Ευγενής καταγωγή
Ο Άγιος Ταράσιος, γεννήθηκε από γονείς αξιωματούχους. Καταγόταν από σειρά Πατρικίων. Ο πατέρας του, ονόματι Γεώργιος. έφθασε να ανεβεί μέχρι των θρόνων του κριτηρίου. Δίκαζε όλους εξ ίσου, με δικαιοσύνη, χωρίς να δέχεται δώρα, ούτε να υπολογίζει, αν εκείνοι, που δικάζονταν ήσαν πλούσιοι ή πτωχοί, άσημοι ή άνθρωποι περιωπής. Το δίκαιον στην κρίση του έλαμπε. Η μητέρα του Ταρασίου, ονόματι Ευκρατία, ήταν πολύ ευσεβής. Ανάτρεφε το παιδί της με νουθεσία Κυρίου και μόρφωση και ανατροφή χριστιανική. Ο Ταράσιος έγινε άξιος. Άνεβηκε στο αξίωμα των υπάτων. Έγινε ύπατος και τον εξέλεξαν και πρώτον γραμματέα των μυστικών του βασιλέως.
Καταρτίζεται, πνευματικώς
Πρόκοψε με τα εσωτερικά και τα εξωτερικά μαθήματα, με την ευσέβεια και την καθαρή συνείδηση, αφιέρωσε όλον τον εαυτόν του στον Θεό. Αν και βρισκόταν ακόμη στην τάξη των κοσμικών, όμως με πολιτισμένο και έκτακτο τρόπο, απομάκραινε τον εαυτό του από τον κοσμικό περισπασμό. Στόλιζε την ψυχή του με κείνα, που άρεσαν στο Θεό. Έγινε και προ της ιερωσύνης σκεύος Ιερό και εκλεκτό του Θεού. Γι' αυτόν, που ήταν ακόμη μεταξύ των λαϊκών, όλοι προέβλεπαν, ότι θα γίνει ποιμένας λογικών προβάτων. Όλοι είχαν την ελπίδα, ότι μέλλει να αναδειχθεί Οικουμενικός Πατριάρχης και με την λαμπρότητα του να φωτίσει όλον τον κόσμον. Διασκορπίζοντας δε όλο το σκότος των αιρετικών, να επαναφέρει το φως της Ορθοδόξου Πίστεως στην Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως. Η ελπίδα αυτή των πολλών δεν διαψεύστηκε. Πολύ σύντομα έγινε αυτό, που ποθούσαν.
Γίνεται Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
Οι εκκλησιαστικές περιστάσεις την εποχή εκείνη ήταν αρκετά σοβαρές. Υπήρχε ακόμα ο πόλεμος των εικονομάχων, η δε θέση των Ορθοδόξων έγινε ακόμη πιο δύσκολη διά του θανάτου του Πατριάρχου Παύλου Δ' του Κυπρίου. H βασίλισσα Ειρήνη η Αθηναία, η οποία επιτρόπευε τον ανήλικο υιό της Κωνσταντίνο ΣΤ΄ (780 - 798 μ.Χ.), κατανόησε, ότι χρειαζόταν εκκλησιαστικός ηγέτης με ευσέβεια, θεολογική κατάρτιση και διοικητική ικανότητα, για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις περιστάσεις και τα προβλήματα. Έτσι εξελέγη Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως από τους λαϊκούς ο Άγιος Ταράσιος παρά τις επίμονες αρνήσεις του, αφού έλαβε υπόσχεση από τους βασιλείς, ότι θα συγκληθεί Οικουμενική Σύνοδος που θα αντιμετωπίσει τα διάφορα θεολογικά ζητήματα και τα εκκλησιαστικά θέματα. Η χειροτονία του νέου Πατριάρχου έγινε στις 25 Δεκεμβρίου 784 μ.Χ. Αφού λοιπόν πήρε φως επάνω στο φως, πρόσθεσε και αρετές επάνω στις αρετές. Πολλαπλασίαζε με υπερβολική προκοπή το ιερώτατον τάλαντον, ήτοι το χάρισμα, το οποίον έλαβε.
