολέων. Στο πεδίο της μάχης ήταν παρόντες τρεις αυτοκράτορες, ο Ναπολέων, ο Αλέξανδρος (Ρωσίας) και ο Φραγκίσκος (Αυστρίας). Στις 2 Δεκεμβρίου 1805, κοντά στο χωριό Αούστερλιτς έγινε η ομώνυμη μάχη, η οποία θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες μάχες της παγκόσμιας ιστορίας και από τις πιο αιματηρές της Ναπολεόντειας εποχής.

Περιγραφή του Πεδίου της Μάχης

Ο χώρος στον οποίο έγινε η μάχη του Αούστερλιτς, βρίσκεται εκατόν είκοσι χιλιόμετρα βόρεια της Βιέννης, στην ιστορική περιοχή της Μοραβίας. Η Μοραβία ήταν τότε επαρχία της αυτοκρατορίας της Αυστροουγγαρίας. Τώρα ανήκει στην Τσεχία.

Το πεδίο της μάχης οριοθετείται βόρεια από την οδό Μπρουν-΄Ολμουτς, δυτικά από την οδό Μπρουν-Βιέννη, νότια από τα έλη Σατζάν και ανατολικά από το χωριό Αούστερλιτς και τον ποταμό Λίττοβα. Ο χώρος αυτός διαχωρίζεται κατά την έννοια Βορράς-Νότος, από το μικρό ποταμό Γκόλμπακ. Στο ύψος του χωριού Τέλνιτς σχηματίζονται τα έλη Σατζάν που από την εποχή εκείνη η επιφάνειά τους ήταν παγωμένη. Η μορφολογία του εδάφους δεν παρουσιάζει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Στην ανατολική όχθη του ποταμού Γκόλμπακ το έδαφος ανέρχεται και σχηματίζει τα υψώματα Πράτζεν, τα οποία προς το Αούστερλιτς κατέρχονται ομαλά. Τα υψώματα Πράτζεν είναι πιο ψηλά από τα αντίστοιχα της δυτικής όχθης του Γκόλμπακ, γι αυτό και δεσπόζουν στην περιοχή.

Δυνάμεις και Διάταξη των Αντιπάλων

Στα τέλη Νοεμβρίου η μεγάλη στρατιά του Ναπολέοντα είχε στρατοπεδεύσει στο Μπρουν.

Στις 27 Νοεμβρίου ο Αυστρορωσικός Στρατός με δύναμη 90.000 ανδρών εγκατέλειψε τα οχυρώματα του ΄Ολμουτς και κατευθύνθηκε προς το Μπρουν από την οδό ΄Ολμουτς-Μπρουν για να λάβει επαφή με το Γαλλικό Στρατό. Οι δύο Μονάρχες αποφάσισαν την άμεση επίθεση εναντίον του Ναπολέοντα, πρώτο γιατί είχαν δυσκολίες στη διατροφή των στρατευμάτων, λόγω της ελλείψεως μέσων μεταφοράς τροφίμων και άλλων εφοδίων και δεύτερο, γιατί είχαν εμπιστοσύνη στην αριθμητική υπεροχή τους. Ο Κουτούζωφ έχοντας διαφορετική άποψη πρότεινε την αναμονή της Πρωσικής Στρατιάς αλλά δεν εισακούσθηκε.

Ο Ναπολέων από τις 27 Νοεμβρίου, είχε αρχίσει συνεννοήσεις με τους αντιπάλους του για την κατάπαυση των εχθροπραξιών. Από τις διαπραγματεύσεις διαμόρφωσε τη γνώμη ότι οι Ρώσοι διαπνέονταν από υπέρμετρη αισιοδοξία. Ο ίδιος βέβαια επιθυμούσε να αρχίσει αμέσως η μάχη, γιατί αν οι σύμμαχοι αποφάσιζαν να αποσυρθούν στην Ουγγαρία και να ενωθούν με τη στρατιά του Αρχιδούκα Καρόλου (80.000 άνδρες), ο πόλεμος θα παρατεινόταν με δυσμενείς επιπτώσεις για τον Ναπολέοντα.

