– Γέροντα, είναι δυνατόν κανείς συνειδητά να κρύβει μια πτώση του από τον πνευματικό του;

– Ναι, αλλά, και αν ξέρη ο πνευματικός την πτώση του ή κάτι καταλαβαίνει, δεν συμφέρει, ούτε θα τον ωφελήσει, να του το πει. Πολλές φορές βλέπω στον αγώνα του αλλού κάτι, καταλαβαίνω ή ξέρω τι έχει κάνει, όμως, από σεβασμό, δεν του λέω τίποτε, αν δεν μου το πει ο ίδιος.

Το θεωρώ εκβιασμό, ατιμία, να του το πω, την στιγμή που εκείνος δεν θέλει μόνος του να το φανερώσει. Είναι λεπτό το θέμα, γιατί θα τον ρεζιλέψεις. Πώς να βιάσης τον άλλον; Υπάρχει ελευθερία.

Εκτός αν δω ότι κινδυνεύει και δεν πρόκειται να βοηθηθεί από αλλού ή ότι έχει άγνοια και θα σπάσει τα μούτρα του, θα καταστραφεί, τότε θα κοιτάξω με τρόπο να του πω κάτι. Είναι καλύτερα να δίνης στον άλλον να καταλαβαίνει πού φταίει, εφόσον το ζητήσει και να χτυπά μόνος του τον παλαιό του άνθρωπο, γιατί έτσι πονά λιγότερο.

Βλέπεις, κι ένα παιδάκι, όταν πέσει μόνο του και χτυπήσει, κλαίει λιγότερο απ’ ότι κλαίει, αν πέσει, γιατί το έσπρωξε ένα άλλο παιδί.

Για να πει κανείς στον άλλον να κάνει κάτι, πρέπει αυτός που θα το ακούσει να είναι ταπεινός και αυτός που θα το πει να είναι δέκα φορές πιο ταπεινός και να προσπαθεί να το εφαρμόζει αυτό που θα πει. Θα κάνω ενάμιση εγώ, για να πω στον άλλον να κάνει ένα, και πάλι θα σκεφθώ αν το πω.

Βέβαια, ο έλεγχος γίνεται πάντοτε σε άνθρωπο που είναι δικός σου ή γνωστός. Ο πνευματικός θα δη τι δικαιώματα του έδωσε ο άλλος και τι ευθύνη έχει γι’ αυτόν και ανάλογα θα φερθεί. Όταν έχει αναλάβει την ευθύνη της ψυχής, τότε επιβάλλεται ο έλεγχος, φυσικά με διάκριση.

Δεν βοηθάει όμως να κάνεις στον άλλον τον δάσκαλο και να τον ελέγχεις για τις συνήθειές του, αν εκείνος δεν σου δώσει το δικαίωμα. Είναι σαν να μπει κάποιος στο κελλί μου και μου αλλάξει τα πράγματα, να μου βάλει το κανδήλι εδώ, το κρεββάτι εκεί, να κρεμάσει το κομποσχοίνι αλλού, χωρίς να με ρωτήσει.

Πηγή: (Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, «Λόγοι Γ΄- Πνευματικός Αγώνας». Εκδ. : Ι. Ησ. Ευαγγελιστή Ιώαννη του Θεολόγου. Σουρωτή Θεσ/νίκης), askitikon.eu, Η άλλη όψη