Στρατής Ανδρεάδης: Σύμφωνα με τον Καραμανλή senior, απείλησε την ελληνική οικονομία και ανέπτυξε τις επιχειρήσεις του εις βάρος της ελευθερίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας

Στρατής Ανδρεάδης: Σύμφωνα με τον Καραμανλή senior, απείλησε την ελληνική οικονομία και ανέπτυξε τις επιχειρήσεις του εις βάρος της ελευθερίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας

Σύμφωνα με τον μύθο, ο Σοσιαλισμός είναι αντίθετος του Καπιταλισμού. Σύμφωνα με τα γεγονότα, αμφότεροι είναι παιδιά της διεθνούς και εξαιρετικά ολιγομελούς Τραπεζικής Τοκογλυφίας. Ένα εφαρμοστικό παράδειγμα από την πρόσφατη, δική μας ιστορία είναι ο Κων/νος Καραμανλής ο πρεσβύτερος, ο οποίος μετά το 1974 κρατικοποιούσε υγιείς ιδιωτικές επιχειρήσεις. Γιατί άραγε;

Η πρόβλεψη στο Σύνταγμα του 1975 (άρθρο 106) εκτός από σαφής έδειχνε και προφητική, αφού είχε άμεση-αμεσότατη εφαρμογή: όποιος ιδιώτης επιβουλεύεται την εθνική οικονομία, όποιος αναπτύσσεται «εις βάρος της ελευθερίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας» πέφτει αυτόματα στις κρατικές δαγκάνες, οι οποίες καταργούν το δικαίωμά του στο επιχειρείν. Έτσι το κράτος απαλλάσσεται από τα ανεπιθύμητα έσοδα που θα του απέφεραν οι οικονομικές δραστηριότητες του ιδιώτη. Τι είπαμε πως ήταν ο Καραμανλής; Δεξιός; Μάλλον «εθνάρχης», αφού με τις «ριζοσπαστικές» (έτσι τις ονόμαζε) πολιτικές του αποπειράθηκε να γεννήσει ένα νέο Έθνος! Σύμφωνα με το άρθρο που ακολουθεί, οι λόγοι που ώθησαν τον Καραμανλή να καταστρέψει τον Ανδρεάδη, ήταν προσωπικοί.

Oταν ο Καραμανλής κρατικοποίησε σε μια νύχτα τον Ομιλο Ανδρεάδη

Mε αφορμή την παρακάτω ανάρτηση του George Billinis  το Koυρδιστό Πορτοκάλι παρουσιάζει τη θρυλική ζωή του Στρατή Ανδρέαδη και την εμπάθεια του Κωνσταντίνου Καραμανλή στο πρόσωπό του:

– Εμπορική Τράπεζα
– Ιονική – Λαϊκή Τράπεζα
– Τράπεζα Πειραιώς
– Τράπεζα Αττικής
– Τράπεζα Επενδύσεων
– Ιονική Ασφαλιστική
– Ασφάλειες Φοίνιξ
– Γενικαί Ασφάλειαι Ελλάδος
– Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων (ΒΙΕΦΗΛ)
– Ελληνική Βιομηχανία Χυμών και Κονσερβών
– Ελληνική Βιομηχανία Σάκων και Ειδών εκ Πλαστικής Ύλης
– Ναυπηγεία Ελευσίνος
– Ιονική ξενοδοχειακή (Χίλτον)
– Διυλιστήριο «ΣΤΡΑΝ (δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Γνωστές οι κινητοποιήσεις στην Πάχη Μεγάρων για την μη υλοποίηση του)
– Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι Αθηνών – Πειραιώς (ΗΣΑΠ, ηλεκτρικός και πράσινα λεωφορεία).

Οι ανωτέρω 15 εμβληματικές επιχειρήσεις μαζί με άλλες 27 μικρότερες έχουν ένα κοινό γνώρισμα: συναποτελούσαν μέλη του ομίλου Ανδρεάδη. Ο όμιλος παρήγαγε το 6% του ελληνικού ΑΕΠ. Κρατικοποιήθηκε σε μία νύκτα. Με την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος 861/5-12-75 από τον ΠτΔ Κ. Τσάτσο κατ εντολή του πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή τοποθετήθηκε η ταφόπλακα στην ιδιωτική οικονομία της αγοράς και τέθηκαν τα θεμέλια του κρατικού παρεμβατισμού που (είτε σαν ριζοσπαστικός φιλελευθερισμός, είτε σαν τριτοκοσμικός σοσιαλισμός, είτε σαν ΠΦΑ) κατέστρεψε τη χώρα και την οικονομία.

Για τον “τοξικό” κρατιστή Κωνσταντίνο Καραμανλή το Κουρδιστό Πορτοκάλι έχει γράψει κατ΄επανάληψη.

Σήμερα θα σας αποκαλύψουμε γιατί ο εθνάρχης κρατικοποίησε τον Ομιλο Ανδρεάδη. Ο λόγος δεν είναι άλλος παρά η εμπάθεια και η εκδικητικότητα του Καραμανλή προς το πρόσωπο του Ανδρεάδη. “Μοιραία” για τον Ανδρεάδη θα αποδειχθεί η απόφασή του να σνομπάρει τον Καραμανλή στην διάρκεια μιας δεξίωσης στο Παρίσι. Είναι γεγονός ότι ο Ανδρεάδης δεν έβλεπε με συμπάθεια τον Καραμανλή και σ΄εκείνη την δεξίωση αποφάσισε να κάνει εμφανή την αδιαφορία του για το πρόσωπο του μετέπειτα εθνάρχη. Ετσι όταν συναντήθηκαν στη συγκεκριμένη δεξίωση ο Καραμανλής τον πλησίασε και του έτεινε το χέρι για χειραψία. Ο Ανδρεάδης απλά του γύρισε τη πλάτη και απομακρύνθηκε με το χέρι του Καραμανλή να μένει στον άερα. Αυτό ο Καραμανλής δεν του το συγχώρεσε ποτέ.

Ο εκλεκτός συνεργάτης μας κ. Δημήτρης Στεργίου θα γράψει τι ακολούθησε

Μία νύχτα της Παρασκευής της 5^ης Δεκεμβρίου 1975 έγινε από την τότε κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας παρέμβαση και … κρατικοποίηση ενός τεράστιου ομίλου τραπεζών, βιομηχανιών, ασφαλιστικών εταιρειών και άλλων επιχειρήσεων, του Ομίλου της Εμπορικής Τράπεζας ή του Ομίλου Ανδρεάδη.

Τότε, στις 5 Δεκεμβρίου 1975, συντάχθηκε και υποβλήθηκε η έκθεση των διευθυντών της Τράπεζας της Ελλάδος Εμμ. Κηπουρίδη και Δημ. Καλοδούκα με τα αποτελέσματα του προκαταρκτικού ελέγχου που διενήργησαν στις τράπεζες του συγκροτήματος Ανδρεάδη. Στην έκθεση αυτή παρουσιάζονταν η μεθόδευση της συμμετοχής αλλοδαπών επιχειρήσεων στον έλεγχο του συγκροτήματος, οι ανωμαλίες που συνόδευαν τη συμμετοχή αυτή καθώς και οι παραβάσεις του νόμου 5076/31 και αποφάσεων της Νομισματικής Επιτροπής.

Την ίδια ημερομηνία, στις 5 Δεκεμβρίου 1975, υποβλήθηκε εμπιστευτική έκθεση του νομικού συμβούλου της Τράπεζας της Ελλάδος Ι. Πασσιά, ο οποίος ανέφερε ότι γνωμοδοτεί με βάση την παραπάνω έκθεση ελέγχου των δύο διευθυντών και ότι έπρεπε να ασκηθεί δίωξη μόνο για τις πράξεις μεταβίβασης των μετοχών και όχι για τις παραβάσεις των αποφάσεων της Νομισματικής Επιτροπής. Οι τελευταίες είχαν παραγραφεί, αφού είχαν τελεσθεί το 1972, μολονότι ήταν γνωστές στην Τράπεζα της Ελλάδος και τη Νομισματική Επιτροπή!

