Όταν αναφέρονται οι αριστεροί στα δεκεμβριανά, συνήθως ισχυρίζονται ότι την πολιτική ευθύνη για το αιματοκύλισμα της Αθήνας την φέρουν οι Άγγλοι, ο Σκόμπι, η ελληνική κυβέρνηση, η χωροφυλακή, η «αντίδραση» κτλ.
Στην παρούσα ανάρτηση θα δείξουμε ότι αυτή η θέση δεν στέκει, βασιζόμενοι αποκλειστικά και μόνο σε αριστερές πηγές και κυρίως -αλλά όχι μόνο- σε λεγόμενα του Γιάννη Ιωαννίδη ο οποίος ήταν τότε οργανωτικός γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ. Ουσιαστικά ήταν το νο.2 του κόμματος πίσω απ΄τον Σιάντο.
Κυριότερη πηγή μας είναι το βιβλίο "Αναμνήσεις - προβλήματα της πολιτικής του ΚΚΕ στην Εθνική Αντίσταση 1940-1945" των εκδόσεων "Θεμέλιο" όπου καταγράφονται τα πρακτικά της συζήτησης του Ιωαννίδη με τον Αλέκο Παπαπαναγιώτου.
Ο Παπαπαναγιώτου ήταν στέλεχος του ΚΚΕ, στην περιόδο της κατοχής υπήρξε γραμματέας της παμμακεδονικής επιτροπής του ΕΑΜ και αργότερα στον ανταρτοπόλεμο 1946-49 ήταν αξιωματικός του ΔΣΕ στο Καϊμακτσαλάν.
Αρχικά ο Ιωαννίδης λέει ότι το ΚΚΕ είχε ετοιμάσει σχέδιο κατάληψης των Αθηνών από τα μέσα ακόμη του 1943:
"Από τα μέσα του 1943 εγώ είπα στον Θόδωρο τον Μακρίδη να κάνει ένα σχέδιο κατάληψης των Αθηνών με βάση τις δυνάμεις που υπάρχουν και που μπορούμε εμείς να έχουμε και τις δυνάμεις που έχουν αυτοί και μπορούνε να φέρουνε. Το σχέδιο αυτό έγινε. Το σχέδιο αυτό το κράτησα εγώ όλον τον καιρό."
σελ. 267
Ο Θόδωρος Μακρίδης, στον οποίο ανετέθη η εκπόνηση του σχεδίου, ήταν ο διοικητής του 3ου γραφείου του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ και στρατιωτικός σύμβουλος του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕ. Ήταν μόνιμος αξιωματικός (ταγματάρχης), γνώστης της στρατιωτικής τέχνης, κομμουνιστής και στέλεχος του ΚΚΕ, και εθεωρείτο απ’τους σκληροπυρηνικούς ελασίτες.
Το 1946 συνέταξε μία έκθεσή του σχετικά με τον ΕΛΑΣ. Την δημοσίευσε αυτούσια ο κομμουνιστής Γ.Φαράκος στον Β’ τόμο του βιβλίου του «Ο ΕΛΑΣ και η εξουσία». Εκεί στις σελίδες 105-123 ο Μακρίδης κάνει εκτενή αναφορά στο συγκεκριμένο σχέδιο για την κατάληψη της Αθήνας μετά την αποχώρηση των Γερμανών, για την εκπόνησή του, για την έγκρισή του από την αρμόδια επιτροπή του ΚΚΕ στην οποία συμμετείχε και ο ίδιος, για μικροδιαφωνίες που είχαν προκύψει μεταξύ των κομμουνιστών σχετικά με το θέμα, για άλλα δύο αντίστοιχα σχέδια κατάληψης της Αθήνας που συντάχθηκαν μες στο 1944 κ.ο.κ.
Ο Μακρίδης γράφει επ'αυτού μεταξύ άλλων:
"Ο γράφων, όταν κατά τόν Σεπτέμβριον 1943 (μετά τήν κατάρρευσιν τής Ιταλίας) έλαβεν διά τοϋ σ. Ζεύγου έντολήν να αποτελέση μέλος της Επιτροπής μελέτης συντάξεως έγγραφου σχεδίου ενεργείας διά τήν κατάληψιν τοϋ λεκανοπεδίου τής Αττικής (Άθηνών-Πειραιώς-περιχώρων), συγχρόνως ή αμέσως μετά τήν άποχώρησιν (προβλεπομένην ώς λίαν προσεχή) τών στρατευμάτων κατοχής…"
Ο Μακρίδης λέει λοιπόν ότι διατάχθηκε από τον Ζεύγο, και όχι από τον Ιωαννίδη, να συντάξει το σχέδιο κατάληψης της Αττικής, τον Σεπτέμβριο του 1943 όταν πλέον αναμενόταν η αποχώρηση των Γερμανών μετά την συνθηκολόγηση της Ιταλίας. Τελικώς, οι Γερμανοί δεν απεχώρησαν το 1943, οπότε το αρχικό σχέδιο δεν εφαρμόστηκε. Στα δεκεμβριανά εφαρμόστηκε διαφορετικό σχέδιο.