Με βάση τις παραπάνω σκέψεις του, ο Ναπολέων αποφάσισε να τονώσει την επιθυμία των Ρώσων για άμεση επίθεση εναντίον του. Διατάσσει τον Σουλτ να υποχωρήσει από τα υψώματα Πράτζεν και προσποιήθηκε ότι ήθελε να διαπραγματευθεί με τον αυτοκράτορα της Ρωσίας. Ο υπασπιστής του Τσάρου, πρίγκηπας Ντολγουρούκι, που στάλθηκε από τον Τσάρο για τις διαπραγματεύσεις, παραπλανάται από τον Ναπολέοντα που κατέληξε στην παγίδα του Αούστερλιτς. Ο Ντολγουρούκι, επιστρέφοντας ανέφερε στον τσάρο Αλέξανδρο, στον οποίο ασκούσε μεγάλη επιρροή, ότι οι Γάλλοι βρίσκονται στα πρόθυρα της καταστροφής και σε περίπτωση ρωσικής επιθέσεως, αυτοί όχι μόνο θα ηττηθούν αλλά θα μπορούσαν να συλληφθούν όλοι αιχμάλωτοι. Το βράδυ της παραμονής της μάχης, 1 Δεκεμβρίου 1805, ο Ναπολέων διέτρεξε τους καταυλισμούς. Ήταν και η παραμονή της επετείου της στέψεώς του σε Αυτοκράτορα. Συνομιλούσε με τους άνδρες του και συνεχώς επαναλάμβανε την πεποίθηση του για νίκη την άλλη μέρα, λέγοντας «Αύριο η Ρωσική Στρατιά θα είναι δική μου». Οι άνδρες τον υποδέχονταν με απερίγραπτο ενθουσιασμό. Στη 0100 της 2ας Δεκεμβρίου, διέτρεξε τα φυλάκια στις προφυλακές από τα οποία πληροφορήθηκε ότι οι Ρώσοι, όπως το συνήθιζαν, πέρασαν τη βραδιά τους μεθώντας και ότι τμήμα του Ρωσικού Στρατού φάνηκε προς το χωριό Σοκόλνιτς.

Το πρωί της ημέρας της μάχης, η διάταξη των αντίπαλων δυνάμεων είχε ως εξής:

Γάλλων

• Το 5ο Σώμα Στρατού (Λαν) στο αριστερό, στις πλευρές της οδού Μπρουν-΄Ολμουτς, στηρίζοντας το αριστερό στο ύψωμα Σαντόν.
• Πίσω και δεξιά από αυτό, το Σώμα Ιππικού του Μυρά.
• Στη συνέχεια προς τα δεξιά ήταν το 4ο Σώμα Στρατού (Σουλτ) με τη Μεραρχία Λεγκράν στα χωριά Κοπέλλντς, Σοκόλντις και Τέλνιτς.Στην κατεύθυνση του Τέλνιτς αναμενόταν να φθάσει το 3ο Σώμα Στρατού (Νταβού) από τη Βιέννη, προκειμένου να συγκρατήσει τις εχθρικές φάλαγγες.
• Το 1ο Σώμα Στρατού (Βερναρδόττη) που μόλις είχε φθάσει από το Ιγκλάν, βρισκόταν στο χωριό Σλάπανιτς πίσω από το Σώμα Ιππικού (Μυρά).
• Η Αυτοκρατορική Φρουρά ήταν βόρεια του Σλάπανιτς.

Η συνολική δύναμη των Γάλλων ανερχόταν σε 65.000 άνδρες.

Συμμάχων

• Το Σώμα Στρατού Μπαγκρατιόν στη βόρειο τομέα της διατάξεως, απέναντι από το 5ο Γαλλικό Σώμα Στρατού.
• Στα υψώματα, βόρεια του χωριού Πράντζεν, ήταν το Σώμα Στρατού του Κολλοράτ και πίσω από αυτό το Σώμα Ιππικού Λιχτενστάιν.
• Από το χωριό Πράντζεν και νότια μέχρι τη λίμνη Σατζάν ήταν η Στρατιά Μπουξχόβεν.
• Εφεδρεία, δυτικά του Αούστερλιτς, η Αυτοκρατορική Φρουρά υπό τον Μέγα Δούκα Κωνσταντίνο.

Η συνολική δύναμη των συμμάχων ανερχόταν σε 90.000 άνδρες. Την αρχηγία των ρωσικών δυνάμεων είχε ο Στρατηγός Κουτούζωφ.

Σχέδια και Αποστολές Γάλλων

Με το σχέδιο του ο Ναπολέων επεδίωξε όπως και σε κάθε άλλη μάχη, την πλήρη καταστροφή του αντιπάλου του. Είναι χαρακτηριστικό ότι την παραμονή της μάχης κοιτάζοντας προς τα υψώματα Πράτζεν έλεγε: «Εάν ήθελα να εμποδίσω τον εχθρό να περάσει, θα είχα εγκατασταθεί στα υψώματα αυτά. Αλλά τότε θα είχαν μια συνηθισμένη μάχη. Αν, αντίθετα, συμπτύξω τη δεξιά μου προς το Μπρουν και οι Ρώσοι εγκαταλείψουν τα υψώματα αυτά, έστω και αν είναι 300.000 θα αιφνιδιαστούν και θα συντριβούν.

Πριν όμως προβούμε στην ανάπτυξη του ελιγμού του Αούστερλιτς και για καλύτερη κατανόηση του θα αναλύσουμε την προσφιλή μέθοδο του Ναπολέοντα με την οποία πετύχαινε να είναι ισχυρότερος. Αυτή είχε ως εξής: Θεωρούμε τα δύο μέτωπα των αντιπάλων.

