«Θά ἔλθῃ καί ἡ σειρά μας...» Ὁ Καθηγ. Γεώργιος Καψάνης προεῖπε ἀπό τό 1999 γιά τόν πόλεμο κατά τῆς Ὀρθοδοξίας στήν Ἑλλάδα.
Διαβᾶστε τήν ἐξαιρετική ὁμιλία τοῦ ἀειμνήστου Καθηγουμένου Πανοσιολ. Γεωργίου Καψάνη στήν Ε΄ Κυριακή τῶν Νηστειῶν, πού περικλείει μεγάλο θεολογικό πλοῦτο.
Στό δεύτερο μέρος της καλεῖ σέ συστράτευση προσευχῆς γιά την χειμαζομένη τότε (1999) ἀπό τούς βομβαρδισμούς Ὀρθόδοξη Σερβία. Προλέγει μάλιστα ὅτι θά ἔλθει καί ἡ δική μας σειρά …
Εὐχαριστοῦμε τήν Ἱ. Μονή Ὁσίου Γρηγορίου γιά τήν εὐλογία της νά δημοσιευθεῖ ἡ παρούσα ὁμιλία καί ζητοῦμε τίς προσευχές τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Καθηγουμένου της γιά τήν δεινῶς δοκιμαζομένη Πατρίδα μας.
ΕΙΣ ΤΗΝ Ε΄ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ
(ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΑΡΙΑΣ ΤΗΣ ΑΙΓΥΠΤΙΑΣ)[1]
(1999)
Σήμερα Πέμπτη Κυριακή τῶν ἁγίων Νηστειῶν ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία προβάλλει τήν μορφή τῆς ἁγίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας. Συγκλονιστική ἡ ζωή της. Δέκα ἑπτά χρόνια στήν ἁμαρτία. Παρέσυρε πολλούς ἀνθρώπους στήν ἁμαρτία. Θέλησε, ὅταν ἄκουσε ὅτι πᾶνε ἄνθρωποι νά προσκυνήσουν, νά πάῃ καί αὐτή στά Ἱεροσόλυμα νά δῇ τί γίνεται. Περισσότερο ἀπό περιέργεια. Ἀλλά κάτω ἀπό τήν περιέργεια κρυβόταν κάποια σπίθα τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ.
Καί σᾶς εἶναι γνωστό, ὅτι γιά ναῦλο, ἐπειδή δέν εἶχε νά πληρώσῃ γιά τό πλοῖο ἀπό τήν Ἀλεξάνδρεια ἕως τήν Παλαιστίνη, ἔδωσε τό σῶμα της γιά ἁμαρτίες μέ τούς ναῦτες. Καί ὅταν ἔφθασε στήν ἁγία Γῆ τῆς Ἱερουσαλήμ καί εἶδε ὅλο τόν λαό νά πηγαίνῃ στόν ναό τῆς Ἀναστάσεως γιά νά προσκυνήσῃ τόν Τίμιο Σταυρό, ἐπῆγε καί αὐτή ἡ καϋμένη νά μπῇ, ἀλλά μία ἀόρατος δύναμις τήν ἔσπρωχνε, δέν τήν ἄφηνε. Τήν ἐμπόδιζαν οἱ ἁμαρτίες της. Προσπάθησε, προσπάθησε, ἀλλά δέν μποροῦσε. Κατάλαβε τότε καί ἔβαλε μεσίτρια τήν Παναγία καί τήν παρακάλεσε νά παρακαλέσῃ τόν Κύριο γιά τίς ἁμαρτίες της καί ὑπεσχέθη μετάνοια καί ἀλλαγή ζωῆς. Καί τότε μπόρεσε νά μπῇ. Προσκύνησε τόν Τίμιο Σταυρό.