Ανεξάρτητα όμως απ΄τις επιμέρους λεπτομέρειες, η όλη διαδικασία είναι ακόμη ένα πειστήριο ότι το ΚΚΕ απ’το 1943 στόχευε στην βίαιη κατάληψη των Αθηνών άρα και της εξουσίας.
Ο Ιωαννίδης παρακάτω ομολογεί το -προφανέστατο- σκεπτικό των κομμουνιστών για την σύνταξη του συγκεκριμένου σχεδίου:
"Σημαίνει ότι η καθοδήγηση του κόμματος είχε υπόψη της πως προς το τέλος του αγώνα εμείς θα βρισκόμασταν στην θέση να χρησιμοποιήσουμε βία για την κατάληψη της Αθήνας. Δεν είχε κανένα άλλο νόημα το σχέδιο αυτό...."
σελ.268
Φυσικά, το ΚΚΕ είχε πλήρη επίγνωση ότι η κατάληψη της Αθήνας ήταν κομβικής σημασίας.
Πάλι ο Ιωαννίδης λέει:
"Τότε λέγαμε: εδώ στην Αθήνα θα κριθεί όλη η υπόθεση. Πρέπει να καταλάβουμε την Αθήνα. Έτσι και τόσες δυνάμεις από εμάς, τόσες από εκείνους, έτσι θα πολεμήσουμε, εκεί θα τους χτυπήσουμε, αυτό και εκείνο θα κάνουμε κτλ "
σελ.268
Στις 2-3 Αυγούστου 1944 συνεδριάζει η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ και βγάζει απόφαση με τον τίτλο «ΟΛΟΙ ΕΠΙ ΠΟΔΟΣ ΠΟΛΕΜΟΥ».
Λεπτομέρειες της απόφασης δίνει ο Παπαπαναγιώτου στο βιβλίο του "Το ΚΚΕ στον πόλεμο και την αντίσταση 1940-1945" εκδ.Καζαντζά στις σελίδες 102-107.
Συγκεκριμένα στην σελ.106 γράφει:
"Ιδιαίτερη σημασία είχε η απόφαση για την ενίσχυση της Αθήνας. Η ηγεσία του ΚΚΕ θεωρούσε ότι η κύρια μάχη θα δοθεί στην Αθήνα και ότι η κατάληψή της από τον ΕΛΑΣ στην κατάλληλη στιγμή μπορεί να παίξει αποφασιστικό ρόλο στις εξελίξεις υπέρ του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Προς επίτευξη αυτού του σκοπού αποφάσισε να ενισχύσει τον ΕΛΑΣ Αθηνών-Πειραιώς με οπλισμό στον ανώτερο δυνατό βαθμό και να προσανατολίσει ισχυρές δυνάμεις του μόνιμου ΕΛΑΣ προς την Αθήνα, ικανές να επέμβουν αποτελεσματικά την κατάλληλη στιγμή."
Ο Ιωαννίδης το επιβεβαιώνει λέγοντας στις "Αναμνήσεις":
"…μετά την συνεδρίαση της κεντρικής επιτροπής του Αυγούστου, δώσαμε εντολή στο Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ να στείλει διαταγή σε όλες τις μονάδες να προσανατολιστούν προς την Αθήνα"
σελ. 257
και:
"Εμείς πήραμε την απόφαση να προσανατολίσουμε τον στρατό, όλους προς τα κει, προς την Αθήνα. Γιατί πάντα είχα την άποψη ότι τελικά το ζήτημα θα κριθεί στην Αθήνα."
σελ. 266
Προ της επερχόμενης σύγκρουσης όμως, ένα από τα προβλήματα του ΚΚΕ ήταν και ο πλημμελής εξοπλισμός του ΕΛΑΣ της Αθήνας (Ά Σώμα Στρατού του ΕΛΑΣ). Αυτό προσπάθησαν να το λύσουν με διάφορους τρόπους.
Ένας εξ’αυτών ήταν η συμμαχική βοήθεια.
