Ἀπὸ τον Ἀρχιμανδρίτη π. Γεώργιο Καψάνη,
Προηγούμενο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὄρους
Ὅλοι αἰσθανόμαστε ὅτι φέρουμε τὰ ἴχνη τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου. Κύριο χαρακτηριστικό του εἶναι ἡ φιλαυτία, δηλαδὴ ἡ ἀρρωστημένη ἐγωκεντρικὴ «ἀγάπη» τοῦ ἑαυτοῦ μας. Ἡ φιλαυτία δὲν μᾶς ἀφήνει νὰ ἀγαπήσουμε ἀληθινὰ καὶ ἀνιδιοτελῶς τὸν Θεὸ καὶ τὸν ἄνθρωπο.
Ἀπὸ τὴν φιλαυτία γεννῶνται τὰ πάθη. Ἐμπαθεῖς καθὼς εἴμαστε δὲν μποροῦμε νὰ συνδεθοῦμε ἀπαθῶς μὲ τὰ ἄλλα ἀνθρώπινα πρόσωπα καὶ τὰ πράγματα. Οἱ σχέσεις μας γίνονται ἐμπαθεῖς καὶ ἐγωιστικὲς καὶ μᾶς ἐμποδίζουν νὰ χαροῦμε ἀληθινὰ τοὺς συνανθρώπους μας καὶ τὰ ἄλλα ἀγαθά τοῦ κόσμου. Αὐτὸ τελικά μᾶς ὁδηγεῖ στὴν μοναξιά, τὸ κενό, τὸ ἀδιέξοδο.
Ὅταν λοιπὸν λέμε παλαιὸ ἄνθρωπο, ἐννοοῦμε τὸν ἀρρωστημένο ἐγωκεντρισμό, ἀπὸ τὸν ὁποῖο ὅλοι μας, ἄλλος λιγότερο καὶ ἄλλος περισσότερο, πάσχουμε.
Πῶς θὰ ἀπαλλαγοῦμε ἀπὸ αὐτὴ τὴν βαριὰ πνευματικὴ ἀρρώστια, ποὺ δηλητηριάζει ὅλη μας τὴν ὕπαρξη;
Μόνο κάποιος ἐλεύθερος ἀπὸ τὴν ἀρρώστια αὐτὴ θὰ μποροῦσε νὰ γίνει ὁ ἰατρός μας. Μόνο ἕνας καινός, καινούργιος ἄνθρωπος θὰ μποροῦσε νὰ δώσει καὶ σέ μᾶς τὴν δυνατότητα νὰ ξεπεράσουμε τὴν ἀρρώστια τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου καὶ νὰ γίνουμε καὶ ἐμεῖς καινοὶ – καινούργιοι ἄνθρωποι.
Ὅλοι γνωρίζουμε, ὅτι αὐτὸς ὁ καινὸς ἄνθρωπος εἶναι ὁ Θεάνθρωπος, ὁ Σωτῆρας μας Χριστός, ποὺ κατὰ τὴν Γραφὴ «ἁμαρτίαν οὐκ ἐποίησεν, οὐδὲ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ».
Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ἀπὸ ἄπειρη ἀγάπη γιά μᾶς, προσφέρεται σέ μᾶς νὰ ἑνωθοῦμε μαζί Του καὶ ἔτσι νὰ μᾶς μεταδώσει τὴν ἰδικὴ Του νέα ζωή.
Μὲ τὸ Ἅγιο Βάπτισμα, τὸ Χρίσμα, τὴν Θεία Κοινωνία, γίνεται ἡ ἐνσωμάτωσή μας στὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ ζωοποίησή μας ἀπὸ τὸν Χριστό.
Κάθε Χριστιανὸς ποὺ μετέχει στὴν ζωὴ τοῦ Χριστοῦ, μέσα στὸ σῶμα Του ποὺ εἶναι ἡ Ἐκκλησία, ἔχει λάβει μὲ τὴν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τὰ σπέρματα τῆς νέας ζωῆς. Πρέπει ὅμως καὶ νὰ ἀγωνισθεῖ, γιὰ νὰ καθαρίζεται ὅλο καὶ περισσότερο ἀπὸ τὰ πάθη καὶ νὰ στολίζεται μὲ τὶς ἀρετές.
Ἂς τὸ ποῦμε ἁπλά: Ὅσο ὁ ἄνθρωπος ἀδειάζει ἀπὸ τὸν ἐγωισμό του, τόσο γεμίζει μὲ τὴν ἀληθινὴ ἀγάπη καὶ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ. Ὅσο περιορίζεται ὁ παλαιὸς ἄνθρωπος, τόσο αὐξάνει ὁ καινὸς ἄνθρωπος. Αὐτὸ τὸ πέρασμα ἀπὸ τὸν παλαιὸ στὸν νέο ἄνθρωπο δὲν εἶναι εὔκολο, γιατί τὰ πάθη ἔχουν βαθιὲς ρίζες μέσα μας καὶ δὲν ξεριζώνονται εὔκολα.
Χρειάζεται συνεχὴς καὶ πολυχρόνιος ἀγῶνας γιὰ τὴν κάθαρση ἀπὸ τὰ πάθη. Αὐτὸς εἶναι ὁ ἀγῶνας τῆς μετανοίας. Κάθε ἡμέρα πρέπει νὰ μετανοοῦμε γιὰ τὴν παλαιότητά μας, δηλαδὴ τὴν ἁμαρτωλότητά μας, τὴν ἐμπάθειά μας, τὸν ἐγωκεντρισμό μας, τὴν ἀδυναμία μας νὰ ἀγαπήσουμε ὁλοκληρωτικὰ τὸν Θεὸ Πατέρα μας καὶ τὸν συνάνθρωπό μας. Καὶ κάθε ἡμέρα καλούμεθα νὰ ἀγωνιζόμαστε γιὰ τὴν ἀγάπη, τὴν ταπείνωση, τὴν καθαρὰ ἐξομολόγηση, τὴν ἐγκράτεια, τὴν δικαιοσύνη, τὴν ἀνεξικακία, τὴν προσευχή.
Ἔτσι γίνεται σιγὰ – σιγὰ μέσα μας μία νέα πνευματικὴ γέννηση, ἡ γέννηση τοῦ καινοῦ ἀνθρώπου, ποὺ εἶναι χαριτωμένος μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ.
Ὅπως ὅμως κάθε τοκετὸς συνοδεύεται ἀπὸ ὠδίνες, ἔτσι καὶ ἡ πνευματικὴ γέννηση προϋποθέτει τὶς ὠδίνες τῆς μετανοίας. Ὅταν σταυρώνουμε τὸν παλαιὸ ἄνθρωπο, πονᾶμε, ἀλλὰ τότε εἶναι ποὺ ἀνασταίνεται μέσα μας ὁ νέος ἄνθρωπος. Συσταυρωνόμαστε μὲ τὸν Χριστὸ γιὰ νὰ συναναστηθοῦμε μαζί Του.
Μὲ τὸν ὑπομονετικὸ λοιπὸν καὶ καθημερινό μας ἀγῶνα τῆς μετανοίας, θὰ ἀπαλλαγοῦμε ἀπὸ τὸν παλαιὸ καὶ πτωτικὸ ἄνθρωπο καὶ θὰ μεταμορφωθοῦμε σὲ καινοὺς ἀνθρώπους. Αὐτὸ συνέβη στὴν ζωὴ τῶν ἁγίων μας, οἱ ὁποῖοι μὲ τοὺς θαυμαστοὺς βίους τους μᾶς δείχνουν τὸν δρόμο.
Πηγή: Αγία Ζώνη, Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου
