Τό τελευταῖο διάστημα στό διαδίκτυο βλέπουμε κάποια ἄρθρα, δυστυχῶς θεολόγων καί Ἱερέων, πού προσπαθοῦν δίχως πατερικά ἤ ἁγιογραφικά ἐπιχειρήματα νά περάσουν τήν ἀντορθόδοξη ἄποψή τους ὅτι ἡ τεκνογονία δέν εἶναι βασικός σκοπός τοῦ Γάμου καί, μάλιστα, ὅτι ἡ Πολυτεκνία, ἡ ἀπόκτηση δηλ. πολλῶν παιδιῶν, δέν ἀναφέρεται στήν ἱερή Ἀκολουθία τοῦ Γάμου καί ἑπομένως δέν εἶναι... ἀναγκαία, ἐνῶ προτεραιότητα ἔχει ἡ ἀπόκτηση λίγων τέκνων, ἀλλά καλῶν...! ¹ Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἀνακυκλώνουν τίς ἀπόψεις παλαιοτέρων καί νεοτέρων συγγραφέων, τῶν ὁποίων τά βιβλία–ἄρθρα, ἐνῶ διαφημίζονται ὡς ὀρθόδοξα, βρίθουν ἀντορθοδόξων ἀπόψεων. ² Σάν νά μήν εἶναι ἐφικτή ἡ ἀπόκτηση πολλῶν καί καλῶν τέκνων καί ὁ Θεός, πού δημιουργεῖ καί χαρίζει τήν ψυχή, δέν γνωρίζει ἐάν, πότε καί πόσα παιδιά θά δώσει!

Μάλιστα, μερικοί ἀπό αὐτούς τούς συγγραφεῖς, γιά νά στηρίξουν τά ἀ­στήρικτα, φθάνουν στό σημεῖο νά παρερμηνεύουν τόν Ἅγιο Ἰωάννη τό Χρυ­σόστομο καί εἰδικότερα ἕνα ἀπόσπασμα ἀπό τό Λόγο του «Περὶ Παρθενίας», στόν ὁποῖο ὁ Ἅγιος φαίνεται νά ὑποστηρίζει ὅτι, ἐπειδή «ἐπληρώθη» ἡ γῆ ἀνθρώπων, δέν εἶναι πιά ἀπαραίτητη ἡ παιδοποιΐα καί πόσο μᾶλλον ἡ πο­λυτεκνία(!). ³ Δυστυχῶς, δέν ἐπαρκεῖ ὁ χῶρος μας στό παρόν τεῦχος γιά νά ἀναλύσουμε αὐτή τήν (ἠθελημένη ἤ ἀθέλητη;) παρερμηνεία τῶν λόγων τοῦ Ἁγίου. Γιά νά μήν τήν ἀφήσουμε ὅμως νά πλανᾶται μετέωρη, μεταφέρουμε τή χαριτωμένη ἄποψη τοῦ συγχρόνου μεγάλου Ἁγίου Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου, πού μέ ἁπλά λόγια ἑρμηνεύει τόν Ἅγιο Χρυσόστομο καί δέν ἀφήνει, σέ κάθε καλοπροαίρετο, καμιά σκιά πάνω στό θέμα:

«Καί μερικοί Πνευματικοί ἀπορῶ πῶς λένε μερικά πράγματα. Μιά φορά μέ ρώτησαν κάποιοι προσκυνητές πού ἦρθαν ἐκεῖ στό Καλύβι: “Γέροντα, ὁ Ἱερός Χρυσόστομος γράφει πουθενά νά μήν κάνουν οἱ σύζυγοι παιδιά;”.

“Τί εἶναι αὐτά ποῦ λέτε; Ποῦ τό ἀκούσατε αὐτό;”. “Νά, ὁ πατήρ τάδε μᾶς τό εἶπε”, μοῦ λένε.

» Πιάνω τόν πατέρα τάδε καί τόν ρωτάω. “Εἶπες ἐσύ τέτοιο πρᾶγμα;”. “Ναί», μοῦ λέει. “Ποῦ τό βρῆκες αὐτό γραμμένο;”, τόν ρωτάω. “Ὁ Ἱερός Χρυσόστομος τό ἀναφέρει στόν περί παρθενίας λόγο του”, μοῦ λέει!

» “Κοίταξε, τοῦ λέω, ἐγώ δέν διάβασα Ἅγιο Χρυσόστομο, ἀλλά δέν μπορεῖ ὁ Ἅγιος νά λέη κάτι τέτοιο. Κάτι ἄλλο θά λέη. Φέρε νά δῶ τί γράφει”.