Τότε, την ίδια ημέρα, στις 5 Δεκεμβρίου 1975, υπογράφθηκε από τον πρόεδρο Δημοκρατίας το υπ’ αριθ. 861/5.12.75 προεδρικό διάταγμα για κρατική παρέμβαση σε όλο τον όμιλο της Εμπορικής Τράπεζας.

Σημειώνεται ότι τότε, προηγουμένως, σε συγκέντρωση δημοσιογράφων στο υπουργείο Συντονισμού, ο τότε υπουργός Παν. Παπαληγούρας ανακοίνωσε την απομάκρυνση του καθηγητού Στρατή Ανδρεάδη από τις διοικήσεις τριών τραπεζών του, δηλαδή της Εμπορικής Τράπεζας, της Ιονικής – Λαϊκής Τράπεζας και της Τράπεζας Επενδύσεων. Ταυτόχρονα ανακοίνωσε ότι καταργήθηκαν όλα τα καταστατικά όργανα των τραπεζών, δηλαδή το Διοικητικό Συμβούλιο και η γενική συνέλευση των μετόχων, ότι διορίσθηκαν προσωρινοί επίτροποι και ότι τα γεγονότα αυτά δεν πρέπει να δημιουργήσουν ανησυχίες στο κοινό, δεδομένου ότι τα οικονομικά στοιχεία των τριών τραπεζών και ιδιαίτερα της Εμπορικής Τράπεζας είναι εντόνως ικανοποιητικά.

Την επόμενη ημέρα, στις 6 Δεκεμβρίου του 1975, δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η απόφαση της Νομισματικής Επιτροπής για το διορισμό των επιτρόπων στις τράπεζες, με διάρκεια θητείας δύο μηνών. Την ίδια μέρα εμφανίσθηκαν και εγκαταστάθηκαν στην Εμπορική Τράπεζα, στην Ιονική – Λαϊκή Τράπεζα και στην Τράπεζα Επενδύσεων οι προσωρινοί επίτροποι Κουμβακάλης, Γκεϊβέλης και Τσουκαλαδάκης αντίστοιχα, που ήταν και οι τρεις διευθυντές της Τράπεζας της Ελλάδος.

Την ίδια ημέρα, στις 6 Δεκεμβρίου του 1975, παραδόθηκαν οι εκθέσεις των δύο διευθυντών και του νομικού συμβουλίου της Τράπεζας της Ελλάδος από τον τότε υπουργό Συντονισμού Παν. Παπαληγούρα στον εισαγγελέα για την άσκηση ποινικής δίωξης κατά του καθηγητού Στρατή Ανδρεάδη και άλλων 50 περίπου μελών των Διοικητικών Συμβουλίων των τραπεζών και των άλλων εταιρειών του συγκροτήματος. Την ίδια εποχή έγινε κρατικοποίηση και των Ελληνικών Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων, εταιρείας δηλαδή που διοικούσε επί 25 χρόνια ο Ανδρεάδης.

Μετά την εγκατάσταση των προσωρινών επιτρόπων στις τρεις τράπεζες, οι εξελίξεις στο συγκρότημα Ανδρεάδη διήρκεσαν (μετά από διορισμούς επιτρόπων, ασκήσεις αγωγών και ποινικών διώξεων στελεχών και αθώωσή τους κ.λπ) έως τις 27 Φεβρουαρίου 1978, όταν το Τριμελές Εφετείο Αθηνών αθώωσε τον μόνο πια κατηγορούμενο καθηγητή Ανδρεάδη.

Το σύμπλεγμα του τραπεζών και επιχειρήσεων του Ομίλου Ανδρεάδη, ο οποίος κρατικοποιήθηκε εν μια νυκτί και ο οποίος ύστερα από μερικά χρόνια … επανιδιωτικοποιήθηκε (βλέπε πιο κάτω) σιγά – σιγά ολόκληρος, είχε ως εξής:

1. Εμπορική Τράπεζα: Η Εμπορική Τράπεζα υπήχθη στη διοίκηση του Ανδρεάδη το 1952..
2. Ιονική – Λαϊκή Τράπεζα: Η Ιονική – Λαϊκή Τράπεζα εξαγοράσθηκε από τον Στρατή Ανδρεάδη το 1958.
3. Τράπεζα Πειραιώς: Εντάχθηκε στον όμιλο Ανδρεάδη το 1962.
4. Τράπεζα Αττικής: Εντάχθηκε στον όμιλο της Εμπορικής Τράπεζας το 1964.
5. Τράπεζα Επενδύσεων: Η Τράπεζα Επενδύσεων ιδρύθηκε το 1963 από το συγκρότημα της Εμπορικής Τράπεζας και με συμμετοχή ορισμένων από τις μεγαλύτερες τράπεζες του εξωτερικού.
6. «Ιονική» Ασφαλιστική: Ιδρύθηκε το 1939 και υπήχθη στον όμιλο Ανδρεάδη το 1958..
7. «Ο Φοίνιξ»: Ιδρύθηκε το 1928. Το 1942 η πλειοψηφία των μετοχών περιήλθε στην Εμπορική Τράπεζα και από το 1952 στη διοίκησή της από τον καθηγητή Στρατή Ανδρεάδη..
8. «Γενικαί Ασφάλειαι Ελλάδος»: Ιδρύθηκε το 1917 και περιελήφθη στον όμιλο Ανδρεάδη από το 1962..
9. Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων: Ύστερα από διαγωνισμό που προκήρυξε το 1961 ο (τότε) Οργανισμός Βιομηχανικής Αναπτύξεως, η Εμπορική Τράπεζα και η Ιονική – Λαϊκή Τράπεζα ίδρυσαν την εταιρεία αυτή.
10. «Ελληνική Βιομηχανία Χυμών και Κονσερβών»: Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1962 από την Εμπορική Τράπεζα και την Ιονική – Λαϊκή Τράπεζα με σκοπό την αξιοποίηση της πλούσιας σε εσπεριδοειδή παραγωγής της χώρας μας και μάλιστα των νομών Κορινθίας, Αιγιαλείας, Ηλείας, Αχαΐας, Μεσσηνίας και της επαρχίας Τροιζηνίας.
11. Ελληνική Βιομηχανία Σάκων και Ειδών εκ Πλαστικής Ύλης: Το 1965 οι ασφαλιστικές εταιρείες «Φοίνιξ», «Ιονική» και «Γενικαί Ασφάλειαι της Ελλάδος» ίδρυσαν την εταιρεία αυτή, με σκοπό την παραγωγή πλαστικών σάκων συσκευασίας χημικών λιπασμάτων.
12. «Ναυπηγεία Ελευσίνος»: Η εταιρεία αυτή ιδρύθηκε το 1962 από την Εμπορική Τράπεζα και την Ιονική – Λαϊκή Τράπεζα.
13. Χίλτον: Από πολύ νωρίς, η δραστηριότητα του Ανδρεάδη επεκτάθηκε και στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις με την ίδρυση το 1963 της εταιρείας «Ξενοδοχειακαί Επιχειρήσεις Ιονική». Η νέα εταιρεία κατόρθωσε να ανεγείρει, να εξοπλίσει και να αποπερατώσει το «Athens Hilton» εντός μιας τριετίας και να το παραδώσει προς λειτουργία το Μάρτιο του 1963.
14. Το Διυλιστήριο «ΣΤΡΑΝ»: Ο Ανδρεάδης προσπάθησε μετά το 1968 να επεκταθεί και στο χώρο των καυσίμων, με την ίδρυση του διυλιστηρίου αυτού. Η προσπάθεια αυτή για πολλούς λόγους, που έχει αναφέρει σε σχετικό έντυπο ο ίδιος ο Ανδρεάδης απέτυχε (στις 27 Νοεμβρίου του 1973 η τότε «κυβέρνησις» αυθαιρέτως απαγόρευσε τη συνέχιση των έργων ανέγερσης του διυλιστηρίου ΣΤΡΑΝ).
15. Την ίδια εποχή, το 1975, έγινε κρατικοποίηση και των Ελληνικών Ηλεκτρικών (Σιδηροδρόμων (ΕΗΣ), εταιρείας δηλαδή που διοικούσε επί 25 χρόνια ο Ανδρεάδης, και το 1976 ιδρύθηκαν οι Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι Αθηνών – Πειραιώς (ΗΣΑΠ).
16. Ίδρυση το 1977 κρατικού φορέα αστικών συγκοινωνιών που λειτουργούσε παρανόμως επί … χρόνια!

    Με το Νόμο 588/1977, ιδρύθηκε υπό το κλίμα μιας έντονης «σοσιαλμανίας», από την τότε «δεξιά» ή «φιλελεύθερη» κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας η Επιχείρηση Αστικών Συγκοινωνιών (ΕΑΣ) και ο Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών (ΟΑΣ), ο γνωστός Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Αθήνας (ΟΑΣΑ), ο οποίος επόπτευε και συντόνιζε στο έργο τους και τους άλλους δύο κρατικούς φορείς αστικών συγκοινωνιών, δηλαδή τα Ηλεκτροκίνητα Λεωφορεία Περιοχής Αθηνών – Πειραιώς (ΗΛΠΑΠ) και Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι Αθηνών – Πειραιώς (ΗΣΑΠ), όπως λέγονταν.

Ο ιδρυτικός νόμος 588/1977 πρόβλεπε την καταβολή από το κράτος, ως μοναδικό μέτοχο, το ποσό των 50.000.000 δραχμών ως μετοχικό κεφάλαιο. Το ποσό αυτό, όπως αποκάλυπτα τότε κάθε χρόνο στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» αναλύοντας τον ισολογισμό του ΟΑΣ δεν είχε καταβληθεί τουλάχιστον έως τα μέσα της δεκαετίας του 1980, μολονότι συνεχώς επισημαινόταν στο Πιστοποιητικό των ορκωτών λογιστών, το οποίο συνόδευε τον εκάστοτε ισολογισμό! Σημειώνεται ότι ο ΟΑΣ λειτουργούσε και λειτουργεί και διέπεται από τις διατάξεις της νομοθεσίας περί ανωνύμων εταιρειών και, συνεπώς, το κεφάλαιο αποτελεί κύριο και ουσιώδες στοιχείο της σύστασης μιας ανώνυμης εταιρείας. Η μη καταβολή του αμέσως από μιαν ιδιωτική εταιρεία συνεπάγεται την άρση της άδειας λειτουργίας της! Κι όμως, ο ΟΑΣ λειτουργούσε επί σειράν ετών … παρανόμως!!!

Το 1977 συγχωνεύθηκαν ο Εθνικός Οργανισμός Ελληνικής Χειροτεχνίας (ΕΟΕΧ) και το Κέντρο Βιοτεχνικής Αναπτύξεως (ΚΕΒΑ) σε κοινό οργανισμό, τον Ελληνικό Οργανισμό Μικρομεσαίων Μεταποιητικών Επιχειρήσεων και Χειροτεχνίας (ΕΟΜΜΕΧ).

Την ίδια χρονιά, το 1977, ιδρύθηκε ο Οργανισμός Προωθήσεως Εξαγωγών (ΟΠΕ).

Το 1979, ιδρύθηκε η Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου (ΚΕΔ) για την … αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου!

Στη δεκαετία του 1970, για να μην πολυλογούμε, ιδρύθηκαν η Δημόσια Επιχείρηση Πολεοδομήσεως, Οικισμού και Στεγάσεως (ΔΕΠΟΣ), η Δημόσια Επιχείρηση Πετρελαίου (ΔΕΠ), η Ελληνική Εταιρεία Βιομηχανικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΛΕΒΜΕ), η Ελληνική Βιομηχανία Όπλων, η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία, ενώ σε όλα αυτά προστέθηκαν το 1975, όπως έχουμε αναφέρει, και 15 τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες, εμπορικές, βιομηχανικές και ξενοδοχειακές επιχειρήσεις του Ομίλου Ανδρεάδη.

Η ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗ ΑΝΔΡΕΑΔΗ

Ο Στρατής Ανδρεάδης βγαίνει μέσα από την καρδιά του ελληνικού εφοπλισμού. Γεννημένος το 1905 στο Βροντάδο της Χίου ήταν το τρίτο παιδί του εφοπλιστή Γεωργίου Ανδρεάδη και της Πολυτίμης Κάκκαρη. Σπούδασε νομικά και για πολλά χρόνια διατέλεσε καθηγητής Διοικητικού Δικαίου στην ΑΣΟΕΕ. Παντρεύτηκε την κόρη του Αλέξανδρου Κορυζή, που διατέλεσε διοικητής της Εθνικής Τράπεζας και πρωθυπουργός μετά τον θάνατο του Μεταξά. Παρότι το τελευταίο ατμόπλοιο του πατέρα του βυθίζεται τον Ιούλιο του 1940 από γερμανικό υποβρύχιο, ο Ανδρεάδης ανασυγκροτεί την οικογενειακή ναυτιλιακή δραστηριότητα μετά τον πόλεμο και το 1946 παραλαμβάνει το πρώτο από τα πλοία τύπου Liberty, κατασκευασμένα στη διάρκεια του πολέμου, που είχε αποφασίσει να πουλήσει η κυβέρνηση των ΗΠΑ. Στη συνέχεια επεκτείνει τον στόλο του. Το 1945 αναλαμβάνει τη διεύθυνση των Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων Αθηνών Πειραιώς. Δραστηριοποιείται ενεργά στην Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών και πρωταγωνιστεί στην ανασυγκρότησή της μετά το 1950.

Το 1952 ήταν μια κρίσιμη χρονιά για την Εμπορική Τράπεζα. Ένα χρόνο πριν είχε πεθάνει ο ιδρυτής της Γρηγόριος Εμπεδοκλής, που το 1892 ίδρυσε την Τράπεζα Εμπεδοκλέους και από αυτήν το 1907 προήλθε η Εμπορική Τράπεζα. Η μεταπολεμική περίοδος ήταν περίοδος δυσκολιών για την Εμπορική που καλούνταν να χαράξει στρατηγική στη νέα εποχή. Τα προσκείμενα στην οικογένεια Εμπεδοκλέους στελέχη της τράπεζας προσεγγίζουν τον Στρατή Ανδρεάδη που αγοράζει το πακέτο μετοχών που είχαν οι αδελφοί Σικιαρίδη, ενώ εξασφαλίζει τη στήριξη της βρετανικής τράπεζας Hambro και της οικογένειας Εμπεδοκλέους. Αποκτώντας και ένα επιπλέον πακέτο από τους κληρονόμους Εμπειρίκου, αποκτά τελικά τον έλεγχο της τράπεζας.

Ενώ μέχρι τότε η Εμπορική Τράπεζα ήταν μια συντηρητική τράπεζα, υπό τη διοίκηση του Ανδρεάδη αρχίζει να κινείται δυναμικά. Ο Ανδρεάδης βλέπει χώρο για έναν μεγάλο ιδιωτικό τραπεζικό όμιλο. Το 1957 αποκτά την Ιονική και Λαϊκή Τράπεζα από τον Sir Charles Hambro έναντι 630.000 αγγλικών λιρών. Το 1962 αγόρασε την Τράπεζα Πειραιώς και το 1964 την Τράπεζα Αττικής. Το 1958 εντάχθηκε στον όμιλο η ασφαλιστική εταιρεία Ιονική και το 1962 η «Γενικαί Ασφάλειαι της Ελλάδος», ενώ από το 1942 η Εμπορική είχε την πλειοψηφία των μετοχών της εταιρείας «Φοίνιξ». Το 1963 ιδρύεται η Τράπεζα Επενδύσεων με τη συμμετοχή πέραν της Εμπορικής και της Ιονικής και Λαϊκής, μερικών από τις πιο μεγάλες ξένες τράπεζες, με στόχο τη χρηματοδότηση επενδύσεων και την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων και ξένης τεχνολογίας.