Ἐπῆρε μαζί της ἕνα καρβέλι ψωμί καί ἔφυγε στήν ἔρημο τοῦ Ἰορδάνου, ἐκεῖ ὅπου ὁ Τίμιος Πρόδρομος παλαιότερα ἐβάπτιζε τούς προσερχομένους. Καί ἐκεῖ, στήν πανέρημο, ἔζησε ἐν μετανοίᾳ σαράντα ἑπτά χρόνια μαζί μέ τά θηρία. Δέν εἶδε ἄνθρωπο στά σαράντα ἑπτά αὐτά χρόνια, καί ἔζησε μέ ἐκεῖνο τό ψωμί. Πόσο κράτησε ἐκεῖνο τό ψωμί; Πέρασε ἕνα διάστημα μ᾿ ἐκεῖνο καί μετά μέ ὅ,τι εἶχε ἡ ἔρημος. Κάποιο χορταράκι καί ὅ,τι ἄλλο εὕρισκε. Καί ἐκεῖ εἶχε μεγάλο ἀγῶνα. Δέκα ἑπτά χρόνια στήν ἁμαρτία, ἄλλα δέκα ἑπτά χρόνια ἔκανε σκληρό ἀγῶνα, γιά νά ἐλευθερωθῇ ἀπό τούς λογισμούς τῆς ἁμαρτίας, μέ τήν φοβερή νηστεία, μέ τά δάκρυα τῆς μετανοίας, μέ τήν προσευχή. Ναί μέν ἡ ἁμαρτία σταμάτησε, ἀλλά οἱ λογισμοί δέν σταμάτησαν. Τούς ἔφερνε ὁ πειρασμός συνέχεια στό μυαλό της, γιά νά τήν κάνῃ νά ἁμαρτάνῃ μέ τό μυαλό ἤ γιά νά ξαναγυρίσῃ στόν κόσμο. Ὁ ἀγώνας ἦταν φοβερός, ἀλλά ἡ ἁγία Μαρία τόν ἔκανε αὐτόν τόν ἀγῶνα δέκα ἑπτά χρόνια! Καί ἀφοῦ καθαρίσθηκε ἀπό τούς λογισμούς τῶν παθῶν, τῶν ἁμαρτιῶν, καί ἡ ψυχή της ἔγινε ἀγγελική, ἔζησε ἄλλα τριάντα χρόνια στήν ἔρημο, συνολικά σαράντα ἑπτά χρόνια.
Τότε –ἕνα χρόνο πρίν κοιμηθῇ– τήν βρῆκε ὁ ἅγιος Ζωσιμᾶς, ἕνας ἱερομόναχος πού κάθε Μεγάλη Τεσσαρακοστή ἐπήγαινε καί ἀσκήτευτε στήν ἔρημο τοῦ Ἰορδάνου, ὅπως συνήθιζαν οἱ Πατέρες. Ἔφευγαν οἱ Πατέρες ἀπό τά μοναστήρια τήν Κυριακή τῆς Συγχωρήσεως καί ἐπήγαιναν σέ ἐρημητήρια, σέ ἐρήμους τόπους καί ἐκεῖ προσηύχοντο καί ἀσκήτευαν μέχρι τήν Κυριακή τῶν Βαΐων. Τήν Κυριακή τῶν Βαΐων ἐπέστρεφαν στά μοναστήρια τους καί ἔψαλλαν τό: «Σήμερον ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἡμᾶς συνήγαγε...»[2]. Θά τό ψάλουμε μεθαύριο. Τήν Κυριακή τῶν Βαΐων θά τό ἀκούσετε. Καθώς ἤρχοντο οἱ ἀσκηταί ἀπό τήν ἔρημο, ἔψαλλαν τό· «Σήμερον ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἡμᾶς συνήγαγε...», δηλαδή, «μᾶς συνεκέντρωσε ἐπί τό αὐτό καί πάλιν ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος», καί μετά ἄρχιζαν νά ἑορτάζουν τά ἄχραντα Πάθη τοῦ Κυρίου μας καί τήν Ἁγία Ἀνάστασι.
Τήν βρῆκε λοιπόν ὁ ἅγιος Ζωσιμᾶς σάν ἕνα σκελετό. Δέν ἦταν πιά ἄνθρωπος ἀλλά ἕνας σκελετός. Ἀλλά τί σκελετός; Οὐράνιος ἄνθρωπος καί ἐπίγειος ἄγγελος! Τῆς πέταξε τό ράσο του, διότι αὐτή δέν εἶχε οὔτε ροῦχα οὔτε τίποτε, καί ἐνεδύθη τό ράσο τοῦ Ἁγίου. «Μή τρομάζῃς», τοῦ λέγει, «δέν εἶμαι φάντασμα, ἄνθρωπος εἶμαι. Πέταξέ μου τό ράσο σου». Φόρεσε τό ράσο τοῦ ἁγίου Ζωσιμᾶ καί τοῦ εἶπε: «Ζωσιμᾶ, τοῦ χρόνου τήν ἴδια μέρα νά φέρῃς τά ἄχραντα Μυστήρια νά μέ κοινωνήσῃς». Πράγματι ὁ ἅγιος Ζωσιμᾶς τό ἑπόμενο ἔτος τῆς ἐπῆγε τά ἅγια Μυστήρια. Κοινώνησε καί τοῦ εἶπε: «τοῦ χρόνου νά ξαναέλθῃς νά μέ δῇς». Καί τόν ἑπόμενο χρόνο πῆγε καί τήν βρῆκε πεθαμένη.