Ο Ταράσιος ως Πατριάρχης
Από παιδικής ηλικίας ο Πατριάρχης Ταράσισς ήταν γυμνασμένος στην εγκράτεια. Έτρωγε τόση λίγη τροφή, όση χρειαζόταν, για να τον κρατεί στη ζωή. Απέφευγε τον χορτασμό, και όσο και αν προσπαθούσες, δεν τον έπειθες να φάγει κάτι για να ευχαριστηθεί. Την αγρυπνία την είχε συγκάτοικο, για να μελετά τις θείες Γραφές. Τον ύπνο τον έδιωχνε, σαν ένα άχρηστο και ελεεινό δούλο. Όταν το καλούσε η ανάγκη, τον καλούσε και τον έπαιρνε. Την ταπείνωση τόσο τη σεβάστηκε και την αγάπησε, ώστε όχι μόνον αυτός πρόκοψε σ' αυτήν, αλλά και άλλους πολλούς παρακίνησε να ταπεινωθούν με το δικό του παράδειγμα. Ο Άγιος, την ευσπλαχνία και την ελεημοσύνη την μετέδιδε τόσο πλουσιοπάροχα στους πτωχούς και με τόση τρυφερότητα, ώστε ξεπέρασε όλους τούς ελεήμονες. Βοηθούσε κάθε μέρα τούς πεινασμένους και τούς ξένους.
Ο Ταράσιος κτίζει ασκητήριο
Την ησυχία δε, αν και βρισκόταν μέσα στις ταραχές, όχι μόνον την αγάπησε, αλλά και σε πολλούς την σύστησε. Πολλούς τράβηξε από τον κόσμον και τους ένωσε με τον Θεό. Αυτό το πιστοποιεί το ασκητήριο, το οποίο με πολλούς κόπους οικοδόμησε στο Βόσπορο, λίγο μακριά από την Πόλη, από την πατρική κληρονομιά που πήρε. Αυτό σώζεται μέχρις εσχάτως. Εκεί μέσα χρημάτισαν άνδρες θαυμάσιοι, στολισμένοι με κάθε είδους αρετήν.
Γίνεται Οικουμενική Σύνοδος και επαναφέρει τις εικόνες
Με την επιμέλεια λοιπόν και την φροντίδα του, δόθηκε προσταγή βασιλική και συγκροτήθηκε στη Μητρόπολη της Νίκαιας, υπό την προεδρία του Ταρασίου, η Αγία 7η Οικουμενική Σύνοδος των 367 Πατέρων, οι οποίοι συναθροίσθηκαν από την Οικουμένη το έτος (786). Αυτοί οι Άγιοι Πατέρες, κατά τις Άγιες Αποστολικές και Πατερικές παραδόσεις αποφάσισαν ομόφωνα την προσκύνηση των Αγίων Εικόνων και στόλισαν πάλι με αυτές τις Εκκλησίες, τους δε εικονομάχους αναθεμάτισαν. Τοιουτοτρόπως με την συνεργασία του Αγίου, στερεώθηκε η Ορθοδοξία. Ύστερα από αυτά, αγωνιζόταν πάλι με κόπους πολλούς να οδηγήσει το ποίμνιον του Χριστού στο δρόμο της σωτηρίας και δεν έπαυε να διδάσκει από την Εκκλησία τους πιστούς και ιδιαιτέρως άλλους. Στερέωνε όλους σχεδόν κάθε μέρα με τις θεόπνευστες διδασκαλίες του εις τα ορθά δόγματα της Εκκλησίας. Συνιστούσε σ' αυτούς να φυλάττουν όλες τις εντολές του Κυρίου. Προ πάντων ενομοθέτησε να γίνονται όλες οι χειροτονίες όλου του ιερατικού καταλόγου χωρίς καμιά δόση χρημάτων, αλλά δωρεάν στους άξιους. Επειδή δε γνώριζε πολύ καλά τους εξωτερικούς νόμους, έκρινε ορθά και τις διαφορές και τις κρίσεις, που συνέβαιναν στον κόσμο. Και έτσι, ούτε τον φτωχό ελεούσε στην κρίση, ούτε στον πλούσιο έκανε χάρη. Φύλαττε σε όλους δικαιοσύνη και δεν έδινε τόπον σε κείνους, που ήθελαν να αδικούν τον πλησίον.
