Τον Αύγουστο του 1947 εγκρίθηκε από το ΓΕΣ η συγκρότηση 7 εφίππων Ιλών δυνάμεως εκατόν (100) οπλιτών και η συγκρότηση του 74 Εφίππου Αποσπάσματος. Τον Απρίλιο του 1948 το 74 Έφιππο Απόσπασμα αναπτύχθηκε σε Ίλη. Για την συγκρότηση των Ιλών κλήθηκαν στα όπλα οπλίτες του Ιππικού παλαιών κλάσεων 1934-1937, οι οποίοι υπηρέτησαν ξανά την πατρίδα για 18-20 μήνες αγόγγυστα.
Η 1η Ίλη εξ αρχής στάθμευε στη Θεσσαλία, την περιοχή Τρικάλων-Καρδίτσας. Έδρασε εξαιρετικά κατά την αντιμετώπιση των ανταρτικών προσβολών στις δύο αυτές πόλεις. Μαζί με την 9η Ίλη απέδωσε εξαιρετικά στις επιχειρήσεις Κονίσκου στο διάστημα 7-10 Οκτωβρίου 1948. Η 2η Ίλη μετά την συγκρότησή της αναπτύχθηκε στη Νεάπολη κοντά στον Βόλο. Κατόπιν όμως στάλθηκε στη Λάρισα και εντάχθηκε, αργότερα, στο περίφημο Β Σύνταγμα Ιππικού. Πολέμησε ηρωικά στην μάχη των Σοφάδων στις 18 Δεκεμβρίου 1948 μαζί με την 15η Ίλη.
Η 7η Ίλη συγκροτήθηκε στην Ελευθερούπολη Καβάλας και έδρασε αρχικά στην ευρύτερη περιοχή μεταξύ Δράμας και Κομοτηνής. Έδρασε επίσης στην ορεινή περιοχή των Σερρών. Χρησιμοποιήθηκε πολύ άσχημα, σε στατικές, αμυντικές αποστολές και δεν απέδωσε τα αναμενόμενα με αποτέλεσμα να προταθεί η διάλυσή της. Ανασυγκροτήθηκε και έδρασε με εξαιρετικά αποτελέσματα ως δύναμη αναγνώρισης στην ευρύτερη περιοχή του Έβρου. Η 8η Ίλη συγκροτήθηκε στη ζώνη ευθύνης της VIII Μεραρχίας Πεζικού στην Ήπειρο. Πολέμησε καλά στη Μουργκάνα, τον Σεπτέμβριο του 1948, όπως και στις επιχειρήσεις Δωδώνης – Σουλίου, αποσπώντας τον θαυμασμό των προϊσταμένων κλιμακίων.
Η 9η Ίλη συγκροτήθηκε στη Θεσσαλία και εξ αρχής χρησιμοποιήθηκε στην περιοχή Καρδίτσας με εξαιρετικά αποτελέσματα. Μαζί με την 1η Ίλη αποτέλεσαν συγκρότημα που έδρασε άριστα στις εκεί επιχειρήσεις και ιδιαίτερα στην μάχη των Σοφάδων στις 18 Οκτωβρίου 1948. Η 10η Ίλη συγκροτήθηκε στις Σέρρες αλλά αχρηστεύθηκε από τη διοίκηση καθώς χρησιμοποιήθηκε αποκλειστικά σε στατικές αποστολές και μάλιστα διεσπαρμένη κατά ουλαμούς.
Η 1η Ίλη έδρασε στην περιοχή Γιαννιτσών – Σκύδρας – Κατερίνης. Έδρασε ως ταχυκίνητο πεζομάχο τμήμα στο Βέρμιο, διασκορπισμένα, με αποτέλεσμα να χάσει τον διοικητή της σε ενέδρα. Συνέχισε την δράση της στην περιοχή του Κολυνδρού. Η 15η Ίλη αναπτύχθηκε στην Πτολεμαΐδας και χρησιμοποιήθηκε εκτεταμένα στον πρέποντα ρόλο ως ταχυκίνητη δύναμη σε εκκαθαριστικές επιχειρήσεις, αποδίδοντας άριστα. Επίσης συμμετείχε στη μάχη της Καρδίτσας.
Επίσης τον Αύγουστο του 1947 συστάθηκε η Σχολή Ιππικού εκ της οποίας, τον Νοέμβριο του ίδιου έτους συγκροτήθηκε το Β Έφιππο Απόσπασμα που έδρασε στη Θεσσαλία ενταγμένο στο Β’ Σώμα Στρατού.