Στο μέτωπο ΑΒ του αμυνόμενου αντιπάλου, ο Ναπολέων αναπτύσσει τμήμα των δυνάμεων του (ΓΔ) για να καθηλώσει τον εχθρό του, να τον κατατρίψει και να τον υποχρεώσει να εμπλέξει στο μετωπικό αυτό αγώνα όλες τις εφεδρείες του.

Στο διάστημα του μετωπικού αυτού αγώνα, μεταφέρει στα νώτα της εχθρικής πτέρυγας Α, η οποία βρίσκεται πλησιέστερα προς τη γραμμή υποχωρήσεως, μια δευτερεύουσα δύναμη. Ο εχθρός που έχει εμπλέξει τις εφεδρείες του στο μετωπικό αγώνα αναγκάζεται να αντικρούσει την υπερκερωτική αυτή δύναμη με δυνάμεις που παίρνει από το μέτωπο του και έτσι μοιραία εξασθενίζει η πτέρυγα αυτή. Την πτέρυγα αυτήν που εξασθένισε προσβάλλει ήδη ο Ναπολέων με τη «μάζα» διασπάσεως την οποία από πριν έχει συγκεντρώσει και αποκρύψει απέναντι στην πτέρυγα αυτή. Στο Αούστερλιτς, ο Ναπολέων, επειδή δε διέθετε επαρκείς δυνάμεις για να ενεργήσει υπερκερωτικά εναντίον της δεξιάς πτέρυγας των Ρώσων για να επιφέρει την εξασθένισή της, θα προσπαθήσει ώστε οι Ρώσοι μόνοι τους να δημιουργήσουν τις ευνοϊκές συνθήκες για την ενέργεια αυτή.

Γι΄ αυτό τους επιτρέπει να εγκατασταθούν ελεύθερα στο οροπέδιο Πράντζεν, απέναντι από το οποίο και πίσω από τον ποταμό Γκόλμπακ, αποκρύπτει 65.000 άνδρες του. Προσποιείται με την παθητική στάση του κατά τέτοιο τρόπο, ώστε είναι τελείως βέβαιος ότι οι Ρώσοι δε θα αντισταθούν στον πειρασμό να του κόψουν την οδό προς τη Βιέννη. Όταν οι Ρώσοι θα έφευγαν από τα υψώματα Πράτζεν εξασθενίζοντας έτσι τις δυνάμεις τους στο οροπέδιο και ο όγκος των δυνάμεών τους θα είχε εμπλακεί στο δεξιό (Τέλνιτς), τότε ο Ναπολέων θα έριχνε τη «μάζα» του από αριστερά, βόρεια του χωριού Πράντζεν. Έτσι, ο Ναπολέων αφού θα διασπούσε το εχθρικό μέτωπο, στη συνέχεια θα πρόσβαλλε τον αντίπαλο από τα νώτα.

Το σχέδιο των γάλλων

Ο Ναπολέων, στην προκειμένη περίπτωση, στήριξε το σχέδιο του σε μια πρόβλεψη που έκανε, ότι δηλαδή, οι σύμμαχοι θα αντιλαμβάνονταν και θα ενεργούσαν με βάση τις προθέσεις του. Για την επιτυχία του σχεδίου του (να αντιληφθούν έγκαιρα και πειστικά τις προθέσεις του οι σύμμαχοι), ο Ναπολέων υπέθαλπε σκόπιμα το συμμαχικό ισχυρισμό ότι κύρια επιδίωξή του ήταν η αποκατάσταση της γραμμής συγκοινωνιών με τη Βιέννη. Το παραπάνω σχέδιο αν και είναι διαφορετικό από το θεωρητικό, ωστόσο στοχεύει στον ίδιο σκοπό.

Σχέδια και Αποστολές Συμμάχων

Το σχέδιο των συμμάχων θεωρητικά ήταν καλό. Σύμφωνα με αυτό, η κύρια συμμαχική επίθεση θα μετατοπιζόταν μακριά από το χωριό Πράτζεν. Θα κατευθυνόταν νοτιοδυτικά στο δεξιό γαλλικό πλευρό και αφού θα καταλάμβανε τις γραμμές συμπτύξεως του εχθρού θα τον ανάγκαζε σε παράδοση ή σε φυγή.

Δηλαδή, οι σύμμαχοι στήριξαν το σχέδιο τους στην πρόβλεψη που έκαναν, ότι ο Ναπολέων είχε σκοπό να συνεχίσει τη σύμπτυξη και άρα αυτοί έπρεπε να του κόψουν τις γραμμές υποχωρήσεώς του.