» Μοῦ φέρνει τό βιβλίο καί μοῦ δείχνει τό χωρίο. Τό διαβάζω καί βλέπω ὅτι ὁ Ἅγιος γράφει: “Τώρα ἔχουν αὐξηθεῖ οἱ ἄνθρωποι καί σᾶς δίνεται ἡ δυνατότητα νά ζήσετε καί ἐν παρθενίᾳ. Δέν εἶναι ὅπως παλιά πού ἔπρεπε νά ἀφήσουν ἀπογόνους”. Δέν λέει δηλαδή “μή γεννᾶτε παιδιά” ⁴ καί αὐτός νά ἐπιμένη. ⁵Νά εἶναι κληρικός καί θεολόγος καί νά λέη τέτοια πράγματα! Νά δείχνη ὅτι διαβάζει Χρυσόστομο, ὅτι κάνει διατριβές καί νά τόν ἔχουν γιά καλό Πνευματικό! Ξέρετε τί βλάβη κάνουν κάτι τέτοιες λανθασμένες ἑρμηνεῖες σέ ἀνθρώπους πού θέλουν νά ἀναπαύσουν τόν λογισμό τους;

» Γιά πολλούς πού ζοῦν κοσμικά ἡ οἰκογένεια σήμερα δέν ἔχει νόημα. Γιά αὐτό ἤ δέν παντρεύονται ἤ παντρεύονται καί δέν κάνουν παιδιά ἤ σκοτώνουν τά παιδιά μέ τίς ἐκτρώσεις καί ἔτσι μόνοι τους ἐξαφανίζουν τό σόι τους. Δηλαδή μόνοι τους καταστρέφονται. Δέν τούς καταστρέφει ὁ Θεός. Ἐνῶ οἱ πιστοί, πού τηροῦν τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, δέχονται τήν θεία Χάρη, γιατί ὁ Θεός εἶναι ὑποχρεωμένος κατά κάποιον τρόπο νά τούς βοηθάη στά δύσκολα χρόνια πού ζοῦμε. Καί βλέπουμε χριστιανούς οἰκογενειάρχες, μέ ὅσα παιδάκια τούς δίνει ὁ Θεός, νά τά μεγαλώνουν μέ φόβο Θεοῦ. Καί ὅλα τά παιδιά νά εἶναι ἰσορροπημένα, χαρούμενα, εὐλογία Θεοῦ, καί νά προκόβουν. Ἐκεῖ πού λέμε: “τί θά γίνη ὁ κόσμος;”, βλέπουμε τώρα νά προχωράη, μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, μιά γενιά καλή. Ὁ διάβολος καταστρέφει, ἀλλά καί ὁ Καλός Θεός ἐργάζεται καί δέν θά ἀφήση νά ἐξαφανισθῆ τό γένος μας» ⁶ .

Πρέπει νά συνειδητοποιήσουμε ὅτι ἡ τεκνογονία καί μάλιστα ὁ ἀριθμός τῶν παιδιῶν πού θά ἀποκτήσουμε δέν εἶναι, ἤ τουλάχιστον δέν πρέπει νά εἶναι, δική μας ἐπιλογή. Ὁ Πανάγαθος Θεός δημιουργεῖ καί δωρίζει τήν ψυχή κι ἐμεῖς εἴμαστε συνεργοί στή δημιουργία τοῦ σώματος. Ἄλλωστε, δέν εἴμαστε ποτέ σίγουροι ἐάν καί πόσα παιδιά θά μᾶς χαρίσει. Αὐτό γιά τό ὁποῖο, ὅμως, θά πρέπει νά εἴμαστε ἀπόλυτα βέβαιοι εἶναι ὅτι θά μᾶς δώσει τόσα, ὅσα εἶναι «... πρὸς τὸ συμφέρον» ⁷ τῆς ψυχῆς μας. Ὅπως χαρακτηριστικά ἀναφέρει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: «... τὸ τεκεῖν ἄνωθεν ἔχει τὴν ἀρχήν, ἀπὸ τῆς Θεοῦ προνοίας, καὶ οὔτε γυναικὸς φύσις, οὔτε συνουσία, οὔτε ἄλλο οὐδὲν αὔταρκες (= ἀρκετό ἀπό μόνο του) πρὸς τοῦτό ἐστιν» ⁸ ∙ κατά δέ τό σύγχρονο Ἅγιο Ἰουστῖνο Πόποβιτς: «... ὁ Θεὸς ἐνεργεῖ, ὁ ἄνθρωπος συνεργεῖ» ⁹ .

Στό ἐρώτημα, λοιπόν: «Πόσα παιδιά θά κάνουμε»; Ἡ ἀπάντηση θά πρέπει νά εἶναι: «Ὅσα ὁ Πανάγαθος Θεός μᾶς δώσει»! (Στίς εὐχές καί στίς αἰτήσεις τῆς Ἀκολουθίας τοῦ Ἀρραβώνα καί τοῦ Γάμου προσευχόμαστε ὁ Πανάγαθος Θεός νά χαρίσει στό ζεῦγος «υἱοὺς καὶ θυγατέρας», «τέκνα» πολλά, π.χ. «Ὑπὲρ τοῦ εὐφρανθῆναι αὐτοὺς ἐν ὁράσει υἱῶν καὶ θυγατέρων, τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν»).

Κάθε ἄλλη ἐπιλογή εἶναι ὀλιγοπιστία καί ἄρνηση τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ, πού δέν εἶναι ἄλλο ἀπό τήν τεκνογονία («παιδοποιΐα»), πού πηγάζει ἀπό τήν «ἔννομο συζυγία» χωρίς ἀριθμητικούς περιορισμούς καί «οἰκογενειακούς προγραμματισμούς» ¹⁰ ! Αὐτό, ἄλλωστε, εὔχεται καί ὁ Ἱερέας στό Μυστήριο τοῦ Γάμου (πόσοι ὅμως τό προσέχουν!): «... ὁ διὰ τὴν ἄφραστόν Σου δωρεὰν καὶ πολλὴν ἀγαθότητα παραγενόμενος ἐν Κανᾷ τῆς Γαλιλαίας καὶ τὸν ἐκεῖσε γάμον εὐλογήσας, ἵνα φανερώσῃς ὅτι Σὸν θέλημά ἐστιν ἡ ἔννομος συζυγία καὶ ἡ ἐξ αὐτῆς παιδοποιΐα» (Α ́ Εὐχή Ἀκολουθίας τοῦ Γάμου).

