(Πράξ. 5,12-20)
ΥΠΑΡΧΟΥΝ, ἀγαπητοί μου, οἱ ἄνθρωποι ποὺ πιστεύουν. Εἶνε οἱ πιστοί, ποὺ σὰν βράχος στέκονται σταθεροὶ καὶ ἀκλόνητοι μέσα στὴ σημερινὴ θάλασσα τῆς ἀπιστίας καὶ ἀθεΐας.
Ὑπάρχει μία ἄλλη κατηγορία, ποὺ δὲν εἶνε πιστοί, ἀλλ᾽ οὔτε καὶ τελείως ἄπιστοι. Εἶνε οἱ ἀμφιταλαντευόμενοι. Μοιάζουν μὲ τὸ ἐκκρεμές, ποὺ κινεῖται πότε δεξιὰ – πότε ἀριστερά. Δὲ μένουν σταθεροί· κυμαίνονται μεταξὺ ἀληθείας καὶ ψεύδους, φωτὸς καὶ σκότους, πίστεως καὶ ἀπιστίας. Ἔρχεται ὅμως ὥρα πού, σὰν τὸ Θωμᾶ, πιστεύουν κι αὐτοί, καὶ τότε λένε «Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου» (Ἰωάν. 20,29).
Τρίτη κατηγορία εἶνε οἱ ἄπιστοι. Αὐτοί, ὅσα ἐπιχειρήματα κι ἂν τοὺς πῇς, καὶ θαύματα ἀκόμη νὰ δοῦν, ἐμμένουν στὴν ἀπιστία τους.
Ὑπάρχει ὅμως καὶ μιὰ ἀκόμη κατηγορία, ἡ χειρότερη. Εἶνε ὄχι ἁπλῶς ἄπιστοι, ἀλλὰ ἐχθροὶ τοῦ Εὐαγγελίου, σφοδροὶ κατήγοροι. Ἂν ἦταν δυνατόν, θὰ ξεθεμέλιωναν ὅλες τὶς ἐκκλησίες. Αὐτοὶ ἐκσφενδονίζουν συνεχῶς κατηγορίες ἐναντίον τῆς πίστεώς μας.
Μία κατηγορία ποὺ ἐπαναλαμβάνουν εἶνε, ὅτι αὐτὰ ποὺ λέει τὸ Εὐαγγέλιο καὶ κηρύττουν οἱ κήρυκες εἶνε πράγματα παλαιά, ξεπερασμένα, οὐτοπία πλέον. Ποιός τὰ ἐφαρμόζει αὐτά; λένε· ἐμεῖς δὲ θέλουμε λόγια καὶ θεωρίες, θέλουμε ἔργα. Ἔχετε ἔργα; θὰ πιστέψουμε· δὲν ἔχετε ἔργα; δὲν πιστεύουμε…
Τί ἔχουμε νὰ τοὺς ἀπαντήσουμε;
* * *
Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ποὺ ἵδρυσε τὴν Ἐκκλησία, εἶνε μοναδικὸ παράδειγμα θεωρίας καὶ πράξεως. Ὅ,τι εἶπε, τὸ ἐφήρμοσε. Εἶνε ὁ τύπος καὶ ὑπογραμμὸς κάθε ἀνθρώπου ποὺ θέλει νὰ ζήσῃ χριστιανικὴ ζωή. Εἶπε καὶ ἔπραξε. Δὲ μοιάζει μὲ τοὺς ἀρχηγοὺς ἄλλων συστημάτων, ποὺ ἄλλα λένε καὶ ἄλλα πράττουν. Πολλοὶ λ.χ., ποὺ θεωροῦνται ὡς προστάται τῶν ἐργατῶν, τῶν ἀνθρώπων τοῦ μόχθου, εἶνε οἱ μεγαλύτεροι ἐκμεταλλευταί. Ὁ Χριστὸς δὲν παρουσίασε καμμιά ἀντίφασι. Τὸν χαρακτηρίζει ἡ ἀπόλυτη συνέπεια.
Καὶ ὄχι μόνο ὁ Χριστός. Καὶ οἱ ἀπόστολοι καὶ ὅλοι οἱ πρῶτοι Χριστιανοὶ ἐφήρμοσαν ὅ,τι δίδαξε ὁ Χριστός. Στὴν Καινὴ Διαθήκη ὕστερα ἀπὸ τὰ Εὐαγγέλια ἔχουμε τὸ ὑπέροχο βιβλίο ποὺ λέγεται Πράξεις καὶ διαβάζεται στὴν Ἐκκλησία τὶς Κυριακὲς μετὰ τὸ Πάσχα. Ὅποιος μελετᾷ τὸ βιβλίο αὐτό, βλέπει ὅτι ὁ Χριστιανισμὸς δὲν εἶνε μόνο θεωρία· εἶνε καὶ πρᾶξις, ἡ μεγαλύτερη ἐπανάστασι ποὺ εἶδε ὁ κόσμος. Τὸ βλέπουμε αὐτὸ στὴ ζωὴ τῶν ἀποστόλων.