Το συμμαχικό σχέδιο

Διεξαγωγή της Μάχης

Το πρωί της 2ας Δεκεμβρίου 1805, ο Ναπολέων παρατήρησε ότι το οροπέδιο Πράτζεν απογυμνωνόταν σταδιακά από τα εχθρικά στρατεύματα τα οποία προχωρούσαν προς τα νοτιοδυτικά. Οι προβλέψεις του (είχε πει το προηγούμενο βράδυ ότι ο εχθρός θα επιχειρούσε να του κόψει την οδό για Βιέννη) επαληθεύτηκαν. Πράγματι, το Σώμα Μπουξχόβεν προχώρησε εναντίον του μετώπου Σοκόλνιτς-Τέλνιτς. Στις 0900 φάνηκε ότι το συμμαχικό σχέδιο εξελισσόταν σύμφωνα με τις προβλέψεις του. Η αδύναμη δεξιά πλευρά των Γάλλων (Στρατηγός Λεγκράν) αντιστάθηκε, χωρίς να αφήσει να διασπασθεί το μέτωπο. Οι διαβάσεις του ποταμού Κόλμακ κοντά στα παραποτάμια παραπάνω δύο χωριά καταλήφθηκαν από τους Ρώσους. Οι Γάλλοι αναγκάσθηκαν, μπροστά στην υπεροχή των συμμάχων να εκκενώσουν τα χωριά αυτά. Τότε, έφθασε το Σώμα Στρατού Νταβού με 9.000 άνδρες. Η άφιξή του, ενίσχυσε την πίστη των συμμάχων ότι ο Ναπολέων προσπαθούσε απεγνωσμένα να προστατεύσει το δεξιό του πλευρό. Αλλά ο Ναπολέων, μακριά από κάθε ιδέα απελπισίας, στεκόταν μαζί με τους στρατάρχες του και παρακολουθούσε ήρεμα τη γρήγορη εκκένωση του Πράτζεν μπροστά του. Σε κάποια στιγμή στράφηκε προς το στρατάρχη Σουλτ και τον ρώτησε:

«Πόσο χρόνο χρειάζονται τα τμήματά σας να ανέλθουν στο υψίπεδο Πράτζεν;»

Ο Στρατάρχης απάντησε ότι δεν απαιτούνται περισσότερα από 20 λεπτά.

«Στην περίπτωση αυτή ας περιμένουμε για ένα τέταρτο της ώρας ακόμη» απάντησε ο Ναπολέων.

Στο μεταξύ, στο αριστερό, ο Λαν ανέλαβε επίθεση προωθώντας τις μεραρχίες του προς το χ. Μπόζενιτς, ενώ ο Βερναρδόττης κατεύθυνε τις δικές του προς το Μπλάζοβιτς. Το Σώμα Μπαγκρατιόν των συμμάχων υποδέχθηκε τους Γάλλους με πυρά πυροβολικού. Στα αριστερά του, στα υψώματα Μπλάζοβιτς το ιππικό της ρωσικής εφεδρείας, ενισχυμένο με ιππικό του Λιχτενστάιν αντιτάχθηκε στο Βερναρδόττη. Οι Γάλλοι ιππείς ανατράπηκαν από τους Ρώσους, αλλά το πεζικό του Βερναρδόττη σταμάτησε τη δίωξη, αναγκάζοντας τους Ρώσους ιππείς να καταφύγουν πίσω από το αριστερό του Μπαγκρατιόν στο χ. Χόλομπιτς. Ωστόσο, στην κοιλάδα του ποταμού Γκόλμπακ, οι στρατηγοί Νταβού και Λεγκράν διατηρούσαν τις θέσεις τους με δυσκολία. Τη στιγμή αυτή, κατέφθασε ένας υπασπιστής και ανέφερε στο Ναπολέοντα ότι τα χωριά Σοκόλνιτς και Τέλνιτς καταλήφθηκαν. Η μεγάλη στιγμή είχε φθάσει. Ο Ναπολέων θεωρώντας ότι οι Ρώσοι είχαν εμπλακεί αρκετά προς την κατεύθυνση αυτή, έδωσε το σύνθημα της επιθέσεως. Το Σώμα Στρατού του Σουλτ εξόρμησε από το Πόντοβιτς, προς τα υψώματα του Πράτζεν, με δύο μεραρχίες. Τη στιγμή της εξορμήσεως, το οροπέδιο κατεχόταν μόνο από μία μεραρχία του Κολλοράτ. Μόλις αντιλήφθηκε τον κίνδυνο, ο Κουτούζωφ, ανέπτυξε τη μεραρχία αυτή στο οροπέδιο και συγχρόνως την ενίσχυσε με μέρος του ιππικού του Λιχτενστάιν. Οι Γαλλικές μεραρχίες επιτέθηκαν εναντίον τους και άρχισε ο κρίσιμος αγώνας.

Η μάχη γενικεύθηκε. Στο δεξιό, οι Στρατηγοί Νταβού και Λεγκράν, που άντεξαν στο μέτωπο της κύριας συμμαχικής επιθέσεως, αισθάνθηκαν τότε κάποια ελάττωση στην πίεση και έκαναν αντεπίθεση. Το χ. Τέλνιτς άλλαξε χέρια τρεις φορές στη διάρκεια των αιματηρών μαχών που έγιναν σώμα με σώμα. Στο τέλος, το χωριό παρέμεινε στα χέρια των Γάλλων.

