Θυμήσου, θυμήσου ἀγαπημένο μου παιδί ὅλα τά συμβάντα τῆς ζωῆς μᾶς εἶναι μέρος τῆς παντελῶς ἄγνωστης οἰκονομίας τοῦ Θεοῦ. Τώρα δέν καταλαβαίνουμε τή σημασία τους, ἀλλά πιό ἀργά θά τά καταλάβουμε. Τώρα αἰσθανόμαστε ὅτι εἴμαστε ἀδικημένοι καί λοιδορούμενοι. Ἀργότερα θά καταλάβουμε ὅτι ἀπό τά πάντα θά μπορούσαμε νά ἔχουμε ἕνα τεράστιο ὄφελος: τόν ταπεινό λογισμό.

Ἡ τρίτη προσβολὴ εἶναι τῆς κενοδοξίας καὶ τῆς ἐκτιμήσεως μὲ τὴν ὁποία ἔχεις ἐμπιστοσύνη στὸν ἑαυτό σου καὶ στὰ ἔργα σου γιὰ νὰ σωθῇς. Γι᾿ αὐτὸ πάντοτε καὶ ἰδιαίτερα ἐκείνη τὴν τελευταία ὥρα τοῦ θανάτου μὴν ἀφήσῃς τὸν νοῦ σου νὰ σκεφθῆ οὔτε τὴν παραμικρὴ ἐκτίμησι τοῦ ἑαυτοῦ σου, οὔτε τῶν ἔργων σου, κι ἂν ἀκόμη κατώρθωσες ὅλες τὶς ἀρετὲς τῶν ἁγίων.

Ο μεγάλος πλούτος φανερώνει φτώχεια. Οι άρπαγες πλούσιοι ζουν με την ψευδή πεποίθηση, πως ο κόσμος αυτός είναι ένα διαλυμένο καράβι χωρίς καπετάνιο, δίχως τιμόνι και τιμονιέρη, ένα έρμαιο που βουλιάζει και χάνεται και είναι χρήσιμο μονάχα σε όσους μπορούν να αρπάξουν όσα περισσότερα μπορούν να τα μεταφέρουν στη βάρκα τους.

Ο Γέροντας Παΐσιος ο Αγιορείτης (25-7-1924 / 12-7-1994), τον οποίο είχα την τύχη να γνωρίσω από κοντά, μιλούσε συχνά για τους πνευματικούς νόμους. Τους νοητούς κανόνες δηλαδή της Θείας Πρόνοιας που επενεργούν στη ζωή μας, ατομική και συλλογική, κατά τρόπο εξισορροπητικό της ψυχικής (πνευματικής) μας κατάστασης και επιβοηθητικό της πορείας μας στο ‘‘καθ’ ομοίωσιν’’. Έχουν κι αυτοί οι νόμοι πραγματικό και έννομη συνέπεια.

Ἱερὸ Μνημόσυνο Ἁγιορείτου Μοναχοῦ π. Νικοδήμου Μπιλάλη

Προηγήθηκε τελευταῖα, κάποιο μου κείμενο (ἀρ. φύλλου 1978, 07.06.13), μέ τίτλο: "Τά τρία τέρατα", χαρακτηρισμοί τῶν ἀπάνθρωπων ἰδεολογιῶν: τοῦ ναζισμοῦ, τοῦ φασισμοῦ καί τοῦ κομμουνισμοῦ.

Ἡ δεύτερη προσβολὴ μὲ τὴν ὁποία ὁ πονηρὸς προσπαθεῖ ἐντελῶς νὰ μᾶς καταβάλλῃ, εἶναι ὁ φόβος ποὺ μᾶς προξενεῖ μὲ τὴν ἐνθύμησι τῶν ἁμαρτιῶν μας, γιὰ νὰ μᾶς κάνῃ νὰ γκρεμισθοῦμε στὸν βυθὸ τῆς ἀπογνώσεως καὶ τῆς ἀπελπισίας.

Γίνεται κατανοητό, ὅτι τὸ ἀνθρώπινο πνεῦμα δὲν εἶναι ἕνα αὐτόματο καὶ νεκρὸ μηχάνημα, μὲ τὸ ὁποῖο τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἐνεργεῖ καὶ πράττει, ἀλλὰ ζωντανὸς συνεργάτης τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Μὲ τὴν ἐπίδραση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὅλος ὁ ἄνθρωπος μετατρέπεται σὲ «πράξη», «ἐνέργεια». Καὶ μὲ τὴν βοήθεια τῶν ἁγίων ἀρετῶν μετατρέπει τὶς «Θεοκεχαριτωμένες» δυνάμεις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος σὲ δικές του δυνάμεις. Τὶς μεταφέρει σὲ κάθε «συστατικό» της ὑπάρξεώς του, τὶς ἐκχέει σ’ ὁλόκληρο τὸν ἑαυτό του καὶ αὐτὲς συμμετέχουν σὲ ὅλες τὶς σκέψεις του (τοῦ ἀνθρώπου δηλ.), σὲ ὅλα τὰ αἰσθήματά του, στὶς θελήσεις του, στὶς ἐνέργειές του καὶ σὲ ὅλους τοὺς λόγους του. Μὲ μία λέξη, στὴν ὁλόπλευρη ζωή του.

Τέσσερις εἶναι οἱ κυριώτερες προσβολὲς καὶ πιὸ ἐπικίνδυνες μὲ τὶς ὁποῖες συνηθίζουν νὰ μᾶς πολεμοῦν οἱ ἐχθροί μας δαίμονες κατὰ τὴν ὥρα τοῦ θανάτου. Ὁ πόλεμος ποὺ μᾶς κάνουν ἐναντίον τῆς πίστεως, ἡ ἀπόγνωσις, ἡ κενοδοξία καὶ τὰ διάφορα φαντάσματα καὶ οἱ μεταμορφώσεις τῶν δαιμόνων σὲ Ἀγγέλους φωτός.

Πόσο ὡραία εἶναι ἡ εἰκόνα τοῦ πιστοῦ! Πόσο θαυμαστὴ ἡ χάρη της! Τὸ κάλλος της σὲ γοητεύει, τὸ δὲ ὕφος της ἐκφράζει τὴν ἐμπιστοσύνη τοῦ πιστοῦ πρὸς τὸν Θεό. Ἡ γαλήνη ποὺ εἶναι ἁπλωμένη στὴ μορφὴ της ἐκφράζει τὴν εἰρήνη τῆς ψυχῆς, ἡ δὲ ἠρεμία της τὴν ἀταραξία τῆς καρδιᾶς.