Τί βλέπουμε; Ὅ,τι εἶπε ὁ Κύριος, τὸ ἐφήρμοσαν οἱ ἀπόστολοι. Εἶπε λ.χ. ὁ Χριστὸς «Δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε» (Ματθ. 10,8), καὶ οἱ ἀπόστολοι εἶχαν ἀφιλαργυρία, δραχμὴ δὲν πῆραν ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ δίδασκαν. Εἶπε ὁ Χριστὸς νὰ εἶνε ἀκτήμονες, καὶ ἔζησαν μὲ ἀκτημοσύνη· ἀκοῦμε τὸν Πέτρο νὰ λέῃ «Ἀργύριον καὶ χρυσίον οὐχ ὑπάρχει μοι» καὶ τὸν Παῦλο νὰ βεβαιώνῃ «Ἀργυρίου ἢ χρυσίου… οὐδενὸς ἐπεθύμησα» (Πράξ. 3,6· 20,33).
Τοὺς εἶπε ὁ Χριστὸς «Ἀγαπᾶτε ἀλλήλους» (Ἰωάν. 13,34), τὸ πιὸ μεγάλο μάθημα, ποὺ λύνει κάθε πρόβλημα τῆς ἀνθρωπότητος, καὶ οἱ Χριστιανοὶ τῶν πρώτων αἰώνων τὸ ἐφήρμοσαν. Ἡ ἀγάπη συνέδεε τὸν ἕνα μὲ τὸν ἄλλο μὲ ἄρρηκτο δεσμό· αὐτὴ κατήργησε τὰ ἰδιοτελῆ συμφέροντα καὶ τοὺς ἕνωνε ὅλους σὲ μία οἰκογένεια. Ὅπως ἡ οἰκογένεια δὲν ἔχει πολλὰ ταμεῖα, ἄλλο ὁ πατέρας κι ἄλλο ἡ μητέρα κι ἄλλο τὰ παιδιά, ἔτσι οἱ Χριστιανοὶ ἐκεῖνοι εἶχαν ἕνα κοινὸ ταμεῖο γιὰ τὶς ἀνάγκες ὅλης τῆς ἐν Χριστῷ ἀδελφότητος. Κι ὅπως μία οἰκογένεια δὲν ἔχει πολλὰ φαγητά, ἀλλὰ ἕνα κοινὸ τραπέζι γιὰ ὅλα τὰ μέλη της, ἔτσι οἱ πρῶτοι Χριστιανοὶ ἔτρωγαν σὲ κοινὴ τράπεζα, ὄχι ὁ ἕνας νὰ πεινᾷ κι ὁ ἄλλος νὰ μεθᾷ καὶ νὰ τρώῃ κατὰ κόρον (Α΄ Κορ. 11,21). Τὸ ὑψηλὸ αὐτὸ ἐπίπεδο βίου χαρακτήριζε ἡ ἀνιδιοτέλεια. Καταπολεμοῦσαν αὐτὸ ποὺ σήμερα δεσπόζει στὴ ζωὴ τοῦ κόσμου, τὸ ἀτομικὸ συμφέρον, ποὺ εἶνε ἡ πηγὴ ὅλων τῶν ἀθλιοτήτων. Ἐπάνω στὶς δύο φράσεις, «τὸ δικό μου» καὶ «τὸ δικό σου», ὅπως λέει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, πάνω σ᾽ αὐτὴ τὴ διελκυστίνδα, συγκρούονται τὰ ἀνθρώπινα συμφέροντα. Ἐκεῖνοι εἶχαν ὑψωθῆ πάνω ἀπὸ αὐτά. Ἔφθασαν στὸ σημεῖο νὰ τὰ ἔχουν «ὅλα κοινά» (Πράξ. 2,44· 4,32). Φαντάζεστε μιὰ ἀνθρωπότητα στὴν ὁποία νὰ ἔχῃ καταργηθῆ ἡ ἰδιοτέλεια καὶ ν᾽ ἀποτελῇ ὅλη ἕνα κοινόβιο; Τότε ἐκλείπει κάθε σύγκρουσι καὶ πόλεμος, λύνονται ὅλα τὰ ἀτομικά, οἰκογενειακά, ἐθνικὰ καὶ πανανθρώπινα προβλήματα.