Στο κέντρο ο Σουλτ, ύστερα από σφοδρό αγώνα πέτυχε να απωθήσει τον Κολλοράτ από το οροπέδιο του Πράτζεν. Με την ενέργεια αυτή, που είχε τη μορφή σφήνας, το συμμαχικό μέτωπο χωρίσθηκε στα δύο.

Μετά τη διάσπαση της συμμαχικής παρατάξεως, ο Σουλτ έκανε αλλαγή του μετώπου του προς τα νότια. Ο Ναπολέων, που παρακολουθούσε από κοντά την εξέλιξη αυτή, ενίσχυσε με μία μεραρχία το Σουλτ.

Το Σώμα Μπουξχόβεν που βρισκόταν στα νότια απομονώθηκε. Η κίνηση του Σουλτ καλυπτόταν από τα βόρεια από το Λαν, ο οποίος ήδη υποστηριζόταν και από τις δυνάμεις του Μυρά και του Βερναρδόττη. Στις 1300 δεν υπήρχε καμία αμφιβολία για τη νίκη των Γάλλων. Οι Λαν και Μυρά, ήταν κύριοι στο αριστερό (βόρεια), ενώ ο Ναπολέων στο κέντρο (οροπέδιο Πράτζεν). Ο Μπαγκρατιόν εγκατέλειψε τα χωριά Κρουγκ και Χόλλομπιτς. Μετά την επίθεση του ιππικού Μυρά, αποσύρθηκε πιο βόρεια προς το χ. Ρόσνιτς.

Στο μεταξύ, η ρωσική εφεδρεία αγωνιζόταν εναντίον του Σώματος του Βερναρδόττη. Εκεί ο Ναπολέων έστειλε και το ιππικό της φρουράς του. Την ίδια στιγμή από την αντίθετη κατεύθυνση, επενέβη και το ιππικό της φρουράς του Τσάρου. Το αποτέλεσμα της συγκρούσεως ήταν να υποχωρήσει η ρωσική εφεδρεία στο Αούστερλιτς. Μετά από την εξέλιξη αυτή δεν υπολειπόταν παρά να καταστραφούν οι Ρώσοι του νότιου τομέα που τόσο άφρονα μπλέχτηκαν στην κατεύθυνση αυτή. Άρχισε η κύκλωση του όγκου των Ρώσων, οι οποίοι είχαν τώρα συμπιεσθεί στο χώρο μεταξύ Σοκόνιτς-Ρέλνιτς-΄Αουγκετ και λίμνης Σατζάν.

Ο Ναπολέων, αφήνοντας στο οροπέδιο Πράτζεν το Βερναρδόττη, επιτέθηκε με τις δυνάμεις του Σουλτ και τη φρουρά του στους Ρώσους, ακολουθώντας την ίδια κατεύθυνση στην οποία είχαν πορευθεί οι αντίπαλοι του για να τον συντρίψουν. Οι Ρώσοι προσβάλλονται τώρα από παντού και μη μπορώντας να υποχωρήσουν για Άουγκετ τράπηκαν προς τα νότια προσπαθώντας να βρουν διέξοδο. Προς το Τέλνιτς αναχαιτίζονταν από τις δυνάμεις του Νταβού, προς το Άουγκετ δέχονται την επίθεση του Σουλτ, ενώ προς τα νότια ήταν τα παγωμένα έλη Σατζάν. Στην απόγνωσή τους πολλοί θέλησαν να γλιτώσουν περνώντας μέσα από τα έλη. Από το βάρος όμως (των ανθρώπων, ζώων και πυροβόλων), οι πάγοι έσπαζαν και πνίγονταν. Η καταστροφή συμπληρώθηκε με τη βολή του Γαλλικού πυροβολικού που συγκέντρωσε τα πυρά του με διαταγή του Ναπολέοντα, στην επιφάνεια των πάγων που δεν είχαν σπάσει. Όσοι γλίτωσαν πέρασαν προς το χ. Σατζάν και έφυγαν προς τα ανατολικά. Μέχρι τις 1500 η ήττα των συμμαχικών δυνάμεων είχε ολοκληρωθεί.

Αποτελέσματα

Η μεγάλη νίκη του Αούστερλιτς στοίχισε στους Γάλλους 2.000 νεκρούς και 5.000 τραυματίες. Οι απώλειες των συμμάχων ανέρχονταν σε 16.000 (νεκρούς, πνιγέντες, τραυματίες) και 20.000 αιχμαλώτους. Μετά τη μάχη ο συμμαχικός στρατός, διαλύθηκε κατά τα 3/4 και διασκορπίσθηκε προς κάθε κατεύθυνση εγκαταλείποντας σημαντικές ποσότητες πυροβόλων, πυρομαχικών και τροφίμων.