Το 1960 αναλαμβάνει την ανέγερση του ξενοδοχείου Athens Hilton. Η Ιονική και Λαϊκή αγοράζει τις μετοχές της ΑΕ «Ξενοδοχειακές επιχειρήσεις» που μετονομάζεται σε ΑΕ «Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις Ιονική». Το 1961 η Εμπορική μαζί με την Ιονική και Λαϊκή παίρνουν τον διαγωνισμό για την ίδρυση εργοστασίου παραγωγής φωσφορικών λιπασμάτων στην Καβάλα. Το 1962 ιδρύεται από την Εμπορική και Λαϊκή η «Ελληνική Βιομηχανία Χυμών και Κονσερβών» με το πρώτο εργοστάσιο να λειτουργεί στο Βέλο Κορινθίας. Το 1962 ιδρύονται τα «Ναυπηγεία Ελευσίνας». Το 1965 οι ασφαλιστικές εταιρείες του ομίλου συνέστησαν την «Ελληνική Βιομηχανία Σάκκων και Ειδών Πλαστικής Ύλης».

Η ανάπτυξη του ομίλου της Εμπορικής Τράπεζας συνέπεσε με την προδικτατορική οκταετία Καραμανλή. Άλλωστε, αρκετά από τα επενδυτικά σχέδια απαιτούσαν κυβερνητική έγκριση. Οι σχέσεις Καραμανλή και Ανδρεάδη ήταν μάλλον φιλικές, εάν κρίνουμε από το γεγονός ότι κατά καιρούς ο Καραμανλής χρησιμοποιούσε ένα διαμέρισμα της οδού Καρνεάδου, ιδιοκτησίας Ανδρεάδη.

Aκολουθεί Βιογραφία και ΕΙΚΟΝΕΣ του Στρατή Ανδρεάδη από αφιέρωμα του greekshippingmiracle.org

Όμως, στην περίοδο της χούντας ο Ανδρεάδης προσεγγίζει και την πλευρά Παπαδόπουλου. Κουτσομπολιά της εποχής αναφέρουν ότι η σύντροφός του Ντορέτ Καραϊωσηφόγλου είχε αναλάβει να φροντίσει για την είσοδο της Δέσποινας Παπαδοπούλου στην καλή κοινωνία των Αθηνών. Η χούντα προσφέρει στον Ανδρεάδη μια από τις μεγαλύτερες επενδυτικές ευκαιρίες. Μια άδεια για διυλιστήριο στην περιοχή της Πάχης Μεγάρων. Ιδρύει την εταιρεία «Ελληνικά Διυλιστήρια ΣΤΡΑΝ ΑΕ». Εγγυήσεις για την κατασκευή του έργου δίνει η Εμπορική Τράπεζα. Δηλαδή ο Ανδρεάδης εγγυάται για τον εαυτό του μέσω της τράπεζας που του ανήκει. Δικαστική προσφυγή εναντίον των όρων με τους οποίους δόθηκαν οι εγγυήσεις δικαιώνει τον προσφεύγοντα (κατά πληροφορίες υποκινημένο από τον Αριστοτέλη Ωνάση). Την ίδια στιγμή οι κάτοικοι των Μεγάρων ξεσηκώνονται εναντίον της επένδυσης. Αυτός είναι ο λόγος που καταφθάνουν διαμαρτυρόμενοι Μεγαρίτες στην Αθήνα τις ημέρες της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Ο Παπαδόπουλος πέφτει και η κυβέρνηση Ανδρουτσοπούλου (δηλ. η χούντα του «αόρατου δικτάτορα» Ιωαννίδη) δεν δέχεται τις εγγυήσεις και απαιτεί εγγυήσεις από άλλες τράπεζες. Η επένδυση δεν προχωράει. Όμως, στο μεταξύ ο Ανδρεάδης έχει πάρει ένα ακόμη δάνειο 45 εκατομμυρίων δολαρίων από μια μικρή γαλλική τράπεζα, πάλι με εγγύηση της Εμπορικής Τράπεζας.

Η Εμπορική Τράπεζα περνά στο δημόσιο

Στη Μεταπολίτευση οι επιχειρήσεις του Ανδρεάδη μπαίνουν στο στόχαστρο. Ήδη από το καλοκαίρι του 1974 υπήρχε έκθεση του υποδιοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος που μιλούσε για παρανομίες του Ανδρεάδη. Στις 5 Δεκεμβρίου 1975 οι ελεγκτές της Τράπεζας της Ελλάδος παραδίδουν στον Παναγή Παπαληγούρα το πόρισμα των ελέγχων καταγγέλλοντας παράνομο δανεισμό της τράπεζας προς επιχειρήσεις του ομίλου της, κυρίως σε σχέση με την επένδυση της ΣΤΡΑΝ ΑΕ. Ο Καραμανλής προχωρά στην έκδοση προεδρικού διατάγματος νομοθετικού περιεχομένου με άμεση ισχύ, με επίκληση του άρθρου 44 παρ. 1 του Συντάγματος περί «συντρεχούσης εκτάκτου περιπτώσεως εξαιρετικώς επειγούσης και απροβλέπτου ανάγκης», που δημοσιεύεται αμέσως (861/5-12-1975), το οποίο όριζε τη διαδικασία των διορισμού επιτρόπων. Την επόμενη μέρα, στις 6 Δεκεμβρίου συνεδριάζει η Νομισματική Επιτροπή υπό την προεδρία του Παπαληγούρα ως υπουργού Συντονισμού και αποφασίζει τον διορισμό επιτρόπου στην Εμπορική Τράπεζα. Στη συνέχεια ο επίτροπος προχώρησε στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας, με τις νέες μετοχές να περνούν στα χέρια οργανισμών του δημοσίου. Έτσι το δημόσιο καταφέρνει να αποκτήσει τον έλεγχο των επιχειρήσεων του ομίλου.

Ο Ανδρεάδης απέδωσε την εξέλιξη σε εκδικητικότητα του Καραμανλή και του Παπαληγούρα. Όμως οι αποφάσεις ήταν βαθιά πολιτικές. Σε μια περίοδο μεταβατική και εν μέσω μιας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, με τις ελληνικές επιχειρήσεις να έχουν σωρευμένα προβλήματα και την κοινωνία να ριζοσπαστικοποιείται, ο Καραμανλής αντιλαμβανόταν ότι ήταν αναγκαίος ο αυξημένος ρόλος του κράτους στην οικονομία και επομένως ο δημόσιος έλεγχος ενός τέτοιου μεγάλου ομίλου. Και το έκανε με την αναγκαία πολιτική πυγμή.

Το 1977 λύεται οριστικά η σύμβαση ανάμεσα στη ΣΤΡΑΝ και το ελληνικό δημόσιο. Ο Ανδρεάδης προσφεύγει νομικά. Το Διαιτητικό Δικαστήριο τον δικαιώνει και το 1984 καταλογίζει αποζημίωση. Ο ίδιος πεθαίνει το 1989 αλλά οι κληρονόμοι κερδίζουν και απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τελικά το δημόσιο αναγκάζεται να καταβάλει το ποσό της διαιτητικής απόφασης. Οι κληρονόμοι μάλιστα δοκίμασαν να συνεχίσουν τη διεκδίκηση σε σχέση και με τους τόκους των δανείων που είχε λάβει ο Ανδρεάδης, όμως αποδείχτηκε ότι ο ίδιος το είχε αποπληρώσει και η Alpha Τράπεζα Πίστεως διαβεβαίωσε ότι η Commercial Bank of Near East που είχε αναλάβει το δάνειο και είχε περιέλθει στην ιδιοκτησία της δεν είχε καμιά απαίτηση.