Παρέλειψα νά σᾶς πῶ, ὅτι τόση ἁγιότητα καί θαυματουργία εἶχε ἀποκτήσει, ὥστε τόν Ἰορδάνη ποταμό τόν περνοῦσε ἀπό πάνω, ἱπταμένη. Σάν πουλί πετοῦσε πάνω ἀπό τό ποτάμι. Δέν χρειαζόταν νά περάσῃ μέσα ἀπό τά νερά, ἀλλά περνοῦσε πάνω ἀπό τό νερό. Ὅταν λοιπόν τόν ἄλλο χρόνο πῆγε ὁ ἅγιος Ζωσιμᾶς, τήν βρῆκε νεκρή. Κάτω στήν ἄμμο εἶχε γράψει τό ὄνομά της: «Μαρία». Διότι μέχρι τότε δέν τοῦ εἶχε πεῖ τό ὄνομά της. Ὁ ἅγιος Ζωσιμᾶς τήν ἐκήδευσε, ὡς ἔπρεπε, μέ τήν βοήθεια ἑνός λέοντος πού ἔστειλε ὁ Θεός νά ἀνοίξῃ τόν τάφο της μέ τά νύχια του. Καί ἔγινε αὐτή ἡ πρώην ἁμαρτωλή, μία τόσο μεγάλη Ἁγία! Δέν ξέρω πόσοι Ἅγιοι ἔκαναν τήν ἄσκησι πού ἔκανε ἐκείνη.
Παράδειγμα μετανοίας σέ ὅλους ἐμᾶς τούς ἁμαρτωλούς ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι –εἴτε ἔχουμε διαπράξει πολλές καί σοβαρές ἁμαρτίες εἴτε λιγώτερες– πάντως ὅλοι εἴμεθα ἁμαρτωλοί καί ἔχουμε ἀνάγκη μετανοίας, δακρύων μετανοίας καί πολλῆς ἀγαπήσεως τοῦ Κυρίου! Πολύ ἁμάρτησε ἡ ἁγία Μαρία, ἀλλά καί πολύ ἀγάπησε τόν Χριστό. Ὅπως καί ἐκείνη ἡ ἁμαρτωλή γυναῖκα, γιά τήν ὁποία λέγει ὁ Κύριος στό ἱερό Εὐαγγέλιο[3]. Καί ἐπειδή πολύ ἀγάπησε τόν Χριστό, μέ ἕνα ἔρωτα πού δέν περιγράφεται, μπόρεσε νά κάνῃ ὑπομονή σαράντα ἑπτά χρόνια στήν πανέρημο, αὐτή τήν φοβερή ἄσκησι.
Γι᾿ αὐτό σήμερα ἡ Ἐκκλησία τήν προβάλλει. Μία γυναίκα, ἡ ὁποία –ὅπως λένε τά τροπάρια τῆς Ἐκκλησίας– ἐνίκησε τήν ἀδυναμία καί τῆς γυναικείας φύσεως καί τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως[4]. Γενναία ψυχή! Ποιός μπορεῖ νά κάνῃ αὐτή τήν ἄσκησι; Καί ὅμως αὐτή, ἡ πρώην πόρνη, ἔκανε αὐτή τήν φοβερά ἄσκησι ἀπό ἔρωτα θεῖον πρός τόν Θεόν. Ἐμεῖς σήμερα θαυμάζουμε, ἀποροῦμε, ἐξιστάμεθα, ἐκπλησσόμεθα γι᾿ αὐτή τήν φοβερά ἄσκησι καί ἀγάπη της πρός τόν Χριστόν, καί κοιτοῦμε καί τήν δική μας ἀγάπη πρός τόν Χριστόν πόσο πτωχή εἶναι. Πόσο ἄκαρπη, καί λυπούμεθα γιά τόν ἑαυτό μας. Καί παρακαλοῦμε τήν ἁγία Μαρία νά μεσιτεύσῃ σήμερα στόν Κύριο, νά μᾶς βοηθήσῃ καί ἐμᾶς ὁ Χριστός, νά μᾶς δώσῃ ἔστω λίγη ἀπό τήν μετάνοιά της, λίγα ἀπό τά δάκρυά της, ἀλλά πρό πάντων νά μᾶς δώσῃ τόν θεῖο ἔρωτα, τήν ἀγάπη πού πρέπει νά ἔχουμε ὡς μαθηταί τοῦ Χριστοῦ πρός αὐτόν, τόν Κύριο καί Θεό μας καί Σωτῆρα μας Ἰησοῦν Χριστόν, ὡς ἀπολυτρωθέντες διά τοῦ παναγίου καί τιμίου αἵματός Του.