Δυστυχώς λόγω είτε των πιεστικών αναγκών, είτε της απειρίας των κατά τόπων ανωτέρων διοικήσεων, πολλάκις οι ίλες ιππικού ανέλαβαν τον άχαρο ρόλο της στατικής άμυνας δρώντας σαν κοινό πεζικό, χάνοντας έτσι το βασικό τους πλεονέκτημα, τη ευκινησία. Ακόμα κι όταν χρησιμοποιούντο ως ιππικό όμως, πολλές φορές, τις έστελναν σε αποστολές σε εξαιρετικά δύσβατα εδάφη, η κατανεμημένες σε ουλαμούς ή και ενωμοτίες ακόμα.
Το Β΄ Σύνταγμα Ιππικού
Συνέπεια αυτών ήταν η απόφαση για την συγκρότηση συγκροτημάτων ιππικού και συγκεκριμένα δύο συνταγμάτων, του Β και του Γ, στις ζώνες ευθύνης του Β και του Γ Σώματος Στρατού αντίστοιχα. Το πρόβλημα ήταν ότι τα εν λόγω συντάγματα δεν διέθεταν ούτε καν ουλαμό βαρέων όπλων, καθώς υπήρχε έλλειψη πολυβόλων στον Ελληνικό Στρατό.
Εξαιρετική υπήρξε πάντως η δράση του Β΄ Συντάγματος Ιππικού (Β΄ ΣΙ), το οποίο συγκροτήθηκε στη Λάρισα στις 24 Δεκεμβρίου 1948 και στο οποίο εντάχθηκαν η 1η, η 2η ή 9 και η 15η Ίλη. Το Β ΣΙ διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην συντριβή της «ταξιαρχίας ιππικού» του ΔΣΕ, τη λεγόμενη «ταξιαρχία Θεσσαλού». Η εν λόγω δύναμη διέθετε δύο «επιλαρχίες», αυτές του Τζίμα και του Γαζή. Η βασική δύναμη που στάλθηκε εναντίον της ήταν το Β ΣΙ, υπό τον αντισυνταγματάρχη Πυλορόφ, υποστηριζόμενο από στοιχεία ταγμάτων εθνοφυλακής και στοιχείο τεθωρακισμένων. Το Β ΣΙ μαζί με τα λοιπά στοιχεία καταδίωξαν απηνώς τη δύναμη του «Θεσσαλού» από τις 24 Φεβρουαρίου μέχρι τις 8 Μαρτίου 1949 και την διέλυσε.
Καταδιωκόμενοι οι αντάρτες έπεφταν από τμήμα σε τμήμα και αλλόφρονες προσπαθούσαν να ξεφύγουν, χωρίς επιτυχία. Το Β ΣΙ επιτέθηκε στις δυνάμεις του «Θεσσαλού» στα υψώματα Λεονταρίου στις 28 Φεβρουαρίου. Ακολούθησε νέα, σοβαρότερη προσβολή στις 2 Μαρτίου, ενώ στις 4 Μαρτίου ίλη της «ταξιαρχίας Θεσσαλού» διαλύθηκε εντελώς στο Λεοντάρι. Τη επομένη ο «Θεσσαλός» επιχείρησε να διαφύγει μέσω της θεσσαλικής πεδιάδας, αλλά στις 6 Μαρτίου εντοπίστηκε στην περιοχή Κοτερίου. Εκεί μετά από διήμερες προσπάθειες προς διαφυγή, η δύναμη του «Θεσσαλού» εξουδετερώθηκε πλήρως.
Το Β ΣΙ την έπληξε Αμπελώνος Καρδίτσας και τους έτρεψε σε φυγή. Οι του ΔΣΕ επιχείρησαν να φτάσουν στο χωριό Ηλίας, αλλά μια ίλη του Β ΣΙ είχε προλάβει να φτάσει στο χωριό, απαγορεύοντας τη διαφυγή τους προς τα Αντιχάσια. Πληττόμενοι οι του ΔΣΕ στράφηκαν προς τα πίσω αλλά έπεσαν πάνω στα τεθωρακισμένα και υπέστησαν βαριές απώλειες. την ίδια ώρα το Β ΣΙ τους απέκλειε από Νότο, ενώ το 28ο Ελαφρό Τάγμα (εθνοφυλακή) από Βορρά. Για να ξεφύγουν οι του «Θεσσαλού» επιχείρησαν να διαφύγουν μέσω των ελών που υπήρχαν τότε νότια του χωριού Πέτρινου.