Καὶ νὰ σημειώσετε, ἀγαπητοί μου, ὅτι αὐτὸ ποὺ πραγματοποίησαν οἱ Χριστιανοὶ ἐκεῖνοι δὲν ἦταν ἀποτέλεσμα βίας καὶ καταναγκασμοῦ· ἦταν ἀποτέλεσμα ἐλευθερίας. Ἤθελαν καὶ ζοῦσαν ἔτσι, μὲ ἑκούσιο πενία. Ἄλλο εἶνε ἡ ἀκούσιος πενία καὶ ἄλλο εἶνε ἡ ἑκούσιος πενία.
Εἶπε λοιπὸν ὁ Χριστὸς «Ἀγαπᾶτε ἀλλήλους», καὶ τὸ ἐφήρμοσαν. Εἶπε νὰ ἔχουν μεταξύ τους εἰλικρίνεια, καὶ εἶχαν. Καὶ ἡ παραμικρὰ σκιὰ προσποιήσεως δὲν ἦτο ἀνεκτή (βλ. Πράξ. 5,1-11).
Εἶπε ἀκόμη ὁ Χριστὸς κάτι ἄλλο· Αὐτὰ ποὺ κάνω ἐγὼ θὰ κάνετε κ᾽ ἐσεῖς κι ἀκόμη μεγαλύτερα (Ἰωάν. 14,12). Δὲν εἶνε περίεργος λόγος αὐτός; Καὶ ὅμως πραγματοποιήθηκε. Ὄχι ὅτι ὁ Χριστὸς εἶνε κατώτερος ἀπὸ τὸν ἀπόστολο Πέτρο ἢ τὸν ἀπόστολο Παῦλο ἢ τοὺς ἄλλους ἀποστόλους· εἶνε βλασφημία νὰ τὸ ποῦμε αὐτό. Ὁ Χριστὸς εἶνε ὑπεράνω ὅλων. Ἀλλ᾽ ὁ ἴδιος μὲ τὴν πανσοφία του ὥρισε, μερικὰ θαύματα, μεγάλα καὶ καταπληκτικά, νὰ μὴ γίνουν ἀπὸ αὐτόν, ἀλλὰ νὰ γίνουν ἔπειτα ἀπὸ τοὺς μαθητάς του. Ἔτσι τὰ μεγαλύτερα θαύματα δὲν ἔγιναν ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ Χριστοῦ· ἔγιναν ἔπειτα, καὶ θὰ γίνουν κι ἄλλα ἀκόμα ἐν τῇ ἐξελίξει τῶν αἰώνων. Τὸ εἶπε ὁ ἴδιος.
Ἀπόδειξις αὐτοῦ εἶνε καὶ ὁ σημερινὸς ἀπόστολος. Διαβάζουμε στὰ εὐαγγέλια ὅτι ὅποιος ἄγγιζε τὸ Χριστὸ γινόταν καλά (βλ. Ματθ. 9,20-22· 14,36). Στὸν ἀπόστολο ὅμως σήμερα τί βλέπουμε; κάτι ἀκόμη πιὸ θαυμαστό· ὅτι ὁ Πέτρος θεράπευε ἀσθενεῖς χωρὶς ἄγγιγμα, μόνο μὲ τὴ σκιά του ποὺ ἔπεφτε πάνω τους (Πράξ. 5,15). Ὁ ἱ. Χρυσόστομος, ἑρμηνεύοντας τὴν περικοπή, λέει ὅτι αὐτὸ εἶνε ἀνώτερο. Εἶχε πεῖ ἐπίσης ὁ Χριστός· Ἂν ἔχετε πίστι, θὰ μετακινῆτε βουνὰ ὁλόκληρα (βλ. Ματθ. 17,20). Αὐτὸ δὲν τὸ ἔκανε ὁ ἴδιος· τὸ ἔκαναν ἔπειτα ἅγιοι καὶ μάρτυρες καὶ ὁμολογηταὶ τῆς πίστεώς μας· βουνὰ ἐμποδίων κατώρθωσαν νὰ τὰ παραμερίσουν. Εἶχε πεῖ ὁ Χριστός· Θὰ σᾶς πιάσουν, θὰ σᾶς δέσουν, θὰ σᾶς ὁδηγήσουν στὰ μεγάλα κριτήρια· μπροστὰ στοὺς δικαστὰς μὴ σκεφτῆτε τί θ᾽ ἀπολογηθῆτε· ἐγὼ θὰ σᾶς δώσω «στόμα καὶ σοφίαν» (Λουκ. 21,12-15). Καὶ βλέπουμε πράγματι ὅτι, ἀγράμματοι αὐτοὶ ψαρᾶδες, ἀπεστόμωσαν τοὺς σοφοὺς τῆς γῆς. Εἶχε πεῖ ὁ Χριστὸς «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη…» (Ματθ. 28,19). Κι αὐτοὶ οἱ δώδεκα ἔφτασαν παντοῦ· Παλαιστίνη, Κύπρο, Κρήτη, Ἑλλάδα, Ἀχαΐα, Μακεδονία, Σκυθία· ὁ ἀπόστολος Θωμᾶς ποὺ τιμοῦμε σήμερα ἔφτασε καὶ στὶς Ἰνδίες. Δὲν εἶνε μέγα θαῦμα; Ξεκίνησαν μόνο 120 ἄνθρωποι, καὶ κατέκλυσαν σὰν ποτάμι ὅλη τὴ γῆ.