Εὔχομαι λοιπόν ταπεινῶς, μέ τίς πρεσβεῖες τῆς ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας, τώρα πού ἔρχονται καί τά ἅγια Πάθη τοῦ Κυρίου μας –μετά ἀπό λίγες ἡμέρες– καί θά βλέπουμε τόν Θεόν ἐσταυρωμένον γιά τίς ἁμαρτίες μας, νά ἀποκτήσωμε πολλή ἀγάπη γι᾿ Αὐτόν καί ἔτσι νά ἀξιωθοῦμε καί τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Ἄς Τόν ἱκετεύσωμε ὅλοι μας νά μᾶς ἐλεήσῃ καί νά μᾶς βοηθήσῃ σ᾿ αὐτό.
Διάβαζα κάποτε ἕνα λόγο τοῦ Μ. Βασιλείου, περί τοῦ τί εἶναι ὁ παράδεισος. Ὁ παράδεισος εἶναι· αὐτοί πού ἀγαποῦν τόν Χριστό ἀπ᾿ αὐτή τήν ζωή, νά μποροῦν αἰώνια νά ἀπολαμβάνουν τήν ἀγάπη τους αὐτή στόν Χριστό. Καί κόλασις τί εἶναι; Κόλασις εἶναι· οἱ ἄνθρωποι πού δέν ἀγάπησαν τόν Θεό ἀλλά τά πάθη τους, νά μή μποροῦν αἰώνια νά ἀπολαμβάνουν τά πάθη τους, διότι ἐκεῖ δέν θά ὑπάρχῃ δυνατότης ἱκανοποιήσεως τῶν παθῶν. Καί αὐτό θά τούς καίῃ καί θά τούς βασανίζῃ[5]. Θά θέλουν καί ἐκεῖ νά κάνουν ἁμαρτίες –τρόπον τινά– ἀλλά δέν θά μποροῦν, καί αὐτό θά εἶναι αἰωνία κόλασις. Γι᾿ αὐτό καί ἐμεῖς, ἄν ἀγαπήσουμε τόν Θεό, θά μποροῦμε αἰώνια νά τόν ἀγαποῦμε, καί αὐτός θά εἶναι ὁ παράδεισός μας.
***
Ἄς ἐντείνουμε τίς προσευχές μας καί ὑπέρ εἰρήνης τοῦ κόσμου καί γιά τά φοβερά καί παράλογα γεγονότα, τά ὁποῖα λαμβάνουν χώρα σήμερα στήν γείτονά μας, στήν Ὀρθόδοξο Σερβία. Καί ἐγώ καί ἐσεῖς πολύ πονοῦμε, πού τόσοι ἄνθρωποι δοκιμάζονται, ὑποφέρουν, βασανίζονται.
Ἐγώ, πού εἶμαι καί λίγο μεγαλύτερος ἀπό ἐσᾶς, θυμοῦμαι τούς βομβαρδισμούς κατά τόν δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, ὅταν ἔρχονταν τά ἀεροπλάνα ἐκεῖ πού ἔμενα στό σπίτι μας –στό Παλαιό Φάληρο Ἀθηνῶν– καί βομβάρδιζαν τήν περιοχή. Καί τί ἦσαν τότε ἐκεῖνοι οἱ βομβαρδισμοί μπροστά σ᾿ αὐτά τά φοβερά ὅπλα πού ἔχουν σήμερα, τούς πυραύλους καί τά ἀεροπλάνα καί τίς βόμβες. Θυμοῦμαι ὅτι ἠχοῦσαν οἱ σειρῆνες τήν νύκτα καί πηγαίναμε καί κρυβόμασταν στά καταφύγια. Σηκωνόμασταν τήν νύκτα νά κρυφτοῦμε, μή μᾶς κτυπήσῃ κάποια ὀβίδα, κάποια βόμβα. Καί τί ἀγωνία καί φόβος ψυχῆς! Καί αὐτά τώρα γίνονται σέ πολύ μεγαλύτερη ἔκτασι. Ἐπικρατεῖ ὁ παραλογισμός. Βασιλεύει ὁ διάβολος! Πίσω ἀπ᾿ ὅλα αὐτά κρύβεται ὁ διάβολος. Αὐτά εἶναι ἔργα τοῦ διαβόλου, ὁ ὁποῖος θέλει τήν καταστροφή τοῦ ἀνθρώπου καί κυρίως τῆς Ὀρθοδοξίας.