Τότε ειδοποιήθηκε να επέμβει η ΕΒΑ (Ελληνική Βασιλική Αεροπορία) η οποία τους αποδεκάτισε. Ότι απέμεινε από την «ταξιαρχία Θεσσαλού» εξοντώθηκε την επομένη, 8η Μαρτίου. Μεταξύ των νεκρών ήταν και οι δύο επίλαρχοι, ο Γαζής και ο Τζίμας. Ο στρατός βρήκε 123 πτώματα μαχητών του ΔΣΕ, ενώ συνέλαβε και 45 από αυτούς. Σύμφωνα με την επίσημη έκθεση του αντιστράτηγου Τσακαλώτου για την επιχείρηση: «Συνεργασία και συνδυασμός ενεργειών Ιππικού – τεθωρακισμένων, ως ταχυκίνητων τμημάτων, διά αποστολάς διώξεως απέδωκε τα αποτελέσματα της καταστροφής ολοκλήρου ισχυρού Κ/Συμμοριακού συγκροτήματος.
«Δια πρώτην φοράν εις την Θεσσαλικήν πεδιάδα χρησιμοποιείται το ευέλικτον Ιππικόν συγκεκροτημένον εις Σύνταγμα εις Μονάς διώξεως και κρούσεως. Αποτέλεσμα της καταλλήλου χρησιμοποιήσεως του ιππικού, υπήρξεν η απαλαγή της θεσσαλικής πεδιάδος του καρκινώματος “ΘΕΣΣΑΛΟΥ”. Το ΣΣ επεδίωξεν ευθύς απ’ αρχής όπως καταστήση τα τμήματα ετοιμοκίνητα υπό ελαχίστην προειδοποίησιν. Έπαυσεν η καταστρεπτική νοοτροπία της αμυντικής στατικής διατάξεως των τμημάτων. Χάρις εις το ετοιμοκίνητον αυτό των Μονάδων, παρατηρείται εις την επιχείρησιν ταύτην, όπου ήθελε χρειασθή εξ’ όλων των κατευθύνσεων να προστρέχουν τα τμήματα.Το αποτέλασμα ήτο να δημιουργηθεί ταχέως ασφυκτικός κλοιός περί τον εντοπισθέντα όγκον του “ΘΕΣΣΑΛΟΥ” όστις τον συνέθλιψε.
«Επίκαιρος επέμβασις του αεροπορικού παράγοντος εν συνδιασμώ προς την αποτελεσματικήν συνεργασία επί του πεδίου της μάχης Στρατού Αεροπορίας, συνεκπλήρωσεν διά της συντριπτικής ισχύος πυρός της τον όλεθρον του Κ.Σ. Συγκροτήματος.Τέλος δέον να τονισθή η αξία των καλών πληροφοριών, η επιβεβαίωσις αυτών διά κινήσεως αναγνωρίσεων και η εν συνεχεία μετ’ επιμονής επιδίωξις εκμεταλλεύσεως αυτών».
«Εκ των ανωτέρω εξαγομένων συμπεραίνομεν:
-Κατάλληλος χρησιμοποίησις των τεθωρακισμένων Μονάδων ως ταχυκινήτων τμημάτων, εκμεταλλευόμενοι την δυνατότητά των της ταχυτάτης μεταφοράς συντριπτικής ισχύος πυρός.-
-Κατάλληλος χρησιμοποίησις των Μονάδων Ιππικού ως ταχυκινήτων τμημάτων κρούσεως, δι’ επέκτασιν της δράσεως των τεθωρακισμένων, όπου το έδαφος δεσμεύει ταύτην.-
-Επιδίωξις συνεργασίας Ιππικού-Τεθωρακισμένων. Η συνεργασία αύτη ισχυροποιεί εις πυρά το ευέλικτον Ιππικόν, χρησιμοποιούμενον ως στοιχείον κρούσεως.
-Επίκαιρος και έγκαιρος χρησιμοποίησις αεροπορικού παράγοντος. Επιδίωξις υψηλού βαθμού εκπαιδεύσεως εις την συνεργασίαν επί του πεδίου της μάχης Στρατού-Αεροπορίας.
Επιζήτησις της πληροφορίας και εκμετάλλευσις έγκαιρος αυτής. Τέλος κατεδείχθει πασιφανώς η επιδιωχθείσα απ’ αρχής τακτική του ΣΣ του να καταστείσει τα τμήματα του ετοιμοκίνητα και να δημιουργήσει εις αυτά την αρχήν της διαρκούς κινήσεως και ουδέποτε στασιμότητας, προς αποδοτικήν προσπάθεια. Θ. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ, ΑΝΤΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ – ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ».
Το Γ΄ Σύνταγμα Ιππικού
Το Γ΄ ΣΙ συγκροτήθηκε την 1η Μαρτίου 1949 και διέθετε τις 4η, 8η και 10 ίλες. Ωστόσο του ανατέθηκε μια τεράστια ζώνη ευθύνης. Έδρασε με επιτυχία στην περιοχή των Κρουσίων στη Δοϊράνη στα τέλη Μαρτίου 1949. Αργότερα μεταφέρθηκε στην περιοχή του Έβρου.
Πηγή: history-point.gr