Ο ίδιος ο Ανδρεάδης υποστήριζε μέχρι τέλους ότι μπορούσε να πάρει οποιαδήποτε τράπεζα και να την κάνει Εμπορική. Σε μεταγενέστερα κείμενα στον τύπο ή στο διαδίκτυο, ακόμη και στις επίσημες ιστορίες της Εμπορικής διακρίνει κανείς μια νοσταλγία για την εποχή Ανδρεάδη. Μπορούμε όμως να συμφωνήσουμε ότι μάλλον δεν χρειαζόμαστε τολμηρούς οραματιστές έτοιμους να πραγματώσουν το όνειρό τους με το να… δανείζουν παράτυπα τον εαυτό τους.

Ο Στρατής Ανδρεάδης γεννήθηκε το 1905 στο Βροντάδο της Χίου και ήταν το τρίτο από τα πέντε παιδιά του διακεκριμένου πλοιάρχου, εφοπλιστή αλλά και μεγάλου ευεργέτη της Χίου Γεωργίου Φ. Ανδρεάδη και της Πολυτίμης Ευστρατίου Κάκαρη.

Την εποχή εκείνη, ο πατέρας του είχε ήδη αρχίσει να υλοποιεί τη μετάβαση της μακρόχρονης ναυτικής παράδοσης της οικογένειάς του από τα ιστιοφόρα στα ατμόπλοια. Από τα πρώτα μαθητικά χρόνια στο σχολείο της γενέτειράς του, ο νεαρός Στρατής Γ. Ανδρεάδης βίωσε παράλληλα τις σημαντικές εξελίξεις στην ιστορία της χώρας και ιδιαίτερα της Χίου, η οποία το 1912 πραγματοποιούσε ένα νέο ξεκίνημα απελευθερωμένη πλέον από τον τουρκικό ζυγό πέντε σχεδόν αιώνων.

Οι επιδόσεις του στα γράμματα υπήρξαν λαμπρές, οδηγώντας τον μετά το τέλος των γυμνασιακών του σπουδών στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών απ’ όπου έλαβε το πτυχίο του το 1925. Η έφεση του Ανδρεάδη στην επιστήμη της Νομικής είχε ως αποτέλεσμα να διαγράψει μια εντυπωσιακή για τα μέχρι τότε ελληνικά δεδομένα σταδιοδρομία, διευρύνοντας τις σπουδές του με τη φοίτησή του στην Πανεπιστημιακή Σχολή της Νομικής και των Πολιτικών Επιστημών στο Παρίσι απ’ όπου αποφοίτησε το 1931.

Από το 1927, οπότε έλαβε την άδεια δικηγορίας στα 22 του χρόνια, η σταδιοδρομία του υπήρξε εντυπωσιακή. Το 1932 έγινε διδάκτωρ της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου των Παρισίων (Diplomes d’ Études Supérieures d’ Économie Politique et de Droit Public). Το 1934 διορίστηκε δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω. Πέρα από την ενασχόλησή του ως νομικός σε όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930 και μέχρι το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Στρατής Γ. Ανδρεάδης εκλέχθηκε το 1939 Τακτικός Καθηγητής του Διοικητικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και αργότερα την ίδια χρονιά στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών (ΑΣΟΕΕ). Στην τελευταία διετέλεσε και πρύτανης σε επτά περιόδους (μεταξύ των ετών 1943 και 1968). Αξιοσημείωτο γεγονός στη σταδιοδρομία του υπήρξε και η εκλογή του ως πληρεξουσίου Χίου στην Εθνοσυνέλευση του 1935. Τέλος, στο πλαίσιο της ακαδημαϊκής του σταδιοδρομίας υπήρξε συγγραφέας σημαντικού αριθμού βιβλίων και συγγραμμάτων στην ελληνική και γαλλική γλώσσα, ενώ από την εποχή της εκλογής του ως καθηγητής Πανεπιστημίου, το προσωνύμιο του καθηγητή δεν έλειψε ποτέ από κάθε δημόσια αναφορά στο όνομά του.

Τον Ιούλιο του 1939 παντρεύτηκε την Ειρήνη (Ρένα) Αλεξάνδρου Κορυζή, με την οποία απέκτησαν τρεις γιούς, τον Γιώργο το 1941, τον Αλέξανδρο το 1944 και τον Πέτρο το 1949. Ο Αλέξανδρος Κορυζής διετέλεσε διοικητής της Εθνικής Τραπέζης, ενώ στις 29 Ιανουαρίου 1941 διορίστηκε από τον Βασιλέα Γεώργιο Β’ πρωθυπουργός της Ελλάδας μετά τον αιφνίδιο θάνατο του Ιωάννη Μεταξά. Δυστυχώς όμως, ο Κορυζής έδωσε τέλος στη ζωή του στις 18 Απριλίου 1941, λίγες ημέρες πριν οι γερμανικές δυνάμεις εισβάλλουν στην Αθήνα.

Το ξέσπασμα του Πολέμου και η απώλεια του μοναδικού πλοίου του πατέρα του, αλλά και ο θάνατος του τελευταίου το 1945, οδήγησαν τον Ανδρεάδη στην απόφαση να δραστηριοποιηθεί ο ίδιος πλέον μεταπολεμικά στο χώρο της διεθνούς ναυτιλίας συνεχίζοντας την εξαιρετική οικογενειακή παρουσία που είχε πραγματοποιήσει προπολεμικά ο πατέρας του. Έτσι, όταν η κυβέρνηση των ΗΠΑ αποφάσισε την πώληση πλοίων πολεμικής κατασκευής, και συγκεκριμένα των Liberty, ο Ανδρεάδης έδειξε ζωηρό ενδιαφέρον. Υπήρξε, μάλιστα, ο πρώτος που παρέλαβε πλοίο αυτού του τύπου στις 13 Δεκεμβρίου 1946, στο πλαίσιο της μαζικής πώλησης 98 μονάδων από τους Αμερικανούς στους Έλληνες. Το πλοίο -στο οποίο είχε συμμετοχή και ο αδελφός του, ο πλοίαρχος Σπύρος Γ. Ανδρεάδης- μετονομάστηκε GEORGIOS F. ANDREADIS προς τιμήν του πατέρα τους. Ακολούθως, και συγκεκριμένα στις 7 Φεβρουαρίου 1947, παραλήφθηκε και το δεύτερο, το οποίο ονομάστηκε ΑLEXANDROS KORYZIS προς τιμήν του πεθερού του. Και τα δύο πλοία ύψωσαν ελληνική σημαία.

Λίγους μήνες αργότερα, ο Ανδρεάδης πρόσθεσε στο στόλο του δύο ακόμη φορτηγά πλοία, τα υπό σημαία ΗΠΑ STEΕL ENGINEER και MOBILE CITY, κατασκευασμένα το 1920, τα οποία μετονόμασε RENA -το όνομα της συζύγου του- και DIONI αντίστοιχα υψώνοντας σημαία Παναμά. Στις 6 Ιανουαρίου 1948, επέκτεινε τη δραστηριότητά του και στον τομέα των δεξαμενοπλοίων παραλαμβάνοντας το πρώτο από τα επτά δεξαμενόπλοια τύπου Τ2 που πούλησε η αμερικανική κυβέρνηση σε Έλληνες εφοπλιστές. Το πλοίο, κατασκευής 1943, ύψωσε την ελληνική σημαία και μετονομάστηκε POLYTIMI ANDREADIS προς τιμήν της μητέρας του. Συγχρόνως με τις επιχειρηματικές του πρωτοβουλίες την ίδια περίοδο, ο Στρατής Γ. Ανδρεάδης είχε αναλάβει από τον Απρίλιο του 1945 και τη διεύθυνση των Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων Αθηνών-Πειραιώς μαζί με τον Νικόλαο Α. Βλάγκαλη.

Η προσωπικότητα του Ανδρεάδη στον επιχειρηματικό στίβο δεν άργησε να λάμψει. Η ακτινοβολία της ακαδημαϊκής του μόρφωσης και η δυναμική του ρόλου του στο ευρύτερο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας, σε συνδυασμό με τη σημαντική οικογενειακή παράδοσή του στον ναυτιλιακό χώρο αλλά και με τον αποφασιστικό τρόπο με τον οποίο είχε δραστηριοποιηθεί μεταπολεμικά στο χώρο της ναυτιλίας, τον έφεραν στην πρώτη γραμμή των εφοπλιστών που αναλάμβαναν το 1950 να ανασυντάξουν τις εγχώριες δυνάμεις του εφοπλισμού.

