Μελιγαλάς. Ξημερώματα της 9ης Σεπτεμβρίου 1944, ημέρα Κυριακή, οι συμμορίτες επιτέθηκαν κατά της Καλαμάτας με δυο Συντάγματα και με χιλιάδες χωρικούς βιαίως επιστρατευμένους. Η φρουρά της πόλεως δέν άντεξε παραπάνω από 12 ώρες καί αποφασίστηκε έξοδος των πολιτών και των υπερασπιστών από την Καλαμάτα, μέ πορεία προς τό Μελιγαλά.

Έτσι λοιπόν τή νύκτα ξεκίνησε μία φάλαγγα αποτελούμενη από μαχητές καί πλήθος από αμάχους τρομοκρατημένους στήν ιδέα νά μείνουν ανυπεράσπιστοι στά χέρια των αριστερών. Πράγματι η είσοδος του ΕΛΑΣ στήν Καλαμάτα συνοδεύτηκε μέ καταστροφές καί σφαγές.

Το πρωί της 13ης Σεπτεμβρίου 1944, αρχίζει η επίθεσις κατά του Μελιγαλά, όπου ο πληθυσμός του απο 3000 που ήταν, είχε φθάσει τούς 7000, από τούς πρόσφυγες των γύρω περιοχών. Ο Μελιγαλάς κράτησε 2 μέρες. Η προσπάθεια γιά βοήθεια από τους Γαργαλιάνους απέτυχε, καί το μεσημέρι της 15ης Σεπτεμβρίου 1944, ο Μελιγαλάς παραδόθηκε στα χέρια των εξαγριωμένων κομμουνιστών οι οποίοι με επι κεφαλής τον Άρη Βελουχιώτη καί τούς μαυροσκούφηδες (Τάγμα θανάτου) άρχισαν τή δουλειά πού ήξεραν καλύτερα από όλες: Σφαγές καί βασανιστήρια.

Οι τραυματίες καί το ιατρικό προσωπικό του νοσοκομείου βασανίστηκαν καί εκτελέστηκαν χωρίς οίκτο. Αθώα γυναικόπαιδα και γέροι κομματιάζονταν στους δρόμους, έγκυοι γυναίκες ξεκοιλιάζονταν, κοπέλες βιάζονταν. 18 Ταγματασφαλίτες καί μή, – μεταξύ των οποίων οι Περικλής Μπούτος, πολιτευτής του κόμματος των φιλελευθέρων, ο ταγματάρχης Χριστόφιλος, ο ταγματάρχης χωροφυλακής Φραγκουδάκης, ο Γαλόπουλος αντεισαγγελέας Καλαμών, ο Νομάρχης Μεσσηνίας Δημ. Περωτής, ο Ταγματάρχης Μορφονιός – οδηγήθηκαν πίσω στην Καλαμάτα. Εκεί τούς κομμάτιασαν μέ μαχαίρια καί κατόπιν τούς κρέμασαν στήν κεντρική πλατεία της πόλης.

Σημειώνουμε ότι ο δολοφονηθείς Νομάρχης Μεσσηνίας Περωτής είχε γλυτώσει στις 11 Φεβρουαρίου 1944, από το γερμανικό εκτελεστικό απόσπασμα τον μεγαλύτερο αριθμό από τους 1500 συλληφθέντες Καλαματιανούς. Αυτοί είχαν συλληφθεί ως αντίποινα, γιά τον φόνο 2-3 Γερμανών από τους αντάρτες τους ΕΛΑΣ, στο χωριό Άγιος Φλώρος Μεσσηνίας.

Ο ΕΛΑΣ μέ τή φοβερή στρατιωτική μηχανή έμενε απαθής θεατής, κατά τήν διάρκεια των εκτελέσεων των ομήρων από τούς Ναζί. Ο δε δολοφονηθείς Ταγματάρχης Χωροφυλακής Φραγκουδάκης, τον Μάιο του 1944 είχε γλυτώσει την τελευταία στιγμή από το γερμανικό εκτελεστικό απόσπασμα, 50 Εαμίτες της Καλαμάτας.

Ο Γιάννης Καραμούζης μαζί με τον Βασ. Μπράβο συγκρότησαν εκτελεστικά αποσπάσματα του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ υπό την διοίκηση του Μάτζαρη και του Ν. Μητροπούλου. Σύμφωνα μέ τον Γιάννη Καραμούζη:

«Ο Άρης με τον υπασπιστή τον Τζαβέλα και 4-5 μαυροσκούφηδες επεσκέφθη στο χωριό Μερόπη τους Ταγματασφαλίτες που δεν είχαν εκτελεσθεί. Τους έγδυσε και ο ίδιος προσωπικώς έδωσε το σύνθημα για ΑΓΡΙΟ ΞΥΛΟΔΑΡΜΟ ΜΕΧΡΙ ΑΙΜΑΤΟΣ. Μόλις βράδιασε τους παρέδωσε στους μαυροσκούφηδες και με την βοήθεια και άλλων ανταρτών σφαγιάσθηκαν όλοι, λίγο έξω από την Μερόπη. Ο ΤΖΑΒΕΛΑΣ ΤΟΥΣ ΣΚΟΤΩΝΕ ΠΑΤΩΝΤΑΣ ΤΟ ΚΕΦΑΛΙ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΡΒΥΛΑ ΤΟΥ»

Τέλος όλοι οι φυλακισμένοι, περίπου 2000 οδηγήθηκαν δεμένοι, ανά τρείς, 2 χιλιόμετρα έξω του Μελιγαλά εις την μεγάλη δεξαμενή, γνωστή ως πηγάδα, όπου με πριόνια, τσεκούρια, μαχαίρια, κονσερβοκούτια, κατασφάχτηκαν καί πετάχτηκαν στην ΠΗΓΑΔΑ.

Πηγή: Αγία Σοφία, Αβέρωφ