Καί ἐάν γιά τά ἀπαραίτητα γιά τή ζωή μας ὑλικά ἀγαθά μᾶς λέγει ὁ Κύριος: «μὴ μεριμνᾶτε τῇ ψυχῇ ὑμῶν τί φάγητε καὶ τί πίητε, μηδὲ τῷ σώματι ὑμῶν τί ἐνδύσησθε..., πάντα γὰρ ταῦτα τὰ ἔθνη ἐπιζητεῖ· οἶδε γὰρ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρῄζετε τούτων ἁπάντων» (Ματθ. 6, 25–32), πόσο μᾶλλον αὐτό δέν θά ἰσχύει καί γιά τήν ἀποδοχή τοῦ θελήματός Του στό θέμα τῆς τεκνογονίας καί τοῦ ἀριθμοῦ τῶν παιδιῶν πού θά θελήσει Αὐτός νά μᾶς δωρίσει; Ἄραγε, δέν γνωρίζει «ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος» πόσες ψυχοῦλες θά μᾶς χαρίσει καί δέν θά φροντίσει μετά γιά τήν ἀνατροφή τους; Ἄς τό σκεφθοῦμε καί ἄς ἐμπιστευθοῦμε τό Δωρεοδότη Χριστό, ὥστε νά μήν ἀκούσουμε κι ἐμεῖς τό «ὀλιγόπιστε! εἰς τί ἐδίστασας;» (Ματθ. 14, 31) 11 .

Σχετικά μέ τήν ἀποφυγή τῆς τεκνογονίας ὅλοι οἱ Ἅγιοι Πατέρες, διαχρονικά, ἐδίδασκαν ὅτι εἶναι μεγάλη ἁμαρτία καί θεωροῦσαν τήν πολυτεκνία μεγάλη εὐλογία. Αὐτό δέν ἀπομειώνεται ἀπό τό γεγονός ὅτι ἡ Ἐκκλησία μας κατ’ οἰκονομία ἀνέχεται τίς ἐξ ἀδυναμίας συζυγικές σχέσεις, πού ἐκ προθέσεως δέν ἔχουν σκοπό τήν παιδοποιΐα, ἀλλά τή σαρκική ἡδονή. Μέ τήν προϋπόθεση, ὅμως, ὁ ἄνθρωπος νά ἀναγνωρίζει τήν ἀδυναμία του, νά ταπεινώνεται μπροστά στόν Κύριο (ὄχι προσδοκώντας στεφάνους, ἀλλά ἐλπίζοντας ὅτι ὁ Θεός θά τόν ἐλεήσει γιά τήν ταπείνωσή του) καί βέβαια νά δέχεται τό κατάλληλο ἀνά περίπτωση ἐπιτίμιο (πού θά ὁρίσει ὁ Πνευματικός). ¹²

Ἐνδεικτικά ἀναφέρουμε ὅτι ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος (πού τόσο παρερμηνεύεται στό θέμα αὐτό) ἀναφέρει σχετικά μέ τό σκοπό τῆς συζυγικῆς συνεύρεσης («μίξεως»): «Ἡ γὰρ ἑκάστου ἀρετὴ τότε φαίνεται, ὅταν πρὸς τὸ ἐπιτήδειον (= κατάλληλο) ἔργον ἄγηται (=ὁδηγεῖται)∙ ὅταν δὲ πρὸς τὸ ἀλλότριον, οὐκέτι. Οἷον, ὁ οἶνος πρὸς εὐφροσύνην δέδοται, ἀλλ’ οὐ πρὸς μέθην∙ ὁ ἄρτος πρὸς τροφὴν, ἡ μίξις πρὸς παιδοποιΐαν. Ὥσπερ οὖν ταῦτα διαβέβληται παραχρώμενα (= ἔχουν διαστραφεῖ ἀπό τήν κακή χρήση), οὕτω καὶ τὰ δάκρυα» ¹³ . Καί ἀλλοῦ: «...ἡ γὰρ ἐπιθυμία διὰ γάμον ἐδόθη, διὰ παιδοποιΐαν παρεσχέθη, οὐ διὰ μοιχείαν οὐδὲ διαφθοράν...» ¹⁴ . Ἐνῶ ὁ νηπτικότατος Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής σημειώνει γιά τόν κίνδυνο τῆς παράχρησης τῆς συνουσίας μέσα στό Γάμο: «...Ἤ πάλιν κακία ἐστίν, ἡ ἐσφαλμένη κρίσις τῶν νοημάτων, ᾗ ἐπακολουθεῖ ἡ παράχρησις τῶν πραγμάτων. Οἷον ὡς ἐπὶ τῆς γυναικός, ἡ ὀρθὴ κρίσις τῆς συνουσίας, ὁ σκοπός ἐστι τῆς παιδοποιίας. Ὁ οὖν εἰς τὴν ἡδονὴν ἀποβλεψάμενος, ἐσφάλη περὶ τὴν κρίσιν, τὸ μὴ καλὸν ὡς καλὸν ἡγησάμενος. Ὁ γοῦν τοιοῦτος, παραχρῆται γυναικὶ συνουσιαζόμενος...» ¹⁵ .