Διότι δέν πρέπει νά ξεχνοῦμε ὅτι οἱ Σέρβοι εἶναι Ὀρθόδοξοι. Ἔβγαλαν μεγάλους Ἁγίους. Ἔχουν πολλά καί ἄφθαρτα ἅγια Λείψανα. Καί εἶναι ἕνας λαός πονεμένος καί βασανισμένος. Καί ἀπό τούς Κομμουνιστάς ὑπέφεραν πολλά. Ὅταν ὁ Τίτο ἐπεκράτησε στήν Σερβία, ἐσκότωσε ὅλους σχεδόν τούς μοναχούς καί ἱερεῖς, καί μάλιστα τούς νέους μοναχούς. Γι᾿ αὐτό σήμερα ἡ Ἐκκλησία τους πάσχει ἀπό λειψανδρία. Καί ἄφησε ὁ Τίτο μόνο κάποιους κληρικούς, ἐλαχίστους. Καί αὐτός λοιπόν ὁ πονεμένος λαός ἀπό τότε καί μέχρι τώρα πάσχει. Τόν πατριάρχη τῶν Σέρβων τόν πῆραν οἱ Γερμανοί στό Νταχάου, ὅπως καί τόν μητροπολίτη Νικόλαο Ἀχρίδος –ἅγιο καί σοφώτατο ἱεράρχη– τόν πῆγαν καί αὐτόν στό Νταχάου. Μία Ἐκκλησία πονεμένη, ἕνας λαός πονεμένος, πού σήμερα ὑφίσταται αὐτά τά δεινά!
Ἄς προσευχώμεθα νά φωτίσῃ ὁ Κύριος τούς ἰσχυρούς τῆς γῆς, νά παύσουν αὐτές τίς παράλογες ἐπιδρομές καί νά εἰρηνεύσουν οἱ ἄνθρωποι καί νά εἶναι ὑπό τήν σκέπην τῆς Παναγίας μας.
Δέν ξέρω ἄν ἔχετε ἀκούσει, ὅτι ὁ πατριάρχης τῶν Σέρβων, ὀνόματι Παῦλος, εἶναι ἕνας ἁγιώτατος ἐπίσκοπος, ἀσκητής ἐπίσκοπος. Κάθε ἡμέρα νηστεύει. Λειτουργεῖ κάθε ἡμέρα, παρά τά ὀγδόντα τόσα χρόνια πού ἔχει, καί εἶναι τόσο ἁπλοῦς, ὥστε, ὅπως μοῦ ἔλεγε ἕνας Ἕλληνας φοιτητής πού σπουδάζει στό Βελιγράδι –τόν εἶχα ρωτήσει ἄν ἔχῃ πνευματικό– ὅ,τι λογισμούς ἔχει, πάει καί ἐξομολογεῖται στόν Πατριάρχη. Σκεφθῆτε τί ἅγιος εἶναι ὁ ποιμένας τῶν Σέρβων, ὁ Παῦλος, ὁ ὁποῖος μᾶς ἔστειλε γράμμα στό Ἅγιον Ὄρος γιά προσευχή γι᾿ αὐτή τήν δεινή περίστασι πού περνοῦν οἱ ἄνθρωποι, καί ἰδίως οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, στήν Σερβία.