Φυλάττει απτόητος τους Κανόνες
Ο βασιλεύς ο Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος ο ΣΤ΄, ο υιός της Ειρήνης, που ήταν πολύ νέος, με το νεανικό του μυαλό, νόμισε, ότι εκείνο που ήταν εύλογο σ' αυτόν, ήταν νόμος πολύ δικαιότερος από τους γραμμένους νόμους. Επειδή είχε και την εξουσία στα χέρια του και τον βοηθούσε να παραβεί τον Ευαγγελικό Νόμο, μελετούσε να χωρίσει τη νόμιμη σύζυγο του και να παντρευθεί άλλη. Μηχανεύτηκε κιόλας ότι η σύζυγος επιχείρησε να τον δηλητηριάσει. Κανένας δεν το πίστευσε, παρά μόνο ένας, που ήθελε να κολακεύσει το βασιλέα, για να πάρει από αυτόν δόξα. Ζητήσουμε από τον Άγιο να του δώσει την άδεια να χωρίσει την σύζυγο του και να πάρει άλλη. Ο Άγιος τον ήλεγξε αυστηρά για αυτό που μηχανεύτηκε καθώς αυτό που ήθελε να κάνει ήταν ενάντια στον Ευαγγελικό Νόμο. Όμως ο βασιλιάς ήταν αποφασισμένος να κάνει αυτό που σκέφτηκε. Έτσι έδιωξε από τα ανάκτορα τη νόμιμη σύζυγο του. Συγχρόνως ζητούσε ιερέα για να τελέσει τον παράνομο εκείνο γάμο.
Το έτος 796 ο αξιοθρήνητος υιός της Ειρήνης παντρεύτηκε την καμαριέρα της μητέρας του την Θεοδότη. Την σύζυγό του Μαρία την έκαμε δια της βίας Μοναχή. Ο Ταράσιος θέλησε να εμποδίσει αυτό, αλλά δυστυχώς δεν ακούστηκε. Από τότε υπέβαλε τον Άγιο σε περιορισμό. Διόρισε φύλακες. ώστε να μη έχει κανείς δικαίωμα να δει και να μιλήσει απ' ευθείας με τον Πατριάρχη. Ο βασιλεύς πραγματοποίησε τον σκοπόν του με ένα ιερέα ονόματι Ιωσήφ, με την απειλή, αν αντιδράσει η Εκκλησία, να επαναφέρει όχι μόνο την Εικονομαχία, αλλά και αυτήν την ειδωλολατρεία. Και όμως, κλήρος και λαός ξεσηκώθηκαν και μάλιστα οι περιώνυμοι Στουδίτες, Πλάτων ο Ηγούμενος και Θεόδωρος ο Στουδίτης, οι οποίοι αν και ήσαν συγγενείς της Θεοδότης, εν τούτοις αυτοί περισσότερο από κάθε άλλον, έλεγξαν την παρανομία και μάλιστα αφώρισαν τους βασιλείς. Επιπλέον ο Πλάτων φυλακίστηκε, ο Θεόδωρος και οι γύρω του εξορίστηκαν.
Η τιμωρία του βασιλέως
Αλλά και τα τέλος του βασιλέως ήταν οικτρό. Το επόμενο έτος ο στρατός επαναστάτησε και ο Κωνσταντίνος τυφλώθηκε από τους στρατιώτες. Η Θεοδότη εξαφανίστηκε και ο υιός τους ο Λέων, άγνωστο είναι τι απέγινε και πως πέθανε. Τοιουτοτρόπως εξέλιπε η δυναστία των Ισαύρων. Μετά τον θάνατον του Κωνσταντίνου ο Άγιος έμεινε ελεύθερος. Πέρασε τόσες ταπεινώσεις από τον Κωνσταντίνο, τις οποίες δεχόταν με υπομονή και μακροθυμία, οπλισμένος με τον αδαμάντινο χαρακτήρα του Ιώβ. Μετά πέντε έτη πέθανε και η Ειρήνη. Τότε έγινε βασιλεύς ο από Γενικών Νικηφόρος ο Α΄, ο οποίος πολύ σεβόταν τον Πατριάρχη. Ο Άγιος όταν ελευθερώθηκε από τους πειρασμούς και έμεινε ελεύθερος, αγωνιζόταν και πάλι με τις συνηθισμένες του αρετές. Δεν έπαυε κάθε μέρα να διδάσκει το ποίμνιο του και να το οδηγεί θεάραστα, στερεώνοντας αυτούς στην Ορθοδοξία και διδάσκοντας να φυλάττουν τις εντολές του Θεού και να απέχουν από κάθε κακία.
Η ασθένεια και το τέλος του Ταρασίου
Αφού λοιπόν κυβέρνησε ο Άγιος με τέτοιο ζήλο την Εκκλησία επί είκοσι και δύο χρόνια, ασθένησε και αυτός σαν άνθρωπος από δεινή ασθένεια. Αλλά δεν φρόντιζε καθόλου για το σώμα του. Με τον ίδιο ζήλο εξακολουθούσε τα καθήκοντά του. Επειδή από την αδυναμία δεν μπορούσε να σταθεί όρθιος, είχε τοποθετημένο μπροστά στην Αγία Τράπεζαν ένα ξύλινο τετράποδο, και εκεί ακουμπώντας εκτελούσε με αφοσίωση τη Θεία Λειτουργία, και κάθε μέρα τα θεία Μυστήρια. Αλλά η ασθένειά του χειροτέρευσε και έπεσε στο κρεββάτι.