Ὁ Γάμος τῆς Κανᾶ, ἀπό χειρόγραφο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἰβήρων, Ἅγιον Ὄρος.

Ὁ δέ μεγάλος πατέ­ρας τῆς Ἐκκλησίας μας, Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁ­γιο­ρείτης, σχολιάζοντας τό γνωστό χωρίο τοῦ Ἀ­πο­στόλου Παύλου, «Τί­μιος ὁ γάμος καὶ ἡ κοίτη ἀμίαντος» (Ἑβρ. 23, 3), συνηγορεῖ ὑπέρ τῶν θέ­σεων τῶν προγενεστέρων Πατέρων ¹⁶ λέγοντας: «Τί­ καὶ ἡ κοίτη ἀμίαντος, ὅταν οἱ κατὰ γάμον συναπτόμενοι, εἴτε ὁ ἄνδρας, εἴτε ἡ γυναίκα, ὄχι μόνον δὲν μολύνονται μοιχικῶς μὲ ἄλλα ξένα πρόσωπα, ἀλλὰ καὶ ὅταν αὐτοὶ δὲν μολύνονται μὲ παρανόμους μίξεις εἰς τὸ παρὰ φύσιν, ὅταν σμίγουν, ὄχι διὰ φιληδονίαν καὶ ἀκρασίαν, ἀλλὰ διὰ μόνην παιδοποιΐαν, καὶ ὅταν λογιάζουν τὴν σαρκικὴν ἕνωσιν ἕνα σημεῖον τῆς πνευματικῆς ἑνώσεως αὐτῶν μετὰ τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς εἰς τὸν Χριστὸν αὐξήσεως αὐτῶν καὶ ἐπιδόσεως∙ ἐπειδὴ ὁ γάμος τῶν εὐσεβῶν Χριστιανῶν, δὲν εἶναι μόνον σαρκικός,... ἀλλὰ ἔχει καρπὸν πνευματικῆς ἐπαγγελίας...» ¹⁷ . Ἄλλωστε, «εἰ δὲ νενοθευμένος ὁ γάμος καὶ ρύπων ἔμπλεως (= γεμᾶτος), πῶς ἄρα ἐκεῖσε (= ἐκεῖ) Χριστός, ὁ καθαρώτατος μόνος, καὶ τῶν ψυχῶν νυμφίος ἅγιός τε καὶ ἄμωμος;» ¹⁸ !

Ἀλλά καί οἱ σύγχρονοι Ἅγιοι τά ἴδια φρονοῦσαν καί ἐδίδασκαν. Χαρακτηριστικά ὁ Ἅγιος Πορφύριος εἶχε πεῖ στόν ἀείμνηστο π. Νικόδημο Μπιλάλη, σέ μία ἐπίσκεψή του στό Ἡσυχαστήριο τοῦ Ἁγίου: «Θά τούς λές νά μήν ἀποφεύγουν τά παιδιά. Μέγα, θανάσιμο ἁμάρτημα τό ν’ ἀπο­ φεύγουν νά κάνουν παιδιά. Πολύ καλά κάνεις, πού ἀσχολεῖσαι μέ τό ἔργο αὐτό. Νά συνεχίσεις καί νά τούς λές ὅτι δέν ἐπιτρέπεται ἡ ἀποφυγή τῆς τεκνογονίας. Μέγα ἁμάρτημα ἡ ἀποφυγή τῆς τεκνογονίας» ¹⁹ .

Ἐπίσης, ὁ Ἅγιος Παΐσιος, γιά τό ἴδιο θέμα, ἔλεγε: «Πολλές φορές ἀν­ δρόγυνα μοῦ ἐκφράζουν τήν ἀνησυχία τους γιά τό θέμα τῆς τεκνοποιΐας καί ζητοῦν τήν γνώμη μου. Ἄλλα σκέφτονται νά κάνουν ἕνα–δυό παιδιά καί ἄλλα θέλουν νά ἀποκτήσουν πολλά παιδιά. Αὐτό ὅμως πού τούς συμφέρει εἶναι νά ἀφήνουν τό θέμα τῆς τεκνοποιΐας στόν Θεό. Νά ἐμπιστεύονται τήν ζωή τους στήν θεία Πρόνοια καί νά μή βάζουν δικά τους προγράμματα. Πρέπει νά πιστεύουν ὅτι ὁ Θεός, πού φροντίζει γιά τά πετεινά τοῦ οὐρανοῦ, πολύ περισσότερο θά φροντίση γιά τά δικά τους παιδιά...