Ἄς προσευχηθοῦμε καί ἐμεῖς. Κάνετε καμμία Παράκλησι στά σπίτια σας. Κάνετε περισσότερες μετάνοιες. Κάνετε κομποσχοίνι: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ καί Λόγε τοῦ Θεοῦ, διά τῶν πρεσβειῶν τῆς Παναχράντου σου Μητρός, σῶσε τόν Ὀρθόδοξο λαό τῆς Σερβίας ἀπό τήν ἐπιδρομή τῶν συγχρόνων βαρβάρων». Εἴδατε πού λέμε στό ἀπολυτίκιο τοῦ Σταυροῦ: «Νίκας τοῖς βασιλεῦσι κατά βαρβάρων δωρούμενος...». Αὐτοί εἶναι οἱ βάρβαροι, οἱ ὁποῖοι μέ τό πρόσχημα τοῦ ἀνθρωπισμοῦ σκορποῦν τόν θάνατο ἀσυλλόγιστα. Ὁ Θεός νά τούς φωτίσῃ, νά τούς δώσῃ καί μετάνοια, καί νά σώσῃ τήν Ὀρθοδοξία, διότι σᾶς λέγω καί πάλι, ὅτι ὁ πόλεμος εἶναι καί κατά τῶν Ὀρθοδόξων. Θέλουν νά μᾶς διαλύσουν ἐμᾶς τούς Ὀρθοδόξους. Ἤδη τήν Ρωσσία τήν ἔχουν σχεδόν διαλύσει, τήν Σερβία τήν διαλύουν. Θά ἔλθῃ καί ἡ σειρά μας... Γι᾿ αὐτό κάνετε πολλή προσευχή, νά σώσῃ ὁ Θεός τήν Ὀρθοδοξία καί τόν λαό Του.
Εὔχομαι νά περάσετε τό ὑπόλοιπο τῆς Σαρακοστῆς, τήν ἑβδομάδα αὐτή ἐν κατανύξει, ἐν προσευχῇ, ἐν ἐγκρατείᾳ, καί τήν Μεγάλη καί Ἁγία Ἑβδομάδα μέ κατάνυξι καί προσευχή. Νά ἀξιωθῆτε τοῦ Ἁγίου Πάσχα. Νά νοιώσετε εἰς βάθος τήν χαρά τῆς ἁγίας Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας, πού εἶναι ἡ μόνη ἀληθινή χαρά, ἡ ὁποία χαρά νικάει καί τόν θάνατο.
Εὔχομαι εὐλογημένη ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Ἑβδομάς καί τό Ἅγιον Πάσχα! Βοήθειά σας! Καί πάλι καλή ἀντάμωσι!
[1] Ἡ ὁμιλία αὐτή ἔγινε στό Μετόχι τῆς ἱερᾶς Μονῆς μας στήν Πολίχνη Θεσσαλονίκης.
[2] Τριώδιον, τῇ Κυριακῇ τῶν Βαΐων, ἐν τῷ Μεγάλῳ Ἑσπερινῷ, α΄ στιχηρόν Ἑσπερίων.
[3] Λουκ. ζ΄ 47.
[4] Τριώδιον, Ὄρθρος Ε΄ Κυριακῆς τῶν Νηστειῶν, ὁ Οἶκος.
[5] Πρβλ. «Ἐν γάρ ταῖς τῶν βεβιωμένων ἡμῖν ἀνταποδόσεσι, τοῦ πυρός ἡ φύσις διαιρεθήσεται· καί τό μέν φῶς, εἰς ἀπόλαυσιν τοῖς δικαίοις· τό δέ τῆς καύσεως ὀδυνηρόν τοῖς κολαζομένοις ἀποταχθήσεται. Φοβερωτέρα δέ τοῦ σκότους καί τοῦ πυρός τοῦ αἰωνίου ἡ αἰσχύνη ἐστίν, ᾗ μέλλουσι συνδιαιωνίζειν οἱ ἁμαρτωλοί, ἀεί ἐν ὀφθαλμοῖς ἔχοντες τά ἴχνη τῆς ἐν σαρκί ἁμαρτίας, οἱονεί τινος βαφῆς ἀνεκπλύντου, τῇ μνήμῃ τῆς ψυχῆς αὐτῶν εἰς τό διηνεκές ἀναμένοντα», Συμεών τοῦ Μεταφραστοῦ ἐν «Ἠθικοί Λόγοι ΚΔ΄, ἐκλεχθέντες ἐκ πασῶν τῶν Πραγματειῶν τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Βασιλείου ἀρχιεπισκόπου Καισαρείας τῆς Καππαδοκίας», Λόγος ΙΔ΄, «Περί μελλούσης Κρίσεως», PG 32 1300 D.
Πηγή: (†) Ἀρχιμ. Γεωργίου, Καθηγουμένου τῆς Ἱ. Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου, Ἁγίου Ὄρους, Ὁμιλίες σέ ἑορτές τοῦ Τριωδίου καί περί Ἀρετῶν (τῶν ἐτῶν 1981-1991) Τόμος Γ΄ , Ἔκδοσις Ἱ. Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου, Ἁγίον Ὄρος 2017, σελ. 155-164 .