Συγκεκριμένα, τον Μάρτιο του 1950 η διοίκηση της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών είχε ανακοινώσει τη διάλυση του σωματείου έχοντας εξαντλήσει κάθε περιθώριο συνεννόησης με την πολιτεία για την αντιμετώπιση κορυφαίων θεμάτων που απασχολούσαν τότε τη ναυτιλία. Την κρίσιμη εκείνη στιγμή, ορισμένοι άνθρωποι, τόσο από το χώρο της πολιτικής όσο και από το χώρο του εφοπλισμού, εκτιμώντας τις εξαιρετικά αρνητικές επιπτώσεις που θα είχε αυτή η εξέλιξη εργάστηκαν με αποφασιστικότητα και ρεαλισμό για να εκτονωθεί η κρίση. Μεταξύ αυτών ήταν και ο Στρατής Γ. Ανδρεάδης, ο οποίος λίγες εβδομάδες αργότερα αναλάμβανε ρόλο αντιπροέδρου στη νέα -υπό τον 84χρονο Νικόλαο Λυκιαρδόπουλο- διοίκηση της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών. Από εκείνη την εποχή και επί μια 25ετία, ο καθηγητής Στρατής Γ. Ανδρεάδης ήταν ουσιαστικά ο μεγάλος πρωταγωνιστής στα δρώμενα του ιστορικού σωματείου.

Παράλληλα, ο Ανδρεάδης έμελλε να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στο έργο της ανόρθωσης της ελληνικής οικονομίας μετά την καταστροφική για τη χώρα δεκαετία του 1940, την πλέον τραυματική στη νεώτερη ιστορία της. Το στοίχημα που έπρεπε να κερδηθεί από τη χώρα τις επόμενες δύο δεκαετίες ήταν η δημιουργία κατάλληλων υποδομών στους τομείς της γεωργίας, της βιομηχανίας και των υπηρεσιών σε έναν εντελώς ρημαγμένο τόπο.

Κορυφαίος σταθμός στην επιχειρηματική πορεία του Στρατή Γ. Ανδρεάδη υπήρξε η απόκτηση του ελέγχου της Εμπορικής Τράπεζας το 1952 από τους κληρονόμους τού ιδρυτή της Γρηγόρη Εμπεδοκλή, επενδύοντας για το σκοπό αυτόν σημαντικά κεφάλαια που εισήγαγε από το εξωτερικό. Στη συνέχεια, ακολούθησε μια άκρως επιθετική πολιτική αναπτύσσοντας έναν πολυδιάστατο όμιλο που σε σύντομο χρονικό διάστημα κατέστη ο μεγαλύτερος εργοδότης στον ιδιωτικό τομέα της χώρας.

Η εξέλιξη του ναυτιλιακού ομίλου του Ανδρεάδη προσέλαβε ανάλογη δυναμική. Έχοντας μέχρι την εποχή εκείνη εκπροσωπηθεί στο Λονδίνο από τον οίκο του Σταύρου Λιβανού, ίδρυσε το 1952 την Andreadis (UK) Ltd. Η εταιρεία ανέλαβε την πρακτόρευση ενός μεγάλου και ποιοτικού στόλου, ο οποίος δημιουργήθηκε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα χάρη στις διαδοχικές ναυπηγήσεις πλοίων για λογαριασμό του ομίλου Ανδρεάδη στο Ηνωμένο Βασιλείο και στη συνέχεια στην Ιαπωνία.

Το πρώτο νεότευκτο πλοίο στην ιστορία της οικογένειας Ανδρεάδη, το υπό λιβεριανή σημαία δεξαμενόπλοιο NIMERTIS 17.610 dwt, παραλήφθηκε τον Οκτώβριο του 1952 από τα ναυπηγεία Scott’s Shipbuilding & Engineering Co. Ltd. στο Greenock της Σκωτίας, ενώ έναν περίπου χρόνο αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 1953 παραδόθηκε ένα ακόμα αδελφό πλοίο, το LADY DOROTHY. Η συνέχεια υπήρξε ακόμα πιο εντυπωσιακή. Τον Δεκέμβριο του 1955, ο όμιλος Ανδρεάδη παρέλαβε από τα ιαπωνικά ναυπηγεία Mitsubishi Heavy Industries Reorganised Ltd. στο Kobe το φορτηγό GALIΝΙ 14.500 dwt,και τον Απρίλιο του 1956 το αδελφό του GALATIA. Τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς, παραλήφθηκε από τα ναυπηγεία Mitsubishi Heavy Industries στη Yokohama το δεξαμενόπλοιο KYMO 40.400 dwt, ενώ ακολούθησαν δύο ακόμα αδελφά πλοία, το CRINIS τον Φεβρουάριο του 1957 και το ΝΕFELI τον Ιούλιο του 1958. Δύο ακόμα νεότευκτα δεξαμενόπλοια είχαν ήδη προστεθεί στο στόλο το 1957, το ΜΕLITI 18.000 dwt, κατασκευασμένο στα βρετανικά ναυπηγεία Wm. Hamilton & Co. Ltd. στη Γλασκώβη, και το ΑΕLLO 33.950 dwt, κατασκευασμένο στα ναυπηγεία Hitachi Zosen στην Innoshima της Ιαπωνίας. Ένα ακόμα φορτηγό πλοίο, το GLAFKI 14.450 dwt, παραλήφθηκε τον Δεκέμβριο του 1957 επίσης από τα ναυπηγεία Hitachi Zosen, αλλά πουλήθηκε μετά το πρώτο του ταξίδι σε βρετανικά συμφέροντα. Με την παραλαβή των παραπάνω πλοίων, τα οποία εντάχθηκαν στο τότε ραγδαία αναπτυσσόμενο νηολόγιο της Λιβερίας, ο όμιλος Ανδρεάδη εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο τη δυναμική του παρουσία στις διεθνείς μεταφορές του πετρελαίου, την ίδια εποχή που ο μαύρος χρυσός έπαιρνε τη σκυτάλη από τον άνθρακα ως κύρια μορφή ενέργειας στον πλανήτη.

Με τον Στρατή Γ. Ανδρεάδη στην πρώτη σειρά, η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών ξεκίνησε να οργανώνεται όλο και περισσότερο για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που συνεπάγετο η σχεδόν παντελής έλλειψη αναπτυξιακής ναυτιλιακής πολιτικής. Η κατάσταση άρχισε να ομαλοποιείται μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από τον Αλέξανδρο Παπάγο τον Νοέμβριο του 1952, με την οποία τερματίστηκε μια οκταετής περίοδος πολιτικής αστάθειας που χαρακτηρίστηκε από την ορκωμοσία 26 διαδοχικών κυβερνητικών σχηματισμών. Στα τέλη του 1953, η κυβέρνηση Παπάγου υιοθέτησε δέσμη σημαντικών αναπτυξιακών μεταρρυθμίσεων που αφορούσαν μεταξύ άλλων και την εμπορική ναυτιλία δίνοντας το έναυσμα να ξεκινήσει η αναβίωση του ελληνικού νηολογίου. Η προσπάθεια αυτή σταδιακά επιτεύχθηκε και εορτάστηκε με κάθε επισημότητα τον Οκτώβριο του 1960, όταν ο βασιλέας Παύλος επέδωσε τιμητικά την ελληνική σημαία στον Σταύρο Λιβανό, τον πλοιοκτήτη του χιλιοστού πλοίου που είχε ενταχθεί μεταπολεμικά στο ελληνικό νηλόγιο.