»Μερικοί προσπαθοῦν πρῶτα νά τακτοποιήσουν ὅλα τά ἄλλα καί ὕστερα νά σκεφθοῦν γιά παιδιά. Δέν λαμβάνουν ὑπ’ ὄψιν τους καθόλου τόν Θεό. Ἄλλοι πάλι λένε: “σήμερα εἶναι δύσκολη ἡ ζωή· ἕνα παιδί φθάνει, γιατί καί αὐτό μέ δυσκολία τό μεγαλώνεις”, καί δέν κάνουν ἄλλα παιδιά. Δέν κα­ταλαβαίνουν πόσο ἁμαρτάνουν μ’ αὐτήν τήν τοποθέτηση, γιατί δέν ἀφήνονται μέ ἐμπιστοσύνη στόν Θεό. Ὁ Θεός ἔχει σπλάγχνα. Μόλις δεῖ ὅτι δέν μποροῦν νά ἀνταποκριθοῦν, δέν Τοῦ εἶναι δύσκολο νά μήν τούς δώση ἄλλα παιδιά...» ²⁰ .

Ὅμως ἡ τεκνογονία δέν εἶναι ἀρκετή ἀπό μόνη της, νά ὁδηγήσει τούς γονεῖς στή σωτηρία. Ἀπαντώντας ὁ μακαριστός Ἁγιορείτης Μοναχός π. Νικόδημος Μπιλάλης (Ἱδρυτής τῆς Π.Ε.ΦΙ.Π.) στό ἐρώτημα, πού τοῦ εἶχε τεθεῖ: «Ποιά εἶναι ἡ ἔννοια τοῦ χωρίου τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Παύλου, “...σω­θήσεται (ἡ γυνή) διὰ τῆς τεκνογονίας, ἐὰν μείνωσιν ἐν πίστει καὶ ἀ­γάπῃ καὶ ἁγιασμῷ μετὰ σωφροσύνης”; (Τιμόθ. 2, 15)», ἔγραφε:

«Ὅπως σαφῶς φαίνεται ἀπό τό β' μέρος τοῦ χωρίου, μαζί μέ τή γυναίκα συνυπονοεῖται καί ὁ ἄνδρας καί γι’ αὐτό λέγει: “ἐὰν μείνωσιν” καί οἱ δύο πιστοί στό Θεό καί μεταξύ τους, ἀγαπημένοι, σώφρονες (= ἁγνοί καί καθαροί) καί ἁγιαζόμενοι μέ τά ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἐάν δηλ. ἀποτελοῦν μία “κατ’ οἶκον ἐκκλησίαν” (Ρωμ. 16, 4). Δέν σώζονται δηλ. ἁπλά καί μόνον ἄν τεκνογονοῦν καί πολυτεκνοῦν, ἀλλ’ ἐάν αὐτό τό κάνουν μέ πίστη καί ἀγάπη στό Θεό καί μέ ὅσα προαναφέρθηκαν. Τεκνογονία γίνεται ἐκτός γάμου καί ἀπό ἀπίστους. Ἀλλ’ ἐκεῖ ἡ σωτηρία εἶναι ἀβέβαιη, ἐκτός ἄν μετανοήσουν. Ἐδῶ δέν μιλᾶμε γενικά καί ἀόριστα, ἀλλά εἰδικά γιά Χριστιανούς Ὀρθοδόξους, πού ἔχουν τελέσει νόμιμο Ὀρθόδοξο Γάμο...» ²¹ .

Γνωρίζουμε ὅτι δέν ἐξαντλήσαμε τό μεγάλο αὐτό θέμα. Τά σχετικά Πατερικά χωρία εἶναι πάρα πολλά, ὅμως ὁ χῶρος τοῦ Περιοδικοῦ μας δέν ἐπαρκεῖ γιά ἐκτενέστερη ἀνάλυση. Μέ τή βοήθεια, ὅμως, τοῦ Θεοῦ θά ἐπανέλθουμε.

Κλείνουμε ἀναδημοσιεύοντας ἕνα κατατοπιστικό ἄρθρο τοῦ μακαριστοῦ ἱδρυτοῦ τῆς Π.Ε.ΦΙ.Π., Ἁγιορείτου Μοναχοῦ π. Νικοδήμου Μπιλάλη γιά τήν ἐτυμολογία τῆς λέξεως «εὐτεκνία» γενικά καί ἰδιαίτερα στήν ἱ. Ἀκολουθία τοῦ Γάμου ²² . Καί αὐτό ἐπειδή φίλοι Πολύτεκνοι μᾶς ἐνημέρωσαν ὅτι σέ εἰδικές ὁμιλίες περί Γάμου, κάποιοι Ἱερεῖς καί λαϊκοί θεολόγοι ἀναφέρουν ὅτι στήν Ἱερά Ἀκολουθία τοῦ Γάμου δέν ὑπάρχει πουθενά ἡ λέξη πολυτεκνία, παρά μόνον οἱ λέξεις εὐτεκνία καί καλλιτεκνία. Ἐννοώντας ἀσφαλῶς ὅτι ἡ πολυτεκνία δέν εἶναι... ἀπαραίτητη!!! Σέ αὐτό ἀπαντᾶ μέ φιλολογική καί ἐτυμολογική σαφήνεια ὁ ἀείμνηστος π. Νικόδημος, ὁ ὁποῖος, ἐκτός ἀπό ἐμβριθής θεολόγος, ὑπῆρξε καί ἄριστος φιλόλογος.

Ἰ. Γ. Θ.