Τότε έγινε ένα παράδοξο και φοβερό θαύμα. Ο Άγιος ήλθε σε έκσταση και έδειχνε, ότι είχε πόλεμο με τους αόρατους εχθρούς του. Εναντιωνόταν με σφοδρότητα με λόγια, σε κείνα που του έλεγαν. Τους έλεγε ότι τον κατηγορούσαν άδικα. Η συνείδηση του δεν τον τύπτει για κανένα έγκλημα από κείνα που του λέγουν. Και αλήθεια είναι να θαυμάσει κανείς, πως φύλαξε α μακάριος καθαρή τη συνείδησή του, ώστε να μη μπορέσουν οι φθονεροί εκείνοι εχθροί να τον αποδείξουν ένοχο ούτε στο παραμικρό φταίξιμο. Όταν δε από την ασθένεια έπαυσε να ομιλεί η γλώσσα με λόγια, τους απαντούσε με τα χείλη, με το χέρι με νόημα και τους μάλωνε αυστηρά και τους έδιωχνε με οργή. Τότε το πρόσωπο του απέκτησε πραότητα και το βλέμμα, του ήσυχο και ατάραχο ολόκληρο ξέχυνε μια γαλήνη ουράνια. Κατά την στιγμήν δε κατά την οποίαν έψαλλαν στην Εκκλησία τον Εσπερινό ύμνο και έλεγαν το: «Κλίνον, Κύριε, το ούς σου και επάκουσόν μου» (Ψαλμ. πε΄ 1) εξεδύθηκε η μακαρία του ψυχή από το δερμάτινο ένδυμα και ανέβει φωτεινή στους ουρανούς. Οι κληρικοί και ο λαός θρηνούν για την απώλεια του Πατριάρχη. Την 25η του μηνός Φεβρουαρίου ενταφιάστηκε με τιμή και με ευλάβεια το ένδοξο λείψανο του Αγίου στο ιερό Μοναστήρι, που οικοδόμησε.
(Πηγή: xristianos.gr)
Τό κείμενο ΕΔΩ σε εκτυπώσιμη μορφή Pdf
Προφητεία Αγίου Ταρασίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως έν ετει ΨΠΕ (785)
«Εν ταις εσχάταις ημέραις, ο Μωάμεθ παροικήσει εν τη αυλή του Βύζαντος, και στήσει την βασιλείαν αυτού εν αυτή... Ιδού εγώ ενύσταξα και πορεύομαι εις την κλίνην μου, ίνα κοιμηθώ, συ δε είη η νυξ πανσέληνος ίνα αγρυπνής... Τούτων δε γενομένων, εγερθήσεται πόλεμος εμφύλιος, και απωλεσθήσεται πας ο λαός ο άπιστος. Και τότε εξυπνήσει ο Άγιος Βασιλεύς, ο εν αρχή μεν του ονόματος αυτού, κηρύττων αυτοίς το Α και το Ω, άπερ εν τω ονόματι αυτού έχει. Και στήσει την βασιλείαν αυτού εν νυχθήμερον και εν τέταρτον της ώρας.»
Η ελεύθερη απόδοση του κειμένου είναι:
«Κατά τους τελευταίους καιρούς, ο Μωάμεθ [ο αρχηγός των Τουρκομόγγολων] θα κυριεύσει την πόλη του Βύζαντος [την Κωνσταντινούπολη]. Εγώ δε [ο λαός-«σινάφι» των Τούρκων] αποκαμωμένος από τα πολλά δεινά και κακά, μεταβαίνω στην παλιά μου πατρίδα [στα βάθη της Άπω Ανατολής], για να κοιμηθώ [δηλ. να ησυχάσω]. Σε σένα όμως [στην Κωνσταντινούπολη] σου ευχόμαστε η νύχτα της ζωής σου να είναι πανσέληνος, για να αγρυπνείς. Και αφού γίνουνε όλα αυτά, θα ξεσπάσει εμφύλιος πόλεμος, που θα καταστρέψει και εξαφανίσει όλους τους άπιστους ανθρώπους. Και τότε θα αναστηθεί ο Άγιος Βασιλιάς, για να βασιλεύσει στην Κωνσταντινούπολη [ενώ όσο καιρό την κατέχουνε οι Μογγόλοι και την βρομίζουνε με την παρουσία τους, αυτός απλά «κοιμάται»]. Και θα ελευθερώσει τον κόσμο από την αμαρτία, κηρύττοντας τον Λόγο του Ιησού, ο οποίος είπε: «Εγώ ειμί το Α και το Ω»! Η δε βασιλεία του θα διαρκέσει μόνο για μερικές δεκάδες χρόνια.»