Ο Ρωσικός Στρατός υπέστη ολοκληρωτική ήττα. Μόνο το Σώμα Μπαγκρατιόν παρέμεινε ανέπαφο και αυτό γιατί ο Λαν, αγνοώντας όσα διαδραματίζονταν στο δεξιό, δεν τόλμησε να εκμεταλλευθεί την πρώτη επιτυχία του.

Μετά την καταστροφή, οι δύο Αυτοκράτορες Ρωσίας και Αυστρίας έφυγαν προς την Ουγγαρία. Ο Ναπολέων τους καταδίωξε με τον Νταβού, αλλά στις 4 Δεκεμβρίου έγινε ανακωχή και στις 27 του μηνός υπογράφθηκε η Συνθήκη Ειρήνης του Πρέσμπουργκ (Μπρατισλάβα).

Η Αυστρία δέχθηκε τους όρους της ειρήνης που υπαγόρευσε ο Ναπολέων. Ο Αυτοκράτορας Φραγκίσκος υποχρεώθηκε να δώσει το λόγο της τιμής του ότι δε θα επιχειρούσε άλλο πόλεμο.

Για το Ναπολέοντα, η νίκη του Αούστερλιτς σήμαινε πολλά. Έσβησε την ήττα στο Τραφάλγκαρ (21 Οκτωβρίου 1805), ανύψωσε το ηθικό των ανδρών της Μεγάλης Στρατιάς και εδραίωσε στο εσωτερικό της χώρας το καθεστώς του.

Διαπιστώσεις – Συμπεράσματα

Η μάχη του Αούστερλιτς θεωρείται από πολλούς στρατιωτικούς συγγραφείς ως μια «ενεδρευτική άμυνα», η οποία σχεδιάσθηκε με βάση την εντύπωση για τις προθέσεις του αντιπάλου. Ο Ναπολέων, αναγνωρίζοντας το επικίνδυνο της μεθόδου αυτής, είπε ότι δεν τη συνιστούσε ως παράδειγμα προς μίμηση. Για να πετύχει αυτή, χρειάσθηκε όλη η μεγαλοφυΐα του.

Η εντύπωση για τις προθέσεις του αντιπάλου είναι αβέβαιη και είναι πολύ επικίνδυνο να σταματά κανείς σε μια ιδέα και να στηρίζεται σε αυτή. Στο σφάλμα αυτό υπέπεσαν οι Ρώσοι, οι οποίοι έλαβαν ως προϋπόθεση για την κατάστρωση του σχεδίου τους ότι ο Ναπολέων ετοιμάζεται για υποχώρηση.

Ο Ναπολέων σωστά πρόβλεψε τις προθέσεις των αντιπάλων του. Όμως και αυτός ήταν εκτεθειμένος να βρεθεί μπροστά σε μια μεταβολή της καταστάσεως παρά τις προβλέψεις του. Για τους λόγους αυτούς, η διάταξη του περιλάμβανε ισχυρές εφεδρείες (Σώματα Στρατού Βερναρδόττη, Νταβού, Φρουρά Μυρά) για την αντιμετώπιση κάθε ξαφνικής μεταβολής. Η εκτέλεση του σχεδίου του για τη διάρρηξη του εχθρικού μετώπου στο Πράτζεν και την κύκλωση του εχθρικού όγκου, έγινε, αφού πρώτα βεβαιώθηκε από τις παρατηρήσεις του, το πρωί της 2ας Δεκεμβρίου ότι πράγματι οι εχθρικές φάλαγγες, άφησαν το οροπέδιο του Πράτζεν και προχώρησαν κατά του γαλλικού δεξιού πλευρού, όπως ακριβώς είχε προβλέψει ο Ναπολέων.

Στη μάχη του Αούστερλιτς, βλέπουμε ακόμη τη σημασία που έδωσε ο Ναπολέων στον αιφνιδιασμό. Και τον πέτυχε εξαπατώντας τον εχθρό του με δύο τύπους. Πρώτο, εμπνέοντας σε αυτόν την πεποίθηση ότι ο ίδιος βρισκόταν σε εξαιρετικά δυσχερή κατάσταση, ότι φοβόταν την έκβαση της εκστρατείας του, και ότι, ενώ μέχρι τότε διατηρούσε επιθετική στάση, ήδη φανερά, έφθασε στη μειονεκτική θέση του αμυνομένου. Και δεύτερο, κάνοντας διαπραγματεύσεις με τον εχθρό για ανακωχή και ειρήνη. Αυτά, σε συνδυασμό με την αλαζονεία και την άγνοια που είχαν οι αντίπαλοι του, πέτυχαν να εδραιώσουν την πεποίθηση σε αυτούς ότι ο Ναπολέων βρισκόταν στις παραμονές της ήττας και της καταστροφής. Το καμουφλάζ αυτό των προθέσεων του Ναπολέοντα, οι αντίπαλοι δεν το αντιλήφθηκαν και νόμιζαν ότι πράγματι ο Ναπολέων βρισκόταν στη φάση της υποχωρήσεως. Ότι το δεξιό του ήταν αδύνατο και συνεπώς μπορούσαν άνετα να του κόψουν την οδό υποχωρήσεως προς Βιέννη.

