ΑΒΒΑΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ Ο ΒΥΖΑΝΤΙΟΣ
Ήταν στα τελευταία του ο αββάς Στέφανος ο Βυζάντιος, που είχε χρηματίσει αρχειοφύλακας [1] του στρατηγού Μαυριανού [2]. Καθισμένοι πλάι του τον περιμέναμε πια εγώ κι ο αββάς Θεοδόσιος, ο Αφρικανός, επίσκοπος της Βαβυλώνας. Του διαβάζαμε τον 118ο ψαλμό, τον «άμωμο» [3], όπως συνηθίζεται για τους ψυχορραγούντες, όταν ξαφνικά στρέφει εκείνος το βλέμμα του έντονα σε κάποιον που εμφανίστηκε μπροστά του και του λέει με βαριά φωνή·
– «Τι ήρθες εδώ; “Γκρεμίσου στο σκότος το εξώτερο” [4]. Δεν έχεις καμιά δουλειά μαζί μου. “Μερίς μου ο Κύριος”» [5].
Μόλις λοιπόν φτάσαμε να πούμε διαβάζοντας τον στίχο τούτο «Μερίς μου εἶ Κύριε» [6], ο αββάς Στέφανος παρέδωσε το πνεύμα του στον Κύριο. Ψάξαμε τότε για κανένα ρούχο να τον αλλάξουμε για την ταφή, μα δεν βρήκαμε, παρ’ όλο που είχε κάποτε τόσα πλούτη και τόση δόξα*.
_____________________
[1] Έτσι λέγονταν στο Βυζάντιο οι γραμματείς, που υπηρετούσαν στα κρατικά αρχεία (σκρινία) των διαφόρων υπηρεσιών (κανικλείου, βεστιαρίου, σεκρέτων, σακελλίου κλπ.). Λέγονταν επίσης σκρινιάριοι και το αξίωμα τους «Χαρτουλαράτον». Βλ. σχετικά Oikonomides, ο.π., σ. 310, 314, 364 κ.α. και J. B. Bury, The Imperial Administrative System in the Ninth Century, London 1911, σ. 83. Τον ζ’ οι. είναι γνωστοί τρεις αξιωματούχοι με το όνομα Στέφανος χαρτουλάριος. Βλ. PLRE, τόμ. 3, σ. 1192 και 1197.
[2] Ο από υπάτων Μαυριανός ήταν στρατηγός το 653 στην Αρμενία. Βλ. Θεοφάνους, Χρονογραφία 6145, PG 108, 704AB και PLRE, τόμ. 3, σ. 853-854.
[3] Έτσι ονομάζεται ο 118ος Ψαλμός. Ο Ψαλμός αυτός διαβάζεται επίσης στην ακολουθία του μεσονυκτικού (εκτός του Σαββάτου), στην ακολουθία της θ΄ ώρας και παλαιότερα στον ασματικό όρθρο. Βλ. Δημ. Γ. Τσάμη, Λειτουργική, Θεσσαλονίκη 1985, σ. 49, 53, 69 και 73.
[4] Ματθ. 8, 12. Βλ. και Ματθ. 22, 13. 25, 30.
[5] Θρην. Ιερ. 3, 24. Βλ. και Ψαλμ. 15, 5· 72, 26· 118, 57 κ.α.
[6] ό.π.
Πηγή: (Απόσπασμα από το βιβλίο: Το Γεροντικό του Σινά. (Δημητρίου Γ. Τσάμη). Έκδοση 3η, επαυξημένη. Ορθόδοξη Χριστιανική Αδελφότητα «Λυδία», Θεσσαλονίκη 2000.), Ελληνική Πατρολογία