(Πηγή: «Θα ξυπνήσει ο Άγιος Βασιλεύς Ιωάννης Βατάτζης», Σόνια Μαυρίδου, Volcano Times )
Ἀπολυτίκιον Ἦχος δ’.
Κανόνα πίστεως, καὶ εἰκόνα πραότητος, ἐγκρατείας διδάσκαλον, ἀνέδειξε σε τῇ ποίμνῃ σου, ἡ τῶν πραγμάτων ἀλήθεια· διὰ τοῦτο ἐκτήσω τῇ ταπεινώσει τὰ ὑψηλά, τῇ πτωχείᾳ τὰ πλούσια. Πάτερ Ἱεράρχα Ταράσιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα) Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.
Βίου ὀρθότητι, καλλωπιζόμενος, φωστὴρ ὑπέρλαμπρος, ὤφθης τοῦ Πνεύματος, καὶ τὴν Εἰκόνα τοῦ Χρίστου, Συνόδω ἐν τὴ Ἕβδομη, προσκυνεὶν ἐκήρυξας, ὀρθοδόξως μακάριε, στῦλος καὶ ἑδραίωμα, Ἐκκλησίας γενόμενος, διὸ τοὺς σοὺς ἀγῶνας γεραίρει, Πάτερ Ἱεράρχα Ταράσιε.
Κοντάκιον Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ὥσπερ μέγας ἥλιος, ταῖς τῶν δογμάτων, καὶ θαυμάτων λάμψεσι, φωταγωγεῖς διαπαντός, τῆς οἰκουμένης τὸ πλήρωμα, οὐρανομύστα, παμμάκαρ Ταράσιε.
Ἕτερον Κοντάκιον Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ὀρθοδόξοις δόγμασι, τήν Ἐκκλησίαν φαιδρύνας, καί Χριστοῦ μακάριε, τήν σεβασμίαν Εἰκόνα, σέβεσθαι, καί προσκυνεῖσθαι πᾶσι διδάξας, ἤλεγξας, Εἰκονομάχων ἄθεον δόγμα· διά τοῦτο σοι βοῶμεν, Ὦ Πάτερ χαίροις, σοφέ Ταράσιε.
Κάθισμα Ἦχος πλ. δ’.Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.
Κατὰ παθῶν βασιλεύσας τῶν τῆς σαρκός, Ἱεράρχης ἐχρίσθης θεοπρεπῶς, καὶ τὴν βασιλεύουσαν, ὀρθοδόξως ἐποίμανας, ἀπελάσας θῆρας, αἱρέσεων θεόπνευστε, τὴν τῶν σεπτῶν εἰκόνων, τρανώσας προσκύνησιν· ὅθεν μετὰ τέλος, ἀτελεύτητον χάριν, ἀξίως κεκλήρωσαι, Ἱεράρχα Ταράσιε. Διὰ τοῦτο βοῶμέν σοι. Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.
Ὁ Οἶκος
Τὴν σκοτισθεῖσάν μου ψυχὴν τῷ σκότει τῶν πταισμάτων, φωτὶ τοῦ σοῦ ἐλέους καταύγασον Σωτήρ μου, καὶ λογισμὸν ἐπ' ἀγαθοῖς δώρησαί μοι Χριστέ μου, ἐκκαθάρας τὴν ἀχλὺν τῶν φαύλων ἐνθυμήσεων, ἵν' ὅπως κατ' ἀξίαν ἰσχύσω τὸν σὸν Ἱεράρχην ἀνυμνῆσαι, καὶ φθάσαι τὸν βίον, καὶ τὰς πράξεις τὰς λαμπράς, καὶ τὴν ἔνθεον πίστιν, καὶ τὸν ζῆλον, ὃν ὑπὲρ τῆς σῆς ἐκτήσατο, Ἐκκλησίας, ἥτις κατὰ χρέος αὐτὸν εὐφημοῦσα κραυγάζει· Οὐρανομύστα, παμμάκαρ Ταράσιε.
Πηγή: Εργαστήριο Εκκλησιοποιημένης Εικονογραφίας, Volcano Times, Ορθόδοξος Συναξαριστής