Οι Αυστρορώσοι, στην προκειμένη περίπτωση, φάνηκαν επιπόλαιοι, και αλαζονικοί, γιατί δε φαντάσθηκαν ότι ο Ναπολέων, ο στρατηγός που κυρίως ενεργούσε κατά των συγκοινωνιακών γραμμών του αντιπάλου, θα ήταν ποτέ δυνατό να αφήσει τις δικές του συγκοινωνιακές γραμμές ακάλυπτες, αν είχε σκοπό να υποχωρήσει προς τη Βιέννη.

Ένα από τα βασικότερα διδάγματα της μάχης του Αούστερλιτς είναι η δεξιοτεχνία του στη χρησιμοποίηση της αρχής «υπεροχή διά των μαζών» σε συνδυασμό με τον παράγοντα «εξαπάτηση».

Η μάχη του Αούστερλιτς χρησίμευσε ως πρότυπο για τους Γερμανούς στην μάχη της Φλάνδρας το 1940 και στη μάχη των Αρδενών το 1944. Ρίχνει ωστόσο τη σκιά της και στο μέλλον δείχνοντας την ανάγκη για τη μετάδοση του πνεύματος για τη συγκέντρωση της ισχύος πυρός και των ταχυκίνητων εφεδρειών σε τόπο και χρόνο για αποφασιστική κρούση.

Ο Ναπολέων δεν επιθυμούσε τη μάχη για τη μάχη, αλλά για το αποτέλεσμα, το μεγαλειώδες αποτέλεσμα, που πετυχαίνεται με διάφορους συνδυασμούς. Αυτό ήταν η εξόντωση του αντιπάλου (καταστροφή ή αιχμαλωσία). Γνώριζε ότι οι Ρώσοι ήταν ανδρείοι. Μια μάχη κατά μέτωπο θα είχε αμφίβολη έκβαση και πολλές απώλειες. Με τον ελιγμό του απέφυγε και το ένα και το άλλο. Τη νύκτα της παραμονής, θα διατρέξει τους καταυλισμούς και τα φυλάκια του μετώπου ενθουσιάζοντας τους άνδρες του. Γνωρίζει την αξία του «ηθικού». Με αυτόν τον τρόπο ανύψωσε το ακμαίο άλλωστε ηθικό των ανδρών.

Είδαμε πως συνιστούσε στο στρατάρχη Σουλτ να αναμείνει ακόμη για ένα τέταρτο της ώρας πριν εφορμήσει προς τα υψώματα Πράτζεν. Προτού εκτοξεύσει την αντεπίθεσή του, βεβαιώνεται πρώτα ότι οι Ρώσοι έχουν εμπλακεί για τα καλά στο δεξιό (Τέλνιτς). Από τα παραπάνω προκύπτει το ουσιωδέστερο, νομίζουμε δίδαγμα που βγαίνει από τη μάχη του Αούστερλιτς και που είναι η επέμβαση της διοικήσεως.

Τέλος, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι τα σφάλματα του ενός αντιπάλου (Αυστρορώσων) χρησίμευσαν για να υπερισχύσει ο άλλος (Ναπολέων). Ο Ναπολέων είχε πιστέψει ότι οι αντίπαλοι του θα έκαναν το μοιραίο γι αυτούς λάθος το οποίο θα επωφελούνταν αυτός για να επιτύχει το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Το σφάλμα αυτό, θα το προκαλέσει ο ίδιος εξαπατώντας τον αντίπαλο.

Η μάχη του Αούστερλιτς θα παραμείνει στην ιστορία ως μια μάχη «δόλου και στρατηγήματος».

Πηγή: Θέματα Στρατιωτικής Ιστορίας

«Δεν είχα φανταστεί ποτέ ότι θα είχα την μεγάλη τιμή να πεθάνω για την Ελλάδα»! Ήταν 28 Νοεμβρίου 1912 όταν Λορέντζος Μαβίλης θα χάσει τη ζωή του μαχόμενος στα βουνά της Ηπείρου στη διάρκεια του Α’ Βαλκανικού Πόλεμου.

Προχθές ήταν η 51η επέτειος της ηρωϊκής εξεγέρσεως του ....ηρωϊκού πολυτεχνείου από ηρωϊκούς διαφόρους ήρωες, η οποία ηρωϊκή εξέγερση κατάληξε με ηρωϊκούς νεκρούς που σκοτώθηκαν μερικά χιλιόμετρα μακριά από το ηρωϊκό κεντρικό κτίριο και τα διάφορα ηρωϊκά παράπλευρα κτιριάκια.

Εξεθέσαμεν προηγουμένως την κατάστασιν μέχρι της 30^ης Ιουλίου (π. ημ.) 1916, ήτις συνοψίζεται ως εξής:

Τρεις καθηγητές και 12 φοιτητές δολοφονήθηκαν από το ΚΚΕ.