Ὅ,τι εἶπε ὁ Χριστὸς ἔγινε. Οἱ Χριστιανοί, ἄντρες καὶ γυναῖκες, μὲ θυσία καὶ τῆς ζωῆς τους ἐφήρμοσαν τὰ ῥήματα τοῦ Ναζωραίου.
* * *
Καλὰ αὐτά, θὰ πῆτε. Ἀλλ᾽ αὐτὰ ἔγιναν τὴν ἐποχὴ ἐκείνη. Τώρα τί γίνεται;…
Ἀπαντῶ. Ἡ ἐποχή μας εἶνε ἐποχὴ ἀπιστίας. Ἐν τούτοις καὶ στὸ σημερινὸ κόσμο, ὅπου νὰ πᾶτε, θὰ βρῆτε Χριστιανούς. Ὑπάρχουν πιστοί, ἄντρες, γυναῖκες, παιδιά, νέοι, ἐπιστήμονες, σοφοί, ἐργάτες, φτωχοὶ καὶ πλούσιοι. Καὶ ποῦ ἡ πίστι εἶνε πιὸ θερμή· ὅπου δέχθηκε διωγμό! Θέλετε νὰ δῆτε πίστι; Πηγαίνετε στὸ Στάλινγκραντ καὶ στὴ Μόσχα· ἐκεῖ ὑπάρχουν πιστοί. Ὄχι, δὲν σβήνει ὁ Χριστιανισμός. Εὐκολώτερο εἶνε νὰ σβήσῃ ὁ ἥλιος παρὰ ἡ πίστι μας.
Οἱ πιστοὶ βέβαια εἶνε λίγοι. Σήμερα ὁ πιστός, ὄχι αὐτὸς ποὺ ἔρχεται ἁπλῶς στὴν ἐκκλησία, ἀλλ᾽ αὐτὸς ποὺ ζῇ τὸ Εὐαγγέλιο, εἶνε ἕνας στοὺς χίλιους. Ἀλλ᾽ αὐτοὶ οἱ λίγοι, εἴτε κληρικοὶ εἴτε λαϊκοί, ἀποδεικνύουν ὅτι καὶ σήμερα ὁ Χριστὸς ζῇ καὶ βασιλεύει.
Οἱ ἄλλοι, τὸ πλῆθος, εἶνε μακριά. Κι ἀφοῦ λοιπὸν ἡ πλειονότης εἶνε ἄπιστοι, τί περιμένουμε; Τὰ κακὰ ποὺ ὑπάρχουν στὸν κόσμο, οἱ μεγάλες συμφορές, δὲν προέρχονται ἀπ᾽ τὸν Χριστιανισμό· εἶνε ἀποτέλεσμα τῆς μὴ ἐφαρμογῆς τοῦ Εὐαγγελίου. Ὅ,τι σπέρνουμε, θερίζουμε. Τί σπείραμε; Ὁ διάβολος στὸν εἰκοστὸ αἰῶνα ἔσπειρε μὲ τὶς φοῦχτες παντοῦ ζιζάνια. Τώρα θερίζουμε τρομερὰ ἀγκάθια.
Τὸ συμπέρασμα. Οἱ πιστοὶ ἂς ἀγωνισθοῦν. Τὸ κῦμα τῆς ἀπιστίας θὰ περάσῃ καὶ θὰ φύγῃ. Θὰ νικηθοῦν οἱ ἐχθροὶ τοῦ Χριστοῦ. Στὴν Ἀποκάλυψι βλέπουμε νὰ παλεύουν ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας θηρία· τὸ λιοντάρι, ἡ τίγρις ὁ ῥινόκερος. Ἀλλὰ στὸ τέλος δὲν νικοῦν τὰ θηρία. Ὅλα τὰ θηρία, ὅλα τὰ ἀπαίσια συστήματα, τὰ νικᾷ τὸ Ἀρνίον τὸ ἐσφαγμένον, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Αὐτῷ ἡ δόξα καὶ ἡ τιμὴ καὶ ἡ προσκύνησις εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν.
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Πηγή: (Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Σκέπης Πτολεμαΐδος τὴν 7-5-1978), Επίσκοπος Φλωρίνης Αυγουστίνου Καντιώτης