Ό Άγιος Βασίλειος, έκ δεξιών, όπως τόν παραλάβαμε αγιογραφικά από τήν αρχαία Εκκλησία. Στήν πρώτη φωτογραφία όπως τόν παρουσιάζει ή εμπορική Δύση καί ή Τουρκία μαζί της. Άν δούμε τήν διαφορά καταλήγουμε στό συμπέρασμα ότι συμφωνούμε μόνο στό όνομα ενός Αγίου τών δώρων...

Κωνσταντινούπολη

Στο Λονδίνο, η φωταγωγία των Χριστουγέννων και τα Χριστουγεννιάτικα πάρτι των περισσότερων επιχειρήσεων ματαιώθηκαν, ώστε να μη «θιγούν» οι μουσουλμάνοι της Βρετανίας (2% του πληθυσμού). Στην Ιταλία, αρκετά σχολεία και καταστήματα δεν έστησαν τις παραδοσιακές φάτνες, με παρόμοια αιτιολογία.

Τη στιγμή που πολλοί Ευρωπαίοι -ακόμη και άθεοι- αισθάνονται θιγμένοι με τις ακρότητες της «πολιτικής ορθότητας» και μιλούν για «πολιτιστική αυτοκτονία» της Ευρώπης, η Κωνσταντινούπολη καμαρώνει καταστόλιστη και κατάφωτη. Οι στολισμοί δεν είναι άλλοι από τα παραδοσιακά Χριστουγεννιάτικα στολίδια της Χριστιανικής Δύσης: γιρλάντες από λαμπιόνια, χριστουγεννιάτικα δένδρα, Αη Βασίληδες και κλαδιά από ένα είδος γκι, που στην Τουρκία είναι γνωστά ως kokina, κατάλοιπο της παρουσίας της πολίτικης, Ελληνικής ομογένειας.

Κανένας δεν παραξενεύεται

Η εικόνα ξενίζει πολλούς επισκέπτες, που δεν θα ανέμεναν παρόμοιους στολισμούς σε μια χώρα με μουσουλμανικό πληθυσμό. Ωστόσο, ελάχιστοι Τούρκοι βλέπουν κάτι το παράδοξο στους στολισμούς, ενώ ελάχιστοι είναι και όσοι γνωρίζουν τους συμβολισμούς που αυτοί κρύβουν.

Στολισμοί και εορτασμοί έχουν σημείο αναφοράς την Πρωτοχρονιά.

«Πρωτοχρονιάτικα» αποκαλούνται τα δένδρα που στολίζουν υπεραγορές, εμπορικά καταστήματα, καταστήματα τραπεζών αλλά και πάρα πολλά σπίτια, ιδίως στις πλουσιότερες συνοικίες της πόλης.

Το βράδυ της παραμονής Πρωτοχρονιάς, όχι των Χριστουγέννων, ανταλλάσσονται τα δώρα. Οι επιχειρήσεις διοργανώνουν «πρωτοχρονιάτικα πάρτι» μέσα στον Δεκέμβριο.

Ο Αγιος Βασίλης, εδώ «Μπαμπά Νοέλ» (πατέρας των Χριστουγέννων) έχει την τιμητική του. Λίγοι όμως γνωρίζουν ποιον απεικονίζουν οι μορφές με το κόκκινο σκουφί και τη γενειάδα.

Η εξήγηση που δίνεται σχεδόν ομόφωνα για το δημοφιλές της χριστουγεννιάτικης σημειολογίας στην Τουρκία είναι πως η παγκοσμιοποίηση έχει απεκδύσει τα Χριστούγεννα από κάθε θρησκευτική αναφορά, μετατρέποντάς τα σε εκδήλωση χαράς και καταναλωτισμού.

«Για τον Τούρκο αστό, τα χριστουγεννιάτικα δένδρα, οι Αη Βασίληδες και τα κόκκινα δεν είναι παρά άλλη μία έκφανση του δυτικού τρόπου ζωής, που τόσο εκτιμά και τόσο θέλει να μιμηθεί» εξηγεί ο Μεμέτ, φοιτητής πολιτικής επιστήμης και άθεος. Η Σουλέ, νέα κοπέλα που αυτοπροσδιορίζεται ακριβώς ως «Ευρωπαία μουσουλμάνα», θεωρεί πως να στολίζει κανείς το σπίτι του με «πρωτοχρονιάτικο δέντρο και Μπαμπά Νοέλ» δείχνει πόσο μοντέρνος είναι.

Παρά τη γνώμη του Μεμέτ, που συμπίπτει μ΄ εκείνη που έχουν διατυπώσει πολλοί αναλυτές, το φαινόμενο της χριστουγεννιάτικης ξενομανίας δεν περιορίζεται στην αστική τάξη. Στις αγορές και τα χάνια της παλιάς Πόλης, εντός των βυζαντινών τειχών, και στις υπόγειες διαβάσεις του τραμ, πωλητές του δρόμου εκθέτουν πλαστικούς Αη Βασίληδες, τεχνητά μικρά έλατα και λαμπιόνια σε γενειοφόρους άνδρες και μαντιλοφορεμένες γυναίκες.

Παρά τις προειδοποιήσεις της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων ότι τα «πρωτοχρονιάτικα» στολίδια είναι ξενόφερτα και αντι-Ισλαμικά, το ενδιαφέρον του κόσμου δεν δείχνει να μειώνεται.

«Μου αρέσει αυτός ο γεράκος» λέει η Ναζμιγιέ, της οποίας ο πατέρας φορά τις φαρδιές βράκες των θρησκόληπτων και η μητέρα της μαύρο τσαντόρ.