8 Νοεμβρίου 1912: Ναυτικό άγημα και δύναμη στρατού από 1.000 άνδρες, υπό τον Αλέξανδρο Μανουσάκη, που επέβαιναν στο θωρηκτό "Αβέρωφ" και σε τρία επίτακτα ατμόπλοια, αποβιβάζονται στις 14:00 στη Μυτιλήνη. Η Τουρκική φρουρά, αποτελούμενη από 2.000 άνδρες, συμπτύσσεται στο εσωτερικό του νησιού, όπου και υποχρεώνεται να παραδοθεί στις 8 Δεκεμβρίου 1912, μετά από μάχη στην περιοχή.... του χωριού Κλαπάδος. Έτσι ολόκληρη η Λέσβος καθίσταται πλέον ΕΛΕΥΘΕΡΗ.

Ο Ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης, 
στον οποίο ο Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος είχε αναθέσει τη διοίκηση του Ελληνικού στόλου, σχεδίασε την άμεση κατάληψη των νησιών που βρίσκονταν κοντά στην έξοδο των Δαρδανελλίων. Το πρώτο νησί που απελευθερώθηκε ήταν η Λήμνος (8 Οκτωβρίου 1912), γιατί ο Ναύαρχος αποσκοπούσε στη χρήση του κόλπου του Μούδρου ως φυσικού αγκυροβολίου του Ελληνικού στόλου. Στόχος του ήταν η παρουσία του Ελληνικού στόλου στην περιοχή να λειτουργήσει αποτρεπτικά σε μια ενδεχόμενη έξοδο του Οθωμανικού στόλου από τα στενά των Δαρδανελλίων.

Η Λέσβος, επειδή βρισκόταν αρκετά μακριά από την έξοδο των Δαρδανελλίων, δεν εντάσσονταν άμεσα στα σχέδια του Κουντουριώτη και γι’ αυτό η απελευθέρωσή τους καθυστερούσε. Έτσι επιτροπή Πλωμαριτών επιβιβάστηκε σε πλοιάριο και κατευθύνθηκε στη Λήμνο, στον κόλπο του Μούδρου, όπου ναυλοχούσε ο Ελληνικός στόλος. Εκεί παρέδωσε στο Ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη επιστολή, με την οποία δίνονταν πληροφορίες για τις δυνάμεις των Οθωμανών στη Λέσβο, ενώ παράλληλα η επιτροπή ζήτησε την επίσπευση της απελευθέρωσης του νησιού.

Πράγματι, ο Ελληνικός στόλος, με το Nαύαρχο Παύλο Κουντουριώτη επικεφαλής, ξεκίνησε από τον κόλπο του Μούδρου το βράδυ της 7ης Νοεμβρίου και αγκυροβόλησε τα ξημερώματα της 8ης Νοεμβρίου 1912 έξω απ’ το λιμάνι της Μυτιλήνης. Ανάμεσα στα Ελληνικά πλοία ξεχώριζε με την επιβλητικότητά του η ναυαρχίδα του στόλου, το θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ».

Μετά την επίδοση του τελεσιγράφου του Κουντουριώτη προς τις Οθωμανικές αρχές του νησιού, με το οποίο ζητούνταν η άμεση παράδοση της πόλης πραγματοποιήθηκε σύσκεψη μεταξύ των Οθωμανικών αρχών, των Χριστιανών και Μουσουλμάνων προυχόντων της Μυτιλήνης. Στη σύσκεψη αυτή, αποφασίστηκε να αποχωρήσουν οι ολιγάριθμες Οθωμανικές ένοπλες δυνάμεις στο εσωτερικό του νησιού και να γίνει αναίμακτα η κατάληψη της Μυτιλήνης, προκειμένου να αποφευχθεί η άσκοπη αιματοχυσία του άοπλου πληθυσμού, του Χριστιανικού και του Μουσουλμανικού.
Η αποβίβαση των Ελλήνων πεζοναυτών και ναυτών άρχισε στις 12.30 το μεσημέρι, κάτω απ’ τα ξέφρενα πανηγύρια του κόσμου και έγινε στη λεγόμενη Πετρόσκαλα, που βρισκόταν στη θέση του σημερινού Τελωνείου. Μετά την παράδοση των Οθωμανικών αρχών, όλη η πόλη σημαιοστολίστηκε…

Πηγή: e-rodios