______________________

1. Παραθέτουμε ἐνδεικτικά ἕνα μικρό δεῖγμα αὐτῶν τῶν ἀπόψεων: • «Ἡ τεκνογονία ποτέ δέν ὑπῆρξε αὐτοσκοπός τοῦ γάμου, κατά τήν ἴδια ἔννοια οὔτε ἡ πολυτεκνία, γι’ αὐτό καί οἱ εὐχές τῆς ἀκολουθίας του ἐπικεντρώνουν στό νόημα τῆς καλλιτεκνίας καί τῆς εὐτεκνίας» (περί τῆς ἐτυμολογίας τῆς λέξεως «εὐτεκνία», βλ. στίς σελ. 11 καί 15 τοῦ παρόντος) •«Ἡ Ἁγία Γραφή, λοιπόν, δέν ἀπαγορεύει τήν ἀντισύλληψη... Ἡ ἀντισύλληψη δέν εἶναι ἐναντίον τῆς τεκνοποίησης, ἀλλά εἶναι ὑπέρ τῆς ἐλεγχόμενης τεκνοποίησης. Εἶναι λάθος νά κάνουμε συνέχεια παιδιά, δίχως ὑπευθυνότητα καί προγραμματισμό...» (Πρωτοπρεσβ. Δημητρίου Ἀθανασίου, «Ἡ Χριστιανική Οἰκογένεια», ἐκδ. Μύρτος, Ἀθήνα 2016, σελ. 14, 120∙ οἱ ὑπογραμμίσεις δικές μας). Καί ὁ Πανάγαθος Θεός; Tό Ἅγιο θέλημά Του, νά χαρίσει, ὅποτε καί ὅταν Αὐτός κρίνει, τήν ψυχή;

2. Βλ. βιβλία καί ἄρθρα τῶν Χρ. Γιανναρᾶ, π. Φιλοθέου Φάρου, Ν. Μπουγάτσου, Γ. Πατρώνου, π. Ἠλία Διακουμάκου, π. Βασιλείου Θερμοῦ... κ.ἄ.

3. Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, «Λόγος περί Παρθενίας», P.G. 48, 546.

4. Καί φυσικά πουθενά ὁ Ἅγιος Χρυσόστομος δέν λέγει ἤ ἔστω ὑπονοεῖ τήν ἀποφυγή τῶν παιδιῶν μέ ἀντισύλληψη (ἤ ἐκτρώσεις). Μόνο ἐγκράτεια καί σωφροσύνη-ἁγνότητα ὑπονοεῖ καί τονίζει καί γιά τούς βουλομένους καί δυναμένους ἐγγάμους, ὅπως προτείνει καί ὁ ἅγιος Ἀπόστολος Παῦλος: «... μὴ ἀποστερεῖτε ἀλλήλους, εἰ μή τι ἂν ἐκ συμφώνου πρὸς καιρόν, ἵνα σχολάζητε τῇ νηστείᾳ καὶ τῇ προσευχῇ καὶ πάλιν ἐπὶ τὸ αὐτὸ συνέρχησθε, ἵνα μὴ πειράζῃ ὑμᾶς ὁ σατανᾶς διὰ τὴν ἀκρασίαν ὑμῶν, τοῦτο δὲ λέγω κατὰ συγγνώμην, οὐ κατ ̓ ἐπιταγήν» (Α' Κορινθ. 7, 5–6). Καί μέ « τὸ αὐτὸ συνέρχησθε » ἐννοεῖ τή νόμιμη καί σώφρονα συνουσία, χωρίς ἀντισύλληψη, καί πάντοτε μέ τήν ἀποδοχή τῆς τεκνογονίας, ἐάν καί ὅποτε τό θελήσει ὁ Πανάγαθος Θεός. Ἄλλωστε, ὅπως καί ἀλλοῦ ἀναφέρει ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «Γάμος γὰρ οὐχ ἵνα ἀσελγῶμεν εἰσενήνε κται (= ἔχει εἰσαχθῆ, ἐπιτραπῆ) οὐδ’ ἵνα πορνεύωμεν, ἀλλ’ ἵνα σωφρονῶμεν... Δύο γὰρ ταῦτά ἐστι, δι’ ἅπερ εἰσενήνεκται γάμος, ἵνα σωφρονῶμεν καὶ ἵνα πατέρες γινώμεθα, τῶν δὲ δύο τούτων προηγουμένη ἡ τῆς σωφροσύνης ἐστὶ πρόφασις» (P.G. 51, 212–213).

5. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ξεκάθαρα ἀναφέρει, γιατί στό λόγο του «Περί παρθενίας» λέει ὅλα αὐτά περί γάμου∙ γιά νά προτρέψει τούς ἀναγνῶστες του στήν Παρθενία:
«Ὅτι τὰ περὶ γάμου λεγόμενα παρθενίας ἐστὶ προτρεπτικά» (http://khazarzar.skeptik.net/pgm/PG_Migne/John%20Chrysostom_PG%2047-64/De%20virginitate.pdf , σελ. 7).