Την ίδια χρονιά, ο Στρατής Γ. Ανδρεάδης είχε αναλάβει την προεδρία της ΕΕΕ εν μέσω της μεγάλης ύφεσης που ταλαιπωρούσε ήδη από τα μέσα του 1957 την παγκόσμια ναυτιλία, ενώ είχε ήδη επεκτείνει με εκρηκτικούς ρυθμούς τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες στον ελλαδικό χώρο. Εκτός από την Εμπορική Τράπεζα, είχε θέσει το 1952 υπό τον επιχειρηματικό του έλεγχο την ασφαλιστική εταιρεία «Φοίνιξ» και τους Ελληνικούς Ηλεκτρικούς Σιδηροδρόμους, ενώ το 1957 αγόρασε τη βρετανική Ιονική Τράπεζα από τον Sir Charles Hambro, η οποία λειτούργησε ως Ιονική και Λαϊκή Τράπεζα. To 1962 αγόρασε την Τράπεζα Πειραιώς και το 1964 την Τράπεζα Αττικής. Στην τραπεζική επιχειρηματική του δραστηριότητα πιστώνεται επίσης και η ίδρυση της Τράπεζας Επενδύσεων -πρωτοπόρος στον τομέα αυτόν στην Ελλάδα- με τη συμμετοχή μεγάλων τραπεζών του εξωτερικού το 1963, αλλά και η απόκτηση του ελέγχου της Commercial Bank of the Near East στο Λονδίνο.

Οι επιχειρηματικές πρωτοβουλίες του Ανδρεάδη επεκτάθηκαν επίσης στην ίδρυση σημαντικών βιομηχανικών μονάδων, όπως το εργοστάσιο λιπασμάτων στη Νέα Καρβάλη Καβάλας το 1962, η Ελληνική Βιομηχανία Χυμών και Κονσερβών στην Κορινθία το 1963 και η Ελληνική Βιομηχανία Σάκκων και Ειδών εκ Πλαστικής Ύλης με τη συμμετοχή της ασφαλιστικής εταιρείας «Φοίνιξ» και των επίσης ασφαλιστικών εταιρειών «Ιονική» και «Γενικαί Ασφάλειαι της Ελλάδος» που λειτούργησαν υπό τον έλεγχο του ομίλου του.

Μεταξύ των κορυφαίων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών του Ανδρεάδη συγκαταλέγονται επίσης η ανέγερση του ξενοδοχείου Hilton, η ολοκλήρωση του οποίου το 1963 σηματοδότησε τη ριζική αναβάθμιση μιας ολόκληρης περιοχής στο κέντρο των Αθηνών, αλλά και η ίδρυση των ναυπηγείων Ελευσίνας το 1962, τα οποία γνώρισαν σημαντική ανάπτυξη στην πορεία επιτυγχάνοντας τη ναυπήγηση ποντοπόρων πλοίων στις αρχές της δεκαετίας του 1970.

Οι επενδύσεις του Ανδρεάδη σε νεότευκτα πλοία συνεχίστηκαν και τη δεκαετία του 1960, εποχή της ανάπτυξης του παγκόσμιου στόλου με πλοία μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου (bulk carriers). Τον Φεβρουάριο του 1962, ο όμιλος Ανδρεάδη παρέλαβε το πρώτο νεότευκτο αυτού του τύπου, το KAPETAN GEORGIS 28.480 dwt, από τα ναυπηγεία Scott’s Shipbuilding & Engineering της Γλασκώβης. Το δεύτερο, που ονομάστηκε GLAFKI 22.160 dwt, παραδόθηκε τον Μάρτιο του 1964 από τα ναυπηγεία Chantiers de l’ Atlantique, στο St. Nazaire της Γαλλίας, ενώ δύο ακόμα, τα PLOTO και DOTO 62.300 dwt το καθένα, κατασκευάστηκαν στα ναυπηγεία Uraga Heavy Industries Ltd. στη Yokosuka της Ιαπωνίας και εντάχθηκαν στο στόλο του τον Αύγουστο και τον Νοέμβριο του 1968 αντίστοιχα. Συγχρόνως με τη δημιουργία ενός σύγχρονου στόλου bulk carriers, o Στρατής Γ. Ανδρεάδης φρόντισε να ενισχύει και το στόλο των δεξαμενοπλοίων του. Στο πλαίσιο αυτό, είχε ήδη παραλάβει από τα ιαπωνικά ναυπηγεία Uraga Heavy Industries Ltd. δύο αδελφά δεξαμενόπλοια 68.000 dwt το καθένα, το EVDORI τον Νοέμβριο του 1964 και το EFYRA τον Μάιο του 1965.

Τον Αύγουστο του 1964 διοργανώθηκε με εξαιρετική επιτυχία στην Αθήνα το Α’ Ναυτιλιακό Συνέδριο παρουσία του Βασιλέως Κωνσταντίνου και σύσσωμης της πολιτικής ηγεσίας του τόπου με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου. Στη διάρκεια των εργασιών του Συνεδρίου, αναπτύχθηκε το σύνολο του προβληματισμού γύρω από τα ναυτιλιακά θέματα από τους πρόεδρους της ΕΕΕ Στρατή Γ. Ανδρεάδη και της Ελληνικής Επιτροπής Ναυτιλιακής Συνεργασίας Γιάννη Κ. Καρρά και από άλλους διακεκριμένους ομιλητές από τους δύο φορείς. Μεταξύ άλλων, τονίστηκε ιδιαίτερα η ανάγκη δημιουργίας της κατάλληλης υποδομής στη χώρα μας, ικανή να συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη σύνδεση της διεθνούς δραστηριότητας της ναυτιλίας των Ελλήνων με την εθνική οικονομία. Αν και η κυβέρνηση τότε είχε ενστερνιστεί πλήρως και είχε υιοθετήσει συγκεκριμένο πλάνο για την επίτευξη του εθνικού αυτού στόχου, η εξαιρετικά ταραγμένη πολιτική περίοδος που ακολούθησε, και τελικά οδήγησε στην εγκαθίδρυση δικτατορίας τον Απρίλιο του 1967, δεν επέτρεψε την υλοποίησή του την εποχή εκείνη.

Αυτό έγινε το 1968, όταν η τότε δικτατορική κυβέρνηση του Γεωργίου Παπαδόπουλου επέλεξε να επενδύσει στη ναυτιλιακή ανάπτυξη της χώρας, θεσμοθετώντας ουσιαστικά προτάσεις και μέτρα που είχαν διατυπωθεί και υιοθετηθεί επί κυβερνήσεως Γεωργίου Παπανδρέου και με αναπληρωτή υπουργό Συντονισμού τον Ανδρέα Γ. Παπανδρέου. Το ανανεωμένο θεσμικό πλαίσιο επέτρεψε σταδιακά την εδραίωση της ναυτιλίας στην Ελλάδα, γεγονός που οδήγησε στην καταξίωση του Πειραιά ως μεγάλου διεθνούς ναυτιλιακού κέντρου με πολυδιάστατη και διαρκώς αυξανόμενη -μέχρι των ημερών μας- προσφορά στην εθνική οικονομία. Ο Ανδρεάδης, όντας πέρα από τον μακροχρόνιο ρόλο του ως αδιαμφισβήτητος ηγέτης του ελληνικού εφοπλισμού, κυρίαρχος στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα και επικεφαλής σημαντικών βιομηχανικών και τουριστικών επιχειρήσεων, βρέθηκε όσο ποτέ στο επίκεντρο της δημοσιότητας καθ’ όλη τη δικτατορική περίοδο. Έτσι, η πτώση της δικτατορίας, που σημαδεύτηκε από τα τραγικά γεγονότα της Κύπρου τον Ιούλιο του 1974, είχε δραματικές επιπτώσεις στην περαιτέρω επιχειρηματική πορεία του στην Ελλάδα. Στα τέλη του 1974, τερματίστηκε η 25ετής θητεία του στη διοίκηση της ΕΕΕ, ενώ το 1975 μετά από διαδικασίες που δρομολόγησε η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή απώλεσε τον έλεγχο του ακρογωνιαίου λίθου του ομίλου του, της Εμπορικής Τράπεζας, με αποτέλεσμα την κρατικοποίηση του συνόλου των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του στην Ελλάδα.