Χιλιάδες παιδάκια έχουν καταθέσει λουλούδια στην κεφαλή στο Πολυτεχνείο, νομίζοντας ότι πρόκειται για κάποιον νεκρό της εξέγερσης...

Το μοιραίο Mirage 2000 μαζί ένα ακόμα αυτού του τύπου απογειώθηκαν στις 11:20 το πρωί από το αεροδρόμιο της Τανάγρας με κατεύθυνση το Αιγαίο για άσκηση αναχαίτισης, όπου το ένα θα έπαιζε ρόλο ελληνικού και το άλλο τουρκικού μαχητικού αεροσκάφους. Ήταν  στις 4 Νοεμβρίου του 1998, ο 26χρονος τότε υποσμηναγός της 331 Μοίρας Παντός Καιρού, Νίκος Παρούσης, διαπίστωσε ότι υπάρχει βλάβη στο σύστημα ελέγχου του πηδαλίου, προφανώς ηλεκτρικό πρόβλημα. Ανέφερε αμέσως στον αρχηγό του σχηματισμού που ήταν ο πιλότος του άλλου μαχητικού και αυτός έδωσε εντολή να πάρει ανοιχτή στροφή για να ρίξει τα καύσιμα στη θάλασσα ώστε να κάνει αναγκαστική προσγείωση. Ο άτυχος πιλότος Ν. Παρούσης δήλωσε ότι η κατάσταση είναι ελεγχόμενη και ξεκίνησε τη διαδικασία για προσέγγιση του διαδρόμου προσγείωσης της Τανάγρας.

Ένα τέταρτο της ώρας μετά την απογείωση και ενώ ήδη είχε είχε κατεβάσει το σύστημα προσγείωσης και βρισκόταν σε ύψος 1.000 πόδια (330 μέτρα) και σε απόσταση 11 ναυτικών μιλίων νότια της Τανάγρας, στην περιοχή της Σκάλας Ωρωπού, το αεροσκάφος έκανε μια ανεξέλεγκτη κίνηση ανόδου με ταυτόχρονη κλίση και περιστροφή. Ο υποσμηναγός Παρούσης διαπιστώνοντας ότι η κατάσταση είναι εκτός ελέγχου και βλέποντας μπροστά του ένα σχολείο, σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, έκανε απεγνωσμένες προσπάθειες να το οδηγήσει και να συντριβεί σε μη κατοικημένη περιοχή.

Το παλικάρι αυτό δεν εγκατέλειψε το αεροσκάφος, και απέτρεψε την πτώση του σε σχολείο, οδηγώντας το εκτός πόλης όπου και συνετρίβη μαζί του. 

ΑΘΑΝΑΤΟΣ 

Ο Υποσμηναγός Νικόλας Παρούσης, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1972. Εισήλθε στη Σχολή Ικάρων το Σεπτέμβριο του 1990 (67η σειρά) και αποφοίτησε τον Ιούλιο του 1995 με το βαθμό του ανθυποσμηναγού. Εκπαιδεύτηκε στο Σμήνος Μετεκπαιδεύσεως Mirage 2000 της 114 Πτέρυγας Μάχης (Τανάγρα) και τοποθετήθηκε στην 331 Μοίρα της 114 ΠΜ ως χειριστής στα αεροσκάφη αυτά.

Του απονεμήθη μετά θάνατον το Μετάλλιο Εξόχου Πράξεως με Προεδρικό Διάταγμα της 23ης Ιουλίου 1999. 
Ας είναι ελαφρύ το χώμα που σε σκεπάζει.

OI KATOIKOI TOY ΩΡΩΠΟΥ ΔΕΝ  ΘΑ ΤΟΝ ΞΕΧΑΣΟΥΝ ΠΟΤΕ

Την 7^η Νοεμβρίου 1918 (όλες οι ημερομηνίες ακολουθούν το γρηγοριανό ημερολόγιο) ο λαός της Βαυαρίας σε συλλαλητήριο ζήτησε την παραίτηση του Βασιλέως Λουδοβίκου Γ΄, του Αυτοκράτορος Γουλιέλμου Β΄, τον άμεσο τερματισμό του πολέμου και την ανακούφιση των λαϊκών στρωμάτων.

Ο Εκατονταετής Πόλεμος υπήρξε η μεγαλύτερη σε διάρκεια πολεμική σύγκρουση στην Ευρώπη και μια από τις μεγαλύτερες σε διάρκεια όλων των εποχών. Για την ακρίβεια διήρκεσε 116 έτη, από το 1337, έως το 1453, με διαλείμματα όμως.

Μετά τις δημοτικές εκλογές του 1954 προέκυψε μεγάλη πολιτική κρίση στην Ελλάδα, λόγω της ασθένειας του Πρωθυπουργού Αλέξανδρου Παπάγου.