6. Ἁγίου Παϊσίου, «Λόγοι Δ ́. Οἰκογενειακή Ζωή», ἐκδ. Ἱερόν Ἡσυχαστήριον «Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος», Βασιλικά Θεσ/νίκης 2015, σελ. 68.
Εἶναι ἀξιοθαύμαστο τό ὅτι ὁ Ἅγιος Παΐσιος, ὡς θεοφώτιστος, κατανοοῦσε καί ἑρμήνευε ὀρθά-ὀρθόδοξα τό γράμμα καί τό πνεῦμα τοῦ Ἁγίου Χρυσοστόμου καί γενικά τῶν Ἁγίων Πατέρων. Ἐνῶ, δυστυχῶς, οἱ νεωτεριστές θεολόγοι καί Ἱερεῖς παρερμηνεύοντας τούς Ἁγίους ἀναπτύσσουν τή «θεολογία» τῶν παθῶν τους, τήν ὁποία καί διδάσκουν «πλανῶντες καὶ πλανώμενοι»!

7. «Ὑπὲρ τοῦ παρασχεθῆναι αὐτοῖς σωφροσύνην, καὶ καρπὸν κοιλίας πρὸς τὸ συμφέρον, τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν» (Αἴτηση Ἀκολουθίας τοῦ Γάμου).

8. Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, «Ὁμιλία εἰς τὴν Ἄνναν», P.G. 54, 639.

9. Ἁγίου Ἰουστίνου Πόποβιτς, «Ἄνθρωπος καὶ Θεάνθρωπος», ἐκδ. Ἀστήρ, Ἀθήνα 2001, σελ. 118.

10. Ὁ ὀργανωμένος, πολυδιαφημιζόμενος καί «ἐπιβαλλόμενος» οἰκογενειακός προγραμματισμός (πού προωθεῖ τόν ἔλεγχο τῶν γεννήσεων μέσῳ τῆς ἀντισύλληψης συμπεριλαμβάνοντας καί τή φονική ἔκτρωση, ὡς τρόπο ἀποφυγῆς μιᾶς «ἀνεπιθύμητης» ἐγκυμοσύνης), προέκυψε ἀπό τό ὀρθολογιστικό δυτικό πνεῦμα τῆς ἐποχῆς μας. Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος, στήν ἀπεγνωσμένη προσπάθειά του νά αὐτονομηθεῖ ἀπό τό Θεό καί τό Ἅγιο θέλημά Του, ἐγκατέλειψε τήν ἐν Χριστῷ ἐλευθερία καί ζωή, γιά νά ὑποδουλωθεῖ στό δικό του ἐγωιστικό θέλημα, μέ ἀποτέλεσμα νά ἀναζητᾶ μάταια τόν κατακερματισμένο του ἑαυτό στό ντιβάνι τοῦ ψυχολόγου καί τοῦ ψυχιάτρου.

11. Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος, ἔχοντας τά μάτια του προσηλωμένα στό Χριστό, περπάτησε ἐπάνω στήν ἀγριεμένη θάλασσα. Ὅταν, ὅμως, ἀπομάκρυνε τό βλέμμα του ἀπό τόν θεάνθρωπο Κύριο, ἀντίκρυσε τά μανιασμένα κύματα, ὀλιγοπίστησε καί ἄρχισε νά βουλιάζει. Ἔτσι καί γιά τό σοβαρό θέμα τῆς τεκνογονίας, ὅταν ἔχουμε ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στό Δεσπότη Χριστό, κάθε δυσκολία ἐξαφανίζεται ἤ μετριάζεται καί μποροῦμε ἄφοβα νά πορευόμαστε στήν τρικυμισμένη ζωή μας, δίχως νά βουλιάζουμε. Ἀλλά καί ἄν κάποτε ὀλιγοπιστήσουμε, ἀμέσως ἄς ἐνατενίσουμε τόν Κύριο καί ἐν μετανοίᾳ ἄς φωνάξουμε: «Κύριε, σῶσόν με» (Ματθ. 14, 31), κι Αὐτός θά μᾶς σώσει, ὅπως τόν Πέτρο, ἀρκεῖ ν’ ἀλλάξουμε ζωή καί νά Τόν ἐμπιστευθοῦμε.

Ὁ διδάσκαλος τοῦ Γένους Ἀρχιεπ. Ἀστραχάν, Νικηφόρος Θεοτόκης σέ σχετική ὁμιλία του ἀναφέρει γιά τόν ὀλιγόπιστο: «... ὁ ὀλιγόπιστος, ἐπειδὴ διστάζει στὰ λόγια τοῦ Θεοῦ καὶ ἔχει ὀλίγον ζῆλον, εὔκολα περιφρονεῖ τοὺς θείους νόμους, εὔκολα ἀπογυμνώνεται ἀπὸ τὸ ἐπουράνιον ἔνδυμα τῆς ἀρετῆς» («Πατερικόν Κυριακοδρόμιον», ἐκδ. Ἱ. Κελλίον Ἁγίου Νικολάου Μπουραζέρη, Ἅγιον Ὄρος 2003, σελ. 209).

