› Νέστορα, είναι καιρός τώρα που σε παρατηρώ κάθε μέρα νά πηγαίνεις στη Χαλκευτική Στοά. Τι ακριβώς συμβαίνει; Πολύς κόσμος πηγαίνει, και μάλιστα πολλά παιδιά.
› Καλά, δεν γνωρίζεις τίποτα, Πορφύριε; Όλη η Θεσσαλονίκη το ξέρει. Εκεί στις υπόγειες καμάρες της Στοάς βρίσκεται η «Καταφυγή». Ο τόπος όπου συγκεντρώνονται όσοι θέλουν να συναντήσουν τον Δημήτριο και να ακούσουν τη διδασκαλία του.
› Ποιον; Τον νέο μας ανθύπατο; Και τι διδάσκει που τόσο πολύ σ' εντυπωσιάζει; Φιλοσοφία, Ρητορική ή κάτι άλλο;
› Κάτι πολύ ανώτερο. Διδάσκει την πίστη στον αληθινό Θεό. Χάρη σ' αυτόν πολλοί άνθρωποι, μικροί και μεγάλοι, εγκατέλειψαν την πλάνη των ειδώλων, γνώρισαν την αλήθεια κι έγιναν χριστιανοί. Κι εγώ χάρη στο σοφό Δημήτριο είμαι τώρα χριστιανός.
› Ώστε λοιπόν είναι χριστιανός ο Δημήτριος;! Και δεν φοβάται; Ο αυτοκράτορας έχει διατάξει διωγμό κατά των χριστιανών. Πως τολμά να ομολογεί ότι είναι χριστιανός και όχι μόνο αυτό, αλλά και δημοσίως να προσπαθεί κι άλλους να πείσει να τον ακολουθήσουν;
› Ό Δημήτριος είναι γενναίος και ατρόμητος. Αν τον γνωρίσεις από κοντά, θα καταλάβεις. Ακολούθησέ με...
Σε λίγη ώρα ο Νέστορας με τον φίλο του βρέθηκαν κοντά στο φλογερό διδάσκαλο. Ο Δημήτριος ήταν ένας νέος άνθρωπος, ωραίος στην όψη και με ωραίο παράστημα. Η ομορφιά του όμως δεν περιοριζόταν μόνο στα εξωτερικά χαρακτηριστικά. Η ενάρετη και αγία ζωή του μαρτυρούσε ότι στα βάθη της ψυχής του κρυβόταν άλλη ομορφιά και χάρη, ένας πραγματικός θησαυρός. Εργαζόταν ως αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού και κατείχε την ανώτερη διοικητική θέση της περιοχής. Ο άγιος Θεός όμως τον προόριζε για ασύγκριτα ανώτερη τιμή και δόξα. Βαπτίστηκε χριστιανός, κι επειδή είχε το χάρισμα της διδασκαλίας αφιερώθηκε στη διακονία του λόγου. Κάθε μέρα συγκεντρώνονταν γύρω του πλήθη ανθρώπων, μικρών και μεγάλων, τους οποίους κατηχούσε με συστηματικό τρόπο και οδηγούσε στην ορθή πίστη.
Εκεί σύχναζε και ο Νέστορας, ο οποίος ήταν τακτικός μαθητής του αγίου Δημητρίου. Δεν ήταν όμως ο μοναδικός. Καθημερινά τον Άγιο τον περιστοίχιζαν πολλοί νέοι άνθρωποι που ζητούσαν να βρουν απαντήσεις στις απορίες τους, να δεχθούν σοφές συμβουλές, φωτισμένη καθοδήγηση, να λάβουν ενίσχυση και ενθάρρυνση για ν' αντέξουν στους πειρασμούς του ειδωλολατρικού κόσμου όπου ζούσαν. Πολλοί γονείς επίσης ήταν αυτοί που οδηγούσαν τα παιδιά τους κοντά στον άγιο Δημήτριο. Έπαιρνε η μητέρα το παιδί της από το χέρι και το έφερνε στον άγιο κατηχητή. Εκεί το παιδί θα μάθαινε πολύ πιο σπουδαία πράγματα απ' αυτά που διδασκόταν στο σχολείο. Ο άγιος Δημήτριος έδειχνε στα παιδιά ποιος είναι ο σωστός δρόμος για να τον ακολουθήσουν. Κοντά του μάθαιναν τις βασικές αλήθειες της χριστιανικής πίστης αλλά και τι σημαίνει να αγωνίζονται για να ζουν σύμφωνα με το θείο θέλημα, να πιστεύουν στη δύναμη του Θεού, να υπομένουν τις δυσκολίες, να αγαπούν φίλους και εχθρούς.