Οι σύμμαχοι τους έδιναν όπλα για να πολεμούν τους Γερμανούς και αυτοί τα έβαζαν στην Αθήνα για να εξοπλίζουν τις δυνάμεις τους ενόψει της επερχόμενης σύγκρουσης με άλλους Έλληνες και με τους Άγγλους.
Ο Ιωαννίδης ομολογεί στις σελ.294-5 ότι τους έριχναν όπλα οι Αμερικάνοι (!!!) και αυτοί τα έστελναν κατευθείαν στον ΕΛΑΣ της Αθήνας. Ενδεικτικά:
"μας έριξαν ορισμένο οπλισμό οι αμερικάνοι με δικά τους αεροπλάνα"
σελ. 295
" Αυτός λοιπόν ο οπλισμός που μας ρίξαν και ήταν εντελώς καινούριος στάλθηκε μέσα στην Αθήνα. Τρεις ή τέσσερις ρίψεις μας κάνανε με 50 ή 60 οπλοπολυβόλα κλπ δεν θυμάμαι ακριβώς πόσα ήταν. Αυτά όλα πήγαν κατευθείαν στην Αθήνα."
σελ. 295
Ένας άλλος τρόπος ήταν η αγορά όπλων απ’τους Γερμανούς!!!
Πάλι ο Ιωαννίδης ομολογεί ότι έστελνε λεφτά στον Φάνη (ψευδώνυμο του Βασίλη Μπαρτζώτα, στέλεχος του ΚΚΕ) για να αγοράζει όπλα απ’τους Γερμανούς. Ο Παπαπαναγιώτου επιβεβαιώνει κατηγορηματικά το γεγονός:
"ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Ο Φάνης τα ξέρει αυτά. Πήρε όπλα που τα στείλαμε απ’έξω. Επίσης του έστειλα και λεφτά. 100 ή 200 λίρες γι’αυτόν τον σκοπό. Να αγοράζουν όπλα απ’τους Γερμανούς που άρχιζαν να το στρίβουν. Αυτά είναι γεγονότα που μπορούν να επιβεβαιωθούν και από ανθρώπους που ζούνε.
ΠΑΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ: Είναι γνωστά αυτά. Τα έχουμε αυτά τα στοιχεία."
σελ. 258
O Iωαννίδης αναφέρει επίσης ότι το Πολιτικό Γραφείο του ΚΚΕ στην συνεδρίασή του στις 17 Νοεμβρίου 1944 έλαβε την απόφαση να συγκρουστεί με τους Άγγλους:
"Σου είπα ότι και η απόφαση που πήραμε στο Πολιτικό Γραφείο στις 17 του Νοέμβρη ήταν ότι θα συγκρουστούμε με τους Άγγλους."
σελ. 317
και:
"Το πρόβλημα ήταν ότι εμείς πήραμε την απόφαση (…) στις 17 του Νοέμβρη. Εκεί στο νοσοκομείο που βρισκόμουν εγώ ήρθαν όλα τα μέλη του Πολιτικού Γραφείου και εκεί πήραμε απόφαση ότι εμείς θα χτυπηθούμε με τους Εγγλέζους. Τα άλλα είναι… Υπάρχει αυτή η απόφαση. Εκεί ήταν ο Παρτσαλίδης, ο Ρούσσος, ο Φάνης.. Αυτοί θυμούνται την συνεδρίαση εκείνη"
σελ. 329
Τελειώνοντας, να δούμε τα παρακάτω λόγια του Ιωαννίδη που απλά καταδεικνύουν περιληπτικά το ολοκληρωμένο σκεπτικό του ΚΚΕ, προς άρση παρεξηγήσεων:
"Το ότι είχες αυτήν την κατεύθυνση το δείχνουν το ότι προσανατόλιζες έτσι τον ΕΛΑΣ, έστελνες μέσα στην Αθήνα όπλα, οργάνωνες έτσι τον ΕΛΑΣ της Αθήνας για να ανταποκριθεί καλύτερα στην αποστολή του, είχες σχέδιο κατάληψης της Αθήνας κλπ κλπ"
σελ. 321
"Είχαμε προοπτική και για τον πόλεμο. Και όλες οι ενέργειές μας ήταν τέτοιες ώστε να μπορούμε να φτάσουμε εκεί πέρα. Είναι ψέμα, είναι παραμόρφωση ότι δεν πηγαίναμε και γι’αυτό το πράγμα."
σελ. 343-4
Μετά από τα παραπάνω στοιχεία, εκτιμούμε ότι δεν θα υπάρχουν και πολλοί αφελείς που να πιστεύουν ότι το ΚΚΕ δεν προετοίμαζε τα δεκεμβριανά...
Πηγή: Ιστορία της Κατοχής