12. Χαρακτηριστικά ὁ σύγχρονος ὅσιος Γέροντας Παῦλος Νικηταρᾶς τήν ἀποφυγή τῆς τεκνογονίας τή θεωροῦσε μεγάλη ἁμαρτία καί τόνιζε ὅτι εἶναι κωλυτική γιά τή θεία Μετάληψη. Ἐπέτρεπε τή θεία Κοινωνία δύο ἤ τρεῖς φορές τό χρόνο, μόνον ἄν ὑπῆρχαν λόγοι ὑγείας. [Πρεσβυτέρου Θεμιστοκλέους Χριστοδούλου, «Γέροντος Παύλου Νικηταρᾶ, Πνευματικές Νουθεσίες ἀπό τό Νησί τῆς Ἀποκαλύψεως (1912–†1999)», ἐκδ. «Ὁμολογία», Ἀθήνα 2002]. Τήν ἴδια παραδοσιακή ποιμαντική ἀντιμετώπιση τῆς ἀποφυγῆς τῆς τεκνογονίας εἶχαν καί ἔχουν οἱ διακριτικοί Πνευματικοί (ὅπως ὁ ὅσιος Γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος κ.ἄ.), πρίν φανερωθοῦν οἱ καινο­φανεῖς «νεορθόδοξες» διδασκαλίες, τίς ὁποῖες, δυστυχῶς, ἔχουν ἐνστερνισθεῖ ἀρκετοί πνευματικοί καί δηλητηριάζουν μέ αὐτές πολλές χριστιανικές οἰκογένειες...! Πάντως, δική μας ἀποκλειστικά εἶναι ἡ εὐθύνη τῆς ἐπιλογῆς παραδοσιακοῦ καί διακριτικοῦ Πνευματικοῦ.

13. Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, «Ὑπόμνημα εἰς τὴν πρὸς Κολασσαεῖς Ἐπιστολήν», P.G. 62, 385-386.

14. Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, «Ὑπόμνημα εἰς τὴν πρὸς Ἐφεσίους Ἐπιστολήν», P.G. 62, 20.

15. Ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, «Περὶ Ἀγάπης, ἑκατοντὰς δευτέρα», P.G. 90, 989. Μετάφραση: «...Ἐνῶ πάλι κακία εἶναι ἡ παρερμηνεία τῆς οὐσίας τῶν πραγμάτων, ἡ ὁποία ἀκολουθεῖται ἀπό κακή χρήση καί ἀντιμετώπιση στήν πράξη. Στήν προκειμένη περίπτωση ὅσον ἀφορᾶ τή γυναίκα, ἡ ὀρθή κρίση γιά τό σκοπό τῆς συνουσίας εἶναι ἡ παιδοποιΐα. Αὐτός πού ἀποβλέπει στήν εὐχαρίστηση ἔχει ἐσφαλμένη κρίση, γιατί θεωρεῖ ὡς σωστό τό λανθασμένο. Πράγματι λοιπόν αὐτός πράττει ἄσχημα συν­ευρισκόμενος μέ (τή) γυναίκα (του)...» (Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής).

16. Ἐνδεικτικά ὁ Ἅγιος Συμεών, Ἀρχιεπ. Θεσ/νίκης, στήν Πραγματεία του «Περὶ Τελετῶν» (στό κεφ. «Περὶ Γάμου»), γράφει: «Ὁ δέ γε γάμος συγκαταβάσεώς ἐστι δῶρον Θεοῦ διὰ τὴν παιδοποιΐαν, ἕως τὸ πᾶν τόδε μετὰ τῆς φθορᾶς ἵσταται» (= «Ὁ γάμος λοιπόν εἶναι βέβαια δῶρο τῆς συγκαταβάσεως τοῦ Θεοῦ χάρη τῆς παιδοποιΐας, ὡσότου αὐτός ὁ κόσμος διαρκεῖ (καί συνυπάρχει) μέ τή φθορά». P.G. 155, 180). Ἐνῶ παρακάτω, στό κεφ. «Περὶ τοῦ νομίμου τιμίου γάμου», μετά τήν πρόθεση «διά», προσθέτει τό προσδιοριστικό ἐπίθετο «μόνην»: «Καὶ λέγομεν ἤδη περὶ τοῦ γάμου, ὅστις κατὰ θείαν συγχώρησιν ἐν ἀνθρώποις ἐστὶν ἐνεργούμενος, τοῖς κατὰ κόσμον θέλουσι ζῇν, διὰ μόνην παιδοποιΐαν...» (P.G. 155, 504).

17. Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, «Ἑρμηνεία εἰς τὰς ΙΔ ́ Ἐπιστολὰς τοῦ Ἀποστόλου Παύλου», τόμ. 3ος, ἐκδ. «Ὀρθόδοξος Κυψέλη», Θεσ/νίκη 1990, σελ. 738.

18. Ἁγίου Συμεών, Ἀρχιεπ. Θεσ/νίκης, «Τὰ εὑρισκόμενα πάντα», P.G. 155, 505.

19. Ἁγίου Πορφυρίου, «Ἀνθολόγιο Συμβουλῶν», ἐκδ. Ἱ. Ἡσυχαστήριο Μεταμορφώσεως, Ἀθήνα 2010, σελ. 408.

20. Ἁγίου Παϊσίου, «Λόγοι Δ'. Οἰκογενειακή Ζωή», ἔ.ἀ., σελ. 64–65, 66.

21. Περιοδ. «Ἑλληνορθόδοξη ΠΟΛΥΤΕΚΝΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ», ἀρ. τ. 101/2004, σελ. 19

22. Περιοδ. «ΠΟΛΥΤΕΚΝΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ», ἀρ. τ. 13/1982, σελ. 14–15.

 

Πηγή: (Περιοδικό «ΕΛΛΗΝΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΟΛΥΤΕΚΝΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ», ἀρ. 152, Χριστούγεννα 2016)