Από την εποχή εκείνη, ο Ανδρεάδης εστίασε τη δραστηριότητά του στον τομέα που τόσο εκείνος όσο και η οικογένειά του είχαν γνωρίσει διακρίσεις σε διεθνές επίπεδο, την ποντοπόρο ναυτιλία, διατηρώντας επίσης τον έλεγχο της Commercial Bank of the Near East στο Λονδίνο μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990, οπότε το πακέτο των μετοχών της μεταβιβάστηκαν στην Alpha Bank. Από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1970, είχε ήδη εντάξει στο στόλο του έξι ακόμα νεότευκτα πλοία. Δύο αδελφά ore/oil carriers, τα PASITHEA και το PONTOPORIA 152.950 dwt το καθένα, που κατασκευάστηκαν το 1971 στα ναυπηγεία Hitachi Zosen στην Innoshima της Ιαπωνίας. Δύο μικρά φορτηγά, 5.900 dwt το καθένα, τα OKEANIS και ΤITHIS, που παραδόθηκαν στο στόλο του τον Μάρτιο και τον Σεπτέμβριο του 1973 αντίστοιχα από τα Ναυπηγεία Ελευσίνας. Δύο ακόμα bulk carriers, τα ΑLTHEA και ΑΚΤΕΑ 43.500 dwt το καθένα, που είναι και τα μεγαλύτερα πλοία που έχουν κατασκευαστεί μέχρι σήμερα στην Ελλάδα, παραδόθηκαν από τα Ναυπηγεία Ελευσίνας το 1973 και 1974 αντίστοιχα.

Μια ακόμα επιχειρηματική πρωτοβουλία του Ανδρεάδη στην Ελλάδα, η δημιουργία μεγάλης μονάδας διύλισης πετρελαίου στα Μέγαρα που ξεκίνησε να υλοποιείται μετά από σύμβαση που υπογράφηκε στις 22 Ιουλίου 1972 μεταξύ της εταιρείας του ομίλου του ΣΤΡΑΝ και του Δημοσίου, διεκόπη αυθαίρετα από το τότε δικτατορικό καθεστώς στις 27 Νοεμβρίου 1973 για να ακολουθήσει και η οριστική ακύρωσή της από την κυβέρνηση Καραμανλή το 1975. Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας αυτής, ο Ανδρεάδης είχε προχωρήσει στη διεύρυνση του στόλου των δεξαμενοπλοίων του με την παραγγελία στα ναυπηγεία Hitachi Zosen στο Sakai της Ιαπωνίας ενός μεγάλου δεξαμενοπλοίου, 283.860 dwt, το οποίο καθελκύστηκε ως STRAN SPIO τo 1973. Τελικά όμως, εξαιτίας των παραπάνω εξελίξεων, μετονομάστηκε SPIO όταν τελικά παραδόθηκε με καθυστέρηση στους πλοιοκτήτες του το 1976.

Μεταξύ των σχεδίων του Ανδρεάδη ήταν να ναυπηγήσει στην Ιαπωνία και δεξαμενόπλοιο μεταφορικής ικανότητας 500.000 dwt, την κατασκευή του οποίου όμως ματαίωσε εκ των υστέρων λόγω της επελθούσης κρίσης, αντικαθιστώντας το με bulk carriers. Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1970, και πριν το ξέσπασμα της καταστροφικής κρίσης στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ο Ανδρεάδης είχε πουλήσει το SPIO σε γαλλικά συμφέροντα το 1979, ενώ είχε παραλάβει από τα ναυπηγεία Hitachi Zosen δύο bulk carriers, 60.250 dwt το καθένα, το ΕVNIKI το 1977 και το EVLIMENI το 1979, καθώς και δύο ακόμα το 1979, 26.000 dwt, τα IRA και ΙVI. Χαρακτηριστικό της ποιότητας των πλοίων που παραλάμβανε από τα ναυπηγεία ο Στρατής Γ. Ανδρεάδης είναι ότι όλα σχεδόν λειτούργησαν υπό τη διαχείριση του ομίλου του σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους.

Ο καθηγητής Στρατής Γ. Ανδρεάδης τιμήθηκε στη ζωή του με πλήθος παρασήμων και διακρίσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ ανακηρύχθηκε ισόβιος επίτιμος πρόεδρος της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών μετά την αποχώρησή του από την προεδρία της, για τις πολύτιμες υπηρεσίες που είχε προσφέρει στο σωματείο και τον εφοπλισμό γενικότερα, συμπεριλαμβανομένης και της πρωτοβουλίας της ανέγερσης του νέου κτιρίου των γραφείων της ΕΕΕ στην οδό Μητροπόλεως στην Αθήνα στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Ο ίδιος κατάφερε να συγκεντρώσει σε όλη τη διάρκεια της μακράς επιχειρηματικής του διαδρομής τεράστια δύναμη χάρη στη δημιουργικότητα και το πολυδιάστατο έργο που πραγματοποίησε εντός και εκτός Ελλάδας. Όσο το άστρο του έλαμπε στον ελλαδικό χώρο εμφανιζόταν πανίσχυρος και φαινομενικά ανίκητος. Η βίαιη πτώση του το 1975 και η κρατικοποίηση του συνόλου των χερσαίων επιχειρήσεών του αποκάλυψε την ύπαρξη ενός σημαντικού αριθμού ανθρώπων που τον αντιμετώπιζαν σχεδόν με εχθρότητα. Ωστόσο, η ιστορία έχει καταδείξει μέχρι σήμερα ότι η πτώση του δεν είχε άλλο αποτέλεσμα από το να ανοιχτεί η κερκόπορτα του κρατισμού στην Ελλάδα, με καταστροφικά αποτελέσματα για τις επενδύσεις και γενικότερα για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Ο Ανδρεάδης, έμπλεος πικρίας για την εξέλιξη των επιχειρηματικών του επιτευγμάτων, προσπάθησε μέχρι το τέλος της ζωής του να αναστρέψει τη δυσμενή για τον όμιλό του πραγματικότητα, γεγονός που απεικονίζεται εύγλωττα στο εισαγωγικό κείμενο που ο ίδιος υπογράφει σε έκδοση του ομίλου των επιχειρήσεών του το 1986 –εν μέσω κρίσης– με τίτλο «Χθες, σήμερα, αύριο», το οποίο καταλήγει:

«Αποτελεί πεποίθησή μου που πηγάζει από τα πενήντα χρόνια δραστηριότητος με ευρύτατη διαφοροποίηση τόπων, επιχειρήσεων και αποτελεσμάτων, ότι ο κρατισμός σχεδόν εξ ορισμού αντιστρατεύεται κάθε οικονομικά βιώσιμη επιχειρηματική πρωτοβουλία. Για αυτό, διατηρώ τις ελπίδες μου ότι η παρούσα κρίση θα οδηγήσει σε αναθεωρήσεις απόψεων και στην αναγνώριση του προσδιοριστικού ρόλου των ιδιωτικών επενδύσεων στην ανάπτυξη.

Αν οι ελπίδες αυτές καταστούν πραγματικότητα, είμαι και διατεθειμένος και έτοιμος να επαναλάβω την δραστηριότητά μου στον τόπο μου. Αφήνω τον αναγνώστη των επομένων σελίδων να κρίνει, να συγκρίνει και να αποφασίσει αν αυτό θα ήταν εις βάρος ή προς όφελος του τόπου, στον οποίο αφιέρωσα πολύ χρόνο και μέγα πάθος δημιουργίας».

Όσο όμως και αν είχε διάθεση, ετοιμότητα και πάθος δεν είχε το χρόνο. Τρία χρόνια αργότερα, στις 14 Φεβρουαρίου 1989, πέθανε από καρδιακή προσβολή στο Παρίσι σε ηλικία 84 ετών.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που εκδίκαζε την προσφυγή του για την υπόθεση του διυλιστηρίου ΣΤΡΑΝ, καταδίκασε το ελληνικό δημόσιο στην καταβολή μεγάλης χρηματικής αποζημίωσης στους κληρονόμους του.

 

 Πηγή: Το καραβάκι της ιστορίας