Πόσο γλυκά ήταν τα λόγια που στάλαξαν στις ψυχές τους από το στόμα του αγίου Δημητρίου! Ο νεαρός κατηχητής ήταν πολύ ελκυστικός στο λόγο του αλλά και πολύ πειστικός. Είχε την ικανότητα να αποκαλύπτει την απάτη των ειδώλων και την ευστροφία να αποκρούει τις αιρετικές δοξασίες που έκαναν τότε την ολέθρια εμφάνιση τους. Είχε τον τρόπο να εμπνέει τους μαθητές του, να τους μεταδίδει το γενναίο και ηρωϊκό φρόνημα που πρέπει να έχουν οι πιστοί χριστιανοί. Μέσα από αυτά τα παιδιά που παρακολουθούσαν την ιερή κατήχηση του Δημητρίου, μέσα από την σύναξη αυτή των χριστιανών νέων αναδείχθηκε και ο άγιος Νέστορας. Άξιος μαθητής αγίου διδασκάλου.
Ήταν το 303 μ.Χ. Με διαταγή του αυτοκράτορα συνέλαβαν τον άγιο Δημήτριο στην «Καταφυγή» την ώρα που δίδασκε, και τον οδήγησαν στη φυλακή. Εκεί τον επισκέφθηκε ο Νέστορας. Το νεαρό παλληκάρι δεν ανεχόταν να βλέπει τον αυτοκράτορα να υπερηφανεύεται με τη δήθεν ακαταμάχητη φήμη του γιγαντόσωμου Λυαίου, που γεμάτος έπαρση προκαλούσε τους χριστιανούς να μονομαχήσουν μαζί του. Ήλθε λοιπόν να ζητήοει την ευχή του κατηχητή του, για να παλέψει με τον υπερήφανο μονομάχο και να αποδείξει ότι ο Χριστός είναι ο μόνος παντοδύναμος. Η σκηνή που εκτυλίχθηκε μέσα στη φυλακή ήταν συγκινητική. Ο Νέστορας γονάτισε μπροστά στον δάσκαλό του και εκείνος σφραγίζοντας με το σημείο του σταυρού το μέτωπο και την καρδιά του νεαρού μαθητή, του έδωσε την ευχή του προφητεύοντας:
› Και τον Λυαϊο θα νικήσεις και υπέρ Χριστού θα μαρτυρήσεις
Τα γεγονότα είναι γνωστό πως εξελίχθηκαν. Ο Νέστορας έτρεξε στο στάδιο και με την προσευχή
› Θεέ του Δημητρίου, βοήθει μοι
μπροστά στα κατάπληκτα μάτια των θεατών κατάφερε να κατατροπώσει τον αλαζονικό γίγαντα. Ο αυτοκράτορας που ήταν παρών στο στάδιο, εξοργισμένος διέταξε τον αποκεφαλισμό του Νέστορα άλλά και τον θάνατο του Δημητρίου τον οποίο λόγχισαν, οι δήμιοι μέσα στή φυλακή.
Μαθητής και δάσκαλος συναθλητές στο μαρτύριο, συμμέτοχοι στη δόξα τ' ουρανού. Μην ψάχνετε τον άγιο Νέστορα να τον βρείτε μόνο του. Στο συναξάρι, στην υμνολογία, στην εικονογραφία, παντού, θα δούμε τον μαθητή κοντά στον δάσκαλο. Να ακούει τη διδασκαλία του, να δέχεται τις συμβουλές του, να ζητά την ευχή του για το μαρτύριο. Ο άγιος ένδοξος μάρτυς Νέστωρ, πιστός μαθητής κοντά στον κατηχητή του, τον άγιο μεγαλομάρτυρα Δημήτριο τον Μυροβλήτη, τον πολιούχο και προστάτη της Θεσσαλονίκης.
Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα) Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Ἀθλητὴς εὐσεβείας ἀκαταγώνιστος, ὡς κοινωνὸς καὶ συνήθης τοῦ Δημητρίου ὀφθεῖς, ἠγωνίσω ἀνδρικῶς Νέστωρ μακάριε, τὴ θεϊκὴ γὰρ ἀρωγή, τὸν Λυαῖον καθελῶν, ὡς ἄμωμον ἱερεῖον, σφαγιασθεὶς προσηνέχθης, τῷ Ἀθλοθέτῃ καὶ Θεῶ ἠμῶν.
Κοντάκιον Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Ἀθλήσας καλῶς, ἀθάνατον τὴν εὔκλειαν, κεκλήρωσαι νῦν· καὶ στρατιώτης ἄριστος, τοῦ Δεσπότου γέγονας, ταῖς εὐχαῖς Δημητρίου τοῦ Μάρτυρος. Σὺν αὐτῷ οὖν Νέστορ σοφέ, πρεσβεύων μὴ παύσῃ ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.
Πηγή: (Περιοδικό "Προς την Νίκην", Οκτώβριος 2009) Ορθόδοξοι Ιεραπόστολοι, Ορθόδοξος Συναξαριστής